ΑΓΙΑ ΚΑΙ
ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΟΔΟΣ
ΣΤΑΧΥΟΛΟΓΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΟΤΤΑΔΑΚΗΣ
Ένας χρόνος και πλέον από την «Αγία
και Μεγάλη Σύνοδο της Ορθοδοξίας-Κρήτη, Ιούνιος 2016. Μετά τις αναρτήσεις: «Η
Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδοξίας»-Αναστάσιος, 12.4.2016 - «Όντως
Αγία και Μεγάλη η Σύνοδος της Ορθοδοξίας»- 2.8.2016 -«Αντί-Σχόλια»- 19.8.16 -και,
«Ανέγνως
αλλ’ ουκ έγνως» -30.8.16- κάτι άλλο. «Σταχυολογήματα και Στοχασμοί»
για τον πνευματικό αγρό που έπεσε η απόφασή της-σπόρος λόγος του Θεού στο καίριο θέμα: «Σχέσεις
της Ορθόδοξης Εκκλησίας με τον υπόλοιπο Χριστιανικό κόσμο». Αν, δηλαδή,
όπως στην Παραβολή έπεσε «παρά την οδόν,
επί την πέτραν, εν μέσω των ακανθών», ή
μόνο «εις την γην την αγαθήν», με προοπτική αντίστοιχη συγκομιδή-Λουκ.8,4κε. Καθώς, «οφείλει επ’ ελπίδι ο αροτριών αροτριάν»-«Αυτός που οργώνει οφείλει
να δουλεύει ελπίζοντας στη συγκομιδή»-1Κορ. 9,10. Γιατί είναι φανερό ότι
υπάρχει σημαντική διαφορά. Στην Παραβολή, ο
σπόρος λόγος του Θεού ρίχτηκε στον ευρύ πνευματικό αγρό του κόσμου, ενώ η απόφαση της Συνόδου, σπόρος λόγος του Θεού ρίχτηκε, στον πρόσφορο,
υποτίθεται, εκκλησιαστικό αγρό, των ορθόδοξων λαϊκών πιστών, των θεολόγων -κοινών
και Πανεπιστημιακών- των ασκητών, των μοναχών, και
των παντός βαθμού κληρικών!
Α. Σταχυολογήματα παλιά και πρόσφατα.
Δεν ξέρω, τι αντιπροσωπεύουν και σε
ποια έκταση, όσα ακολουθούν, είναι όμως ενδεικτικά.
α. Σταχυολογήματα από λαϊκούς 1.
Φίλος, επιστήμων, λίαν ευσεβής χριστιανός ορθόδοξος μου είχε
εκμυστηρευτεί το εξής. «Ο πατέρας μου
είδε σε όνειρο τον Πάπα σαν το διάβολο.
Αυτό το φυλάω μέσα μου ως παρακαταθήκη ιερή»! 2. Εκκλησιαζόμενος
που μεταλαμβάνει τακτικά, δε λέει ούτε
«καλημέρα» σε πολύ στενό συγγενή του, γιατί παντρεύτηκε Αιγύπτια, που είναι
… αιρετική
! Οι Κόπτες της Αιγύπτου είναι Μονοφυσίτες. 3. Παλιά
μαθήτριά μου παντρεύτηκε Γερμανό και μένει στη Γερμανία, αλλά νιώθει και
Ελληνίδα και Ορθόδοξη. Σε συνάντηση με τη μητέρα της και κοινή παραδοχή ότι
εξακολουθεί να είναι πολύ καλό παιδί, η μητέρα πρόσθεσε: «Τι να το κάνω αυτό, που έφυγε
και πήγε στους άπιστους»! 4. Όχι
λίγοι ορθόδοξοι θεολόγοι και απλοί πιστοί στιγματίζουν, κάτι παραπάνω από αιρετικούς, ως της … «παν-αίρεσης του
οικουμενισμού», όχι λίγους άλλους επίσης ορθόδοξους πιστούς, επειδή
επικροτούν το θεολογικό διάλογο με τους Ετερόδοξους …
β. Σταχυολογήματα από μοναχούς και
κληρικούς. 1. Λίαν αγαπητός φίλος Αρχιμανδρίτης, νυν Μητροπολίτης, σε ερώτησή μου, αν η
Όστια των Ρωμαιοκαθολικών είναι Σώμα Χριστού, όπως ο καθαγιασμένος Άρτος
ημών των Ορθοδόξων. Αν ο Ρωμαιοκαθολικός Λειτουργικός καθαγιασμός των Τιμίων
Δώρων επιφέρει το αποτέλεσμα αυτό, απάντησε ορθά κοφτά; «Όχι! Ασφαλώς»! Έμεινα άφωνος! 2. Από χείλη μοναστικά,
παρόντων και άλλων, ακούστηκε. «Επειδή ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος
Χριστόδουλος έφερε στην Ελλάδα τον Πάπα, ο
Θεός του «φύτεψε» έναν καρκίνο, και τον πήρε κι έφυγε»! Πάγωσα ! 3. Κληρικοί
κάθε βαθμού σε ομιλίες ή γραπτά αποκαλούσαν και αποκαλούν αιρετικούς τους «Παπικούς», εμφαντικά-
όχι Ρωμαιοκαθολικούς, πιο πολύ τους Προτεστάντες και λοιπούς!
