Παρασκευή 9 Οκτωβρίου 2020

Ρέκβιεμ για μια ποιήτρια - π. Θεοδόσιος Μαρτζούχος


 
Ρέκβιεμ για μια ποιήτρια

π. Θεοδόσιος  Μαρτζούχος
Σύναξη τεύχος.155 σελ.94-95
 
Διάβηκες των μελλούμενων τον φράχτη
κι έχεις περάσει εκεί που η πυγολαμπίδα
σαν αστραπή πετάει: Να λάμψει-να χαθεί
αγγίζει τις κληματαριές,
και τα σκοτάδια ανέγγιχτα τ’ αφήνει
Mario Luzi, Γοτθικό τετράδιο
 
 Να γράψεις για ένα πρόσωπο που αγαπάς έχει πάντα τον κίνδυνο να υπερβάλλεις. Και όταν χρειαστεί να κάνεις του προσώπου την αποτίμηση κινδυνεύεις να το ζωγραφίσεις, όπως ίσως δεν ήταν, αλλά όπως συ θα ήθελες. Θα προσπαθήσω να διέλθω σώος, κάτω από αυτά τα «Καυδιανά δίκρανα» αποφεύγοντας τον σύγχρονο κίνδυνο της... "αγιοποιήσεως".
 
Με την Καίτη γνωριστήκαμε στις αυλές της Παναγιάς της Τήνου σε ένα συνέδριο για την λειτουργική γλώσσα (καημός αγιάτρευτος). Ήμασταν εισηγητές στο ίδιο πάνελ και, πόσο ευχάριστο και ουσιαστικό για μένα, με τις ίδιες αντιλήψεις. Είδα εκεί μια ελεύθερη «ανδρεία γυναίκα» (Παρ. 31, 10) που έλεγε την γνώμη της φωναχτά, την υποστήριζε ελεύθερα, και την "υπέγραφε" λογικά.
 
Η έκπληξη της ταυτότητας αντιλήψεων μας ένωσε πνευματικά και έκτοτε υπήρξε, μέχρι κυριολεκτικώς την παραμονή του θανάτου της, μια συνεχής επικοινωνία αγάπης ἐν Χριστῷ και φιλίας αυθεντικής. Όλα αυτά από τηλεφώνου αλλά και διά ζώσης και εκ του σύνεγγυς. Ήρθε (μόνη και κάποιες φορές με την αδερφή της Νικηδώρα) πολλές φορές και σε πολλές γιορτές (Χριστούγεννα-Πάσχα) στην ενορία μας του Αη Γιάννη του Χρυσόστομου στην Πρέβεζα και στο Ενοριακό μας Κέντρο. Γνωρίστηκε και αγαπήθηκε με τον κόσμο μας, εξ ίσου με μικρούς και μεγάλους.
 
Η Καίτη είχε το θαυμάσιο προσόν και την αρετή της ουσιαστικής ευκινησίας στις ανθρώπινες σχέσεις, την αυθεντική ευγένεια στην συμπεριφορά, και την πηγαία ελεύθερη ειλικρινή χαρά, που διαχεόταν και μεταδιδόταν στο ανθρώπινο περιβάλλον. Συζητούσε σοβαρά περιεσκεμμένα και συμβούλευε με κριτήριο το θέλημα του Χριστού, για τραγικά διλήμματα και συμβάσεις των ανθρώπων, χαριεντιζόταν ανακουφίστηκα και εκτονωτικά στην συνήθη καθημερινότητα, και μπορούσε άνετα να... παίζει μπάλα (ακριβολογώ) στον πεζόδρομο του Ενοριακού με τα chicco του Eνοριακού. Και όλα αυτά στην τελευταία δεκαετία τη ζωής της, που ηλικιακά ήταν 82 έως 92! Όταν συνομήλικοί της το μόνο στο οποίο επιδίδονται είναι οι συνεχείς απαιτήσεις από τους δικούς τους και η γκρίνια.
 
Γεννήθηκε στην Αθήνα στις 5 Οκτωβρίου 1928 από τον Στρατή Χιωτέλλη και την Ελένη Καποδίστρια, καταγόμενους από την Μυτιλήνη, δεύτερη από τα τρία (Νικόλαος-Καίτη-Νικηδώρα) παιδιά τους. Μεγάλωσε στην αρχή της οδού Βουλιαγμένης κοντά στον άγιο Ιωάννη, έχοντας γκουβερνάντα την θείτσα Ραλλού, αδελφή της γιαγιάς της από την μητέρα, που έμενε μαζί τους. Μια γυναίκα πονεμένη υπομονετική και καλοσυνάτη, που εξέφραζε φροντίδα και μετάγγιζε αγάπη και στα τρία παιδιά.
 
Σπούδασε Φαρμακευτική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και ανέλαβε τελειώνοντας το φαρμακείο του πατέρα τους. Και στα εφηβικά χρόνια και τα της ωριμότητας, συμμετείχε στο τότε επικρατούν κίνημα της Αδελφότητος «Ζωή» και στα κατηχητικά. Η πίστη της όμως κράτησε για ολόκληρη τη ζωή της την συγκλονιστική αίσθηση ρίσκου, χωρίς υπεκφυγές που συνήθως αναπτύσσονται, όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με την αλήθεια του Θεού και του εαυτού μας. Σωστά πίστευε μέχρι τέλους ότι αυτογνωσία είναι η αναγνώριση των δικών μας αδυναμιών και ελλείψεων και η ομολογία τους, και τίποτε περισσότερο. Στα θρησκευτικά περιβάλλοντα αναπτύσσεται συνήθως περφεξιονιστική υποκρισία («η υποκρισία που υποκρίνεται την ταπεινοφροσύνη» S. T. Coleridge) και οι άνθρωποι δεν γιατρεύονται.
 
