ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΠΡΟΚΛΟ
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΟΤΤΑΔΑΚΗΣ
Ενδιαφέρον για τη σημερινή μνήμη του
Αγίου Πρόκλου παρουσιάζει θαρρώ το ακόλουθο περιστατικό που βρίσκουμε σε
εγκώμιο του αυτοκράτορα Λέοντα 6ου του Σοφού στον Άγιο Ιωάννη το
Χρυσόστομο. Ο Άγιος Πρόκλος είναι από τους επιφανέστερους μαθητές του Μεγάλου
Πατέρα και Οικουμενικού Διδάσκαλου της Εκκλησίας, και αφοσιωμένος Αρχιδιάκονος
του Αγίου. Διετέλεσε Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως από το 434-446, και είναι
αυτός ανέλαβε την πρωτοβουλία, να πείσει και έπεισε τον αυτοκράτορα Θεοδόσιο το
2ο τον επιλεγόμενο Μικρό, να δεχθεί, να διατάξει και να οργανώσει την
επίσημη και πανηγυρική ανακομιδή και ταφή τριάντα χρόνια μετά την κοίμηση του,
των ιερών Λειψάνων του Αγίου στη Βασιλεύουσα.
Το περιστατικό αναφέρεται στην περίοδο
που ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος επιδιδόταν στη μετάφραση των Επιστολών του
Απ. Παύλου.
«…Θα σταθώ για λίγο, γράφει Λέων ο 6ος ο Σοφός, και θα εντρυφήσω στη μύηση του αρχιερέα από τον Απ. Παύλο, το μύστη των αρρήτων μυστηρίων του Θεού. Όταν, λοιπόν, ερμήνευε τις θείες επιστολές του Αποστόλου των Εθνών ο μεγάλος αυτός εξηγητής και ερμηνευτής τους, όπως ήταν φυσικό, είχε κάποιες απορίες και αμφιβολίες.
Αναρωτιόταν, λοιπόν, κι έλεγε. «Να αρέσει άραγε στο Θεό η ερμηνεία που επιχειρώ»; Και καθώς τα σκεφτόταν αυτά, ένιωσε την ανάγκη να αξιωθεί με μια θεία επιβεβαίωση, την οποία και δεν αργεί να λάβει με τον εξής τρόπο. Κάποιο πολύ συγγενικό
πρόσωπο του βασιλιά, ήλθε σε σύγκρουση με τον ίδιο το βασιλιά, ο οποίος τον
απείλησε με την ποινή του θανάτου. Έστειλε τότε έμπιστο άνθρωπό του στο θείο
αρχιερέα και παρακάλεσε, για το φόβο του βασιλιά να τον δεχτεί νύχτα, για να
του εκθέσει το πρόβλημά του. Ο Άγιος δεν έχει αντίρρηση, και του διαμηνύει μέσω
του τότε Διακόνου του Πρόκλου ότι μπορεί να έρθει. Έρχεται ο ενδιαφερόμενος
ικέτης, όπως συνεννοήθηκαν, νύχτα πολύ αργά, και θυμίζει στον Πρόκλο το λόγο
της έλευσης. Αυτός τοποθετεί το μάτι του σε μια τρύπα και παρατηρεί ότι ο
αρχιερέας εξακολουθεί να είναι καθισμένος στο γραφείο, στη θέση του, και να
συνεχίζει να γράφει την ερμηνεία των θείων Επιστολών. Το πιο σπουδαίο όμως είναι ότι αξιώνεται να ιδεί και τούτο το θαυμαστό,
το θείο Απόστολο Παύλο σκυμμένο πίσω από τη θέση του, στην κεφαλή του αρχιερέα
εγγύς, και με το στόμα στο δεξί του αυτί να φαίνεται ότι του υπαγορεύει κάτι τι
!
Έκπληκτος ο Πρόκλος αναρωτιέται κι απορεί, από
πού πέρασε και μπήκε μέσα το πρόσωπο που βλέπει-εκείνη την ώρα αγνοεί ποιος
είναι-και παρακαλεί τον ικέτη να κάνει υπομονή και να περιμένει. Μετά από λίγα
λεπτά παρατηρεί δεύτερη φορά, και κατόπιν τρίτη, και βλέπει πάλι το ίδιο
θαυμαστό θέαμα. Και ο μεγιστάνας που περίμενε, κατά ένα τρόπο τον εγκαλεί
λέγοντας, «αφού ήξερες ότι θα έρθω εγώ που απειλούμαι με θάνατο, δεν έπρεπε να
παρουσιάσεις άλλον στον Άγιο».
Εκείνος προσπαθεί να του
εξηγήσει ότι συμβαίνει κάτι ανεξήγητο, κάτι που αδυνατεί να καταλάβει και να
εξηγήσει. Και ενώ μένουν απορημένοι κι οι δυο, ακούγεται ο κήρυκας να σημαίνει
την ώρα της Ακολουθίας του Όρθρου. Αυτό κάνει τον άνθρωπο να μεταθέσει τις
ελπίδες του στην επόμενη νύχτα. Περνάει όμως η δεύτερη νύχτα, περνάει και η
τρίτη, και πάλι τα ίδια. Προς το βράδυ, έκπληκτος πάντα ο Πρόκλος από αυτό που
έβλεπε, κατανοώντας ότι αόρατα είχε στείλει ο Θεός αυτόν με τον οποίο
συνομιλεί, λέει στο μεγιστάνα. «Υψηλότατε, όταν αντιπράττει ο Θεός, όσες
φροντίδες κι αν λάβει κανείς, ο πόνος μένει αγιάτρευτος. Πήγαινε και παρακάλεσε
να σε βοηθήσει ο Θεός».
Με την αύριο ο αρχιερέας θυμήθηκε ότι είχε
συνάντηση με τον ικέτη, και ρώτησε τον Πρόκλο, αν έχει έλθει. Τότε εκείνος του
εξηγεί όλα τα σχετικά με αυτόν, και προσθέτει. «Σε είδα τις νύχτες που πέρασαν
να συνομιλείς πολύ σοβαρά με κάποιον». Κι όταν εκείνος ρώτησε, «ποιος ήταν
αυτός», ο Πρόκλος περιέγραψε το όλο θέαμα καταλεπτώς, έκανε μάλιστα σαν να
σχεδιάζει με το δάκτυλο τη μορφή που έβλεπε, και τον διαβεβαίωνε πως επρόκειτο
ολοφάνερα για παρουσία Αποστολική. Κι όταν ο άγιος άνδρας μελέτησε μέσα του το
θέαμα πιο προσεκτικά, κατάλαβε, ότι ήταν η θεία απάντηση στο θερμό αίτημα που
είχε υποβάλει, και ευχαρίστησε το Θεό. Κάλεσε μετά τον ικέτη, άκουσε το αίτημά
του με πολλή προσοχή, μεσολάβησε στο βασιλιά, ο οποίος τον αποκατέστησε στο αξίωμα
που κατείχε και πριν. Κατόπιν πολύ πιο πρόθυμα και με περισσή χάρη, επιδόθηκε
στην ολοκλήρωση της ερμηνείας των θείων Επιστολών του Αποστόλου Παύλου»*.
Αθανάσιος Κοτταδάκης
*Αθανασίου Κοτταδάκη. «Μεγαλυνάρια στον Άγιο Ιωάννη το Χρυσόστομο, Αυτοκρατορικά
και άλλα»-Έκδοση Ι. Μητρόπολη Ύδρας, Σπετσών κλπ 2007, Εγκώμιο Λέοντα 6ου
του Σοφού στον Άγιο … παραγρ.15»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου