Ο Μητροπολίτης Κλεόπας Σουηδίας Παρουσιάζει Νέα Μελέτη για τον Πρ. Ευσεβιος Βίττης

 

Την Κυριακή 26 Μαΐου 2024 πραγματοποιήθηκε η παρουσίαση της νεοκυκλοφόρησης μελέτης για τον πάντα αλησμόνητο Ιερομόνκο Ευσβείο Βίττη με τίτλο Η Ποιμαντική Διακονία του Αρχιμανδρίτη Ευσέβιος Βίττης στη Σκανδιναβία 1965-1980 στο πλαίσιο των εορτασμών για τη δέκατη επέτειο του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Κλεόπα Σουηδίας και Όλη η Σκανδιναβία ως Αρχιπάστορας της Επαρχίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου στα Βόρεια Χώρα.

Αυτός ο τόμος είναι αφιερωμένος σε έναν διάσημο κληρικό που καλλιέργησε την αγάπη του Χριστού στις ψυχές του πληθυσμού που ζει στη βορειότερη περιοχή της Ευρώπης μεταξύ 1965-1980.

Ο Γέροντας Ευσέβιος Βίττης ήταν μια ακτινοβόλη πνευματική προσωπικότητα της Ορθόδοξης Εκκλησίας που άφησε το δικό του ανεξίτηλο στίγμα στον 20ο αιώνα. Ήταν από τους πρώτους κληρικούς που υπηρέτησαν στην Ιερά Μητρόπολη Σουηδίας και Πάσης Σκανδιναβίας ενώ ήταν ακόμη υπό την εκκλησιαστική δικαιοδοσία της τότε Ιεράς Μητρόπολης Θυατείρων και Μεγάλης Βρετανίας (1922-1954 και 1963-1968).

Της μελέτης προηγήθηκαν ευλογιακές επιστολές και πρόλογος του Πανιερωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου, του Σεβασμιωτάτου Αρχιεπισκόπου Νικήτα Θυατείρων και Μεγάλης Βρετανίας, του Σεβασμιωτάτου Αρχιεπισκόπου Δημήτριου πρώην Αμερικής, και του Σεβασμιώτατου Μητροπολίτη Αγαθάγγελου Φαναρίων, Γενικού Διευθυντή του εκδοτικού οίκου της Εκκλησίας της Ελλάδος και ιεραπόστολου οπλίζει την Αποστολική Διακονία, στην οποία ο Μητροπολίτης Κλεόπας αφιέρωσε αυτή τη μελέτη, σημειώνοντας το κοινό όραμα και πορεία τους.

Στην επιστολή του ο Οικουμενικός Πατριάρχης σημείωσε ότι «η ιεραποστολική διακονία αυτού του αυθεντικού συμμετέχοντα στην ευχαριστική οντολογία της Ορθόδοξης Χριστιανικής θεολογίας και πνευματικότητας απηχεί τη διαχρονική αρχή της Εκκλησίας μας, όπως αυτή διατυπώθηκε μέσω θεϊκής έμπνευσης από το Ιερό και Μεγάλο Συμβούλιο της Ορθόδοξης Εκκλησίας (Κρήτη, 2016): «Η συμμετοχή στον ιερό Ευραριστοκράτη αποτελεί πηγή αποστολικού ζήλου για τον ευαγγελισμό του κόσμου». ”

Ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος Δημήτριος, πρώην Αμερικής, επεσήμανε στην επιστολή του ότι «Ο Φρ. Ευσέβιος ήταν πάντα ένας άνθρωπος που διατηρούσε ανοιχτούς πνευματικούς ορίζοντες και έναν ξεκάθαρο αποστολικό προσανατολισμό. Αυτό είναι ένα από τα πολλά προσόντα του που βοήθησαν να υποστηρίξει τη δεκαπενταετή υπουργία του στη Σκανδιναβία, την οποία παρουσιάζει εύγλωττα αυτό το βιβλίο. Το πολυτάλαντο χάρισμα του – εμπλουτισμένο από το Άγιο Πνεύμα και τη χάρη του Θεού και την πραγματική πνευματικότητα – ήταν ο λόγος που οδήγησε πολλούς ανθρώπους να τον αναζητήσουν ανεξάρτητα από το πού βρισκόταν. ”

Ο Αρχιεπίσκοπος Θεατείρων γράφει στην επιστολή του ότι «το βιβλίο αυτό, που αποτελεί προϊόν εκτεταμένης και εξαντλητικής έρευνας σε πολλά αρχεία, όπως αποδεικνύεται από το περιεχόμενό του, καθώς και αξιοποίηση σύγχρονων μεθόδων ιστορικής έρευνας που στηρίζεται στην προφορική ιστορία και τις αναφορές αυτόπτων μαρτύρων, προβάλλει τις πολλές πλευρές του πάτερ Ευσέβιου Βίττη και παρέχει στο ευρύτερο κοινό την ευκαιρία να εξοικειωθούν με την εντυπωσιακή ζωή και τη χριστιανική αυτοπραγμάτωση ενός από τα πιο επιφανή παιδιά της Εκκλησίας μας, που τίμησε λαμπρά την ιερή του διακονία ως κήρυκας του Χριστού Ευαγγελίου και αυτοαποκαλούμενος «μικρή» δούλος των συνανθρώπων του και γυναικών. ”

Στον πρόλογό του, ο Μητροπολίτης Φαναρίων εστίασε στην ανάδειξη του ιεραποστολικού ζήλου του πάτερ Ευσεβίου. «Ταξίδεψε σε μεγάλες αποστάσεις με τρένο ή αυτοκίνητο, υπηρετούσε μέρα και νύχτα για να παρακολουθήσει κάθε απαραίτητη ποιμαντική ανάγκη, εξέφρασε συγκινητικά τη φιλανθρωπία του στους αδελφούς του που το έχουν ανάγκη, υποστήριξε οποιονδήποτε αντιμετωπίζει πνευματικούς κινδύνους μέσω αυτοθυσίας και αγάπης και πρωτοστάτησε ιεραποστολικά έργα, μαρτυρώντας την οικουμενική φύση του Εκκλησία του Χριστού. ”

Ο Μητροπολίτης Αγαθάγγελος παρουσίασε τη νέα αυτή μελέτη για τον πάτερ Ευσέβιο Βίττη, η έκδοση του οποίου χρηματοδοτήθηκε πλήρως από την Αποστολική Διακονία. Κατά τη διάρκεια της βιβλιοπαρουσίασης, ο Μητροπολίτης δήλωσε ότι «Δεν είχα την ευλογία να συναντήσω προσωπικά τον πάντα αλησμόνητο Γέροντα Ευσέβιο... Όταν παρουσιάστηκε το βιβλίο πριν λίγες μέρες και μου έφεραν αντίγραφο, ομολογώ ότι ένιωσα κάπως περίεργα που το κρατούσα στα χέρια μου. Αυτή η έκδοση περιείχε περισσότερα από κείμενα από τον Πρεσβύτερο, τα οποία θα μπορούσα να μελετήσω. Σε αυτό το βιβλίο, ο Μητροπολίτης Σουηδίας ξεδιπλώνει αριστοτεχνικά ολόκληρη τη ζωή του Πάτερ Ευσέβιου.

Πώς θα μπορούσα να μιλήσω για αυτόν τον άνθρωπο του Θεού; Τι θα μπορούσα να πω για τη ζωή του, που ήταν στο σύνολό της μια αδιάκοπη προσευχή, ικεσία, ευχαριστίες, δοξολογία, θυσία και υπηρεσία;

Οφείλω να ομολογήσω ότι κοίταξα το λαμπερό πρόσωπο του Γέροντα Ευσέβιου, όπως φαίνεται στο ζωντανό πορτρέτο στο εξώφυλλο, έκανα το σημάδι του σταυρού, και άρχισα να το μελετώ.

Βρέθηκα να στέκομαι με δέος και με ανοιχτή καρδιά μπροστά στην προσωπικότητα του πάντα αξιομνημόνευτου πάτερ Ευσεβίου Βίττη, αυτού του ανθρώπου της χάριτος, αυτού του πνευματικού πατέρα, θεολόγου, συγγραφέα, ακούραστου υπηρέτη του Ευαγγελίου, γνήσιος μυστικιστής και ασκητική φιγούρα που μιλούσε λακωνικά, ξεκάθαρα, σεμνά και πάντα εκκλησιαστικά.

Τεράστια ευθύνη η παρουσίαση ενός βιβλίου για μια βιβλική μορφή όπως ο πάτερ Ευσέβιος. Όταν μελετάς ένα βιβλίο σαν αυτό, παραδίνεσαι στην ιστορία και επιλέγεις να επιτρέψεις στη φωνή του πάτερ Ευσέβιου να μιλήσει ταπεινά μέσα από εσένα με αρετή της ζωής και των κειμένων του. Και με αυτόν τον τρόπο, νιώθεις σαν να ακούς τη φωνή του Θεού. ...

Αυτό το ογκώδες έργο που αριθμεί 776 σελίδες κυριολεκτικά στέκεται ως ένα πολύτιμο διαμάντι στην περιοχή της σύγχρονης εκκλησιαστικής ιστορίας. ”

Η μελέτη του Μητροπολίτη Κλεόπα διεξήχθη με έρευνα στα αρχεία: i) του Οικουμενικού Πατριαρχείου (12 γράμματα), ii) της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Θυατείρων και Μεγάλης Βρετανίας (68 γράμματα), iii) της Ιεράς Μητρόπολης Σουηδίας και Πάσης Σκανδιναβίας (9 γράμματα, 6 «Φυλλάδια Πνευματικής Επιμόρφωσης» με τίτλο Η Εκκλησία μου και Εγώ, 27 άρθρα με τίτλο Συντονισμένος Χριστιανισμός, και 3 άρθρα με τίτλο Σχέδιο Μνημονίου για τη συμμετοχή μου στη Θεία Λατρεία, iv) Μητροπολίτης Πολυεύχτος Σουηδίας (23 γράμματα και 1 άρθρο), v) ο Μητροπολιτικός Ναός του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου στο Όσλο (81 γράμματα και 9 «μηνύματα παιδείας», vi) ο Αγ. Παύλος ο Απόστολος Ενορία στην Ουψάλα (1 επιστολή), vii) στην ενορία της Αγίας Τριάδος στο Γκέτεμποργκ (Πρακτικά του Ενοριακού Συμβουλίου), viii) στην ενορία στο Μπόρος (Ιδρυτικό Έγγραφο του Ελληνορθόδοξου Εκκλησιαστικού Ιδρύματος της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Bor ås), ix) ο Σεβ. Πρωτοπρεσβύτερος του Οικουμενικού Πατριαρχείου Φρ. Σεραφείμ Φαράσογλου (12 επιστολές, κατάλογος μελετών και άρθρων του Φρ. Ευσέβιου και του Φρ. Ευσέβιου), x) Δρ. Ηλία Π. Παντελίδες (1 γράμμα) και xi) 28 άρθρα του Φρ. Ευσέβιου υπό τον γενικό τίτλο «Ένα γράμμα για σένα – κάθε μήνα», που δημοσιεύεται στη Σουηδική Ορθόδοξη περιοδική Ορθόδοξη Κυρκοτίδωση.

Αυτός ο ιστορικός τόμος χωρίζεται σε έξι κεφάλαια. Το πρώτο κεφάλαιο έχει θέμα "Η ιερατική διακονία του Φρ. Ευσέβιος Βίττης κατά την περίοδο 1965-1980" και χωρίζεται στους ακόλουθους 9 υποκεφάλους: 1.1 Η προσωπικότητα του Φρ. Ευσέβιου Βίττη, 1.2 Η ποιμαντική διακονία και οι επισκέψεις του Ευσεβίου Βίττη, 1.3 Προτάσεις για την προαγωγή του Φρ. Ευσέβιος Βίττης, 1.4 Ο μισθός του Φρ. Ευσέβιος Βίττης, 1.5 Η ίδρυση του St Nicholas Hermitage στο Rättvik της Σουηδίας, 1.6 Fr. Eusevios Vittis’ return to Greece, 1.7 Holy Sacraments celebrated by Fr. Eusevios Vittis, 1.7.1 Archives of the Holy Metropolis of Sweden, 1.7.2 Archives of the Holy Trinity

Το δεύτερο κεφάλαιο, με τίτλο «Η αδημοσίευτη αλληλογραφία του π. Ευσέβιου Βίττη κατά την περίοδο 1965-1980 που περιέχεται στα αρχεία» διαιρείται στους ακόλουθους 11 υποτιτλισμούς: 2.1 Αρχεία του Οικουμενικού Πατριαρχείου, 2.2. Αρχείο Ιεράς Αρχιεπισκοπής Θυατείρων, 2.3 Αρχεία Ιεράς Μητροπόλεως Σουηδίας και Πάσης Σκανδιναβίας, 2.4 Αρχεία Μητροπόλεως Πολυεύχτου Σουηδίας, 2.5 Αρχεία Μητροπολιτικού Ναού στο Όσλο, 2.6 Αρχεία Ενορίας Αγίου Παύλου του Αποστόλου στην Ουψάλα, 2.7 Αρχεία Ελληνορθοδόξου Ίδρυμα «Αγία Τριάδα» στο G ÖTEBORG, 2.8. Αρχείο του Ελληνορθόδοξου Εκκλησιαστικού Ιδρύματος «Η Κοίμηση της Θεοτόκου» στο Bor ås, 2.9. Ledger and Book of Liquid Assets of the Holy Trinity in Göteborg and the Dormition of the Theotokos in Bor ås, 2.10. Αρχείο Πάτερ Σεραφείμ Φαράσογλου, 2.11 Αρχείο Δρ. Ηλία Π. Παντελήδες.

Το τρίτο κεφάλαιο έχει τίτλο «Κηρύγματα και βιβλία του Φρ. Ευσέβιου Βίττη για την περίοδο 1965-1980» και χωρίζεται στους ακόλουθους 8 υποκεφάλους: 3.1 Εκδόσεις κατά την περίοδο 1965-1980, 3.2 Φρ. Σεραφείμ Φαράσογλου, Μελέτες και άρθρα του Φρ. Ευσέβιου Βίττη, 3.3. Ευαγγελία Βίττη, Σχεδιασμός της βιβλιογραφίας του Στέργιου-Φρ. Ευσεβίου Βίττη, 3.5 Συντονισμένος Χριστιανισμός, 3.6 Φυλλάδια πνευματικής διαμόρφωσης, 3.7 Ένα γράμμα για σένα – κάθε μήνα, 3.8 Αναβάσεις.

Το τέταρτο κεφάλαιο είναι αφιερωμένο στα Θυρανοίξια (Άνοιγμα πόρτας) του Αγίου Νικολάου Ερμιτάζ στο Rättvik και αποτελείται από έναν μόνο τίτλο με τίτλο: Η Λειτουργία Θυρανοϊξίας για το Ερμιτάζ του Αγίου Νικολάου στο Rättvik.

Το πέμπτο κεφάλαιο «Αναφορές στην ιερατική διακονία και ερημιτεία του Πάτερ Ευσεβίου Βίττη», χωρίζεται στους ακόλουθους 8 υποτομείς: 5.1 Αρχιμανδρίτης Αλέξανδρος Λουκάτος, Ιστορία της Ελληνορθόδοξης Κοινότητας της Νορβηγίας, 5.2 Δημήτριος Δελαβέρης, Μνήμες του Φρ. Ευσέβιος Βίττης, 5.3 Πρεσβυτέρα Βασιλική Φαράσογλου, Ο Άγιος Νικόλαος Ερμιτάζ στο Rättvik, 5.4, Χριστίνα Δανιηλίδου, Φρ. Ευσέβιος Βίττης (1927-2009), 5.5 Φωτεινή Μπατσέλα, Οι αλληλεπιδράσεις μου με τον Γέροντα Ευσέβιο, 5.7 Σ.Φ., Memories of Fr. Eusevios Vittis, 5.8. S.J., ο πρεσβύτερος!

Το έκτο κεφάλαιο «Παράρτημα» χωρίζεται σε 3 υποκεφάλους: 6.1 Άρθρο της νορβηγικής εφημερίδας Morgen posten από τις 12 Ιουλίου 1965, 6.2 Έγγραφα που μεταφέρουν το Ερμιτάζ στην Ιερά Μητρόπολη Σουηδίας, 6.3 Φωτογραφίες.

Το εξώφυλλο της μελέτης επέβλεψε προσωπικά ο Μητροπολίτης Αγαθάγγελος, ενώ το πορτρέτο του Πάτερ Ευσεβίου Βίττη φιλοτέχνησαν οι αδελφοί Μιχαήλ και Δημήτριος Ανδρούτσος των Ιωαννίνων, Ελλάδα.