Ο Μέγας Αθανάσιος - π. Αμβρόσιος Ν. Γκουρβέλος

Ὁ Ἰανουάριος εἶναι ὁ μῆνας κατά τόν ὁποῖο ἑορτάζονται οἱ περισσότεροι τῶν μεγάλων Πατέρων καί Ὁσίων τῆς Ἐκκλησίας. Αὐτό συμβαίνει, διότι οἱ Ἅγιοι Πατέρες μέ τά ἔργα τους καί οἱ Ὅσιοι μέ τήν μαρτυρία τῆς ζωῆς τους εἶναι οἱ Προφῆτες τῆς Καινῆς Διαθήκης. Ἄν τόν Δεκέμβριο καί προετοιμαζόμενοι γιά τά Χριστούγεννα ἑορτάζουμε τήν πλειοψηφία τῶν Προφητῶν τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, οἱ ὁποῖοι μέ τό κήρυγμά τους μίλησαν γιά τόν ἄσαρκο Λόγο, τόν ἀναμενόμενο Χριστό, μετά τήν ἑορτή τῶν Χριστουγέννων ἑορτάζουμε τούς Πατέρες καί τούς Ὁσίους πού μέ τήν κατά Θεόν πολιτεία καί τά ἔργα τους δίδαξαν τήν Ἀλήθεια, πού ἔφερε ὁ Χριστός μέ τήν Σάρκωσή Του στόν κόσμο. Εἶναι οἱ Ἅγιοι Πατέρες οἱ Προφῆτες τῆς Ἐκκλησίας. Διότι κατά τήν Καινή Διαθήκη προφῆτες εἶναι οἱ διδάσκαλοι τοῦ Εὐαγγελικοῦ Λόγου. Τό προφητικό χάρισμα ταυτίζεται μέ τό διδακτικό.

Οἱ σήμερα ἑορταζόμενοι Πατέρες Ἀθανάσιος καί Κύριλλος ἑορτάζουν ξεχωριστά στίς 2 Μαΐου καί στίς 9 Ἰουνίου ἀντίστοιχα. Ἡ σημερινή ἑορτή καθιερώθηκε, ὥστε καί οἱ δυό τους νά τιμηθοῦν καί πάλι τήν χρονική αὐτή περίοδο, πού ἑορτάζουμε τούς μεγάλους Πατέρες.

Ὁ Ἅγιος Ἀθανάσιος τόν ὁποῖο ἑορτάζουμε ὀνομάστηκε Μέγας, διότι ὑπερασπίστηκε μέ κάθε τρόπο τήν Ἀλήθεια, πού ἔφερε ὁ Χριστός στόν κόσμο. Ἡ Ἀλήθεια γιά μᾶς τούς Ὀρθοδόξους δέν εἶναι ἕνα σύτημα ἰδεῶν ἀλλά Πρόσωπο, διότι Χριστός καί Ἀλήθεια ταυτίζονται. Ὁ Κύριος εἶπε «ὅτι ἐγώ εἰμί ἡ Ἀλήθεια». Ἑπομένως μποροῦμε νά βροῦμε καί νά ζήσουμε τήν Ἀλήθεια, συνδεόμενοι μέ τόν Χριστό. Αὐτή ἡ Ἀλήθεια εἶναι ὅ,τι πολυτιμώτερο στόν κόσμο, διότι μέσα ἀπό αὐτήν νοηματοδοτεῖται ἡ ὕπαρξή μας καί ὁ ἄνθρωπος ὁδηγεῖται στήν σωτηρία δηλαδή δέν χάνεται ποτέ.

Ἡ Ἀλήθεια «κινδυνεύει» ἀπό τρεῖς κυρίως παράγοντες. Ἀπό τό ψεῦδος, πού εἶναι ἄρνηση τῆς Ἀλήθειας ἀπό τήν λήθη, πού εἶναι τό ἀντίθετό της καί ἀπό τήν αἵρεση, πού εἶναι ἀλλοίωση καί παραχάραξη τῆς Ἀλήθειας. Οἱ Ἅγιοι Πατέρες καί εἰδικώτερα ὁ Ἅγιος Ἀθανάσιος θεμελίωσαν τή ζωή τους σέ τρεῖς βασικές ἀρχές.

1. Στή γνώση τῆς Ἀλήθειας. Ἀπό νέοι εἶχαν τόν πόθο νά γνωρίσουν τήν Ἀλήθεια τοῦ Εὐαγγελίου. Ἐπιπλέον ἡ σπουδή τους στίς ἄλλες ἐπιστῆμες καί φιλοσοφίες, στόχευε στήν ἀνάδειξη τῆς Ἀλήθειας καί στήν ἐμβάνθυση σέ αὐτήν. Γιά τόν Ἅγιο Ἀθανάσιο ἰσχύει τό ἁγιογραφικό χωρίο «ἀπό βρέφους τά ἱερά γράμματα οἶδας». Δηλαδή ἀπό παιδί ἀφιερώθηκε στήν μελέτη καί ἐφαρμογή τοῦ Εὐαγγελικοῦ Λόγου. Διδάχθηκε τήν Ὀρθόδοξη πίστη κοντά σέ ἕνα ἄλλο Πατέρα τῆς Ἐκκλησίας στόν Ἅγιο Ἀλέξανδρο, Ἀρχιεπίσκοπο Ἀλεξανδρείας. Δέν εἶναι τυχαῖο γεγονός γιά τήν μετέπειτα πορεία του, ὅτι ἀκόμη καί τά παιχνίδια του ὡς μικρό παιδί ἦταν νά μιμεῖται μαζί μέ τούς φίλους του, τίς ἱερές Ἀκολουθίες.

2. Στήν διατήρηση τῆς Ἀλήθειας. «Κράτει ὅ ἔχεις» σημειώνει ὁ Εὐαγγελικός Λόγος. Τό νά κρατήσεις τήν Ὀρθόδοξη πίστη συχνά ἱσοδυναμεῖ μέ θυσίες, ποικίλες θλίψεις καί ἀγῶνες πολλούς. Ὁ Ἅγιος Ἀθανάσιος ταλαιπωρήθηκε, ἐξορίστηκε καί διώχθηκε γιά τήν ἐμμονή του στήν ὀρθή πίστη. Ἐνδεικτικά νά ὑπενθυμίσουμε, ὅτι μεγάλο μέρος τῆς ζωῆς του, ὁ ἑορταζόμενος Ἅγιος τό διῆλθε στήν ἐξορία.

3. Καί τό τρίτο σημεῖο εἶναι ἡ διδασκαλία, ἡ μαρτυρία τῆς Ἀλήθειας τοῦ Χριστοῦ. Ὁ Ἅγιος Ἀθανάσιος μέ τούς λόγους του, μέ τίς θεολογικές του πραγματεῖες ἀλλά καί μέ τήν ἁγιασμένη ζωή του δίδαξε τήν Ἀλήθεια, ἔδωσε τήν σωστή μαρτυρία στούς ἀνθρώπους ὄχι μόνο τῆς ἐποχῆς του ἀλλά καί στούς πιστούς κάθε ἐποχῆς.

Καί τά τρία αὐτά σημεῖα ἀπό τήν ζωή τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου στηρίζονται στήν ἀκράδαντη πίστη καί στήν ἀσάλευτη βεβαιότητα ὅτι ἡ Ἀλήθεια τοῦ Εὐαγγελίου τελικῶς θά νικήσει, θά ἐπικρατήσει, θά θριαμβεύσει.

Αὐτά τά τρία σημεῖα ὀφείλουμε κι ἐμεῖς νά μιμηθοῦμε. Κινδυνεύουμε καί ἀπό τό ψεῦδος καί ἀπό τήν λήθη καί ἀπό τήν αἵρεση.

Γιά τόν λόγο αὐτό νά ἀρχίσουμε ἤ νά συνεχίσουμε τήν προσπάθεια νά γνωρίσουμε τήν πίστη μας. Ἔχουμε παχυλή συχνά ἄγνοια. Ἕνα ἁπλό ἐρώτημα πού θά ἔθετα σήμερα σέ ὅλους μας εἶναι πόσοι ἀπό ἐμᾶς ἔχουμε μελετήσει ἔστω μία φορά τήν Ἁγία Γραφή ἤ ἔστω τό δεύτερο τμῆμα της, τήν Καινή Διαθήκη; Πόσοι ἔχουμε διαβάσει ἕναν λόγο ὁλόκληρο τοῦ Μ. Ἀθανασίου;

Ἐπίσης χρειάζεται νά κρατήσουμε τήν πίστη μας, ίδιαίτερα στούς δύσκολους χρόνους πού ζοῦμε. Στίς δυσκολίες ἀρκετοί συνάνθρωποί μας στρέφονται στό Θεό. Ὅμως ὑπάρχουν καί ἄλλοι, οἱ ὁποῖοι ἐξαιτίας τῶν ἀντιξοοτήτων ἀρνοῦνται τόν Χριστό καί ἀκολουθοῦν αἱρέσεις, ἀκόμη καί ἄλλες θρησκεῖες. Χρειαζόμαστε νά ὁπλιστοῦμε μέ ὑπομονή καί νά τονώσουμε τό ἀγωνιστικό μας φρόνημα.

Τέλος, ἀποτελεῖ αὐτονόητο χρέος μας νά μεταδώσουμε τήν Ἀλήθεια τοῦ Χριστοῦ στό περιβάλον μας. Νά δώσούμε τήν μαρτυρία τῆς σωστῆς ζωῆς μας. Νά προσφέρουμε τόν σωστικό λόγο τοῦ Θεοῦ ὡς φῶς στήν σκοτεινή ἐποχή μας.

Καί ὅλα αὐτά νά τά πράξουμε, μή λησμονώντας ποτέ, ὅτι μέ τόν Χριστό πού διαβεβαίωσε ὅτι εἶναι ἡ Ἀλήθεια θά εἴμαστε νικητές τῆς ζωῆς αὐτῆς καί πολίτες τῆς οὐράνιας πολιτείας.

Αρχιμανδρίτης Αμβρόσιος Ν. Γκουρβέλος