«Πρωτόγνωρες συνθῆκες ἱερατικῆς διακονίας λόγῳ κορωνοϊοῦ-Ὁδηγίες καὶ Κατευθύνσεις» - Μητροπολίτης Μεσογαίας Νικόλαος

 Ἀγαπητοὶ ἀδελφοὶ καὶ συλλειτουργοί,

Μὲ ἰδιαίτερη συγκίνηση στὶς μέρες αὐτές, ποὺ κατ’ ἀνάγκην μᾶς ἐπιβλήθηκε «προσωρινὴ ἀπαγόρευση τῆς τέλεσης κάθε εἴδους λειτουργιῶν», μὲ ἀποτέλεσμα νὰ νοιώθουμε σὰν νὰ εἴμαστε ὅλοι σὲ ἀργία, εὐτυχῶς προσωρινὴ καὶ λογικὰ δικαιολογημένη, ὁ δὲ λαὸς τοῦ Θεοῦ σὲ στέρηση τῆς οὐράνιας τροφῆς, χρησιμοποιῶ μὲ ἰδιαίτερη ὑπογράμμιση τὴ λέξη «συλλειτουργὸς», ὅπως καὶ «ἀδελφὸς» καὶ σᾶς διαβεβαιῶ ὅτι αἰσθάνομαι πιὸ κοντά σας παρὰ ποτέ.

Περιμένουμε τὴν Κυριακὴ τῆς Σταυροπροσκυνήσεως, χωρὶς ὅμως τὴν ἐλπίδα τῆς προσκύνησης τοῦ Τιμίου Σταυροῦ στὶς ἐκκλησίες μας. Ἀπ’ ὅ,τι φαίνεται οἱ ἐκκλησιές μας δὲν θὰ μπορέσουν νὰ λειτουργήσουν οὔτε στὴ γιορτὴ τοῦ Εὐαγγελισμοῦ. Προχωροῦμε στὴ Μεγάλη Τεσσαρακοστὴ χωρὶς τὴ χαρὰ τῶν Χαιρετισμῶν, χωρὶς τὴν εὐλογία τῶν Προηγιασμένων Λειτουργιῶν, δίχως εὐχαριστιακὲς συνάξεις, στερημένοι τῆς τροφῆς τοῦ Σώματος καὶ τοῦ Αἵματος τοῦ Κυρίου, χωρὶς τὴ δύναμη τῆς θείας κοινωνίας, μὲ ἀγωνία καὶ ἀβεβαιότητα γιὰ τὴ Μεγάλη Ἑβδομάδα καὶ τὸ Πάσχα, μὲ θλίψη καὶ ἀμηχανία γιὰ τὸ ἀδιέξοδο καὶ τὴν ἀπειλή ποὺ ζοῦμε. Εἶναι ὄντως γιὰ ὅλους μας δυσβάσταχτο αὐτό.

Καὶ ξαφνικὰ ἡ πρόσφατη Κοινὴ Ὑπουργικὴ Ἀπόφαση (Κ.Υ.Α.), ποὺ μὲ πολὺ πόνο ὀφειλετικῶς σᾶς ἀποστέλλω, μέσα στὴν περίοδο αὐτὴ κατὰ τὴν ὁποία ἡ πρωτοφανὴς ἀπειλὴ τῆς πανδημίας καὶ ἡ παγκόσμια ἀμηχανία καὶ ἀδυναμία ἀντιμετώπισής της, προξενοῦν μιὰ νύχτα στὶς ἐλπίδες μας καὶ βαθιὰ θλίψη στὴ διάθεσή μας. Ὅλη ἡ ἀνθρωπότητα, τὰ μεγαλύτερα ἐρευνητικὰ κέντρα, ἡ πιὸ ἐξελιγμένη γνώση, οἱ οἰκονομικὰ ἰσχυρότερες δυνάμεις, ὅλοι συστρατευμένοι, ἀλλὰ ἀνήμποροι νὰ ἀναχαιτίσουν τὴν ὁρμὴ τῆς παγκόσμιας ἀπειλῆς. Μιὰ πυκνὴ ὀμίχλη φόβου, ταπείνωσης καὶ ἀμηχανίας σκεπάζει ὅλον τὸν πλανήτη. «Συνοχὴ ἐθνῶν ἐν ἀπορίᾳ... ἀποψυχόντων ἀνθρώπων ἀπὸ φόβου καὶ προσδοκίας τῶν ἐπερχομένων τῇ οἰκουμένῃ» (Λουκ. κα΄ 25,26)! Ἕνας παγκόσμιος ἀγώνας χωρὶς ὅμως Θεό. Μιὰ καθολικὴ ἀγωνία χωρὶς θεϊκὴ ἐλπίδα.

