Για άλλη μια φορά, εν τέλει, το επίδικο είναι η αγάπη. - Θανάσης Ν. Παπαθανασίου

 Εδώ και καιρούς, στο συγκλονιστικό ποίημα που λέγεται "Νεκρώσιμη Ακολουθία" έχω προσέξει κάτι που μου φαίνεται ιδιαίτερο. Είναι απ' αυτά που τα προσέχεις όταν ακροάσαι όχι μόνο με τα αυτιά σου, αλλά και με την καμπούρα σου (αυτήν όπου σωρεύονται φάπες και ματαιώσεις και άρρητα).

Πολύ σοφά και παραστατικά η Ακολουθία καταδεικνύει ότι ο βιολογικός θάνατος καθιστά φευγαλέες όλες τις ανθρώπινες καταστάσεις και όλα τα παράσημα της κοινωνίας. "Πάντα ματαιότης τα ανθρώπινα, όσα ουχ υπάρχει μετά θάνατον...".

Όμως η Ακολουθία, μία και μόνη ανθρώπινη κατάσταση την σχετίζει όχι μόνο με τον βιολογικό θάνατο, αλλά και με την εν ζωή θανάτωσή της! Μία και μόνη! Ποια;

Την χαρά!

Η χαρά είναι το μόνο, για την δηλητηρίαση του οποίου εν ζωή (προ του βιολογικού θανάτου) κάνει καθαρά λόγο: "Ποία τρυφή διαμένει λύπης αμέτοχος;". Η χαρά δηλαδή είναι αυτό που συχνά θανατώνεται, πριν καν τερματιστεί με τον βιολογικό θάνατο. Με την δηλητηρίαση της χαράς σου γεύεσαι θάνατο πριν πεθάνεις.

Η χαρά είναι το υπεσχημένο χαρακτηριστικό της μελλοντικής Βασιλείας, της λύσης όλων των ενδοϊστορικών τραγικοτήτων μας. Συνεπώς, η ενόχλησή μου με την χαρά του διπλανού και ο στραγγαλισμός της χαράς του έχει αβυσσαλέες διαστάσεις... Ναι, δεν αναφέρομαι στο χάλασμα της χαράς από το λεγόμενο φυσικό κακό (πχ από μια αιφνίδια αρρώστεια). Αναφέρομαι στο απάνθρωπο, να χαλιέμαι με την χαρά του διπλανού (αυτουνού δηλαδή που με νομίζει συνδαιτημόνα της χαράς του), και να του την χαλάω. Έμπρακτα. Όχι αστοχώντας κάποια φορά, όχι νιώθοντας κάποια στιγμή λίγη ζηλίτσα παραπάνω. Αλλά σαν να 'χω αυτό το χάλασμα ως βασικό προσανατολισμό μου πεισματικά, δίχως αυτοεξέταση και δίχως άσκηση στο να συν-χαρώ. Αν λοιπόν αυτό συμβαίνει ως... κανονικότητα, κι αν (αντίστοιχα) η χαρά με την χαρά του άλλου αποδεικνύεται... στατιστική εξαίρεση, τότε το θέμα είναι πραγματικά πειρασμικό: με όλη την πνευματική σημασία του πειρασμού και του Πειραστή.

Το κείμενο της Νεκρώσιμης Ακολουθίας μιλά για "τρυφή". Οι μεταφραστές το αποδίδουν ως "χαρά" ή ως "απόλαυση". Ας μη σπεύσει κάποιος να πει ότι το κείμενο μιλά για τον εγωπαθή ηδονισμό κλπ. Μιλά για καταστάσεις ευχάριστες, στις οποίες και η χαρά. Άλλωστε, στο ξεκίνημα της Αγίας Γραφής, ο παράδεισος ονομάζεται "παράδεισος της τρυφής" (Γεν. 2:15).

Μιλώ λοιπόν για την ταλαιπωρία της αληθινής χαράς, της άδολης, η οποία νοιώθει λειψή αν δεν κοινωνείται. Δεν μιλώ για την χυδαία και σαδιστική "χαρά" (οπωσδήποτε εντός εισαγωγικών) εκείνων που τρίβουν αυτά που έχουν, στη μούρη εκείνων που δεν έχουν.

Για άλλη μια φορά, εν τέλει, το επίδικο είναι η αγάπη.

Θανάσης Ν. Παπαθανασίου  / 19-11-2023