ΣΤΟΝ ΠΕΙΡΑΣΜΟ ΙΩΣΗΦ ΤΟΥ ΠΑΓΚΑΛΟΥ - ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΟΤΤΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟΝ   ΠΕΙΡΑΣΜΟ   ΙΩΣΗΦ   ΤΟΥ   ΠΑΓΚΑΛΟΥ

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ  ΚΟΤΤΑΔΑΚΗΣ

         Την Εσπερινή Ακολουθία της Κυριακής των Βαΐων, την και πρώτη Ακολουθία του Νυμφίου-που είναι ο Όρθρος της Μ. Δευτέρας, όπως αντίστοιχα των άλλων ημερών οι επόμενες- σφραγίζει επιβλητικά και κατανυκτικά η λιτάνευση της εικόνας του Νυμφίου Χριστού, και ο ύμνος: «Ιδού ο Νυμφίος έρχεται εν τω μέσω της νυκτός, και μακάριος ο δούλος ον ευρήσει γρηγορούντα, ανάξιος δε πάλιν ον ευρήσει ραθυμούντα. Βλέπε ουν ψυχή μου, μη τω ύπνω κατενεχθής, ίνα μη τω θανάτω παραδοθής και της Βασιλείας έξω κλεισθής. Αλλά ανάνηψον κράζουσα. Άγιος.…»-ο και τόσο αφυπνιστικός ψυχών. Αργότερα, ακούμε τον Αναγνώστη να διαβάζει το Προοίμιο του  Κοντακίου κατά το οποίο: «Ο Ιακώβ ωδύρετο του Ιωσήφ την στέρησιν», αλλά, «ο γενναίος εκάθητο άρματι ως βασιλεύς τιμώμενος». Γιατί, «της Αιγυπτίας τότε ταις ηδοναίς μη δουλεύσας, αντεδοξάζετο παρά του βλέποντος τας των ανθρώπων καρδίας και νέμοντος στέφος άφθαρτον». Και να ολοκληρώνει με το «υπόμνημα του Τριωδίου»: «Τη Αγία και Μεγάλη Δευτέρα μνείαν ποιούμεθα Ιωσήφ του παγκάλου …».

    Με εκείνο το, «Ιωσήφ του παγκάλου» έχουμε από το παράδειγμα του σπουδαίου άνδρα της Π. Διαθήκης, που πουλήθηκε από τα αδέρφια του ως δούλος, άμεση παραπομπή στην αντίστοιχη πώληση του Χριστού από τον Ιούδα. Και, από την ηθική ακεραιότητα αυτού και συνακόλουθη ανταμοιβή από το Θεό, ευθεία υπόμνηση της αξίας του δίδυμου των αρετών αγνότητα-σωφροσύνη. Οφείλουμε να μη θεωρήσουμε τυχαίο ότι η Εκκλησία ξεκινάει την κορυφαία Λατρευτική Εβδομάδα αναδείχνοντας την αξία των δίδυμων αρετών, αγνότητας-σωφροσύνης. Αναδείχνει ήρεμα, κρατάει σοφά, και προβάλλει διαχρονικά αυτό το πρότυπο, όσο κι αν ιδιαίτερα η εποχή μας, με άλλα πολλά, το ειρωνεύεται σκαιά, και το καταπατεί απρόκλητα, και βάναυσα.

     Σ’ αυτό το υψηλό θέμα, με γενναίο πρωταγωνιστή, ήρωα και νικητή τον Ιωσήφ, έχει συνθέσει Όσιος Ρωμανός ο Μελωδός το Κοντάκιο: «Εις τον πειρασμόν του Ιωσήφ», που ακολουθεί σε ελεύθερη νεοελληνική απόδοση. Πρόκειται για ένα ποίημα-ύμνο υψηλής αισθητικής αξίας-στο πρωτότυπο-και διδαχής, για τη ρεαλιστική όσο και δραματική αποτύπωση της πάλης και νίκης, με τη Χάρη του Θεού, της σωφροσύνης και αγνότητας-Ιωσήφ- πάνω στη λάγνα κι ακόλαστη επιθυμία-Αιγύπτια. Απαρτίζεται από, Τέσσερα Προοίμια, και Είκοσι Δύο Οίκους. Έχει Ακροστιχίδα τη φράση: «Εις τον Ιωσήφ Ρωμανού Έπος», και Εφύμνιο το στίχο: «Ότι πάντα εφορά το ακοίμητον όμμα».

Α.   ΠΕΡΙΛΗΨΗ  ΠΕΡΙΚΟΠΗΣ  Π. ΔΙΑΘΗΚΗΣ   Γένεση 39, 1-12

     «Στην Αίγυπτο αγόρασε τον Ιωσήφ ο Πετεφρής, Αιγύπτιος αξιωματούχος του Φαραώ, αρχηγός των σωματοφυλάκων  … Ο Ιωσήφ κέρδισε την εύνοια του, κι εκείνος τον έκανε γενικό επιστάτη στο σπίτι του … Είχε ωραίο παράστημα και όμορφο πρόσωπο … Η γυναίκα του Πετεφρή τον πρόσεξε και του είπε: «Έλα να πλαγιάσεις μαζί μου». Εκείνος αρνήθηκε και της είπε: « … Πώς θα μπορούσα να κάνω ένα τόσο μεγάλο κακό και ν’ αμαρτήσω στο Θεό»;

      … Κάποια μέρα ο Ιωσήφ ήρθε στο σπίτι να κάνει την εργασία του, και κανείς από τους υπηρέτες δεν ήταν εκεί. Τότε εκείνη τον άρπαξε … και του έλεγε: «Έλα να πλαγιάσεις μαζί μου». Εκείνος έτρεξε κι έφυγε αφήνοντας το ρούχο στα χέρια της…»

  

Β.   Η  ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ  ΑΠΟΔΟΣΗ

α.   Τα   Π ρ ο ο ί μ ι α.

1.   Όσοι το στάδιο της νηστείας συνειδητά και συνετά διανύσαμε,- -και ποθούμε λατρευτικά το Πάθους του Κυρίου να κοινωνήσουμε,- -ελάτε αδερφοί, με ζήλο και σπουδή να μιμηθούμε- -στην αγνότητα το σώφρονα Ιωσήφ.- -Κι, αφού της άκαρπης συκιάς την τιμωρία φοβηθούμε,- -τη γλύκα των παθών με ελεημοσύνη ξεράνουμε.- -σαν φτάσουμε στη χαρά της Ανάστασης,- -ως ουράνιο μύρο την άφεση των αμαρτιώνν’ απολαύσουμε,- -γιατί όλα τα βλέπει το ακοίμητο βλέμμα.

2.   Όσους στο Πάθος σου, Σωτήρα, να φτάσουν πασχίσουν,- -αξίωσε και την Αγία σου Ανάσταση να προσκυνήσουν,- -Εσύ που είσαι το ακοίμητο βλέμμα.

3.   Η ακόλαστη επιθυμία επιχειρεί- -να πλανέψει το νέο μ’  απόλαυση ηδονική.- -Μα η αγνότητα με σωφροσύνη κι ανδρεία τον οπλίζει.- -Και οπλισμένος μ’ αυτές τις αρετές, στην Αίγυπτο- -ο δίκαιος Ιωσήφ αρνήθηκε να αμαρτήσει,- -γιατί όλα τα βλέπει το ακοίμητο βλέμμα.  

4.   Ας στρέψουμε την προσοχή στο θρήνο του Ιακώβ,- -ας δείξουμε αποστροφή στη βδελυρή πράξη των αδελφών του Ιωσήφ,- - με ζήλο ας μιμηθούμε το δίκαιο άνδρα,- -που τίμησε αγνότητα και σωφροσύνη- -κι από παντοίους κινδύνους λευθερώθηκε,- - γιατί όλα τα βλέπει το ακοίμητο βλέμμα.  

β.   Ο    ί    κ    ο    ι

1.   Έχοντας ως αρχηγό το θείο Βασιλιά,- -που στους στρατιώτες του την ουράνια Βασιλεία χαρίζει,- -την αρετή ως άτρωτη πανοπλία των ψυχών ας ντυθούμε,- -και την αμαρτία με σύνεση και φρονιμάδα ας πολεμήσουμε.- -Τη χριστιανική αρετή, τη μόνη και μοναδική,- -που λέγεται και είναι τέχνη τεχνών κι επιστήμη επιστημών.- -Μ’ αυτήν σαν από σκάλα η ψυχή οδηγείται,- -κι ανεβαίνει σε ύψη ουράνιας ζωής.- -Γιατί φρόνηση κι ανδρεία στους ανθρώπους διδάσκει,- -και σωφροσύνη και δικαιοσύνη.- -Μ’ αυτά τα όπλα εαυτούς ας εξοπλίσουμε,- -και τη Χάρη του Χριστού ας ζητήσουμε.- -Αυτήν που παρέχει σ’ όσους τον αγαπούν,- -και νικητές κατά των αοράτων εχθρών ποθούν να στεφθούν,- -γιατί όλα τα βλέπει το ακοίμητο βλέμμα.

2.   Για να μάθουμε όλοι την υπέρλαμπρη δόξα,- - που έχει και παρέχει η αρετή,- -ας μελετήσουμε την ιστορία του Ιωσήφ,- -κι ας σπεύσουμε, αν νομίζετε, να μιμηθούμε- -το βίο αυτού του σώφρονα και εγκρατή.- -Αυτού, που παρότι από φθονερό πάθος ως δούλος πουλήθηκε,- -καθόλου να υποδουλωθεί σε πάθη δεν αφέθηκε.- -Είχε αυτοκράτορα της ζωής του σοφό το λογικό,- -κι έγινε έτσι κύριος των αισθησιακών παθών.--Δεν κλονιζόταν από της γυναίκας τις κολακείες,- -κι απέκρουε ανδροπρεπώς αυτής τις θωπείες.--Ανέμους με λόγια γλυκά αυτή εξαπέλυε,- -το οχυρό της σωφροσύνης του να καταλάβει,- -βροχή με αισθησιακό μεθύσι τον κατέκλυζε,- -πακτωλό χρημάτων του πρόσφερε.- -Όμως, παρότι νέος, Ιωσήφ ο γενναίος,- -στην ακλόνητη πέτρα της αρετής πατούσε γερά,- -γιατί όλα τα βλέπει το ακοίμητο βλέμμα.

3.   Παρότι δούλος στο σώμα ο σώφρων,- -έμενε αδούλωτος στο πνεύμα.- -Παλιά σε όνειρο είχε δει, πως μέλλει βασιλιάς να γενεί,- -όμως τώρα δούλος είχε πουληθεί.- -Όμως παρότι κρατούμενος ο ίδιος--αυτούς που τον κρατούσαν είχε κατακτήσει.- -Ο κύρης τον εκτιμούσε πολύ, μα η κυρία, τον ποθούσε απ’ την πρώτη στιγμή.- -Η εκτίμηση του κυρίου ήταν από πρόθεση αγαθή,- -η προαίρεση της κυρίας του ήταν ανώφελη πολύ.- -Ο κύρης τον περιέβαλλε με αγάπη,- -έχοντας εκτιμήσει τη σεμνότητα του νέου,- -μα η βυθισμένη στη φαυλότητα κυρία,- -κοίταζε το ευγενικό παλικάρι με λάγνα επιθυμία.- -Τον κύρη του έτερπε το άψογο ήθος του,- -την κυρία κυρίευε η ομορφιά του.- -Ο κύρης του εμπιστεύτηκε το σπιτικό του,- -η κυρία πάσχιζε αισχρά να του δώσει το κορμί της.- -Αυτό, όταν είδε ο Ιωσήφ αποστράφηκε,- -έχοντας κατά νου τη φοβερή κρίση,- -γιατί όλα τα βλέπει το ακοίμητο βλέμμα.

4.   Των πραγμάτων την τάξη επιχείρησε ν’ ανατρέψει η παράνομη πράξη.- -Όντας ο δούλος απόλυτος κύριος της αισθησιακής επιθυμίας,- -είχε επιβάλει στις αδυναμίες του αυτοκυριαρχία.- -Μα η κυρία είχε γίνει ανδράποδο στην αμαρτία.- -«Όποιος αμαρτάνει, λέει η Γραφή, γίνεται δούλος της αμαρτίας»,- -καθώς τα πάντα όνειρο απατηλό θεωρεί,- -και σέρνεται πίσω απ’ αυτό που ποθεί.- -Αυτό έπαθε και του δίκαιου Ιωσήφ η κυρία,- -με την ποθητή ομορφιά του νέου.- -Βλέποντας το παλικάρι με μάτια ακολασίας,- -κόλασε την ψυχή της αόρατα με βέλη επιθυμίας.- -Κι όσο εκείνος έλαμπε στην ομορφιά του,- -τόσο αυτή έχανε πιο πολύ τα μυαλά της.- -Αυτή του πρόβαλλε τη φλόγα της ηδονής,- -εκείνος της αντέτασσε την άσβηστη πυρά της κόλασης,- - γιατί όλα τα βλέπει το ακοίμητο βλέμμα.

5.   Όλη την καρδιά της Αιγύπτιας- -συνείχε η φλόγα της επιθυμίας.- -Πληγωμένη απ’ αυτή την κρυφή πληγή,- - ζούσε σε παραζάλη αισθησιακή.- -Δεχόταν  του νέου τα πικρά φάρμακα,- -μα τα εισέπραττε σαν γλυκά τραύματα.- -Βέλη με τα μάτια δεχόταν- -από του σώφρονα τη βελοθήκη,- -μα η ταλαίπωρη πληγωμένη από ασωτία,- -τα πλήγματα που της επέφεραν απολάμβανε.- -Ο πόθος της ακολασίας το νου της πολιορκούσε,- -ν’ αντιληφθεί το πάθος της αδυνατούσε.- -Όταν έβλεπε τον Ιωσήφ στο σπίτι υπέφερε,- -κι όταν απουσίαζε, από τον πόθο του φλεγόταν.- -Με λόγια χρηστά τον κολάκευε,- -γιατί επειγόταν να τον κάνει δικό της.- - Μα ο σεμνός Ιωσήφ στην αθέμιτη επιθυμία της δεν ενέδιδε,- - γιατί όλα τα βλέπει το ακοίμητο βλέμμα.

6.   Ο διάβολος ως κουμπάρος της μοιχείας- -ήρθε να συμπράξει με την Αιγυπτία.- -«Δείξε παλικαριά, γυναίκα, της φωνάζει.- -Σαν αγκίστρι παλιό και δυνατό,- -ετοίμασε το δόλωμα το νεαρό να πιάσει.- -Τα μαλλιά της κεφαλής σαν δίχτυ πάνω του πλέξε.- -Το πρόσωπο με ροδόχρωμες κρέμες περιποιήσου,- -με χρυσά περιδέραια στόλισε το λαιμό σου.- -Φόρεσε ρούχα ακριβά,- -άλειψε το κορμί σου μύρα πολλά,- -αυτά τους νέους εκθηλύνουν,- -κι ενδοτικούς τους παραδίνουν- -Έχεις να παλέψεις δυνατά, γενναία.- -Αυτός θα αντιστέκεται με την αγνότητα,- -κι εσύ θα αντιπαρατάσσεις τη λάγνα επιθυμία.- -Πρόσεξε μη νικηθείς και γίνουμε ρεζίλι- -όταν ακούσεις να σου πει και πάλι:- - Δεν κάνω αυτό που ποθείς,- -γιατί όλα τα βλέπει το ακοίμητο βλέμμα».

7.   Μόλις ο σεμνός νεανίας την άσεμνη όψη της είδε,- -ακόμα πιο πολύ την απεστράφη.- -Έβλεπε τη γλυκιά μορφή της,- -μα καταλάβαινε τη δολερά σχέδιά της,- -και την απέφευγε σαν οχιά καλά καμουφλαρισμένη.- -Μη υποφέροντας την περιφρόνηση του γενναίου εκείνη - -τα όρια της ντροπής η άθλια έβαλε πλάι,- -την ασωτία της αποκάλυψε ατόφια.- -Αρχικά έδειχνε σαν γυναίκα απλά να τον φροντίζει,- -έστελνε για κουβέντα τάχα πως τον καλούσε,- -μα η γλώσσα της ήταν πιο κοφτερή από μαχαίρι,- -και ηδονικά φονική η κάθε της λέξη.- -Με πολλά τερτίπια επιχειρούσε να τον γοητεύσει,- -μα δεν άφηνε να εκτραπεί ο νους του εκείνος,- -και δεν κουραζόταν να λέει και να επαναλαμβάνει:- -«Δεν πρόκειται να κάνω τη μυσαρή  πράξη,- -αποστρέφομαι τη φαυλότητα της,- -γιατί όλα τα βλέπει το ακοίμητο βλέμμα».

8.   Παράφορος ο πόθος της ακόλαστης γυναίκας,- -στον Ιωσήφ επέπεσε σαν φλόγα.- - Ως είδε όμως πως στις θωπείες καθόλου δεν ενδίδει,- -κι ούτε που νικιέται από της νιότης τις αδυναμίες,- -του φώναξε επιτακτικά και είπε:- - «Δούλος πουλημένος σ’ εμένα είσαι,- - να με υπηρετείς πουληθεί έχεις.- -Σ’ έκανα κύριο στο σπιτικό μου,- -κύριος της κυρίας σου να γίνεις.- -Δε θεωρώ προσβολή που κατεβαίνω στο επίπεδό σου.- -Σε αυτό το θέμα ανάμεσα σε κύριο και δούλο διαφορά δεν υπάρχει.- -Ένας όλων μας, ο Αδάμ, διδάχτηκα πως είναι πατέρας,- -μία και η αυτή, η αρχέγονη Εύα, όλων μας η μητέρα.- -Ομότιμοι είμαστε ο ένας με τον άλλο,- -μετέχουμε στην κοινή ανθρώπινη φύση.- -Μη φοβάσαι πως αθέμιτα θα πράξεις,- -και μην πείθεσαι πια σε όσους σου λένε,- -ότι όλα τα βλέπει το ακοίμητο βλέμμα».

9.   «Έχοντας προσέξει πως τρόποι καλοί σε όλα σε κοσμούν,- -απ’ όλους τους δούλους σου προτιμώ εσένα.- -Το βλέμμα σου συστολή έχει, τα λόγια σου παράξενη πειθώ,- -η όλη σεμνή σου παρουσία,- -καλύπτει τη δική μου επιθυμία.- -Εμπρός, άκουσε προσεκτικά τι θα σου πω,- -κατάλαβε τι έχω σχεδιάσει καλά.- -Αν στα λόγια μου πεισθείς,- -πλείστα καλά θα σε γεμίσω,- -με πλούσια δώρα θα σε αμείψω.- -Πάνω κι από τον άντρα μου θα σε βάλω,- -ελεύθερος να γίνεις παρευθύς θα ενεργήσω.- -Δούλος πια δε θα είσαι,- - με την κυρία σου θα κοιμάσαι.- -Αν όμως δεν πεισθείς, πολύ θα κινδυνέψεις.- -Σε φυλακή σκληρή θα σε κλείσω,- - σε θάνατο με σχέδιο πονηρό θα σε καταδικάσω.- -Μη θελήσεις τον εαυτό σου να αδικήσεις,- -αλήθεια, δεν είναι αυτό που νομίζεις,- -ότι όλα τα βλέπει το ακοίμητο βλέμμα».

10.    Τέτοια λόγια η γυναίκα είπε,- -μα τον ασάλευτο πύργο δεν μπόρεσε να κλονίσει.- -Ψυχικό νυσταγμό δεν ένιωσε από τις κολακείες,- -πιο άγρυπνο κράτησε το λογισμό ,- -να φρουρεί ασύλητο της αγνότητας το οχυρό.- -Προσεκτικά παρατηρώντας και,- -ολόγυρά του περισκοπώντας,- -την έβλεπε που απ’ τον πόθο μαινόταν.- -Είχε διώξει όλους τους άλλους από το σπίτι,- -και μόνη προς μόνο τέτοια του φθεγγόταν.- -«Ως πότε να μη με υπακούς θα ανέχομαι;- -Ώρα να απολαύσω το κρεβάτι που ποθώ.- -Κανένας απ’ όσους ανήκουν στο σπίτι δεν είναι εδώ,- -και τίποτα δεν εμποδίζει, να γίνει αυτό που επιθυμώ».- -Με βέλη φλογερού πάθους τον τόξευε,- -μα να τον κάμψει καθόλου δεν κατάφερνε.- -Η σωφροσύνη ανάβλυζε μέσα του δροσιά,- -κι έσβηνε τις προτάσεις της πονηριάς,- -γιατί όλα τα βλέπει το ακοίμητο βλέμμα.

11.  Την ώρα που η μαινάδα τέτοια φθεγγόταν,- -κι επιχειρούσε με πάθος το νέο να χαϊδέψει,- -Ιωσήφ ο μεγάλος καταλαβαίνει,- -πως τώρα αρχίζει των πειρασμών ο αγώνας,- -και έχει με πολύτροπο αντίπαλο ν’ αντιπαλέψει.- -Κι έρχονται παραστάτες και αμφότερων κριτές δύο.- -Η αγνότητα παραστεκόταν κι έκρινε τον Ιωσήφ,- -και η λαγνεία τη γυναίκα κυβερνούσε.- -Αγώνας γινόταν ανάμεσα σε άντρα φίλο της εγκράτειας,- -που εναντίον του πόλεμο άνοιξε δολερή γυναίκα.- -Αυτή με θέλγητρα τον προκαλούσε να μοιχέψουν,- -μα ο γενναίος επέμενε την αισχρή να νικήσει.- -Με τον Ιωσήφ συνέπρατταν οι άγγελοι,- -τη γυναίκα συνέτρεχαν οι δαίμονες.- -Και ο Δεσπότης Κύριος που έβλεπε τον αγώνα απ’ τα ύψη,- -τον έστεφε νικητή με επαινετικά λόγια,- -γιατί όλα τα βλέπει το ακοίμητο βλέμμα.

12.  Με λόγια μεστά σωφροσύνης απαντά ο Ιωσήφ- -στης έξαλλης γυναίκας την παραφορά και φωνάζει:- - «Ναι, δούλος είμαι αγορασμένος από σένα,- -μα έχω πάθει το άδικο από φθόνο.- -Έχω πουληθεί σωματικά,- -μα παραμένω ελεύθερος ψυχικά.- -Των τρόπων την ευγένεια μελάνι και χαρτί,- -δεν ξέρουν να βλάπτουν,- -κι όπως η συννεφιά, παρότι τον ουρανό σκεπάζει,- -αδυνατεί για πολύ τη λαμπρότητα του ήλιου να μειώσει,.- -γιατί το σύννεφο απομακρύνεται απ’ τον άνεμο διωγμένο,- -κι ολόλαμπρες οι ακτίνες του προβάλλουν πάλι,- -έτσι κι αυτή η δουλεία θα περάσει,- -και η ελευθερία ξανά θα λάμψει.- -Όλη η χώρα της Αιγύπτου θα γίνει δούλη,- -σ’ αυτόν που σε ηδονές αισχρές δε γίνεται δούλος.- -Αυτό από παλιά μου έχει προμηνύσει,- -ο μόνος που όλα τα μελλούμενα από πριν γνωρίζει,- -γιατί όλα τα βλέπει το ακοίμητο βλέμμα».

13.  Με το που τέλειωσε ο νέος την προσλαλιά του,- -έπιασε πάλι λόγια κολακευτικά εκείνη να του απευθύνει.- -«Τα πράγματα έδειξαν πως τρόπους δούλου δεν έχεις,- -το έχω αντιληφθεί, και πεισθεί, σε βεβαιώνω.- -Όλες τις υπηρεσίες σαν ελεύθερος επιτελείς,.- -άμεμπτος σε όλα τα έργα σου είσαι,- -κακό στους άλλους δούλους σου δεν έχεις κάνει.- -Αυτά μαρτυρούν την ευγενική γενιά σου.- -Γι αυτό φαίνεται έπεσες στα δικά μου χέρια στα χέρια,- -πρόξενος πλείστων καλών να σου γίνω,- -η χώρα της Αιγύπτου να υποταχτεί από μένα σ’ εσένα.- -Έλα, λοιπόν, εμένα την τωρινή κυρία σου,- -την τόσο στοργική απέναντί σου,- -δέξου σε αισθησιακή ευφροσύνη,- -και μη διστάζεις  πάλι με τη σκέψη,- -ότι όλα τα βλέπει το ακοίμητο βλέμμα».

14.  Στα λόγια αυτά της ασελγέστατης, απάντησε ο Ιωσήφ και είπε:- -«Αλήθεια είναι αυτό που λες,- -αγαθής ρίζας βλάστημα είμαι.- -Διό και άλογη σε θεωρώ,- -και αποφεύγω να συνευρεθώ μαζί σου.- -Γιατί ‘όταν δεν έχει κανείς στη ζωή το λογικό χαλινάρι,- -ωσάν τα άλογα κτήνη φέρεται,- -και σε άπρεπες ηδονές καταπέφτει.- -Δεν κάνω την παραμικρή υποχώρηση σε αισθησιακά πάθη,- -αυτά τα σκιρτήματα στη δύναμη της εγκράτειας υποτάσσω.- -Μέχρι την ώρα αυτή είμαι καθαρός από μυσαρή πράξη,- -και δε θα ρυπάνω το σώμα μου διαπράττοντας μοιχεία.- -Είναι και αθέμιτο και βαρύ- -να συλήσω άλλου άντρα το γάμο,- -και είναι θαρρώ, κρίμα πιο βαρύ,- -να προσβάλω του κυρίου μου τη γαμήλια κλίνη, γιατί όλα τα βλέπει το ακοίμητο βλέμμα».

15.  «Άκουσε, νεανίσκε, τι θα σου πω»,- -αποκρίθηκε η γυναίκα σον εργάτη της σωφροσύνης.- -«Θα έχεις προσέξει, ότι ο κύρης σου- -δίνει στη απόλυτη βάση στη θέλησή μου πάντα.- -Μπορώ, λοιπόν, να σου κάνω κακό,- -παραδίδοντάς σε σ’ αυτόν και πάλι.- -Βέβαια, τρέφει αγαθές ελπίδες για σένα,- -κρίνοντας από τη στάση σου μέχρι τώρα.- -Μα έχει ιδιαίτερη αδυναμία σ’ εμένα, που ως σήμερα- -του έχω σταθεί ανεπίληπτη και πιστή.- -Κι αφού ο κύριος εμπιστεύεται, ως είπα, τους δυο μας,- -κι αυτό που θα κάνουμε κανένας δε θα δει,- -γιατί διστάζεις ν’ ανταποκριθείς στην παράκλησή μου,--πράγμα που δε θ’ αξιωνόσουν να πετύχεις,- - όσο κι αν εσύ με παρακαλούσες;- -Οι τοίχοι ένα γύρω μας καλύπτουν, κι από πάνω μας σκεπάζει η στέγη.- -Μη φοβάσαι εκεί, που δεν υπάρχει φόβος,- -και μη σκιάζεσαι σκεπτόμενος πάλι,- -ότι όλα τα βλέπει το ακοίμητο βλέμμα».

16.  Πασχίζοντας να συνετίσει την άθλια,- -αποκρίνεται ο σώφρων Ιωσήφ και λέει:- -«Μη μου δίνεις συμβουλές πονηρές,- -όπως παλιά στον Αδάμ η Εύα- -κρατήσου από μένα μακριά.- -Καρπό που θάνατο θα μου φέρει, δε θα γευτώ- -την αγνότητα έχω παράδεισο μοναδικό,- -μύρα ευωδιαστά μου βλασταίνει.- -Τι απ’ την αγνότητα πιο θαυμαστό;- -Όσοι την κατορθώνουν, σαν άγγελοι λάμπουν.- -Κι αν, ως λες, την πράξη δε δουν,- -όσοι κατοικούν μαζί μας στο σπίτι,- -αφού ως άνθρωποι αδυνατούν τα κρυφά να ιδούν,- -αυστηρά η συνείδηση θα με κρίνει, θα με κατηγορεί,- -αν το παράνομο έργο τολμήσω να πράξω.- -Κι αν ακόμα δε βρεθεί κανείς μοιχό να με ελέγξει,- -θα το κάνει αυτό ο κριτής μου ο ανεξέλεγκτος,- -αυτός που κάθε φορά που τον φέρνω στο νου, φρίττω,- -και τις αισχρές ηδονές αποφεύγω,- - γιατί όλα τα βλέπει το ακοίμητο βλέμμα».

17.  «Κι αν το πιστέψω που λες,- -‘οι τοίχοι θα μας καλύπτουν, όταν παρανομούμε,- -και κανείς πάνω στη γη δε θα δει,- -το άδικο που θέλεις να πράξεις μ’ εμένα- -μπορείς, γυναίκα, να μου πεις,- -πώς θα ξεφύγουμε από Αυτόν που και τα κρυφά βλέπει;- -Κι αν ο άντρας σου, δεν είναι παρών,- -ο δικός μου κριτής απών  κι αυτή την ώρα δεν είναι.- -Κι αν ο κύριος της γαμήλιας κλίνης σας, δε με βλέπει,- -Αυτός που κρίνει και τις κρυφές πράξεις με εποπτεύει.- -Πώς θ’ αποφύγω Αυτόν που της καρδιάς μας τα βάθη ελέγχει;- -Ακόμα και ο ουρανός, απάνω μου θα πέσει.- -Μάταια ξεθαρρεύουμε, καθόλου δεν ωφελούν οι τοίχοι,- -και δε σκεπάζει ποτέ τη μοιχεία η ουράνια στέγη.- -Γυμνά κι ολοφάνερα τα πάντα- -σ’ Αυτόν που γνωρίζει και τα κρυφά πταίσματα..- -Γι αυτό δε θα δεχτώ, να πράξω το πονηρό,- -και να κριματιστώ μπρος στου Κυρίου τα μάτια - -γιατί όλα τα βλέπει το ακοίμητο βλέμμα».

18.  Τα λόγια του τότε φούντωσαν της μαινάδας τον πόθο.- -και ορμά ξαφνικά στο αγνό παλικάρι,- -γερά το χιτώνα του κρατεί,- -τραβάει με βία απάνω της το σεμνό νέο και λέει:- -«Δέξου, αγαπημένε, μαζί μου να συνευρεθείς».- -Από τη μια τον τραβούσε η Αιγύπτια,- -μα από την άλλη τον αποτραβούσε η Χάρη.- -Φώναζε αυτή δυνατά: «Έλα μαζί μου λάγιασε»,- -του αντί φώναζε από τα ύψη η Χάρη:- - «Κρατήσου σε εγρήγορση μαζί μου».- -Μ’ αυτήν ο διάβολος σκληρά ανταγωνιζόταν,- - έσφιγγε δυνατά με τα χέρια της τον αθλητή το γενναίο.- -Μα η σωφροσύνη που μαζί του τους αντιπάλευε,- -και επειγόταν από το κράτημά τους να τον αποσπάσει.- -«Ο χιτώνας, φωνάζει του, ας σκιστεί,- -αρκεί να μην διαφθαρεί το αγνό σώμα του νέου,- -αφού ως νικητής άφθαρτο ένδυμα,- -θα λάβει από τον Αθλοθέτη,- - γιατί όλα τα βλέπει το ακοίμητο βλέμμα».

19.  Απέλαβε μεγάλο βραβείο ο Ιωσήφ,- -ως ανυποχώρητος της αγνότητας αθλητής.- -Γιατί έμεινε πιστός της τηρητής, προτιμώντας να γδυθεί το χιτώνα,- -ώστε νικητής να στεφθεί, και να περιβληθεί θαυμαστή δόξα.- -Όρμησε κατά πάνω του η Αιγύπτια,- -όπως ορμάει η πονηρή αλεπού στο αμπέλι,- -ποθώντας να τρυγήσει το σταφύλι,- -μα έμεινε φύλλα μοναχά να έχει κρατήσει.- -Χαίρονταν οι άγγελοι με το δίκαιο Ιωσήφ στον ουρανό,- -θρηνούσαν οι δαίμονες στη γη με την άδικη γυναίκα.- -Γυμνώθηκε από την εσθήτα του αυτός,- -μα κράτησε αγνές τις αισθήσεις,- -ενώ η μαινάδα αισχύνη ντύθηκε, καθώς άσεμνα την ντροπή απεγδύθη.- -Επάξια τιμάται ο σοφός νέος,- -απέφυγε μεγάλη αμαρτία,- -γιατί όλα τα βλέπει το ακοίμητο βλέμμα.

20. Τον άνδρα τον πολύμνητο, επάξια πώς να εξυμνήσω;- -Ανώτερος από κάθε εγκώμιο είναι !- -Σκαρί γερό αποδείχτηκε,- -ξεπέρασε άγρια κύματα ηδονικής παραζάλης,- -προσορμίστηκε στης αγνότητας το γαλήνιο λιμάνι.- -Αναμμένο καμίνι στο σπίτι καταπάτησε,- -άνεμο ουράνιας δροσιάς τράβηξε,- -κι έσβησε τη δύναμή της φωτιάς της παμφάγας.- -Αυτό είναι το παγκράτιο του μεγάλου Ιωσήφ,- -αυτό είναι το εγκώμιο του γενναίου αθλητή.- -Συντελέστηκε σε οικίσκο κρυφά,- -μα εξυμνείται παντού καθημερινά.- -Το καλό δε σβήνεται ποτέ,- -κι όταν ακόμα πολλοί πειρασμοί,- το κατακλύζουν,- -ο Λυτρωτής σώζει όσους το υπηρετούν,- -γιατί όλα τα βλέπει το ακοίμητο βλέμμα.

21.  Όμαιμοι αδερφοί τον επιβουλεύτηκαν παλιά,- -τον φθόνησαν που είπε πως βασιλιάς θα γίνει,- -και όρμησαν να τον σκοτώσουν.- -Βέβαια, μόνο σαν πρόταση έστησαν το κακό,- -δε διέπραξαν της σφαγής την  άδικη πράξη,- -με αίμα μόνο το χιτώνα του έβαψαν,- -δεν έβλαψαν αυτόν που τον φορούσε.- -Ο Θεός τον διαφύλαξε ζωντανό,- -κι ας τον θρηνούσε ως νεκρό ο πατέρας.- -Τώρα η μοιχαλίδα με αρπαγή του χιτώνα τον πολέμησε,- -όμως καθόλου την ψυχή του γενναίου στρατηγού δεν πλήγωσε.- -Ήταν ντυμένος με πανοπλία ασφαλή,- -που όλες τις προσβολές των παθών καταργεί.- -Αυτόν ας φροντίσουμε, πιστοί, να μιμηθούμε,- -γιατί αναστάτωση δεν παύει να προκαλεί,- -των αισθησιακών ηδονών η απάτη.- -Όμως ας μη νικιέται κανείς από αυτήν,- -γιατί όλα τα βλέπει το ακοίμητο βλέμμα.

22.   Κορώνα θεϊκή και αιώνια νίκη κοσμεί- -το μεγάλο αυτοκράτορα των παθών.- -Και δίκαια οι πιστοί πάντα και παντού τη μνήμη τιμούν,- -αυτού που το σώμα η αμαρτία δεν κούρσεψε.- -Καθώς, όταν η ακόλαστη γυναίκα με λόγια και έργα τον κολάκευε,- -την κάθε της παράνομη υπόσχεση απέρριψε,- -και να δεθεί το θάνατο προτίμησε.- -Τι όμως θ’ απογίνω εγώ ο ταλαίπωρος και αξιοκατάκριτος,- -που πάντα η αμαρτία με έχει στο χέρι;- -Ορμάει κατά πάνω μου, όπως η Αιγύπτια στον Ιωσήφ,- -και με τραβάει σε λογισμούς ατόπους.- -Γι αυτό καταφεύγω Παντοδύναμε σ’ Εσέ, και κράζω:- -«Απάλλαξε, Χριστέ μου, με τις πρεσβείες της Θεοτόκου κι εμέ,- -για να μπορέσω να σωθώ,- -ως ο πιστός δούλος σου Ιωσήφ,- -γιατί όλα τα βλέπει το ακοίμητο βλέμμα». 

Μεγάλη Δευτέρα 2020 έγκλειστοι κι από μακριά

με αγάπη κι αδελφοσύνη.

Αθανάσιος Κοτταδάκης

ΥΓ. Από το βιβλίο «Στο Χριστό με Ρωμανό το Μελωδό», έκδοση Ι. Ν. Αγίου Αντωνίου Σπετσών με ευλογία του Μητροπολίτη Ύδρας, Σπετσών, Αίγινας … κ. Εφραίμ.