Γιὰ μᾶς, γιὰ τὴν Ἐκκλησία, μοναδικὴ ἐλπίδα ὁ Θεός, ἔστω καὶ μέσα ἀπὸ κατακόμβες, μέσα ἀπὸ τὰ ταμεῖα τῶν προσευχῶν μας, μέσα ἀπὸ τὴ στέρεη ἂν καὶ ἀσθενικὴ συχνὰ πίστη μας, μέσα ἀπὸ τὴ δύναμη τῆς χάρης Του. Χάρηκα πολὺ ποὺ εἶχα τὴν εὐκαιρία αὐτὲς τὶς μέρες νὰ σᾶς δῶ ὅλους ἀπὸ κοντά. Παρὰ τὴ φυσικὴ ἀπόσταση ποὺ μᾶς ἔχουν ἐπιβάλει τὰ ἀπαιτούμενα μέτρα προφύλαξης, ζήσαμε τὴν ἐγγύτητα τῶν καρδιῶν μας, τὴν ἑνότητα τῆς πίστεως καὶ τὴ χαρὰ τῆς κοινῆς ἀποστολῆς μας. Ἀπὸ ὅ,τι φαίνεται δὲν θὰ ἔχουμε σύντομα ἀνάλογη εὐκαιρία. Ἔχουμε ὅμως τὴν ταπεινὴ προσευχή μας καὶ τὴν ἐμπιστοσύνη μας στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ. «Ὡς τῷ Κυρίῳ ἔδοξεν, οὕτω καὶ ἐγένετο· εἴη το ὄνομα Κυρίου εὐλογημένον» (Ἰώβ α΄ 21).

Σύμφωνα μὲ τὴν Κοινὴ Ὑπουργικὴ Ἀπόφαση (Κ.Υ.Α.), δυστυχῶς δὲν μποροῦμε μέχρι τὶς 30 Μαρτίου νὰ λειτουργοῦμε. Τὸ μέτρο δὲν μᾶς ἱκανοποιεῖ, μᾶς εἶναι δυσβάσταχτο, δὲν τὸ κατανοοῦμε, ὅμως τὸ δεχόμαστε ἐφόσον τὸ ἐπιβάλλουν οἱ καταστάσεις. Ὁ σεβασμός μας στὴν κοινὴ λογικὴ καὶ φυσικὰ στὴν ὑπεύθυνη κοσμικὴ ἐξουσία καὶ στοὺς νόμους τοῦ Κράτους δὲν ἀφήνουν περιθώρια γιὰ θερμὲς εὐσεβοφανεῖς ἀντιδράσεις καὶ ἄλλες κρυφὲς ἢ ὕποπτες λύσεις. Ἡ μόνη ὑπεύθυνη καὶ ἁρμόδια νὰ ἐπιλύσει αὐτὸ τὸ πρόβλημα καὶ νὰ συνεννοηθεῖ μὲ τὴν Κυβέρνηση εἶναι ἡ Ἱερὰ Σύνοδος. Αὐτὴν ἐμπιστευόμαστε. Καὶ κάνει τὸν ἀγῶνα της.

Ὅσο γιὰ τὴν κατάσταση, καλὸ εἶναι νὰ ἀντιληφθοῦμε ὅλοι ὅτι εἶναι πολὺ πιὸ σοβαρὴ ἀπὸ ὅσο νομίζουμε. Ἀπαιτεῖ μεγάλη ψυχραιμία, σύνεση καὶ σύμπνοια. Καὶ τὴν εὐθύνη τῆς διαχείρισής της τὴν ἔχει ἡ Κυβέρνηση καὶ μόνον. Ὄχι ἐμεῖς. Ὅπως γράφει καὶ στὸ Πηδάλιο, στὴν Ἑρμηνεία καὶ τὸν σχολιασμὸ τοῦ ΞΣΤ΄ Ἀποστολικοῦ Κανόνος: «Σημείωται ὅτι ὡς φονεὺς καταδικάζεται καὶ ἐκεῖνος ὀ ἄνθρωπος, ὁ ὁποῖος ἐν καιρῷ πανώλης ἠξεύρωντας ὅτι εἶναι μεμολυσμένος, ὑπάγει εἰς οἴκους καὶ πολιτείας, καὶ μολύνει καὶ τοὺς ἄλλους καὶ γίνεται πολλῶν φόνων αἴτιος». Ταπεινὰ δεχόμαστε τὸ ἐνδεχόμενο ὅτι μπορεῖ νὰ εἴμαστε κι ἐμεῖς δυνητικοὶ μεταδότες τῆς ἀσθένειας στοὺς συνανθρώπους μας. Ὁ νόμος μᾶς προστατεύει νὰ μὴν πέσουμε σ’ αὐτὴ τὴν ἁμαρτία. Γι’ αὐτὸ καὶ ὑπακούουμε ἀγόγγυστα.

Κατόπιν ὅλων αὐτῶν καὶ σύμφωνα μὲ τὴν Κ.Υ.Α., ἐὰν δὲν ἐπιβληθοῦν ἄλλα περιοριστικὰ μέτρα (περιορισμὸς ἐξόδου, κυκλοφορίας κ.λπ.), παρακαλοῦμε νὰ προσέξετε τὰ ἑξῆς:

(α) Ἡ Κ.Υ.Α. ἔχει ἰσχὺ μέχρι 30 Μαρτίου ἐ.ἔ.. Στὴ συνέχεια, τὸ πιθανότερο εἶναι νὰ ἀντικατασταθεῖ μὲ ἄλλην, εὐελπιστῶντας μὲ τὴν παρέμβαση τῆς Ἱερᾶς Συνόδου πιὸ ὀρθολογικὴ ὡς πρὸς τὴν δυνατότητα τέλεσης τῆς θείας Εὐχαριστίας. Ὑπὸ τὴν ἔννοια αὐτήν, δεχόμεθα ταπεινὰ τὰ ὅποια μέτρα ἔχουν ἐπιβληθεῖ ὡς προσωρινὰ καὶ προσδοκοῦμε λίγη ἀναψυχή.

(β) Παρὰ τὸ γεγονὸς ὅτι τὰ μέτρα εἶναι πρωτάκουστα, κυρίως ἡ ἀπαγόρευση τῆς θείας λατρείας καὶ τῶν λειτουργιῶν ἄνευ τῆς παραμικρῆς διακριτικῆς ἐξαιρέσεως, ἀρνούμεθα νὰ δεχθοῦμε ὅτι εἶναι προϊὸν ἐμπαθοῦς ἀντιεκκλησιαστικοῦ πνεύματος καὶ διωγμοῦ, ἀλλὰ τὰ δεχόμεθα ὡς λογικῶς ἐνδεδειγμένα, ἴσως ἀπαραίτητα καὶ σίγουρα κάτω ἀπὸ συνθῆκες ἀφόρητης πιέσεως. Ὁπωσδήποτε ὅμως χρήζουν διορθώσεως καὶ θεραπείας. Δὲν γίνεται διαφορετικά.

(γ) Ἡ ἀπόδειξη τοῦ σεβασμοῦ μας πρὸς τὴν Κυβέρνηση ποὺ ἀγωνίζεται κάτω ἀπὸ ἐξαιρετικὰ δύσκολες συνθῆκες καὶ πολύπλοκες καταστάσεις νὰ διασφαλίσει τὴν ὑγεία μας ὡς πολιτῶν καὶ νὰ περιορίσει τὴν ἀνεξέλεγκτη ἐξάπλωση τοῦ κορωνοϊοῦ, ἐλπίζουμε ὅτι θὰ βοηθήσει τὴν Κυβέρνηση νὰ ἀκούσει τὴ φωνὴ τῆς Ἐκκλησίας καὶ νὰ ὁδηγήσει στὴν πρόνοια γιὰ τὰ καταλληλότερα μέτρα, ποὺ ταυτόχρονα θὰ διασφαλίζουν καὶ τὴν συνέχιση τῆς θείας λατρείας, χωρὶς τὴν παρουσία πιστῶν.

(δ) Πρώτιστο χρέος μας εἶναι ὁ τονισμὸς τοῦ μηνύματος «Μένουμε Σπίτι». Ὅλοι μας πρέπει νὰ μείνουνε στὰ σπίτια μας καὶ γιὰ νὰ προστατευθοῦμε, κυρίως ὅμως γιὰ νὰ περιορίσουμε τὴ μετάδοση καὶ ἐξάπλωση τῆς ἀσθένειας. Δὲν προτρέπουμε κανέναν νὰ ἔρθει στὶς ἐκκλησίες. Προτιμοῦμε τοὺς πιστοὺς προσευχόμενους στὰ σπίτια γιὰ καλὸ τῆς ὑγείας τους καὶ γιὰ τὴν προστασία τῆς δημόσιας ὑγείας. Κάτω ἀπὸ τὶς παροῦσες περιστάσεις, αὐτὸ εἶναι τὸ πνευματικῶς ἐνδεδειγμένο.

(ε) Οἱ ἱερεῖς μας, ὅσο ἀκόμη αὐτὸ εἶναι ἐφικτό, καλοῦνται σὲ καθημερινὴ βάση νὰ ἔχουν παρουσία στὸν ναό, νὰ διαβάζουν σιωπηρὰ ἢ χαμηλόφωνα τὶς καθ’ ἡμέραν ἀκολουθίες μόνοι τους ἢ τὸ πολὺ μὲ ἕναν ἢ δύο βοηθοὺς ἀναγνῶστες, κεκλεισμένων τῶν θυρῶν καὶ ὅταν τελειώσουν, τότε νὰ χτυποῦν μία καμπάνα διακριτικά. Ἐὰν δὲν αἰσθάνεστε καλὰ ἢ κάποιο μέλος τῆς οἰκογένειάς σας παρουσιάζει κάποιο ὕποπτο πρόβλημα ὑγείας, δὲν ὑπάρχει λόγος νὰ πᾶτε στὸν ναό.

(στ) Ἡ καμπάνα, μόνον μία, χτυπάει τὸ πολύ γιὰ 15 δευτερόλεπτα, ὄχι γιὰ νὰ προσκαλεῖ τὸν κόσμο, ἀλλὰ γιὰ νὰ δηλώνει τὴν παρουσία τῆς Ἐκκλησίας καὶ τὴν ἐγρήγορσή της καὶ ὅτι ὁ ναὸς εἶναι ἀνοικτὸς γιὰ ἀτομικὴ προσευχή ἢ προσκύνηση, ὄχι γιὰ ἀκολουθία. Γιὰ τὸν λόγο αὐτόν, δὲν χτυπάει ποτέ στὴν ἀρχὴ ἀλλὰ μόνον στὸ τέλος τῆς προσευχῆς τοῦ ἱερέως.

(ζ) Οἱ ἱεροὶ ναοὶ σύμφωνα μὲ τὴν Κ.Υ.Α. παραμένουν ἀνοιχτοὶ «γιὰ ἀτομικὴ προσευχὴ μὲ βραχεία παραμονὴ στὸ χῶρο λατρείας, τηρουμένης τῆς ἀναλογίας τοῦ ἑνὸς ἀτόμου ἀνὰ 10 τ.μ. ἐπιφανείας καὶ μὲ ἐλάχιστη ἀπόσταση τὰ 2 μέτρα μεταξύ τους». Αὐτὸ προσέχουμε νὰ τηρηθεῖ ἐπακριβῶς.

(η) Δὲν ἐπιτρέπεται, μάλιστα ὕστερα καὶ ἀπὸ τὰ πρόσφατα μέτρα αὐστηροῦ περιορισμοῦ τοῦ ἀριθμοῦ τῶν ἀτόμων στὶς συναθροίσεις (ἀνώτατο ἐπιτρεπτὸ ὅριο 10 ἄτομα) καὶ ἡ τέλεση τῆς θείας λατρείας σὲ ὑπαίθριο χῶρο. Δὲν ὑπάρχει λόγος νὰ προκαλέσουμε τὸ Κράτος μὲ δημόσιες παραβιάσεις. Θὰ χάσουμε καὶ τὴν τελευταία ἀναπνοή μας.

(θ) Τὸ μυστήριο τῆς ἱερᾶς ἐξομολογήσεως δὲν ἐμποδίζεται. Μπορεῖ νὰ τελεῖται μὲ ραντεβοὺ ἐντὸς χώρου καλῶς ἀεριζομένου, ὥστε νὰ μὴ δημιουργεῖται πιθανῶς συνωστισμὸς καὶ μὲ τὴν ἐνδεδειγμένη ἀπόσταση ὑγιεινῆς προστασίας. Ἐννοεῖται ὅτι τὸ πρόγραμμα τῶν πνευματικῶν τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς δὲν μπορεῖ να τηρηθεῖ ὡς ἔχει καὶ γιὰ τὸν λόγο αὐτὸν ἀπαιτεῖται συνεννόηση μεταξὺ ἐφημερίων καὶ τῶν ὁρισθέντων πνευματικῶν γιὰ τὶς ἀπολύτως ἀναγκαῖες περιπτώσεις.

(ι) Τὴν προσεχῆ Κυριακή 22 Μαρτίου, καίτοι εἶναι ἡ ἡμέρα τῆς Σταυροπροσκυνήσεως, δὲν θὰ τελεσθοῦν θεῖες λειτουργίες σὲ κανέναν ναό ἢ παρεκκλήσιο τῆς Μητροπόλεώς μας. Ἀντ’ αὐτοῦ, ὅλοι οἱ ἱερεῖς μας, ἀφοῦ προηγουμένως διαβάσουν τὴν ἀκολουθία τοῦ Ὄρθρου μὲ τὰ ἐλάχιστα ἄτομα, μέχρι τὸ πολὺ πέντε (5), μὲ τὶς προϋποθέσεις τῶν ὑφισταμένων διατάξεων, ἄνευ ψαλμωδίας. Στὸ τέλος, θὰ λιτανεύσουν λιτὰ τὸν Τίμιο Σταυρό καὶ θὰ τελέσουν τὴν καθιερωμένη δέηση κεκλεισμένων τῶν θυρῶν στὶς 09:45 π.μ. σὲ ὅλους τοὺς ναούς. Στὴ συνέχεια θὰ παραμείνουν οἱ ναοὶ ἀνοιχτοὶ μέχρι τὶς 12μ., ὥστε ὅποιος ἐπιθυμεῖ καὶ σύμφωνα μὲ τοὺς ὅρους ἀποσυμφόρησης ποὺ ἔχει ἐπιβάλει ἡ Κυβέρνηση νὰ μπορεῖ νὰ περάσει ἀπὸ τὸν ναὸ καὶ νὰ προσκυνήσει. Καλὸ εἶναι, ἂν ὑπάρχει ἡ δυνατότητα, φεύγοντας νὰ παίρνει καὶ ἕνα κλαδάκι ἀπὸ δενδρολίβανο ἢ ἄνθη. Ἡ καμπάνα θὰ μποροῦσε νὰ χτυπήσει μόνο στὸ τέλος τῆς δέησης.

(ια) Τὴν Κυριακὴ αὐτήν, 22 Μαρτίου, θὰ τελεσθεῖ θεία λειτουργία μόνον στὸ Ἱερὸ Προσκύνημα τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ, κεκλεισμένων τῶν θυρῶν, σύμφωνα μὲ τὴν παρ. 6 τῆς Κ.Υ.Α., ἡ ὁποία καὶ θὰ ἀναμεταδοθεῖ ἀπὸ τὸ ραδιόφωνο Real fm ἀπὸ τὶς 09:00 μέχρι 10:00.

