Η αγάπη της ομορφιάς ή η ομορφιά
της Αγάπης;
π. Θεοδόσιος Μαρτζούχος
Μ. Παρασκευή 2023
Έχουμε ομολογουμένως έναν όμορφο
Επιτάφιο. Δεν το λέω για να κολακευτούμε ούτε εγώ, ούτε εσείς, ούτε οι κυρίες
που τον περιποιήθηκαν, αλλά για να σκεφτούμε μερικά πράγματα.
Είναι ψυχική ποιότητα να
αναπαύεται κανείς πάνω σε κάτι ωραίο. Έχει ένα ενδιαφέρον να τον
"ακουμπάει" η ομορφιά. Η αγάπη της ομορφιάς σημαίνει ότι ο άνθρωπος
έχει μια ποιότητα. Όμως, Αυτός που είναι μέσα στο κουβούκλιο του Επιταφίου δεν
έχει καμμιά ομορφιά! Λέει οχτακόσια χρόνια πριν από την βιολογική ύπαρξη του
Χριστού ο προφήτης Ησαΐας: «Οὔτε εἶδος, οὔτε κάλλος εἶχεν».
Ούτε σχήμα, ούτε ομορφιά είχε. «Ἀλλὰ τὸ εἶδος αὐτοῦ ἦταν ἄτιμον
καὶ ἐκλεῖπον». Ήταν κακομούτσουνος και γεμάτος πληγές.
Τα λουλούδια είναι πάντοτε κάτι που ακουμπάει όλους τους ανθρώπους. Και ένα παρτέρι με λουλούδια σχηματισμένο καλά είναι πάντοτε μια ομορφιά. Χρειάζεται βεβαίως πάντοτε να προσέχει κανείς τον κίνδυνο, μέσα εκεί στο παρτέρι με τα όμορφα λουλούδια, μήπως φωλιάζει και κάποιο φίδι. Και το άπλωμα προς τα λουλούδια, να είναι ένας κίνδυνος γι’ αυτόν που τον γοήτευσε η υπόθεση της ομορφιάς. Η ομορφιά, δηλαδή, είναι μια υπόθεση που έχει πολλές πτυχές και θέλει προσοχή.
Ενώ ο Χριστός έχει «ἄτιμον καὶ ἐκλεῖπον
εἶδος», απ’ την άλλη πλευρά έχουμε κάποιον ο οποίος ονομάζεται «όμορφο πρωινό,
καινούργια θέα, άποψη ενδιαφέρουσα». Θυμάστε ποιος είναι αυτός; Ο Εωσφόρος.
Εωσφόρος σημαίνει ακριβώς «ένα όμορφο πρωινό, ένα ολόφωτο πρωινό, ένα πανέμορφο
πρωινό, μια ανατολή, μια καινούργια θέα, μια άποψη ενδιαφέρουσα».
Η αγάπη λοιπόν της ομορφιάς,
πρέπει να το συνειδητοποιήσουμε, δεν είναι απροϋπόθετη. Η ομορφιά δεν είναι
αυτοαξία. Υπήρχε εκείνη η κουβέντα που έλεγε: «Η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο».
Και μπορεί να ισχύσει σ’ ένα βαθμό εφ’ όσον εξασφαλιστεί για ποιας ποιότητας
ομορφιά συζητάμε και τι εννοούμε λέγοντας... «θα σώσει»!
Όλοι μας έχουμε αγωνία τον
καθρέφτη και μας απασχολεί η εικόνα μας η εξωτερική. Και ατυχώς, επειδή δεν
δουλεύουμε με τον εαυτό μας για να δούμε την έσω πλευρά της εικόνος που παρουσιάζουμε,
δεν μαθαίνουμε ούτε τα παιδιά μας να σκέφτονται. Τι να σκέφτονται; Ότι, όταν
συναντάς κάποιον που είναι όμορφος, μη μείνεις στη φάτσα του. Δες και το
παραμέσα του. Μια όμορφη φάτσα, πολλές φορές είναι ατυχώς η αιτία να μην
υπάρχει ένας όμορφος χαρακτήρας! Αν κανείς γοητευτεί με τον εαυτό του, αν μπει
σε μια αυτοερωτική απασχόληση, ο χαρακτήρας θα πάει στην άκρη και θα είναι «ἄτιμος
καὶ ἐκλείπων», πολλές φορές. Εμείς όμως ούτε τον εαυτό μας, ούτε τα παιδιά μας,
τα μεγαλώνουμε στη σκέψη όχι της εξωτερικής ομορφιάς, όχι της αγάπης της
ομορφιάς, αλλά ποιάς; Της αναζήτησης της ομορφιάς της αγάπης. Άλλη η
αγάπη της ομορφιάς και άλλη η ομορφιά της αγάπης.
Η αγάπη έχει μία ομορφιά που δεν
προβάλλεται, ούτε προκαλεί, ούτε φαίνεται δια μιας, και θέλει αναζήτηση. Ο
Χριστός είναι ακριβώς αυτό. Είναι μια ομορφιά, η οποία θέλει αναζήτηση. Δεν
είναι εξωτερική εικόνα. Δεν είναι ένας όμορφος Επιτάφιος. Δεν είναι μια
εντυπωσιακή παρουσία ανδρική, γυναικεία, γιατί για όλους τους ανθρώπους έγινε
άνθρωπος ο Χριστός, αλλά είναι μία υπόθεση καρδιακή, εσωτερική, είναι ομορφιά
της αγάπης. Ο Χριστός μάς έμαθε ακριβώς αυτό: «Την ομορφιά της αγάπης». Και η
ομορφιά της αγάπης θέλει τη σύνεση να μη μείνουμε στην εντύπωση. Να μη
φοβόμαστε τον κόπο. Να μη μας νοιάζει το να ξεχάσουμε τον εαυτό μας.
Θυμάστε στο παραμύθι, το τέρας
αλλάζει, όταν η πριγκίπισσα αποφασίζει να το φιλήσει. Ξεπερνώντας την εξωτερική
εντύπωση. Ξεχνώντας την εξωτερική εντύπωση. Ξεχνώντας τον εαυτό της. Αυτή η
διαδρομή ισχύει για κάθε ανθρώπινη ύπαρξη. Για μένα, για σας, για τον
οποιονδήποτε. Αν δεν ξεπεράσουμε τις εξωτερικές εντυπώσεις, θα... ψωνίζουμε φο
μπιζού! Θα νοιαζόμαστε να πάρουμε κάτι, που θα γυαλίζει στο μάτι, να το βάζουμε
κάπου, για να μας είναι πάντοτε μια αισθητική ανακούφιση. Η αισθητική δεν έχει
καμμία σχέση με την διδασκαλία του Χριστού. Είναι το όμορφο πτώμα της
θρησκείας, πολλές φορές, γιατί μένουμε στις εξωτερικές συναισθηματικές
εντυπώσεις και ξεχνάμε την ουσία των πραγμάτων.
Αδελφοί μου, θυμάστε λίγο ή πολύ,
οι μεγαλύτεροι τουλάχιστον, εκείνον τον παλαιό φιλόσοφο και καθηγητή του
Δικαίου, τον Κωνσταντίνο Τσάτσο, ο οποίος ήταν και Πρόεδρος της Δημοκρατίας
μας, μετά τη Μεταπολίτευση. Αυτός έχει γράψει δύο τόμους Απομνημονεύματα. Ήταν
από ένα διάσημο σπίτι, επίσημο, πλούσιο, πανέμορφο και άμορφο, κρύο και
παγωμένο, με αγάπη ομορφιάς και χωρίς ομορφιά αγάπης. Τον είχαν αναθέσει οι
δικοί του σε μια κουβερνάντα Τσέχα, η οποία παρ’ ότι ήταν άρρωστα θρησκευόμενη
και τον γέμισε αγωνίες, για την ψυχή του, για τον θάνατο, για χίλια δυο, παρ’
όλα αυτά, τον αγαπούσε σαφώς και έκδηλα.
Αυτός μεγάλωσε, έγινε διάσημος,
πέρασε μια ζωή μέσα σε έρωτες και διασημότητες και χρήματα, και κάποια στιγμή,
όταν έμαθε εκεί που σπούδαζε, ότι η γυναίκα αυτή πέθαινε (είχε επιστρέψει στην
Τσεχία) πήγε και την είδε. Και είδε έναν άλλον άνθρωπο, καμπουριασμένο,
φαφούτη, έναν άνθρωπο ζαρωμένο. Παρά ταύτα όμως, αυτός ο άνθρωπος γράφει στα
Απομνημονεύματά του: «Τώρα, που γράφω, γέρασα και θα πεθάνω μετά από λίγο.
Έζησα χίλια δυο πράγματα, εντυπώσεις, εικόνες, ομορφιές. Όμως όταν την είδα,
εγώ νεαρός φοιτητής κι εκείνη εσχατόγραια, θα έδινα ό,τι είχα και δεν είχα, για
να υπάρξει η πιθανότητα, αυτή η φαφούτα, υπέργηρη γριά, η καμπούρα, να με πάρει
αγκαλιά και να με φιλήσει».
Αδελφοί μου, η ομορφιά
είναι μια υπόθεση μεταφυσική. Και ακριβώς ότι είναι μεταφυσική υπόθεση
η ομορφιά, το δείχνει ο Χριστός, ο οποίος έφτιαξε όμορφο τον κόσμο. Η
ομορφιά δεν έχει λόγο, δεν έχει σκοπιμότητα, δεν χρειάζεται πουθενά. Η
ποικιλία των χρωμάτων των λουλουδιών, όλης της κτίσεως, δεν είναι αναγκαιότητα.
Η ομορφιά θέλει να πει «σ’ αγαπάω». Και επειδή ο Χριστός μας λέει σ’ αγαπάω,
μάθε να αγαπάς. Μάθε όχι την αγάπη της εξωτερικής ομορφιάς, αλλά μάθε να
αναζητείς την ομορφιά της εσωτερικής αγάπης, αυτής που έχει απαιτήσεις και
είναι δύσκολη. Αυτή για την οποία δεν φτάνει και δεν θέλει απλώς ένα lifting
και ένα ντύσιμο και ένα γυμναστήριο, αλλά θέλει να συνειδητοποιήσω ότι ο άλλος
είναι, όχι η κόλασή μου, αλλά τι; Η ευκαιρία μου να πάω στον Παράδεισο.
Σήμερα αυτό γιορτάζουμε. Ο
Χριστός μάς δίνει μια ευκαιρία για να πάμε στον Παράδεισο κοντά του, όπως έδωσε
στον ληστή. Αν το καταλάβουμε, θα περπατήσουμε τα πράγματα. Αν δεν το
καταλάβουμε, θα αφήνουμε και τον εαυτό μας και τα παιδιά μας να γοητεύονται από
διαφημίσεις, βιτρίνες και εξωτερικές εικόνες, και να βουλιάζουν και να
βουλιάζουμε μέσα στην δυστυχία... της αγάπης της ομορφιάς, ενώ δεν θα
καταλαβαίνουν τι σημαίνει η ομορφιά της αγάπης.
Ο Χριστός, που είναι «ὁ ὡραῖος
κάλλει παρά τούς υἱούς τῶν ἀνθρώπων» (όχι επιδερμικά αλλά ουσιαστικά) να μας
μάθει να αγαπάμε την ομορφιά της αγάπης και να την αναζητούμε και να την
χτίζουμε στην καρδιά μας.
Καλή Ανάσταση!
π. Θεοδόσιος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου