ΡΩΜΑΝΟΥ ΤΟΥ ΜΕΛΩΔΟΥ ΚΟΝΤΑΚΙΟ «ΣΤΗΝ ΑΝΑΛΗΨΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ» - ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΟΤΤΑΔΑΚΗΣ

 

ΡΩΜΑΝΟΥ ΤΟΥ ΜΕΛΩΔΟΥ ΚΟΝΤΑΚΙΟ 

«ΣΤΗΝ ΑΝΑΛΗΨΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ»

 

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ  ΚΟΤΤΑΔΑΚΗΣ

     Μεγάλη σήμερα Δεσποτική γιορτή, και η Εκκλησία λαμπροφορεί. Αντί άλλου τινός παραθέτω σε ελεύθερο νεοελληνικό λόγο* για μια πνευματική προσέγγιση αυτής το Κοντάκιο που της έχει αφιερώσει ο κορυφαίος Υμνογράφος Ρωμανός ο Μελωδός, Κυρίως για την ανθρώπινη πολύ ανθρώπινη, αλλά Αποστολική του προβληματική ! Προσέτι, δίχως να με απολείπει στο ελάχιστο ο οφειλόμενος στο Άγιο Αμφιλόχιο σεβασμός-άλλωστε έχω καταθέσει σε ανύποπτο χρόνο για αυτόν «τον άγγελο της λυχνίας της Πάτμου» γραπτό-υποκύπτω στον πειρασμό να παραθέσω «Επίμετρο Χρυσοστομικό», δια χειρός του Υμνογράφου, ως απάντηση ευλαβή σε ανάρτηση λόγων του, από όπου μπορεί να συναχθεί ότι, «θεολόγος- ευρύτερα αληθινός χριστιανός-«είναι εκείνος που έχει αποκτήσει μυστική ένωση με τον Κύριο … αφού προηγουμένως εγκαταλείψει τα πάντα για τη μωρία του Σταυρού» ! Και ποιος είναι αυτός; Ασφαλώς ο ασκητής, έστω ο μοναχός, πάντες οι λοιποί χριστιανοί του κόσμου τούτου μένουν εκτός !

       Στην Ανάληψη του Χριστού, που η Εκκλησία πανηγυρίζει σαράντα μέρες μετά την Ανάσταση, αλλά την υπομνηματίζει σε κάθε Λειτουργία, όταν ο ιερέας μετά τη Μετάληψη των πιστών υψώνει το Άγιο Ποτήρι κι εκφωνεί: «Πάντοτε, νυν και αεί…», Ρωμανός ο Μελωδός έχει αφιερώσει το Κοντάκιο που ακολουθεί.

Απαρτίζεται από, Δύο Προοίμια-το πρώτο, στο πρωτότυπο: «Την υπέρ ημών πληρώσας οικονομίαν, και τα επί γης ενώσας τοις ουρανίοις, ανελήφθης εν δόξη , Χριστέ ο Θεός, ουδαμόθεν χωριζόμενος, αλλά μένων αδιάστατος, και βοών τοις αγαπώσι σε. «Εγώ ειμί μεθ’ υμών και ουδείς καθ’ υμών», το ψάλλουμε και σήμερα στην Εκκλησία-και Δεκαοκτώ Οίκους, έχει ως Ακροστιχίδα τη φράση, «Του ταπεινού Ρωμανού», και ως Εφύμνιο, το στίχο, «Ου χωρίζομαι υμών, εγώ μεθ’ υμών ειμί και ουδείς καθ’ υμών».

Η  ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ  ΑΠΟΔΟΣΗ

·        α.     Π  ρ  ο  ο  ί  μ  ι  α.

·        Μόλις ολοκλήρωσες το σχέδιο της σωτηρίας μας,- -και ένωσες τα επίγεια με τα ουράνια- -αναλήφθηκες ένδοξα, Χριστέ ο Θεός,- -στον Πατέρα που ποτέ δεν αποχωρίστηκες,- -μα έμενες πάντα ενωμένος μαζί του,- -και έκραζες σε όσους σε αγαπούν:- - «Δε σας αποχωρίζομαι.- -Μένω μαζί σας Εγώ.- -Και κανείς δεν μπορεί  να σταθεί εναντίον σας».

·        Στο όρος των Ελαιών ευλόγησες Κύριε τους Μαθητές,- -και αναλήφθηκες στους ουρανούς.- -Τους υποσχέθηκες θείο φωτισμό και τους φώναξες:- -«Δε σας αποχωρίζομαι.- -Μένω μαζί σας Εγώ.- -Και κανείς δεν μπορεί να σταθεί εναντίον σας».

·        β.     Ο    ί    κ    ο    ι.

1.  Εμπρός, αδελφοί, τα γήινα εδώ στη γη ας αποθέσουμε,- -στο χώμα αυτά τα ισάξια με στάχτη ας παραδώσουμε.- -Ας υψώσουμε βλέμμα και πνεύμα στο Θεό,- -και παρότι θνητοί, με το νου και την καρδιά,- -στις ουράνιες πύλες ας πετάξουμε.- -Ας θεωρήσουμε πως βρισκόμαστε στο όρος των Ελαιών,- -και βλέπουμε το Λυτρωτή να επιβαίνει στη νεφέλη,- -και ως Κύριος να γυρίζει πάλι στους ουρανούς.- -Κι από κει ο Γενναιόδωρος θείες δωρεές να μοιράζει,- -στους Αποστόλους του, που ήδη σαν Πατέρας καλόπιασε,- -και σαν γυιους καθοδήγησε και διαμήνυσε:- -«Δε σας αποχωρίζομαι.- -Μένω μαζί σας Εγώ.- -Και κανείς δεν μπορεί να σταθεί εναντίον σας».

2.   Αυτός που ήρθε στη γη, με τρόπο που μόνο ο ίδιος γνωρίζει,- -όταν ήταν ν’ αναληφθεί απ’ αυτήν, με τρόπο γνωρίζει μόνον Αυτός,- -οδήγησε σε όρος υψηλό Εκείνους που αγαπούσε,- -τους σύναξε εκεί και τους συμβούλεψε.- -Να υψώσουν νου και καρδιά στο Θεό,- -και στο εξής κάθε τι τιποτένιο να παρατήσουν.- -Γι αυτό, όταν ανέβηκαν στο όρος των Ελαιών,- -και συνάχτηκαν γύρω από το θείο Ευεργέτη,- -όπως ο Ευαγγελιστής Λουκάς ιστορεί,- -ο Κύριος σήκωσε τα χέρια του ψηλά σαν φτερά,- -σκέπασε σαν αετός τη φωλιά όπου τους θαλπωρούσε,- -και στράφηκε και είπε στους νεοσσούς του:- - «Σας προφύλαξα από όλα τα κακά.- -Με όση στοργή σας περιέβαλα εγώ,- -με τόση περιμένω να με αγαπήσετε.- -Δε σας αποχωρίζομαι.- -Μένω μαζί σας Εγώ.- -Και κανείς δεν μπορεί  να σταθεί εναντίον σας».

3.   «Πάνω από τα κεφάλια σας, Μαθητές μου,- -ως Θεός και Δημιουργός του σύμπαντος κόσμου,- -ανοίγω τα χέρια αυτά, που οι άνομοι άνοιξαν,- -έδεσαν και καθήλωσαν στο Σταυρό.- -Σκύψτε την κεφαλή σας από κάτω τους,- -και αυτά που επιτελώ, μάθετε και καταλάβετε.- -Αυτή τη στιγμή σας χειροτονώ,- -σας βαφτίζω, σας ευλογώ, σας αποστέλλω στο κήρυγμα,- -φωτισμένους με σοφία αληθινή.- -Στη σκέψη σας η δοξολογία του Θεού, και η μεγαλοσύνη του,- -στην ψυχή σας ο θείος φωτισμός, όπως λέει η Γραφή:- -‘Θα σας γεμίσω με τα δώρα του Αγίου Πνεύματος,- -και θα είσαστε οι αγαπημένοι μαθητές μου, οι εκλεκτοί, πιστοί και οικείοι μου’.- -Δε σας αποχωρίζομαι.- -Μένω μαζί σας Εγώ.- -Και κανείς δεν μπορεί να σταθεί εναντίον σας».

4.   Μόλις που είπε ο Σωτήρας στους Αποστόλους αυτά,- -πολύ μεγάλη λύπη τους προκάλεσε.- -Έκλαψαν και βαριαναστέναξαν παρευθύς- -και στο Διδάσκαλό τους είπαν.- -«Μας αφήνεις, λοιπόν, Πολυεύσπλαχνε ! Αποχωρίζεσαι αυτούς που σ’ αγαπούν !- -Αυτό καταλάβαμε πως μας είπες, καθώς ανεβαίναμε.- -Τα λόγια αυτά σημαίνουν αποδημία,- -γι αυτό κι αδημονούμε πάρα πολύ,- -γιατί επιθυμούμε να είμαστε μαζί σου.- -Το πρόσωπό σου ποθούμε, τέρψη την ψυχή μας να γεμίζει.- -Κατάκαρδα από την Αγάπη σου πληγωθήκαμε,- -και με τη γλυκύτατη μορφή σου δεθήκαμε.- -Εκτός από Σένα, άλλος Θεός δεν υπάρχει.- -Μην ξεμακραίνεις από τους αγαπημένους σου.- -Μείνε κοντά μας, μείνε μαζί μας, και έτσι να μας πεις:- --‘Δε σας αποχωρίζομαι.- -Μένω μαζί σας Εγώ.- -Και κανείς δεν μπορεί να σταθεί εναντίον σας’».

5.   «Εμείς όλο το βιός μας εγκαταλείψαμε,- -ωσάν αναγκασμό σε αλλότριο βίο τον παρατήσαμε.- -Για την Αγάπη σου στη γη σαν ξένοι και παρεπίδημοι ζήσαμε.- -Και πρώτος ο Πέτρος, όταν έγινε φίλος σου,- -από όσα κατείχε αποξενώθηκε.- -Κι ο αδερφός του Ανδρέας, όταν σε βρήκε,- -άγκυρα σήκωσε απ’ αυτού του κόσμου τα πράγματα,- -και το δικό σου Σταυρό στον ώμο φορτώθηκε.- -Πώς θέλεις ν’ αφήσεις, Κύριε, μια τόσο μεγάλη σ’ Εσένα αφοσίωση,- -και σπεύδεις να πας μακριά μας, δείχνοντας πως την ξέχασες;- -Ας μη γίνει αυτό αφορμή, θείε Βασιλιά- -να μας περιγελάσουν όσοι μας μισούν,- -κι ας μην κράξουν σ’ εμάς: «Πού είναι,- - Αυτός που είπε: ‘δε σας αποχωρίζομαι.- -Μένω μαζί σας Εγώ.- -Και κανείς δεν μπορεί να σταθεί εναντίον σας’»;

6.   «Παραβλέπεις και ξεχνάς, Λυτρωτή, την αγάπη των υιών Ζεβεδαίου;- -Για θυμήσου, Φιλάνθρωπε, με τι προθυμία άκουσαν τη θεία σου κλήση,- -δεν έκαναν πως δεν την ακούνε, και ούτε μέσα τους είπαν: - -‘Ποιος είναι αυτός που μας καλεί’;- -Από το γονιό τους Εσένα προτίμησαν.- -Και ο Ματθαίος του τελωνείου την ευπορία,- -φτώχεια μεγάλη θεώρησε,- -γιατί τον άλλο πλούτο, το δικό σου πόθησε.- -Και ο Θωμάς ο λεγόμενος Δίδυμος απαρνήθηκε αυτή τη ζωή.- -Και όλοι μας γενικά μια για πάντα είπαμε:- -‘Πάνω απ’ όλα, Εσένα αγαπάμε βαθιά’.- -Μη μας αφήσεις, λοιπόν, πάρε μας στη θεία σου αγκαλιά.- -Εσύ είσαι για μας ο τα πάντα πληρών.- -Σκέπασέ μας, προστάτεψέ μας και έτσι πες μας:- -‘Δε σας αποχωρίζομαι.- -Μένω μαζί σας Εγώ.- -Και κανείς δεν μπορεί να σταθεί εναντίον σας’».

7.   Σαν άκουσε ο Σωτήρας τους Αποστόλους προσεκτικά,- -και είδε τον οδυρμό αυτών που τον αγαπούσαν,- -ως πατέρας τους γιους του κατανόησε, τους συμπόνεσε και είπε:- -«Φίλοι μου, μην κάθεστε και κλαίτε.- -Δεν είναι για δάκρυα ο καιρός, ούτε η μέρα για οδυρμούς.- -Αυτή η ώρα, ώρα χαράς  είναι.- -Ανοίγω φτερά για τον Πατέρα μου,- -πηγαίνω ν’ αναπαυτώ στη σκηνή μου.- -Και σκηνή μου είναι ο ουρανός, που δημιούργησα,- -σκηνή όμως που δε με κρατάει σε περιορισμό,- -με περιβάλλει μονάχα, όπως ο προφήτης Ησαϊας το διαλαλεί:- - ‘Αυτός σαν παραπέτασμα τους ουρανούς τεντώνει,- -τους ξεδιπλώνει σαν να ’τανε κατοικίας σκηνή’»-40,22. Αυτός είναι που λέει τώρα στους δικούς του:- --«Δε σας αποχωρίζομαι.- -Μένω μαζί σας Εγώ.- -Και κανείς δεν μπορεί να σταθεί εναντίον σας».

8.   «Χαρείτε, λοιπόν, και γελάστε τώρα,- -αποχτήστε όψη χαρωπή,- -ψάλλετε άσμα καινό, το έργο ολοκληρώθηκε,- -και θα συνεχίσει για χάρη σας να γίνεται.- -Για χάρη σας κατέβηκα στη γη, και πέρασα, τα όσα πέρασα,- -για να δείτε πόσο σας αγαπώ και να με δεχτείτε.- - Και για χάρη σας ανεβαίνω πάλι στον ουρανό,- -πηγαίνω να ευτρεπίσω καλά τον τόπο- -όπου μέλλω μαζί σας να κατοικώ.- -Επάνω είναι τόποι πολλοί στον Πατέρα μου κοντά.- -Άλλοι για τους Πατέρες, άλλοι για τις ψυχές των δικαίων, και άλλοι για τους προφήτες.- -Όμως το δικό σας τόπο δε γνωρίζει ακόμα κανείς.- -Αυτόν πηγαίνω να ετοιμάσω, για να σας δεχτώ.- --‘Δε σας αποχωρίζομαι.- -Μένω μαζί σας Εγώ.- -Και κανείς δεν μπορεί να σταθεί εναντίον σας’».

9.   Αναστήστε τώρα τις καρδιές σας, μείνετε σταθεροί,- -δείτε και κατανοείστε την Ανάληψη με βλέμμα καθαρό,- -ως Ανάληψη και του Σώματος, όχι μόνο της θείας μου φύσης.- -Το Σώμα που βλέπετε τώρα, φτάνει θεωμένο στον ουρανό.- -Η θεία μου φύση δεν έπαψε ποτέ, ούτε και παύει να είναι παντού.- -Βέβαια, τώρα που η ανθρώπινη φύση μου υψώνεται στον ουρανό,- - μαζί της ανυψώνεται και η αόρατη, η θεία,- -αυτή που ενώθηκε με την ανθρώπινη και ορατή.- -Είμαι αόρατος  συνάμα και ορατός.- -Αυτός που βλέπετε, είμαι εγώ ο ίδιος, δεν έχω αλλοιωθεί,- -όπως λέει η Γραφή, «αθάνατος Θεός, και άνθρωπος όμοιος με σας,- -και πάνω από σας, κι ανάμεσα σε σας».- -- ‘Δε σας αποχωρίζομαι.- -Μένω μαζί σας Εγώ.- -Και κανείς δεν μπορεί να σταθεί εναντίον σας’».

10.  Μόλις ο Χριστός είπε στους φίλους του αυτά,- -έκανε νεύμα στους αρχαγγέλους επιτακτικό,- -να ετοιμάσουν για τον άγιο του βηματισμό,- -άνοδο που κανείς να μην έχει περάσει.- -Με το που προστάχτηκαν των αγγέλων οι πρώτοι,- -έκραζαν σε όλες τις αρχές του ουρανού:- -«Ανεβάστε τις πύλες, ανοίξτε διάπλατα τις ένδοξες θύρες του ουρανού,- -γιατί να, έρχεται, καταφθάνει ο Κύριος της δόξας.- -Κάνετε οι νεφέλες τα νώτα σας υπόστρωμα σ’ Αυτόν που επιβαίνει,- -και συ αέρα σ’ Αυτόν που σε διασχίζει γίνε στο έπακρο απαλός.- -Οι ουρανοί ανοιχτείτε, υποδεχτείτε ουρανοί των ουρανών,- -Αυτόν που έρχεται σε σας, αλλά και λέει στους δικούς του.- -- ‘Δε σας αποχωρίζομαι.- -Μένω μαζί σας Εγώ.- -Και κανείς δεν μπορεί να σταθεί εναντίον σας’».

11.  Υπάκουσαν παρευθύς αυτοί που είναι στα ουράνια ύψη,- -και άνοιξαν όλα αυτά τα ύψη όλοι τους μαζί,- -Θρόνοι, Κυριότητες, Αρχές, Δυνάμεις έτρεξαν στην υποδοχή,- -έστρωσαν νεφέλη σαν άρμα, και στον Ελαιώνα την έστειλαν παρευθύς.- -Και με το που κατέβηκε, δέχτηκε στην αγκαλιά της,- -Αυτόν που πάνω στα νέφη ηνιοχεί,- -και τα κάνει να γεννούν τη βροχή.- -Τον παρέλαβε και τον βάσταζε, μάλλον εκείνη βασταζόταν απ’ Αυτόν.- -Αυτός που φερόταν, έφερε τη νεφέλη που τον βάσταζε, όπως τη Μαρία κάποτε.- -Γιατί και Αυτήν η Γραφή νεφέλη προσφωνεί,- -νεφέλη που όταν την κατοικούσε τη φύλαξε αγνή,- -Αυτός που είπε τώρα στους φίλους του:- --«Δε σας αποχωρίζομαι.- -Μένω μαζί σας Εγώ.- -Και κανείς δεν μπορεί να σταθεί εναντίον σας».

