«ίνα πάντες εν ώσιν» - Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος

Η δωρεά του Παναγίου Πνεύματος εις τόν κόσμον αποτελεί το αποκορύφωμα τής θείας οικονομίας δια τήν σωτηρίαν του κόσμου. Δια τής δωρεάς αυτής ο δι ἡμᾶς σαρκωθείς, σταυρωθείς και αναστάς Κύριος συνεχίζει και μετά την εις ουρανούς Ανάληψίν Του να είναι παρών μεθ ημών «έως της συντελείας του αιώνος», κατά την υπόσχεσίν Του προς τους μαθητάς Του (Ματθ. 28, 20).
Η παρουσία αύτη έχει την μορφήν της Εκκλησίας, η οποία ως «σώμα Χριστού» και «κοινωνία του Αγίου Πνεύματος» επεκτείνει εις την ιστορίαν την «αγάπην του Θεού Πατρός» (Β’ Κορ. 13, 13), ενούσα «τα επί γης τοις ουρανίοις» (Κοντάκιον της Αναλήψεως) «ίνα πάντες εν ώσιν» (Ιω. 17, 21) κατά το πρότυπον της ενότητος των προσώπων της Αγίας Τριάδος.
Ιδού, λοιπόν, η πρώτη και μεγίστη δωρεά τής επιφοιτήσεως του Παναγίου Πνεύματος: η ενότης τής Εκκλησίας, και δι αυτής και εν αυτή και η «των πάντων ένωσις», υπέρ της οποίας δεόμεθα εις κάθε Θείαν Λειτουργίαν. «Όπου το Άγιον Πνεύμα εκεί και η Εκκλησία», κατά την ρήσιν του Αγίου Ειρηναίου, και όπου η Εκκλησία και το Άγιον Πνεύμα, εκεί παύει κάθε διαίρεσις, κάθε σύγκρουσις, κάθε διχασμός.
Κάθε διαίρεσις φυσική, κοινωνική, φυλετική η εθνική είναι εντελώς αδιανόητος εντός της Εκκλησίας. Ο εθνοφυλετισμός, ως και πάσα άλλη μορφή διακρίσεως, προσκρούει ευθέως εις την φύσιν της Εκκλησίας, δοθέντος ότι εν αυτή, κατά τον Θείον Παύλον (Κολ. 3, 11) «ουκ ένι Έλλην και Ιουδαίος, περιτομή και ακροβυστία, βάρβαρος, Σκύθης, δούλος, ελεύθερος, αλλά τα πάντα και εν πάσι Χριστός».
Η ενότης αύτη, τήν οποίαν φέρει εις τόν κόσμον δια τής Εκκλησίας το Πανάγιον Πνεύμα, ουδόλως καταργεί την ποικιλίαν των γλωσσών και των πολιτισμών των λαών της γης. Κατά την ημέραν της Πεντηκοστής, ως αναγιγνώσκομεν εις τας Πράξεις των Αποστόλων (2, 4), μετά την επιφοίτησιν του Παναγίου Πνεύματος οι ευρισκόμενοι εκεί «ήρξαντο λαλείν ετέραις γλώσσαις τα μεγαλεία του Θεού».
Η ενότης της Εκκλησίας σέβεται και τιμά την διαφοράν των πολιτισμών και των ιδίων χαρακτηριστικών κάθε λαού. Αρκεί να μη απειλή η διαφορά αύτη την ενότητά της. Καθώς παρατηρεί ο Άγιος Μάξιμος ο ομολογητής, η διαφορά είναι δώρον και ευλογία του Θεού, αλλά η διαίρεσις όχι.
Εις τούτο συνίσταται και το ιδιάζον χαρακτηριστικόν της Αγίας Ορθοδόξου ημών Εκκλησίας. Καίτοι αποτελεί μίαν και αδιαίρετον ενότητα, συνίσταται εκ πολλών αυτοκεφάλων Εκκλησιών, παρέχουσα δια του τρόπου τούτου την δυνατότητα εις κάθε λαόν να λατρεύη τον Θεόν και να εκφράζη την πίστιν του εις την ιδίαν αυτού γλώσσαν και δια των ιδίων αυτού πολιτισμικών χαρακτηριστικών, υπό τον όρον πάντοτε ότι θα παραμένη αρραγής η μεταξύ αυτών ενότης τόσον εν τη πίστει, τη λατρεία και τη μυστηριακή ζωή, όσον και εν τη κανονική αυτής δομή και οργανώσει.

Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος