Ἀπάντηση σέ σχολιαστή - π. Βασιλείου Μπακογιάννη

Ἀπάντηση σέ σχολιαστή

 ὑπό Ἀρχιμ. Βασιλείου Μπακογιάννη

    
Τήν 1η Μαρτίου, ὁ φιλόξενος ἱστότοπος «anastasios», ἀνήρτησε τό ἄρθρο μας «Πορεία κατιοῦσα...», καί ἕνας ἀνώνυμος  σχολιαστής ἔγραψε: «Αξιοσημείωτο: Ο π. Βασίλειος για όλες τις αυξομοιώσεις των ημερών στις νηστείες έχει παραπομπές σε πατερικά κείμενα και σε κανόνες. Μόνο τον ισχυρισμό του ότι τον 8ο αι. οι ημέρες της νηστείας προ της Θ. Κοινωνίας αυξήθηκαν σε μια εβδομάδα δεν παραπέμπει πουθενά, ούτε σε πατερικά κείμενα ούτε σε κανόνες». 
      Ἐπειδή τό θέμα εἶναι σοβαρό, ἔχει σχέση μέ τό πῶς μεταλαμβάνουμε,  ἀπαντᾶμε. 
   Ὁ  ΞΣΤ΄ τῆς Πενθέκτης ἐπιτρέπει τήν ἄνευ νηστείας καθημερινή μετάληψη, ἀλλά  γιά  τή Διακαινήσιμο Ἑβδομάδα, ἡ ὁποία λογίζεται ὡς μία μέρα· προηγήθηκε ἄλλωστε καί ἡ ξηροφαγία τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς· καί τήν ἐπιτρέπει μέ τήν προϋπόθεση: «τήν ὅλην ἑβδομάδα ἐν ταῖς ἁγίαις ἐκκλησίαις δεῖ σχολάζειν ἀπαραλείπτως τούς πιστούς».
 
   Δέν ἔχουμε Κανόνα πού νά ὁρίζει νηστεία πρό τῆς Θ. Κοινωνίας, γιατί οἱ Κανόνες θεσπίζονταν, ὅταν προέκυπτε πρόβλημα, καί ἐπέλυαν τό πρόβλημα. Ὅμως, οὐδέποτε, ἐκτός ἀπό τή σύγχρονη ἐποχή, προέκυψε πρόβλημα στήν Ἐκκλησία,  ἄν οἱ πιστοί θά πρέπει νά νηστεύουν πρό τῆς Θ. Κοινωνίας, γιατί ἤδη νήστευαν. Ἄν θά ἔπρεπε νά θεσπισθεῖ Κανόνας,  θά ἔπρεπε νά καταργήσει τή συγκεκριμένη νηστεία, ἀλλά τέτοιος Κανόνας οὐδέποτε θεσπίσθηκε.
Καθηγητής  Βλάσιος Φειδᾶς: «Βασική προϋπόθεση ὡς πρός τήν προπαρασκευή τῶν πιστῶν γιά τή Θ. Κοινωνία ἦταν (4ον αἰ. καί μετά) ἡ ἐν μετανοίᾳ καί νηστείᾳ πνευματική περισυλλογή καί ἐξομολόγηση» (Ἐκκλησιαστική Ἱστορία. Τόμος Β΄, Δεύτερη ἔκδοση, Ἀθῆναι 1994 σελ. 910). «Γιά τούς ἁπλούς πιστούς ἦταν ἀναγκαία μόνο μιά ἑβδομάδα νηστεία πρό τῶν τεσσάρων μεγάλων ἑορτῶν προφανῶς ὡς πνευματική προετοιμασία» (Αὐτόθι, σελ. 963).
    
   Τά ἀνωτέρω ἐπιβεβαιώνονται καί ἀπό τούς Ἁγίους Πατέρες.
     Ὁ Ἅγιος Συμεών Ἀρχιεπίσκοπος Θεσ/νίκης  στήν «Ἐγκύκλιο» «περί τοῦ πῶς χρεωστεῖ ὁ ἱερεύς καί ὁ διάκονος νά ὑπηρετῶσιν εἰς τήν Ἐκκλησία», ἡ ὁποία «Ἐγκύκλιος» εἶχε τήν ἔγκριση τῆς Πατριαρχικῆς Συνόδου, γράφει γιά τό θέμα:  «Ἐάν δέ θελήσωσιν (οἱ πιστοί) νά κοινωνήσωσι καί ἄλλοτε ἐκτός τῶν ἁγίων Τεσσαρακοστῶν... εἰς ἀνάγκην νά νηστεύωσιν καί τρεῖς ἡμέρας μόνο» (Ἅπαντα, σελ. 462,479). 
    Ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης: «Οἱ δυνάμενοι δέ νηστεύειν πρό αὐτῆς καί ὁλόκληρον ἑβδομάδα καλῶς ποιοῦσιν» (Σχόλο στόν ΙΓ' τῆς Πενθέκτης). Ὑπῆρχαν, δηλαδή, χριστιανοί πού νήστευαν καί  ὁλόκληρη ἑβδομάδα. Συνεπῶς, ὑπῆρχαν χριστιανοί, πού δέν νήστευαν ὁλόκληρη τήν ἑβδομάδα, ἀλλά νήστευαν καί αὐτοί.
     Ὀρθόδοξη Ὁμολογία Πέτρου Μογίλα   Μητροπολίτου Κιέβου: «Ἡ ἑτοιμασία πρός τήν Μετάληψιν τῶν Φρικτῶν τούτων Μυστηρίων πρέπει νά γίνεται κατά τήν τάξιν τῆς Ἐκκλησίας ἡμῶν τῆς Ὀρθοδόξου, ἤγουν μέ καθαράν ἐξομολόγησιν καί νηστείαν καί κατάνυξιν». (Ἰωάννου Καρμίρη. Δογματικά καί Συμβολικά Μνημεῖα, Β΄ σελ. 638).
    Ὁ   William Hepworth Dixon  ἐν ἔτει 1869 ἐπισκέφθηκε τή Ρωσία, καί εἶδε ἰδίοις ὄμμασιν, ὅτι οἱ ρῶσοι, πρίν κοινωνήσουν, νήστευαν αὐστηρῶς μιά ἑβδομάδα· δέν ἐπιτρεπόταν νά καπνίζουν, νά τρῶνε γλυκά, καί φαγητά μαγειρεμένα! (https://www.gutenberg.org/files/51117/51117-h/51117-h.htm#Page_33).
      Τό ἴδιο ἰσχύει   (μετά ἀπό ἔρευνα πού κάναμε) καί στίς Ἐκκλησίες τῆς Σερβίας, τῆς Ρουμανίας, τῆς Βουλγαρίας, τό ἴδιο καί στήν πατρίδα μας μέχρι περίπου τή δεκαετία τοῦ 1980. Αὐτόπτες μάρτυρες οἱ παππούδες καί  οἱ γιαγιάδες μας. Ἦταν μακρόχρονη Πανορθόδοξη Παράδοση.
     «Προκαλῶ» τόν ἀγαπητό σχολιαστή, καί τόν ὁποιονδήποτε, νά παραθέσει ἔστω καί ἕνα  ἁγιοπατερικό λόγο  ἤ  Κανόνα   πού νά  λέει ξεκάθαρα ὅτι δέν χρειάζεται νηστεία πρό τῆς Θ. Κοινωνίας. Ἀναμένουμε.