12.  Ούτε ένας Απόστολος ράθυμος δε μένει,- -προσέχουν όλοι τους τα τελούμενα.- -Σηκώνουν όλοι τους ψηλά την κεφαλή,- -και τον βλέπουν να αναλαμβάνεται.- -Βλέπουν πώς παρευθύς η νεφέλη τα νώτα της έκλινε,- -και όχημα έγινε, όπου το άμωμο πόδι του πάτησε.- -Το πώς ο ουρανός σαν άλλος χιτώνας σχίστηκε,- -και ο Υιός της Μαρίας στα ύψη ανέβηκε,- -ενώ οι χοροί των αγγέλων προπορεύονταν κράζοντας:- -«Έλα, Κύριε, έτοιμος είναι ο θρόνος σου.- -Επιβιβάσου και υψώσου με τα φτερά των ανέμων,- -και φτάσε στου Πατέρα σου την αγκαλιά.- -Αυτός αναμφίβολα είναι θρόνος σου,- -κάθεσαι πάντα σ’ αυτόν, δεν τον αφήνεις ποτέ, - -ούτε και όταν στους φίλους σου κάτω φωνάζεις:- --‘Δε σας αποχωρίζομαι.- -Μένω μαζί σας Εγώ.- -Και κανείς δεν μπορεί να σταθεί εναντίον σας’».

13.  Ως είδαν οι πιστοί Μαθητές το θαυμαστό γεγονός,- -έψαλαν αμέσως και είπαν με το Δαυίδ:- -«Στο θρόνο του ανεβαίνει ο Θεός μες στον αλαλαγμό,- -ο Κύριος με τον ήχο της σάλπιγγας»-46,6.- -Κι εκεί που έψαλλαν όλοι μαζί και προς τα πάνω ατένιζαν,- -άγγελοι δυο ήρθαν σ’ αυτούς,- -όπως γράφουν οι Πράξεις των Αποστόλων.- -«Μόλις ο Πλάστης αναλήφθηκε, κι ενώ ακόμα οι άγιοι ατένιζαν ψηλά,- -δυο λαμπροφορεμένοι άνδρες παρουσιάστηκαν και είπαν: ‘Γιατί, λοιπόν, σταθήκατε; Και ποιον ατενίζετε;- -Τι θέλετε να ιδείτε;- -Ιδού, στο θρόνο του ο Θεός.- -Αυτός που βασίλεψε σε μας, ο Ίδιος που φώναξε, και είπε σε σας:- --‘Δε σας αποχωρίζομαι.- -Μένω μαζί σας Εγώ.- -Και κανείς δεν μπορεί να σταθεί εναντίον σας’».

14.  Μη μένετε, λοιπόν, έκθαμβοι, Γαλιλαίοι.- -Ο Ιησούς Χριστός, Αυτός που είδατε ότι αναλήφτηκε,- -έτσι θα έρθει και πάλι,- -με τον τρόπο που τον είδατε να φτάνει στα ουράνια»-1,11. Δε μετατέθηκε, δεν έγινε με το Χριστό, ό,τι παλιά με τον Ενώχ.- -Γιατί ο Ενώχ από τη γη μετακινήθηκε,- -αλλά με ουράνια υποδοχή δεν τιμήθηκε,- -εντάχτηκε απλώς στων δικαίων τις σκηνές.- -Και ο Ηλίας που σε πύρινο άρμα καθισμένος ανέβηκε,- -δεν έφτασε, όπως έχει γραφτεί, στον ουρανό,- -κινήθηκε μόνο με κατεύθυνση τον ουρανό-Δ΄ Βασ.2,11. Επί πλέον, ο Θεός του Ενώχ και του Ηλία, ο Ιησούς Χριστός,- -όταν ανέβηκε στον ουρανό, γύρισε και είπε σ’ εσάς:- --«’Δε σας αποχωρίζομαι.- -Μένω μαζί σας Εγώ.- -Και κανείς δεν μπορεί να σταθεί εναντίον σας’».

15.  Μόλις άκουσαν τα λόγια αυτά,- -είπαν μεταξύ τους  του Σωτήρα οι Μαθητές.- -«Αξιόπιστοι μάρτυρες της Ανάληψης του Χριστού,- -είναι όντως ως επουράνιοι αυτοί.- - Αν δεν τον είχαν δει στον ουρανό,- -δε θα κατέβαιναν στη γη να μας το πουν.- -Ως Κύριος των αγγέλων, με αγγέλους γνωστοποιεί- -τα φιλάνθρωπα σχέδια της σωτηρίας,- -Αυτός που ανέτειλε εκ της Παρθένου.- -Όταν γεννήθηκε, άγγελοι δοξολογούσαν τη Γέννησή του.- -Άγγελοι πάλι, όταν αναστήθηκε, μαρτυρούσαν την Ανάστασή του.- -Και τώρα που ανήλθε στους ουρανούς,- -τη χαρμόσυνη θεία του Ανάληψη,- -με αγαθούς αγγέλους: μας διαμήνυσε:- -‘Δε σας αποχωρίζομαι.- -Μένω μαζί σας Εγώ.- -Και κανείς δεν μπορεί να σταθεί εναντίον σας’».

16.  «Ας γίνουμε κι εμείς δυνατοί απέναντι στους πλάνους,- -ενωμένοι ας πολεμήσουμε τους συκοφάντες,- -ανυποχώρητα ας αγωνιστούμε κι ας παλέψουμε,- -μέχρι τις πλάνες τους να καταρρίψουμε.- -Λοιπόν, τους γυιους της απώλειας με θάρρος ας ρωτήσουμε:- -«Πού είναι Αυτός που νεκρό στον τάφο κρατούσατε;- -Πού είναι Αυτός που οι στρατιώτες φύλαγαν,- -και φρουρούσαν εκεί σφραγισμένο;- -Πώς κλέφτηκε, πού μεταφέρθηκε, ποιος έκανε την ιεροσυλία;- -Ποιος τον σήκωσε στα χέρια του;- -Και αφού από το μνήμα κλέφτηκε,- -πώς απ’ τον ουρανό άγγελο έστειλε να μας δηλώσει:- -‘Μην τους φοβόσαστε αυτούς,- -να σας νικήσουν δεν πρόκειται,- -γιατί όπως σας διαβεβαίωσα.- --‘Δε σας αποχωρίζομαι.- -Μένω μαζί σας Εγώ.- -Και κανείς δεν μπορεί να σταθεί εναντίον σας’».

17.  Με αυτές τις σκέψεις οι Μαθητές του Σωτήρα,- -μόλις αναλήφθηκε Χριστός ο Θεός,- - κατέβηκαν από το όρος γεμάτοι αγαλλίαση.- -Και μόλις έφτασαν κάτω, όπως διδάσκει η Γραφή,- -γονάτισαν, προσευχήθηκαν στον ουράνιο Θεό,- -και άφησαν να ακουστούν για το όρος λόγια επαινετικά,- -επευφήμησαν τον Ελαιώνα που αξιώθηκε με τέτοια τιμή:- -«Ξεπέρασες, έλεγαν, το όρος Σινά !.- -Εκείνο τα βήματα του Μωυσή δέχτηκε,- -μα εσύ εκείνα του ίδιου του Θεού.- -Ο Νόμος παραδόθηκε σ’ εκείνο,- -μα σ’ εσένα η ίδια η Χάρη του Θεού,- -αυτή που και το Μωυσή έπλασε, και σ’ εμάς είπε:- --‘Δε σας αποχωρίζομαι.- -Μένω μαζί σας Εγώ.- -Και κανείς δεν μπορεί να σταθεί εναντίον σας’».

18.  «Είσαι κι από το Λίβανο ανώτερο.- -Το Θαβώρ και το Ερμόν είναι από σένα κατώτερα,- -γιατί ο Φιλάνθρωπος δεν έκανε σ’ εκείνα,- -αυτά που σ’ εσένα έκανε».- -Κι αφού τέτοια λόγια είπαν του Πλάστη οι μαθητές,- -σήκωσαν τα μάτια και τα χέρια στον ουρανό,- -θερμά παρακάλεσαν το Βασιλιά των ουρανίων και επιγείων και είπαν:- -«Αναμάρτητε Κύριε, χάρισε την ειρήνη σου σ’ εμάς,- -και από μας, σ’ όλο τον κόσμο σου, με τις πρεσβείες της Αγίας Μητέρας σου.- -Δεν το αντέχει να βλέπει ο εχθρός,- -τα όσα καλά με τη Χάρη .σου κάνουμε.- -Ωστόσο μην παραλείπεις να τον διώχνεις από μας,- -Εσύ που μας βεβαίωσες και είπες:- --‘Δε σας αποχωρίζομαι.- -Μένω μαζί σας Εγώ.- -Και κανείς δεν μπορεί να σταθεί εναντίον σας’».

Ε Π Ι Μ Ε Τ Ρ Ο  Χρυσοστομικό δια χειρός Υμνογράφου ως απάντηση ευλαβής …

    Εκπλήσσει ίσως η αυστηρή κριτική που ασκεί ο Υμνογράφος στην παρθενική, ή αλλιώς ασκητική και μοναχική ζωή. Ωστόσο οι αδυναμίες που καταγράφει, για κάποιες τουλάχιστον περιπτώσεις, δεν είναι αβάσιμες. Ιδιαίτερα η αναφορά στην πνευματική υπεροψία, ψυχική σκληρότητα και ακαμψία ορισμένων του χώρου. Οφείλουμε όμως να λάβουμε υπόψη, ότι οι ύμνοι του ψέλνονταν στις Ακολουθίες, κι αποτελούσαν βασική διδαχή για το εκκλησίασμα. Από αυτή τη σκοπιά είναι λίαν ευδιάκριτο ότι ο Υμνογράφος αποβλέπει να διαμηνύσει στον ευρύτερο χριστιανικό κόσμο την απόλυτη προτεραιότητα της χρυσής αλυσίδας αγάπη-ελεημοσύνη-φιλανθρωπία, ως καίριας διδαχής του Χριστού, και βασικής προϋπόθεσης εισόδου στη Βασιλεία του Θεού.

     Ιδιαίτερα στο Κοντάκιο αυτό ο εκ Συρίας Ρωμανός ο Μελωδός, θαυμαστής του εκπληκτικού λόγου και του πιο εκπληκτικού, όσο και δυναμικού φιλανθρωπικού και κοινωνικού έργου του επίσης εκ Συρίας τρίτου στη σειρά των «Τριών Μεγίστων Φωστήρων της Τρισηλίου Θεότητος» Αγίου Ιωάννη του Χρυσόστομου, ακολουθεί και αναμεταδίδει λέξη προς λέξη τη δική του διδαχή για το τόσο σπουδαίο θέμα, αν π.χ. λάβουμε υπόψη την 3^η ομιλία για τη Μετάνοια, όπου λέει: «Ας έρθουμε… στην τέταρτη οδό της μετάνοιας … την ελεημοσύνη, τη βασίλισσα των αρετών, που ανεβάζει αμέσως τους ανθρώπους ως τις πύλες του ουρανού, και γίνεται η άριστη συνήγορος αυτών ενώπιον του Θεού. Είναι μεγάλη αρετή η ελεημοσύνη… Σου δίνει μεγάλα φτερά, φτερά που σε κάνουν να διασχίζεις τον αέρα, ν’ αφήνεις πίσω σου τη σελήνη και τον ήλιο με τις λαμπρές ακτίνες του, και να φτάνεις στις αψίδες τ’ ουρανού. Και ούτε εκεί να σταματάς, αλλά το χορό των αγγέλων και το πλήθος των ουρανίων δυνάμεων να προσπερνάς, και να στέκεις πλάι στο θρόνο του θείου Βασιλιά».

     Επίσης μιλώντας στην ίδια Παραβολή, ο χρυσορρόας αυτός του λόγου, επισημαίνει για τη σχέση παρθενικής-ασκητικής-μοναστικής-ζωής και φιλανθρωπίας τα εξής πολύ ενδιαφέροντα, όσο και σημαντικά: «Καλόν η παρθενία και υπέρ την φύσιν το κατόρθωμα. Αλλά, το καλόν τούτο και μέγα και υπέρ την φύσιν, αν μη φιλανθρωπίαν έχει συνεζευγμένην, ουδέ επιβαίνειν των του νυμφώνος προθύρων δυνήσεται»-Καλή, και μεγάλη, και υπερφυσική η αρετή της ασκητικής παρθενίας. Αλλά, αν δεν έχει συζευχθεί την ελεημοσύνη, ούτε στην αυλή της χαράς του αιώνιου γάμου του Χριστού, δε θα μπορέσει να περάσει. «Και μάλα εικότως-και πολύ φυσικά-προσθέτει. Γιατί. «Ο μεν παρθενεύων και νηστεύων εαυτώ χρήσιμος-κάνει κάτι καλό για τον εαυτό του-ο δε ελεών κοινός εστί των ναυαγούντων λιμήν»-ενώ αυτός που ελεεί, γίνεται λιμάνι των ναυαγών της ζωής. Και. «Των δε κατορθωμάτων-και από τις αρετές-εκείνα μάλιστα ευδοκιμείν είωθεν-εκείνες θεωρούμε ανώτερες-άπερ αν προς το συμφέρον τοις ετέροις γίνεται»-που στοχεύουν στη βοήθεια των άλλων»! Αλλά κι εκείνο το ωραίο: «Έχεις οβολόν, αγόρασον τον ουρανόν ! Ουχ ότι εύωνος ο ουρανός, αλλ’ ότι φιλάνθρωπος ο Κύριος». Αξίζει να προσεχθεί η βασική θέση, «αλλ’ ότι φιλάνθρωπος ο Κύριος»-Έχεις, ας πούμε, ένα ευρώ, αγόρασε τον ουρανό, όχι γιατί είναι φτηνός ο ουρανός, αλλά γιατί είναι φιλάνθρωπος ο Κύριος.

     Θα συμπλήρωνα τα ανωτέρω και με την ακόλουθη βαρυσήμαντη θέση του Μ. Βασιλείου στην ομιλία του «προς Πλουτούντας»: «Και γνωρίζω πολλούς που νηστεύουν, προσεύχονται, στενάζουν και οδύρονται για τις αμαρτίες τους, δείχνουν όλη αυτή την ανέξοδη ευσέβεια-«πάσαν την αδάπανον ευλάβειαν ενδεικνυμένους»-αλλά δε δίνουν δεκάρα για τους φτωχούς και πονεμένους. Σε τι, αλήθεια μπορεί να τους ωφελήσει όλη αυτή η αρετή. Τέτοιοι ευσεβείς δε γίνονται δεκτοί στη Βασιλεία των ουρανών. Σ’ αυτούς αναφέρεται ο λόγος του Χριστού, «είναι ευκολότερο να περάσει καμήλα από βελονότρυπα, παρά να μπει πλούσιος στη Βασιλεία του Θεού».

     Είναι καλό να προσεχθεί, ποιοι λένε αυτά,-Μ. Βασίλειος, Ιωάννης Χρυσόστομος-γιατί τελευταία έχει προβληθεί η θέση, και δημιουργηθεί ίσως η ψευδαίσθηση ότι, επαναλαμβάνοντας κανείς όσο πιο πολλές φορές μπορεί μερικά, «Κύριε Ιησού Χριστέ … ελέησέ με τον αμαρτωλό», και ξεκουκίζοντας ένα κομποσκοίνι, πάει ίσια στη Βασιλεία του Θεού. Με κάτι τέτοια δίνεται το δικαίωμα σε κάποιους να επισημαίνουν αυστηρά, αλλά δίκαια ότι: «Ο λόγος των ανθρώπων που κάθισαν με όλη τους την άνεση πάνω στο Σταυρό του Χριστού δεν μπορεί να έχει καμιά απήχηση» ! Καλή και άγια η προσευχή της καρδίας του Ιησού, καλό και άγιο το κομποσκοίνι, καλή και άγια η πίστη κι η ελπίδα στο Χριστό, αλλά είναι απαραίτητο να επικυρώνονται με την έμπρακτη εφαρμογή της Αγάπης, της μείζονος πάντων των αρετών-«Νυνί δε μένει πίστις, ελπίς, αγάπη, τα τρία ταύτα. Μείζων δε τούτων η αγάπη» !-1 Κορινθ. 13,13.

     Με άλλα λόγια και πολύ απλά, Άγιε Αμφιλόχιε, ταπεινά κι ευλαβικά. Και στη σημερινή κολασμένη πραγματικότητα κι εποχή. Όπου, «το γαρ μυστήριον ήδη ενεργείται της ανομίας»-2Θεσ.2,7. Τι ενεργείται, έχει ξεσαλώσει κυριολεκτικά ! Όχι χωρίς ευθύνη, αδυναμία, ενοχή ημών των χριστιανών ! Όσο κι αν το κουκουλώνει από την πλευρά του καθείς αυτό, δεν το κουκουλώνει από τη δική εντελώς άλλη ο Θεός ! Ενδέχεται, κοινώς μπορεί, στο επίκεντρο του κόσμου τούτου κάποιος χριστιανός να ζει. μ’ ένα διακριτικό προσωπικό, «μνημονευτέον Θεού μάλλον ή αναπνευστέον», τα προσέχει πολύ αυτά ο Χριστός ! Συν τα ανωτέρω Χρυσοστομικά, Βασιλειανά κλπ. αφανώς ! Και, ο Κύριος των μετανοούντων τελωνών, πορνών, ληστών … να του έχει χαρίσει και τη θεία του συντροφιά, και άλλα μη διατυμπανιζόμενα αγαθά !

     Θέλει, βέβαια, πολύ προσοχή, το πού, το πώς, ή ποιος εδώ. Για να μην πουλούν κάποιοι για» μεταξωτές κορδέλες», λόγους, φύκια τάχατες προφητικά ! 

          Με «την αγάπην την πρώτην, ην ουκ αφήκα …»

                 Αθανάσιος Κοτταδάκης        

                           

·        «Στο Χριστό με Ρωμανό το Μελωδό», έκδοση Ι.Ν.Αγίου Ανωτνίου Σπετσών, με πρόλογο του Μητροπολίτη Ύδρας, Σπετσών, Αιγίνης … Εφραίμ.