Εκκλησία ή μόρφωμα εκκλησίας - Αλέξανδρος Κατσιάρας

Εκκλησία ή μόρφωμα εκκλησίας

Αλέξνδρος Κατσιάρας

 Σαν να μεγαλώνουμε  -και αυτό το ισχυρίζομαι με βάση το τί φαίνεται να γίνεται σε μεγάλο βαθμό στον ελλαδικό χώρο- με μια αντίληψη περί Θεού που ενώ, σ’ ένα εξωτερικό επίπεδο δογματικών διατυπώσεων και τήρησης του λειτουργικού τυπικού, φαίνεται κατ’ αρχήν να διατηρεί την ορθή διατύπωση και πιστότητα, με μια πιο συστηματική παρατήρηση εύκολα θα διαπιστώσει κανείς ότι αυτό δεν ισχύει ούτε όσον αφορά την ερμηνεία του δόγματος, ούτε όσον αφορά την  λατρευτική πράξη.  Τα μυστήρια της Εκκλησίας δεν αντιμετωπίζονται ως οντολογικοί δρόμοι, αλλά ως μέσα ηθικής βελτίωσης και τελείωσης.. Αυτό που φαίνεται να επιπλέει ως "επίσημος" λόγος της αντανακλά μια θεολογία και μια αγωγή μίζερη, ενοχική, αδιάφορη, αδιάλλακτη, εξουσιαστική, δηλαδή θανατηφόρα, που εύκολα ανακαλύπτει αντίχριστους και εχθρούς, δαίμονες και τέρατα, ακόμη κι εκεί που δεν υπάρχουν, αλλά δύσκολα βλέπει τον άγγελο, τον παρά το μνήμα καθήμενον, να αναγγέλλει την χαρά της Αναστάσεως, τη νίκη της ζωής, την αισιοδοξία των Εσχάτων. Είναι σαν να μην μεταμορφώνει τη ζωή των ανθρώπων, αλλά να την παραμορφώνει.

 Πολλοί έχουμε την εντύπωση ότι σήμερα έχει διαμορφωθεί ένα μόρφωμα, δηλαδή  "της εκκλησίας ως θεσμού υποταγμένου στην κρατική διαχείριση των λειτουργών του έθνους", που εμφανίζει μια "Εκκλησία" πλάι ή και μέσα στην Εκκλησία, και το οποίο μένει προσκολλημένο στο απώτερο παρελθόν ή εξαντλείται στην πολιτιστική διάσταση της Εκκλησίας ή στη διατήρηση μιας πολιτιστικής κληρονομιάς ή ενός εθνικού ιδεώδους ή στην πρόσφατα εμφανισθείσα "θεολογία του Ολυμπισμού" (προβολή της Εκκλησίας μέσω των Ολυμπιακών αγώνων) κλπ. Αυτό το "ψευδομόρφωμα", όπως θα μπορούσε να το αποκαλέσει κανείς, που κατασκευάστηκε το 1833 από τις τότε προστάτιδες Δυνάμεις, με τη συμβολή και εγχώριου στοιχείου, και αναγνωρίστηκε κακώς από το Οικουμενικό Πατριαρχείο το 1850, αφού δεν το υπαγόρευαν εκκλησιαστικοί λόγοι αλλά πολιτικές σκοπιμότητες, προσπαθεί να κρύβει συνεχώς το πρόσωπο της Εκκλησίας, προβάλλοντας ένα πρότυπο εθνικής-κρατικής θρησκείας που λατρεύει έναν εθνικό Θεό, αλλά όχι τον Ερχόμενο Κύριο. Κινδυνεύει να είναι ένα κράμα όπου προεξάρχει ο γνωστικισμός, ένας κακοποιημένος πλατωνισμός, ένας παραμορφωμένος διαφωτισμός, ο νεοπαγανισμός, με αποτέλεσμα να έχουμε μια Εκκλησία που ελληνίζει επικίνδυνα, που πλατωνίζει πεισματικά, που λαϊκίζει αφόρητα, που λογοκρατείται και ψυχολογίζει σε βαθμό αστάθμητο.

  Προσωπικά νιώθω σαν να ταλαιπωρήθηκα  για να βρω, κάτω από τους όγκους των αλλοιώσεων και των περιττών και ξένων επιρροών, το άλλο, το Πρώτο, που είναι η Εκκλησία. Ευτυχώς που πολλοί άλλοι, χρόνια τώρα,  έχουν φέρει στο φως αυτή την ελληνίζουσα, διαφωτιστική και εθνοφυλετίζουσα αιχμαλωσία. Αλλά και αυτό που άγγιξα σε ένα θεωρητικό και γνωστικό επίπεδο ως Εκκλησία, ήταν πολύ δύσκολο να το βρω να πραγματοποιείται κάπου ως κοινότητα αγάπης, κι έτσι ζούσα σε μια αίσθηση μόνιμης προσφυγιάς. Βέβαια ίσως αυτό ενέχει και μια προσωπική ευθύνη, από την άποψη ότι δεν μπορούσα να βρω μια αλήθεια, όχι ίσως επειδή δεν υπήρχε, εξαιτίας της τόσης αλλοίωσης, αλλά και γιατί το ψευδομόρφωμα από μία άποψη διευκολύνει. Γιατί το Άλλο, η Εκκλησία που δίνει ζωή, προϋποθέτει ελευθερία, ευθύνη και επιθυμία. Θέλει, από μια οπτική, περισσότερο κόπο να ζήσεις από το να πεθάνεις. Απαιτεί μεγαλύτερη θέληση για ζωή από τον θάνατο. Άλλωστε τον θάνατο τον φέρεις, ενώ για την ζωή χρειάζεται να αγωνιστείς, να κινητοποιηθείς, να διακινδυνεύσεις, να πονέσεις, ακόμα και να καταστραφείς. Η αλλοίωση, λοιπόν, βολεύει.  Και συχνά " είναι πολύ μικρή η απόσταση ανάμεσα σε εκείνον που παίρνει την μαριχουάνα και σ’ εκείνον που σχετίζεται με την Εκκλησία σαν να ήταν μαριχουάνα".

 Πιστεύω ότι είναι ενδεικτικό της αλλοίωσης το ότι αν ρωτήσεις κάποιον "τί είναι Εκκλησία;" ή θα σου διατυπώσει πολλές απόψεις και θέσεις ή θα κατηγορήσει τους ιερείς και την ιεραρχία, αλλά ελάχιστοι θα την ταυτίσουν με το "Χριστός Ανέστη"!

 Κι όμως η Εκκλησία αρχίζει από εκεί που την τελευταία λέξη δεν την έχει ο θάνατος, αλλά η Ανάσταση.

  (Από το βιβλίο: " Όταν ο Θεός πεθαίνει").

 ΒΡΥΕΝΙΟΣ