(ιβ) Οἱ ἱερεῖς μποροῦν νὰ μεταλάβουν κατ’ ἰδίαν ἐκ τοῦ φυλασσομένου στὸ ἅγιο Ἀρτοφόριο ἁγίου Ἄρτου. Ἐκ τοῦ ἁγίου Ἄρτου τοῦ Ἀρτοφορίου θὰ μποροῦσε νὰ δοθεῖ ἡ θεία κοινωνία καὶ σὲ ἀσθενεῖς ἢ ἄτομα ποὺ ἔχουν ἰδιαίτερη ἀνάγκη θείας μεταλήψεως. Ὅλα αὐτὰ μετὰ πολλῆς προσοχῆς, συνέσεως καὶ εὐλαβείας, προκειμένου νὰ μὴν καταναλωθεῖ ἄκριτα ὁ ἅγιος Ἄρτος.

(ιγ) Καθημερινὰ νὰ τελεῖται ἡ δέηση γιὰ προστασία ἀπὸ τὸν λοιμό. Σχετικὸ ὑλικὸ μπορεῖτε νὰ βρεῖτε στὴν ἱστοσελίδα τῆς Μητροπόλεώς μας ἢ στὴν ἠλεκτρονικὴ διεύθυνση: http://www.porphyrios.gr/files/eyxai_epi_loimikhs_nosoy.pdf

Μάλιστα, σύμφωνα καὶ μὲ τὴν προτροπὴ τῆς Ἱερᾶς Συνόδου, νὰ συστήσουμε ἔνθερμα στοὺς πιστοὺς τῶν ἐνοριῶν μας, ὅλοι μαζὶ νὰ συστρατευθοῦμε στὴν καθ’ ἡμέραν κοινὴ προσευχὴ τῆς Ἐκκλησίας μας ἀπὸ τὶς 10:00 μέχρι τὶς 10:15 κάθε βράδυ, ὥστε, ἀφοῦ μετανοήσουμε γιὰ τὶς ἁμαρτίες μας καὶ εὐχαριστήσουμε τὸν Κύριο γιὰ τὴν ἄπειρη ἀγάπη καὶ τὸ ἔλεός Του, νὰ προσευχηθοῦμε νὰ δώσει «σὺν τῷ πειρασμῷ καὶ τὴν ἔκβασιν», δύναμη σὲ ὅσους παλεύουν γιὰ τὴν ὑγεία τῶν ἀσθενῶν καὶ τὴν προστασία τοῦ λαοῦ, φωτισμὸ στοὺς ὑπεύθυνους καὶ τοὺς κυβερνῶντες, παραμυθία στὸν κόσμο καὶ ἀφύπνιση καὶ ἐπιστροφὴ στὴν ἀλήθεια σὲ ὅλους μας. Πολὺ θὰ βοηθοῦσε τὴν ὥρα αὐτὴν νὰ συντονισθοῦμε ὅλοι μὲ τοὺς ἐκκλησιαστικοὺς Ραδιοφωνικοὺς Σταθμούς.

(ιδ) Σύμφωνα μὲ ὅλες τὶς ἐνδείξεις, καὶ ἡ ἑορτὴ τοῦ Εὐαγγελισμοῦ θὰ ἀντιμετωπίσει τοὺς ἴδιους περιορισμούς. Θὰ τὸ σηκώσουμε καὶ αὐτὸ μὲ ὑπομονὴ καὶ πίστη. Καλὸ εἶναι νὰ διαβάσετε τὶς ἀκολουθίες ὡς ἀνωτέρω χῦμα καὶ κεκλεισμένων τῶν θυρῶν, στὸ τέλος δὲ νὰ ψάλετε καὶ τὴν δοξολογία ἐπὶ τῇ ἐθνικῇ παλιγγενεσίᾳ μόνοι σας.

Σὲ συνεννόηση μὲ τοὺς κατὰ τόπους Δημάρχους ἢ ἐκπροσώπους τῶν Δημοτικῶν ἀρχῶν καλὸ εἶναι, ὅπου ὑπάρχει ἡ δυνατότητα καὶ ἂν ἐπιτρέπουν οἱ καιρικὲς συνθῆκες, νὰ ψαλεῖ καὶ ἐπιμνημόσυνη δέηση στοὺς κατάλληλους ὑπαίθριους χώρους, πάλι σύμφωνα μὲ τὶς κείμενες διατάξεις καὶ τὰ περιοριστικὰ μέτρα.