Και ήρθε το 1967 και μαζί του η χούντα. Και η νεαρή 39χρονη φαρμακοποιός έκλεισε το φαρμακείο και έφυγε στην Ελβετία «για να μη δώσει αξία στο απάνθρωπο, είτε με το ταλέντο της, είτε με την αμέλεια της». Και όταν κάποτε βρέθηκε εκεί έξω, στην «πόλη της», ο τότε εδώ αρχιεπίσκοπος, γνωστός της από παλαιά, του «έκανε επίθεση» για την επαίσχυντη ανοχή του «στην ταλαιπωρία των φτωχών και τον στεναγμό των πενήτων» στα ξερονήσια!
 
Και τέλειωσαν οι δύσμοιρες οι μέρες. Στο μεταξύ η Καίτη με τον κόπο της και την βοήθεια του μακαρίτη Σηλυβρίας Αιμιλιανού σπούδασε Γαλλική Φιλολογία. Και επέστρεψε και δούλεψε για το υπόλοιπο κομμάτι της εργασιακής της σταδιοδρομίας στο μεταφραστικό τμήμα του Πανεπιστημίου της Κέρκυρας.
 
Ήδη από το 1960 κυκλοφορούσε μια ποιητική της συλλογή με τίτλο «Ανατολικοί δρόμοι», που έδειχνε την Καίτη ως «ἕνα ὄν μοχθούσας ἀνησυχίας» που προσπαθούσε «να αχρηστεύονται τα κοφτερά δόντια του θανάτου πάνω στις λέξεις του». Η Καίτη μετά την Ελβετία είχε επιστρέψει «ὡσεί ναῦς ἐμπορευομένη μακρόθεν» και το: «στόμα αὐτῆς διήνοιξε προσεχόντως καί ἐννόμως καί τάξιν ἐστείλατο τῇ γλώσσῃ αὐτῆς» (Παρ. 29, 24). Συμπορεύθηκε και βοήθησε έναν θεολογικό Δον Κιχώτη, τον Παναγιώτη Νέλλα, που τον εκτιμούσε βαθιά και αξιολογούσε ότι ανοίγει ρηξικέλευθους δρόμους με την ΣΥΝΑΞΗ του, στην οποία αρθρογράφησε και συνέπασχε για την πορεία της όπως παλαιότερα για τα περιοδικά ΣΥΝΟΡΟ και ΣΚΑΠΑΝΗ, γιατί πίστευε ειλικρινά και εκ βαθέων ότι με όλα αυτά ανοίγει ο δρόμος και στήνονται γέφυρες να διαβούν οι επιθυμούντες, προς τον Χριστό. Αγάπησε με μητρική στοργή τον τωρινό διευθυντή της Σύναξης Θανάση Παπαθανασίου, γιατί, μου έλεγε, είναι ελεύθερος από το μικρόβιο της εθελοθρησκείας!
 
Έργο ζωής της  (κυριολεκτικώς μέχρι τελευταίας πνοής) ήταν η επιμέλεια και η διόρθωση των κειμένων της Γραφής που η Βιβλική Εταιρεία εξέδιδε. Πίστευε μαζί με τον Rowan Williams ότι το θέμα είναι: «Πώς ανανεώνεις αυτό που θεωρείται οικείο, τόσο οικείο που δε χρειάζεται σκέψη;». Χωρίς δυνατότητα, έλεγε, πρόσληψης των νοημάτων αυτών των κειμένων από τον νου, αυτός μένει αθεράπευτος κατά μια διασταλτική ερμηνεία του αρχαίου εκείνου: «Τό ἀπρόσληπτον "φέρνει" ἀθεράπευτον»!
 
Λίγο πριν λήξει η παρούσα πανηγύρις της ζωής της μας άφησε «σίμβλο μέλιτος», εσπερινό αστέρα στο "εικοσιτετράωρο" της ζωής της, την ποιητική συλλογή «ΕΠΙΣΤΡΕΦΟΥΝ», εκδ. Ἐν πλῷ.
 
Όπως και η ίδια γράφει:
 
«Ήρθα στο σπίτι σας να φέρω δυο λουλούδια
στην τωρινή σας κατοικία
χωρίς καμία βεβαιότητα
πώς κατοικείτε εκεί πραγματικά».
 
Εμείς «ας είμαστε στο σπίτι μας» για να δεχτούμε τα λουλούδια, που την ζωή μας θα ομορφαίνουν κι ας προσευχόμαστε ο Χριστός να εισαγάγει την Καίτη στην Ουρανία πατρίδα μας και να της δώσει το έπαθλο του πιστού υπηρέτη, που όλη τη ζωή της έψαχνε.
 
Adieu, au revoir, Καίτη. Σ’ ευχαριστούμε.

Δεν υπάρχουν σχόλια: