Για τον άνθρωπο της Πίστεως, τα πάντα γύρω και μέσα μας είναι ένα αδιάσπαστο θαύμα, που άρχισε με την δημιουργία των πάντων εκ του μηδενός και πορεύεται προς την μεταμόρφωση σε «καινήν γην και καινόν ουρανόν» κατά τη χάρη του Θεού, κι όχι κατά την αξιομισθία του κόσμου. Εν τούτοις όσο διαρκεί η σκηνή του παρόντος κόσμου, μεσολαβούν και κάποια ασυνήθη, κορυφαία και έκτακτα φαινόμενα, και αυτά συνήθως ονομάζουμε «θαύματα», επειδή, καθώς ξεπερνούν τη γνώση, την εμπειρία και τις προσδοκίες μας, προκαλούν αυτομάτως τον θαυμασμό μας.
Το να ονομάζουμε αυτά τα φαινόμενα «υπερφυσικά», είναι θεολογικό λάθος, ή τουλάχιστον αδόκιμος χαρακτηρισμός, και μάλιστα για δυο λόγους. Πρώτον, γιατί όπως είπαμε όλη η φύση είναι βουτηγμένη από την αρχή στη χάρη και τη θαυματουργία του Θεού. Και δεύτερον, γιατί ακόμη κι όταν ο Θεός «διαπράττει τα υπέρ άνθρωπον», πάλι μόνο φυσικά μέσα χρησιμοποιεί, το φως, τις μορφές, τη φωνή κ.ά., διαφορετικά θα ήταν αδύνατο να ληφθούν τα ειδικά μηνύματά Του προς τον άνθρωπο. Άρα μόνον «έκτακτα» πρέπει να ονομάζουμε τα κατ' εξοχήν θαυματουργικά αυτά φαινόμενα, κι όχι «υπερφυσικά». Αυτό σημαίνει ότι παραμένουν πάντα μέσα στο γενικότερο πλαίσιο της φύσεως, αλλά παρουσιάζουν τα φυσικά στοιχεία να λειτουργούν εκτάκτως, δηλ. πέρα από τη συνήθη τάξη των πραγμάτων. Γι' αυτό λέμε ότι το θαύμα «υπερβαίνει» μεν, αλλά δεν «καταργεί» τους νόμους της φύσεως.
Το έκτακτο φαινόμενο που συνήθως ονομάζουμε «θαύμα», είναι πασιφανές ότι αποβλέπει στο να μας ξυπνήσει από το λήθαργο και τη ρουτίνα μας, ή να λυγίσει την σκληροκαρδία μας, ή να νικήσει την τυφλότητά μας. Αν αυτές οι τρεις πληγές του μεταπτωτικού ανθρώπου δεν οδηγούσαν σταδιακά σε, ούτως ειπείν, «ολική έκλειψη» του Θεού από τον ορώμενο κόσμο, τότε ασφαλώς θα ήμασταν σε θέση να βιώνουμε όλα τα θεωρούμενα αυτονόητα και καθημερινά ως Κυριακάτικες εκπλήξεις. Όλα δηλ, τα τακτικά και συνηθισμένα, ως έκτακτα και πανηγυρικά, οπότε δεν θα υπήρχε ανάγκη για τίποτε περισσότερο έκτακτο. Άλλωστε πρέπει να παραδεχθούμε ότι, κατ' ουσίαν, είναι πολύ μεγαλύτερο θαύμα εκείνο που γίνεται συνεχώς και για όλους, από εκείνο που γίνεται μόνο σπανίως, υπό εξαιρετικές συνθήκες, και μόνο για ελάχιστους προνομιούχους!
Αν οι πιο πάνω συλλογισμοί είναι σωστοί, τότε στις έκτακτες θαυματουργικές ενέργειες του Θεού, οφείλουμε να στεκόμαστε με ηυξημένο δέος, με ιερή ανησυχία και άκρως γρηγορούσες αισθήσεις, προσπαθώντας να «συλλάβουμε» και να «καταγράψουμε», αν είναι δυνατόν, ακόμη και την τελευταία λεπτομέρεια του θαύματος, και όλων των συνθηκών που μπορεί να σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με το θαύμα. Έτσι μόνο θα είναι όσο γίνεται πληρέστερη η «πληροφόρηση» και βαθύτερη η «αλλοίωσή» μας από κάθε νέα θαυματουργία που μας αξιώνει το έλεος του Θεού να ζήσουμε.
Επ' ουδενί λοιπόν επιτρέπεται να σταματήσουμε και να γοητευθούμε, σαν τα μικρά παιδιά, από τον εξωτερικό εντυπωσιασμό, που εκ των πραγμάτων έχει πάντα το θαυματουργικό γεγονός καθ' εαυτό. Αντιθέτως οφείλουμε να εκζητήσουμε ευλαβώς και να αναχθούμε εν φόβω Θεού στους βαθύτερους και απώτερους λόγους, στους οποίους αποβλέπει πάντοτε το «υπέρ λόγον και έννοιαν» συντελούμενο προ των οφθαλμών μας έκτακτο γεγονός. Γιατί ασφαλώς ο κύριος λόγος της θαυματουργικής ενεργείας του Θεού, δεν είναι ο «εντυπωσιασμός» μήτε η «τρομοκράτηση», αλλά ο καθαρμός, δηλ. ο αγιασμός και η σωτηρία μας.
Οι βαθύτεροι και ουσιαστικότεροι αυτοί λόγοι, βρίσκονται πάντα «κρυπτόμενοι» μέσα στο παράδοξο γεγονός, ως μυστικές διαστάσεις, ή ακόμη και ως «παράμετροι» του θαύματος. Θα μπορούσαμε μάλιστα να ισχυρισθούμε ότι ο Θεός «ευαρεστείται» να κρύβει τα βαθύτερα μηνύματά Του, θα λέγαμε όχι στην «κυρία πρόταση», αλλά σε «δευτερεύουσες προτάσεις». Και το κάνει αυτό ο Θεός «ευχαρίστως», όχι βέβαια για να «παίξει κρυφτούλι» μαζί μας, όπως θα νόμιζαν οι αφελείς, αλλά για να μην παίρνουμε «μασημένη την τροφή» ως νήπια. Αν οι σύγχρονοι μεγάλοι πνευματικοί δημιουργοί, με την ελλειπτικότητα του έργου των, απαιτούν- από σεβασμό στον συνάνθρωπο-από τον λεγόμενο «επαρκή αναγνώστη», που θα συν-εργασθεί για να «ανακαλύψει» και να απολαύσει, πολύ περισσότερο δικαιούται ο Θεός να μας καλεί σε «συνέργεια» για να συμπράξουμε στη σωτηρία μας, αφού μας τίμησε κτίζοντάς μας «κατ' εικόνα και ομοίωσίν Του».
Το να ονομάζουμε αυτά τα φαινόμενα «υπερφυσικά», είναι θεολογικό λάθος, ή τουλάχιστον αδόκιμος χαρακτηρισμός, και μάλιστα για δυο λόγους. Πρώτον, γιατί όπως είπαμε όλη η φύση είναι βουτηγμένη από την αρχή στη χάρη και τη θαυματουργία του Θεού. Και δεύτερον, γιατί ακόμη κι όταν ο Θεός «διαπράττει τα υπέρ άνθρωπον», πάλι μόνο φυσικά μέσα χρησιμοποιεί, το φως, τις μορφές, τη φωνή κ.ά., διαφορετικά θα ήταν αδύνατο να ληφθούν τα ειδικά μηνύματά Του προς τον άνθρωπο. Άρα μόνον «έκτακτα» πρέπει να ονομάζουμε τα κατ' εξοχήν θαυματουργικά αυτά φαινόμενα, κι όχι «υπερφυσικά». Αυτό σημαίνει ότι παραμένουν πάντα μέσα στο γενικότερο πλαίσιο της φύσεως, αλλά παρουσιάζουν τα φυσικά στοιχεία να λειτουργούν εκτάκτως, δηλ. πέρα από τη συνήθη τάξη των πραγμάτων. Γι' αυτό λέμε ότι το θαύμα «υπερβαίνει» μεν, αλλά δεν «καταργεί» τους νόμους της φύσεως.
Το έκτακτο φαινόμενο που συνήθως ονομάζουμε «θαύμα», είναι πασιφανές ότι αποβλέπει στο να μας ξυπνήσει από το λήθαργο και τη ρουτίνα μας, ή να λυγίσει την σκληροκαρδία μας, ή να νικήσει την τυφλότητά μας. Αν αυτές οι τρεις πληγές του μεταπτωτικού ανθρώπου δεν οδηγούσαν σταδιακά σε, ούτως ειπείν, «ολική έκλειψη» του Θεού από τον ορώμενο κόσμο, τότε ασφαλώς θα ήμασταν σε θέση να βιώνουμε όλα τα θεωρούμενα αυτονόητα και καθημερινά ως Κυριακάτικες εκπλήξεις. Όλα δηλ, τα τακτικά και συνηθισμένα, ως έκτακτα και πανηγυρικά, οπότε δεν θα υπήρχε ανάγκη για τίποτε περισσότερο έκτακτο. Άλλωστε πρέπει να παραδεχθούμε ότι, κατ' ουσίαν, είναι πολύ μεγαλύτερο θαύμα εκείνο που γίνεται συνεχώς και για όλους, από εκείνο που γίνεται μόνο σπανίως, υπό εξαιρετικές συνθήκες, και μόνο για ελάχιστους προνομιούχους!
Αν οι πιο πάνω συλλογισμοί είναι σωστοί, τότε στις έκτακτες θαυματουργικές ενέργειες του Θεού, οφείλουμε να στεκόμαστε με ηυξημένο δέος, με ιερή ανησυχία και άκρως γρηγορούσες αισθήσεις, προσπαθώντας να «συλλάβουμε» και να «καταγράψουμε», αν είναι δυνατόν, ακόμη και την τελευταία λεπτομέρεια του θαύματος, και όλων των συνθηκών που μπορεί να σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με το θαύμα. Έτσι μόνο θα είναι όσο γίνεται πληρέστερη η «πληροφόρηση» και βαθύτερη η «αλλοίωσή» μας από κάθε νέα θαυματουργία που μας αξιώνει το έλεος του Θεού να ζήσουμε.
Επ' ουδενί λοιπόν επιτρέπεται να σταματήσουμε και να γοητευθούμε, σαν τα μικρά παιδιά, από τον εξωτερικό εντυπωσιασμό, που εκ των πραγμάτων έχει πάντα το θαυματουργικό γεγονός καθ' εαυτό. Αντιθέτως οφείλουμε να εκζητήσουμε ευλαβώς και να αναχθούμε εν φόβω Θεού στους βαθύτερους και απώτερους λόγους, στους οποίους αποβλέπει πάντοτε το «υπέρ λόγον και έννοιαν» συντελούμενο προ των οφθαλμών μας έκτακτο γεγονός. Γιατί ασφαλώς ο κύριος λόγος της θαυματουργικής ενεργείας του Θεού, δεν είναι ο «εντυπωσιασμός» μήτε η «τρομοκράτηση», αλλά ο καθαρμός, δηλ. ο αγιασμός και η σωτηρία μας.
Οι βαθύτεροι και ουσιαστικότεροι αυτοί λόγοι, βρίσκονται πάντα «κρυπτόμενοι» μέσα στο παράδοξο γεγονός, ως μυστικές διαστάσεις, ή ακόμη και ως «παράμετροι» του θαύματος. Θα μπορούσαμε μάλιστα να ισχυρισθούμε ότι ο Θεός «ευαρεστείται» να κρύβει τα βαθύτερα μηνύματά Του, θα λέγαμε όχι στην «κυρία πρόταση», αλλά σε «δευτερεύουσες προτάσεις». Και το κάνει αυτό ο Θεός «ευχαρίστως», όχι βέβαια για να «παίξει κρυφτούλι» μαζί μας, όπως θα νόμιζαν οι αφελείς, αλλά για να μην παίρνουμε «μασημένη την τροφή» ως νήπια. Αν οι σύγχρονοι μεγάλοι πνευματικοί δημιουργοί, με την ελλειπτικότητα του έργου των, απαιτούν- από σεβασμό στον συνάνθρωπο-από τον λεγόμενο «επαρκή αναγνώστη», που θα συν-εργασθεί για να «ανακαλύψει» και να απολαύσει, πολύ περισσότερο δικαιούται ο Θεός να μας καλεί σε «συνέργεια» για να συμπράξουμε στη σωτηρία μας, αφού μας τίμησε κτίζοντάς μας «κατ' εικόνα και ομοίωσίν Του».
Αρχιεπίσκοπος Αυστραλίας Στυλιανός
υάκινθος
13 σχόλια:
Μ' άρεσε πολύ!
Καταπληκτικό κείμενο.
Σε κηρύγματα δεν είχα ακούσει «Γιατί ασφαλώς ο κύριος λόγος της θαυματουργικής ενεργείας του Θεού, δεν είναι ο «εντυπωσιασμός» μήτε η «τρομοκράτηση», αλλά ο καθαρμός, δηλ. ο αγιασμός και η σωτηρία μας.» Εγώ αλλά νομίζω ότι και οι περισσότεροι αδελφοί χριστιανοί μένουν στην παντοδυναμία του Θεού και όχι στην παιδαγωγία για τον αγιασμό και την σωτηρία.
Το άλλο εντυπωσιακό για μένα «ο Θεός μας καλεί σε «συνέργεια» για να συμπράξουμε στη σωτηρία μας, αφού μας τίμησε κτίζοντάς μας «κατ' εικόνα και ομοίωσίν Του».
Θα το διαβάσω για να βρω κρυπτόμενες παραμέτρους στο κείμενο.
Δεν πρέπει κάποιος να βλέπει την επιφάνια αλλά το βάθος, την ουσία. Ο Αρχιεπίσκοπος Αυστραλίας προσπαθεί να μπει στα εσώτερα που έχουν το ενδιαφέρον. Ο κύριος προέτρεψε «Επανάγαγε εις το βάθος και χαλάσατε τα δίκτυα ημών εις άγραν». Νομίζω ότι με τις σκέψεις τους αυτές προτρέπει ο καθένας στο θαύμα να βρει το βάθος. Αυτό αποκαλύπτει ο άμβωνας της Εκκλησίας, με το να καθιστά ο κήρυκας το λόγο του Θεού κατανοητό, να αφήνει πάντοτε ανοικτή τη πρόσκληση του Θεού σε μετάνοια, σε σωτηρία, σε αγιασμό, σε θέωση. Ο Θεός θέλει εμάς. Να λυτρώσει και να σώσει. «Οι εκζητούντες τον Κύριον ουκ ελλαττωθήσονται παντός αγαθού».
Είναι μερικοί που του καταμαρτυρούν διάφορα. Ως θεολόγος είναι σπουδαίος.
Δεν είναι παράμετρος αλλά η ουσιαστική πλευρά του θαύματος που δεν είναι κάτι το αόριστο υπερφυσικό.
Οι επιλογές του υάκινθου είναι διαλεκτές.
Αξιόλογο και κατανοητό κείμενο.
Όσο περνούν τα χρόνια μαθαίνω.
Λίγα, ουσιαστικά, και σταράτ, τα λόγια αυτά που διάβασα.
Καλές οι θεολογικές επισημάνσεις και το ψάξιμο βάθους. Το μεγαλύτερο γεγονός είναι το θαύμα που κάνει καλά τον άρρωστο ή που επεμβαίνει ο Θεός και σώζει λαούς και έθνη.
Καλό!
Γιατί τόσος θαυμασμός.
Τα αυτονόητα και τετριμμένα λέει.
Θαύμα είναι ένα στατιστικά απίθανο, αλλά θετικό γεγονός. Πολλές συμπτώσεις - συγκυρίες τις χαρακτηριζούν ως θαύμα.
Αυτά είναι μόνο για τα θαύματα που έκανε ο Χριστός ή και για τα θαύματα των αγίων.
Πως εξηγεί η εκκλησία το «θαύμα της Φάτιμα» ή της «Παναγίας Λούρδης» ή τα θαύματα «Παναγίας Τήνου»;
Ο άνθρωπος όταν μιλάει έχει κάτι να πει.
Κάποιοι άλλοι βαττολογούν για να περνά η ώρα.
Δημοσίευση σχολίου