«Ἐν τοῖς ἁγίοις αὐτοῦ» - π. Βασιλείου Μπακογιάννη

«Ἐν τοῖς ἁγίοις αὐτοῦ»

   ὑπό ἀρχιμ. Βασιλείου Μπακογιάννη

«Αἰνεῖτε τόν Θεόν ἐν τοῖς ἁγίοις αὐτοῦ»  (Ψλμ. 150:1), ψέλνουμε στήν Ἐκκλησία μας. Ὅμως, τί ἀκριβῶς σημαίνει αὐτό;

 «Ἅγια» στήν Παλαιά Διαθήκη ἦταν ὁ Ναός. (Ἑβρ. 9:2). (Οἱ ἅγιοι ἀποκαλοῦντο  δίκαιοι). Καί τό «αἰνεῖτε τόν Θεόν ἐν τοῖς ἁγίοις αὐτοῦ», σημαίνει:  αἰνεῖτε τό Θεό στό Ναό Του, γιατί ὁ Ναός Του εἶναι ὁ ἰδιαίτερός Του  χῶρος  ἐπί γῆς, ὅπου δέχεται τό κοινό σ’ἀκρόαση.«Θά εἶμαι στό Ναό γιά νά ἀκούω τήν προσευχή, πού θά ἀπευθύνει ὁ δοῦλος Μου. Μάλιστα! Θά εἶμαι νύκτα - μέρα στο Ναό», ὑποσχέσθηκε ὁ Κύριος στό βασιλιά Σολομῶντα (Γ΄ Βασιλ. 8:29). Ἡ χήρα, προφήτιδα Ἄννα προκειμένου νά λατρεύει τόν Κύριο ἀληθινά,  «δέν εἶχε φύγει ἀπό τό Ναό, ἀλλά λάτρευε τό Θεό (στό Ναό) νύχτα καί μέρα» (Λκ. 2:36).

 Στίς ἡμέρες μας  γίνονται ἀκολουθίες ἀκόμα καί Λειτουργίες ἔξω ἀπό τό Ναό·  στό  προαύλιο!  Ἐνῶ ὁ  Θεός μᾶς  περιμένει μέσα στό Ναό!

Θά πρέπει νά προβληματισθοῦμε, πῶς, μέ ποιό σκεπτικό λ.χ.  ἡ νεκρώσιμη ἀκολουθία  γίνεται μέσα στό Ναό, ὅσο   πολύς κόσμος καί ἄν  ἔρθει,  ὅσο μικρή καί ἄν εἶναι ἡ ἐκκλησία, ὅση  ζέστη καί ἄν κάνει, ἐνῶ  ἡ  Θ.  Εὐχαριστία  ἐπιτελεῖται  στό προαύλιο τοῦ Ναοῦ ἤ  ἀκόμα  καί σέ  αἴθουσες (!) ἤ  καί σέ  προαύλια (!)  σχολείων...!  Ἄν ἡ νεκρώσιμη ἀκολουθία πρέπει νά γίνει ὁπωσδήποτε μέσα στό Ναό, πόσο μᾶλλον ἡ ἀναίμακτος θυσία τοῦ Κυρίου, ὅσος  κόσμος καί ἄν εἶναι, καί ὅσο μικρή καί ἄν εἶναι ἡ ἐκκλησία,  ὅση ζέστη καί ἄν κάνει...!

 Καί τό ἀντιμήνσιο; Δέν ἀντικαθιστᾶ οὔτε τόν Ναό, οὔτε τό Ἅγιο Θυσιαστήριο. Διαφορετικά, ποιός ὁ λόγος νά γίνονται ἐγκαίνια;! Ποιός;  Ἕνα «ἀντιμήνσιο» καί ὅλα ἐντάξει. Ὅμως, δέν εἶναι ἔτσι. Ἡ  Θ.Λειτουργία «εἰς ἄλλο μέ­ρος ἤ εἰς ἄλλον τόπον δέν γίνεται, εἰμή εἰς ἐγκαι­νιασμένην ἁγίαν Ἐκκλησίαν» ( Ἅγιος Συμεών Θες/νικης, ῞Απαντα», σελ. 462).

 Τό ἀντιμήνσιο εἶναι γιά ὥρα ἀνάγκης. Καί κατά τήν ὀρθόδοξη τάξη, μόνο ὁ  Ἱερέας λειτουργεῖ (κατ’οἰκονομία) σέ ἀνεγκαινίαστο Θυσιαστήριο, δηλαδή μέ ἀντιμήνσιο, καί ποτέ Ἀρχιερέας, γιατί ὁ Ἀρχιερέας μπορεῖ νά κάνει «Ἐγκαίνια», ἐνῶ ὁ Ἱερέας ὄχι.

 Ἡ οἰκονομία ἐφαρμόζεται, ὅταν εἶναι ἀδύνατο νά ἐφαρμοσθεῖ ἡ ἀκρίβεια. Διαφορετικά,  δέν κάνουμε οἰκονομία, ἀλλά αὐθαιρεσία.