(ιε) Προτρέπουμε ὅλους νὰ τελέσετε ἰδιωτικὰ τὸ μυστήριο τοῦ Ἁγίου Εὐχελαίου, ὑπὲρ ὅλων τῶν ἐνοριτῶν σας, μιᾶς ποὺ ὅλοι φαίνεται πὼς μπορεῖ νὰ προσβληθοῦμε ἀπὸ τὴν ἀσθένεια ἴσως καὶ χωρὶς νὰ τὸ ἀντιληφθοῦμε, καὶ νὰ φυλάξετε ἐκ τοῦ ἁγίου ἐλαίου, προκειμένου νὰ μπορεῖτε νὰ χρίσετε «εἰς ἴασιν ψυχῆς καὶ σώματος» ὅσους προστρέχουν μετὰ πίστεως πρὸς τὴν Ἐκκλησία μας.

(ιστ) Καλὸ εἶναι, ὅπου ὑπάρχει ἡ δυνατότητα, νὰ συγκεντρωθεῖ ὑλικὸ γιὰ διαδικτυακὴ χρήση, τὸ ὁποῖο καὶ κατάλληλα νὰ βοηθήσει στὴν ἐπικοινωνία μας μὲ τὸν λαὸ τοῦ Θεοῦ μέσω διαδικτύου. Δόξα τῷ Θεῷ ἡ σύγχρονη τεχνολογία μᾶς παρέχει αὐτὴ τὴ δυνατότητα, ἡ ὁποία δὲν εἶναι καθόλου εὐκαταφρόνητη. Ἡ Μητρόπολή μας θὰ φροντίσει νὰ ἔχει σχετικὸ ὑλικὸ καὶ ἰδέες ἐπικοινωνίας στὴ διάθεση κάθε αἰτοῦντος. Ὁ λαὸς τοῦ Θεοῦ θὰ ἔρθει ἀντιμέτωπος μὲ συμπτώματα κόπωσης, ἀνασφάλειας, θυμοῦ, ἐκνευρισμοῦ, φόβου, αἰσθήματος ἐγκλεισμοῦ, στενοχώριας, κατάθλιψης κ.λπ. Ποιμαντικὴ εὐθύνη μας εἶναι νὰ στηρίξουμε τὸν κόσμο καὶ ψυχολογικὰ καὶ βεβαίως πνευματικά.

(ιζ) Συνιστοῦμε ἐνθέρμως τὴν ἀποφυγὴ φυσικῶν συναντήσεων καὶ τὴν ἀντικατάστασή τους μὲ ἐπικοινωνία μέσω viber, skype, internet, τηλεφώνου κ.λπ.

(ιη) Ἤδη θὰ ἔχετε συναντήσει προβλήματα οἰκονομικά καὶ φυσικὰ δυσκολίες στὴν ἀντιμετώπιση τῶν τρεχόντων ἐξόδων τοῦ ναοῦ (μισθοδοσία προσωπικοῦ, ὀφειλὲς κ.λπ.). Ἐπ’ αὐτοῦ δὲν θὰ προχωρήσετε πρὶν ἢ λάβετε ὁδηγίες γιὰ κάθε περίπτωση. Ὡστόσο, καλὸ εἶναι πρὸς τὸ παρὸν, ἂν δὲν ἔχετε ἀποδώσει τὰ χρήματα τῆς δισκοφορίας τῆς Κυριακῆς τῆς Ὀρθοδοξίας στὴ Μητρόπολη, νὰ τὰ κρατήσετε γιὰ ὅποια ἄμεση ἀνάγκη.

(ιθ) Δυστυχῶς, τὸ μεγάλο πρόβλημα ποὺ θὰ ἀντιμετωπίσουμε εἶναι ἡ φροντίδα τῶν φτωχῶν, τὰ συσσίτια, ἡ διανομὴ τροφίμων, καὶ λόγω οἰκονομικῆς ἀδυναμίας καὶ λόγω περιοριστικῶν μέτρων ἀλλὰ καὶ ἐξ αἰτίας ἐλλείψεως ἐθελοντῶν καὶ συνεργατῶν. Γιὰ αὐτὸ θὰ προσπαθήσουμε ὅλοι μαζὶ ὅσο μποροῦμε. Ὁ Θεὸς νὰ βοηθήσει νὰ μὴν ἐγκαταλείψουμε τοὺς ἐμπερίστατους ἀδελφούς μας.

