H σύναξις των Αρχιστρατήγων Μιχαήλ και Γαβριήλ - Παναγιώτης Σ. Μαρτίνης

«Τω αυτώ μηνί (Νοεμβρίω), 

η σύναξις των Αρχιστρατήγων Μιχαήλ και Γαβριήλ 

και των λοιπών Ασωμάτων και ουρανίων ταγμάτων»

(Συναξάρι μηνός Νοεμβρίου)

Οι Άγγελοι είναι άϋλα, πνευματικά, ουράνια δημιουργήματα του Θεού, οι οποίοι, σύμφωνα με το βιβλίο του Ιώβ (ΛΗ΄ 7) προϋπήρχαν της δημιουργίας του κόσμου, αφού ‘‘ότε εγενήθησαν άστρα ήνεσάν με φωνή μεγάλη πάντες οι άγγελοί μου’’. Αριθμούνται εννέα τάγματα: Άγγελοι, Αρχάγγελοι, Αρχές, Εξουσίες, Δυνάμεις, Κυριότητες, Θρόνοι, Χερουβίμ και Σεραφίμ. Ο Απ. Παύλος στην προς Γαλάτας επιστολή του σημειώνει: ‘‘… ότι εν αυτώ (εν τω Χριστώ) εκτίσθη τα πάντα εν τοις ουρανοίς και επί της γης, τα ορατά και τα αόρατα, είτε θρόνοι είτε κυριότητες είτε αρχαί είτε εξουσίαι … (1,6).’’

Ο αριθμός των αγγέλων είναι άπειρος. Η βιβλική παράδοση ομιλεί για ‘‘χιλιάδες και μυριάδες αγγέλων’’. Τρία ονόματά μας γνωρίζει: α) Μιχαήλ, ‘‘αρχιστράτηγος δυνάμεως Κυρίου’’, β) Γαβριήλ, που σημαίνει ‘‘άνθρωπος Θεού’’ και γ) Ραφαήλ: ‘‘Ο Θεός θεραπεύει’’. Έχουμε πολλές εμφανίσεις των δύο πρώτων αρχιστρατήγων, του Μιχαήλ και του Γαβριήλ τόσο στην παλαιά όσο και στην Καινή Διαθήκη. Ο Ραφαήλ εμφανίζεται στο βιβλίο του Τωβίτ (Γ, 16) ως θεραπευτής.

Υπήρξε και το τάγμα του Εωσφόρου, το οποίο ‘‘δι’ υπερβολήν υπερηφανίας’’, του αρχηγού του, ο οποίος ‘‘επαρθείς κατά πάντων ποιητού και Δεσπότου λέγων’’ αναβήσομαι επάνω των νεφών, έσομαι όμοιος τω Υψίστω’’ (176 ΙΔ, 14), εξέπεσε και αυτό με τον αρχηγό του διάβολο και έγιναν όλοι σκοτεινές δυνάμεις. Αλλά και η Αποκάλυψη (Ιβ, 9) σημειώνει: ‘‘Και εβλήθη ο δράκων ο μέγας, ο όφις ο αρχαίος ο καλούμενος διάβολος και ο σατανάς, ο πλανών την οικουμένην όλην, εβλήθη εις την γην και οι άγγελοι αυτού μετ’ αυτού εβλήθησαν’’. Σκοπός του διαβόλου να πλανά τον άνθρωπο, γι’ αυτό ο Απόστ. Πέτρος γράφει: ‘‘Νήψατε, γρηγορήσατε, ο αντίδικος υμών διάβολος ως λέων ωρυόμενος περιπατεί ζητών τινά καταπιείν’’ (Α΄ 5,8).

Αντίθετα η αποστολή των αγίων αγγέλων είναι τριπλή: α) Δοξολογία του Θεού, σύμφωνα με το Ησαΐου στ΄ 1 – 3. ‘‘… και Σεραφείμ ειστήκει σαν κύκλω αυτού … και εκέκραγεν έτερον προς τον έτερον και έλεγον άγιος, άγιος, άγιος Κύριος σαβαώθ, πλήρης πάσα η γη της δόξης αυτού’’. Αλλά και καλά η Γέννηση του Κυρίου ‘‘… και εξαίφνης εγένετο συν των αγγέλω πλήθος στρατιάς ουρανίου αινούντων τον Θεόν και λεγόντων δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη εν ανθρώποις ευδοκία’’ (Λουκ. 2, 13 – 14).

β) Δεύτερη αποστολή των αγγέλων είναι να μεταφέρουν τα θελήματα του Θεού στους ανθρώπους. Ο Απόστ. Παύλος σημειώνει: ‘‘… ουχί πάντες (εν οι άγγελοι) εισίν λειτουργικά πνεύματα εις διακονίαν αποστελλόμενα δια τους μέλλοντας κληρονομείν σωτηρίων;’’ (εβρ. 1,14).

Ο Ευαγγελιστής Λουκάς λεπτομερώς μας περιγράφει τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου από τον αρχάγγελο Γαβριήλ.  ‘‘Εν δε το μηνί τω έκτω απεστάλη ο άγγελος Γαβριήλ από τον Θεό … προς παρθένον … και το όνομα της παρθένου Μαριάμ …’’ (1, 26- 27).

γ) Τρίτη αποστολή των αγγέλων είναι η προστασία των ανθρώπων. Κάθε άνθρωπος έχει τον φύλακα άγγελό του. Η λειτουργική ευχή αναφέρει: ‘‘Άγγελον ειρήνης, πιστόν οδηγόν, φύλακα των ψυχών και των σωμάτων ημών παρά του Κυρίου αιτησώμεθα’’.

Αλλά και στην ευχή του Αποδείπνου παρακαλούμε: ‘‘Άγιε άγγελε, ο εφεστώς της αθλίας μου ψυχής και ταλαιπώρου μου ζωής, μη μ’ εγκαταλείπεις’’.

Οι άγγελοι, όπως αναφέρθηκε, είναι άϋλα, πνευματικά όντα, που δημιουργήθηκαν προς της δημιουργίας του ανθρώπου. Διαφέρουν από τον άνθρωπο, ο οποίος αποτελείται και από σώμα. Είναι δηλ. ψυχο – σωματικόν ον. Γι’ αυτό στον 8ο ψαλμό του ο Δαβίδ τονίζει: ‘‘τι εστίν άνθρωπος, ότι μιμνήσκη αυτού; … ηλάττωσας αυτόν βραχύτι παρ’ αγγέλους, δόξη και τιμή εστεφάνωσας αυτόν …’’ (5 – 6).

Και η ‘‘δόξα’’ και η ‘‘τιμή’’ για τον άνθρωπο πραγματοποιήθηκε με τη σάρκωση του Υιού και Λόγου του Πατρός. Η ‘‘κένωση’’ του Κυρίου συνίστατα ότι προσέλαβε ολόκληρη την ανθρώπινη φύση με όλα τα λεγόμενα  ‘‘αδιάβλητα πάθη’’ (πείνα, δίψα, ύπνος κλπ) πλην της αμαρτίας ως Θεάνθρωπος ο Κύριος κάθισε στα δεξιά του Πατρός, μετά την Ανάληψή του, κι έτσι η ανθρώπινη φύση δοξάζεται και υμνείται από τις αγγελικές δυνάμεις. Άλλωστε, κατά τον Μ. Βασίλειο ο άνθρωπος ιερεύς είναι ανώτερος των αγγέλων, αφού ιερουργεί τον άρτο και τον οίνο και τα μεταβάλει σε ‘‘σώμα’’ και ‘‘αίμα’’ Χριστού.

Οπωσδήποτε οι άνθρωποι πρέπει να ζητάμε τις πρεσβείες των αγίων αγγέλων όπως και των αγίων, που βρίσκονται συνεχώς ‘‘κύκλω’’ του θρόνου του Θεού, όπως μας χαριτώνει και μας χαρίζει ‘‘παν δώρημα αγαθόν’’.

Παναγιώτης Σ. Μαρτίνης