Γι αυτά κι αυτά και άλλα τινά, είναι
άραγε αρκετή η παραπομπή στο, «ζήλον
Θεού έχουσιν, αλλ’ ου κατ’ επίγνωσιν»;- -Ρωμ.10,2. Ή πρέπει να
γίνει κάτι, και τι, για να καλλιεργηθεί, να αναπτυχθεί, και
να φέρει με τη Χάρη του Θεού πλούσια
συγκομιδή το φυτό της «αδελφικής συνδιαλλαγής», ως
συμβουλεύει και ο Αγιορείτης, «μοναχός
ερημίτης Γέροντας», νυν Όσιος
Παϊσιος, στη γνωστή επιστολή;*
Β. Συμβάντα πριν και κατά την
Αγία
και Μεγάλη Σύνοδο.
α. Για το καίριο θέμα -«σχέσεις της Ορθόδοξης Εκκλησίας
με τον υπόλοιπο Χριστιανικό κόσμο»- στην αρμόδια Πανορθόδοξη
Προσυνοδική Επιτροπή είχε
ψηφιστεί ομόφωνα, να προταθεί στη Σύνοδο για έγκριση η
διατύπωση: «Η Ορθόδοξη Εκκλησία
αναγνωρίζει την ιστορική ύπαρξη
άλλων χριστιανικών Εκκλησιών και Ομολογιών, που δεν είναι σε πνευματική
κοινωνία μαζί της». Αποτύπωση και καταγραφή ακριβής, έντιμη και ρεαλιστική
των από αιώνων σχέσεων της Ορθόδοξης Εκκλησίας με αυτόν. Που, δεν ήταν -ούτε είναι-
σχέσεις με αιρέσεις, αλλά
σχέσεις με άλλες χριστιανικές Εκκλησίες ή Ομολογίες.
Απέναντι στις οποίες ως έχουν εξελιχτεί τα πράγματα μετά την 7η
Οικουμενική Σύνοδο-Σχίσμα 867, 1054,
ένδοΔυτικό 1517 -η Ορθοδοξία έχει «βασικό κράτημα». Κράτημα το οποίο
και υποδηλωνόταν ταπεινά-αδελφικά, πλην καθαρά και ευανάγνωστα στη φράση:
«Που δεν είναι σε πνευματική κοινωνία μαζί της».
β. Στη διατύπωση αυτή, την
ψηφισμένη και από την αντιπροσωπεία της Εκκλησίας της Ελλάδος στην
ανωτέρω Επιτροπή, η νέα τώρα αντιπροσωπεία της στη Σύνοδο, κομίζει και προτείνει με νεώτερη
απόφαση της Ιεραρχίας αυτής άλλη διατύπωση. Που, αν δεν κάνω λάθος,
συναντά μεγάλη αντίδραση. Τότε η ίδια αυτή αντιπροσωπεία την αναδιατυπώνει ipso jure, και την
προτείνει ως εξής: «Η Ορθόδοξη Εκκλησία αποδέχεται την ιστορική ονομασία άλλων
ετεροδόξων Χριστιανικών Εκκλησιών και Ομολογιών», η οποία γενομένης
σχετικής συζητήσεως εγκρίνεται σχεδόν παμψηφεί!
1. Στα ανωτέρω προ-συνοδικά και
συνοδικά διαδικαστικά, μπορεί να αντί-παρατεθεί με νόημα και νεύμα
κριτικό, απόσπασμα γραπτού του διαπρεπούς θεολόγου και Καθηγητή μας στη
Θεολογική Αθηνών αείμνηστου Π. Ν. Τρεμπέλα, περιλαμβάνον ευδιάκριτα το δίκαιο
θαυμασμό του στην : Επιστημοσύνη, μεθοδικότητα, σοβαρότητα … με την οποία, η
Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία-προσέξτε, Εκκλησία από τότε, όχι αίρεση, και, Ρωμαιοκαθολική, από τότε, όχι «Παπική» ή άλλα φληναφήματα κάποιων και του χώρου του, μετά ταύτα και νυν -μελετά
και ενεργεί σε θέματα λεπτά, ως της Θείας Λειτουργίας της, πριν
αποφασίσει Συνοδικά. Καθώς, «ορίζει, πρώτη Επιτροπή, με έναν Καρδινάλιο, επτά Επισκόπους,
δεκαπέντε ειδικούς, βοηθούμενη από άλλους πέντε επισκόπους και τριάντα ειδικούς
ως συμβούλους, ανάμεσά τους «το πλείστον των διασημοτέρων συγχρόνων ρωμαιοκαθολικών
Λειτουργιολόγων. Δεύτερη Επιτροπή, για διόρθωση και
τελική διαμόρφωση, αποτελούμενη από πέντε Καρδιναλίους, είκοσι πέντε άλλα μέλη,
από τα οποία μόνο έξι της προηγούμενης, εικοσιπέντε ειδικούς συμβούλους-έξι της
προηγούμενης-βοηθούμενη από είκοσι πέντε ειδήμονες-οι δέκα να μην έχουν
εργαστεί στην προηγούμενη …»!! Και, αναρωτιέται με απόκλιση εμφανώς
αρνητική δια τα καθ’ ημάς : «Υπάρχει
παρ’ ημίν η πληθύς των θεολόγων των απερισπάστως αφοσιωμένων προς θεολογικάς
ερεύνας και ειδικευμένων εις σπουδάς και μελέτας πατρολογικάς και δογματικάς;»-
«Επί της Οικουμενικής Κινήσεως και των
Θεολογικών Διαλόγων»- σ.70-71.