(κ) Καλὸ εἶναι σὲ ὅλους τοὺς ναοὺς νὰ ἀκούγονται τροπάρια ἀπὸ τὰ ἐσωτερικὰ μεγάφωνα, τὸ «τῇ Ὑπερμάχῳ», ὁ κανὼν τοῦ Ἀκαθίστου, ἢ ἄλλοι ἐπίκαιροι ὕμνοι.

(κα) Ἐπειδὴ τὰ μέτρα προστασίας ἀλλάζουν καθημερινά, τὰ παραπάνω ἰσχύουν μὲ τὰ σημερινὰ δεδομένα (20 Μαρτίου 2020). Ἐὰν ὑπάρξουν τροποποιήσεις θὰ ἐνημερωθεῖτε ἠλεκτρονικά.

Τὸ σημαντικότερο, ἀγαπητοὶ πατέρες, εἶναι ὁ μυστικὸς ἑορτασμός, ἡ ὑποδοχὴ τῆς δοκιμασίας ὡς ἐκ Θεοῦ, ὁ ἀγῶνας τῆς ὑπομονῆς, ἡ ταπεινὴ ἀποδοχὴ τῆς στέρησης, ἡ προσευχή μας, ἡ ἀναγνώριση τῶν εὐλογιῶν τοῦ Κυρίου, ὁ φιλότιμος ἀγώνας μας, ἡ προσωπική μας μετάνοια. Μὲ ὅλα αὐτὰ καλούμαστε νὰ δυναμώσουμε τὴν πίστη μας καὶ νὰ σκεπάσουμε τὸν λαὸ τοῦ Θεοῦ. Ὅ,τι μποροῦμε θὰ τοῦ προσφέρουμε, γιὰ ὅσο διάστημα χρειαστεῖ. Καὶ ἡ προσευχή μας, καὶ τὸ ἅγιο εὐχέλαιο, καὶ οἱ δεήσεις καὶ ἡ ὅποια ἐπικοινωνία μας, καὶ ὁ λόγος μας μποροῦν νὰ στηρίξουν.

Γνωρίζω πὼς ἡ ἀπαγόρευση τῆς τέλεσης τῆς θείας λειτουργίας πολλοὺς τοὺς ἔχει σκανδαλίσει καὶ ἀποδίδεται σὲ ἐκκλησιαστικὴ ἀδράνεια ἢ καὶ συμβιβασμό. Αὐτὸ εἶναι ἄδικο. Θὰ ἤθελα νὰ σᾶς διαβεβαιώσω ὅτι καὶ ὁ Ἀρχιεπίσκοπος προσωπικὰ καὶ ἡ Ἱερὰ Σύνοδος κάνουν ἕναν καθημερινὸ ἀγῶνα, προκειμένου ἄμεσα νὰ ἐπιστρέψει καὶ ἡ θεία εὐχαριστία στοὺς ναούς μας καὶ ἡ τέλεσή της νὰ ἀποτελέσει τὸ κύριο φάρμακο κατὰ τῆς ἀπειλητικῆς ἀσθένειας ποὺ μᾶς συνθλίβει. Ἤδη χθὲς ἡ Ἱερὰ Σύνοδος ὑπέβαλε σχετικὸ αἴτημα διορθωτικῆς τροποποίησης.

Εὔχομαι σύντομα νὰ δοθεῖ ἀναψυχή στὶς καρδίες μας καὶ νὰ δοξάσουμε ὅλοι μαζὶ ξανὰ στοὺς ναούς μας τὸ πανάγιο ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἀμήν.

Μετ’ εὐχῶν καὶ πολλῆς τῆς ἐν Κυρίῳ ἀγάπης, 

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

† ῾Ο Μεσογαίας καὶ Λαυρεωτικῆς ΝΙΚΟΛΑΟΣ