Γ. Αμφισημίας υπέρβαση.
1, Τώρα. Από όσο μπορώ να καταλάβω, η
εγκριθείσα από την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο τελική διατύπωση: «Η Ορθόδοξη Εκκλησία αποδέχεται την ιστορική ονομασία άλλων Ετεροδόξων Χριστιανικών
Εκκλησιών και Ομολογιών», λέει ότι :
Ως Ορθόδοξη Εκκλησία αποδεχόμαστε
μόνο
το όνομα με το οποίο αυτό-συστήνεστε Εκκλησία ή Ομολογία. Αποδεχόμαστε αυτό που εσείς μας λέτε πως έχετε συνείδηση ότι είσαστε! Σε αυτή τη βάση σχετιζόμαστε μαζί σας.
Ουδέν
έτερον!
Πιο καθαρά, πιο συγκεκριμένα. Δεν σας θεωρούμε αιρέσεις,
τουλάχιστον, σαν αυτές που καταγγέλλαμε και καταδικάζαμε από κοινού μέχρι και την 7η Οικουμενική Σύνοδο! Κινούμενοι στη γραμμή που ακολουθούμε
αρκετούς αιώνες ως τώρα -δες παραπομπές του Καθηγητή της Δογματικής στη
Θεολογική Σχολή του Παν/μίου Αθηνών, Επισκόπου Αβύδου κ. Κυρίλλου- με
αυτή την απόφαση σχετιζόμαστε μαζί σας ως με Εκκλησίες ή Ομολογίες, ας
πούμε, και επίσημα πια ! Συνάμα όμως, θεωρούμε ανοιχτό ή σε εκκρεμότητα το γνωστό περί την πίστη
κράτημά
μας-μονομερής προσθήκη του Filioque-«και εκ του Υιού» στη ρητή διατύπωση, «το εκ του Πατρός εκπορευόμενον» της 2ης Οικουμενικής
Συνόδου, Κωνσταντινούπολη, 381 ! Και,
παραδίδουμε ταπεινά-αδελφικά στην Αγάπη του Θεού τα αφορώντα στη φύση, την
υπόσταση, την «οντότητα» της Εκκλησίας ή Ομολογίας σας, και τις προκύπτουσες
από αυτή δωρεές της Χάρης του Χριστού!!
Αυτό, νομίζω, πως είναι και το πνεύμα της
δήλωσης του Αρχιεπίσκοπου κ. Ιερώνυμου ότι: «Με την τροπολογίαν αυτήν πετυχαίνουμε μια συνοδική απόφαση που για πρώτη φορά στην ιστορία
περιορίζει το ιστορικό πλαίσιο των σχέσεων με τους ετεροδόξους, όχι στην ύπαρξη, αλλά μόνο στην ιστορική ονομασία αυτών ως ετεροδόξων χριστιανικών
Εκκλησιών και Ομολογιών».
2. Αλλά ! Το όνομα δ ε ν
είναι αποκομμένο, ξένο, και άσχετο με το
υποκείμενο πρόσωπο ή πράγμα που ονομάζει. Δ ε ν
είναι κάτι συμβατικό και κατά συνθήκη. Δ ε ν είναι όνομα αέρας, κενό. Όταν αναφέρομαι,
επικαλούμαι και λέω: «Εις το όνομα της Αγίας Τριάδος», δεν αναφέρομαι,
επικαλούμαι και αποδέχομαι κάτι αόριστο, αέρα, κενό. Αναφέρομαι
στην,
και αποδέχομαι, την υπέρ-υπέρ αιώνια, και
υπέρ-υπέρ Αγία Θεία Τριαδική Μονάδα,
τον Πατέρα, τον Υιό και το Άγιο Πνεύμα, που μου αποκάλυψε και μου παρέδωσε ο
ίδιος Κύριος!! Αναφέρομαι και αποδέχομαι αυτό τούτο, το «όντως
ον», που θα έλεγε ο Πλάτων !!
Μπορεί, λοιπόν, ο ανωτέρω λίαν εγκρατής
Πανεπιστημιακός Καθηγητής της Δογματικής και Επίσκοπος, να εκθέτει αναλυτικά
και να εξηγεί ότι, θεολογικά δεν αναγνωρίζουμε οντολογική
υπόσταση, πραγματική ύπαρξη, αποδεχόμενοι το όνομα π.χ. Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία! Αυτό
όμως δε σημαίνει και ότι αυτή στην πραγματικότητα δεν υπάρχει και δεν
υφίσταται !! Ούτε ότι παύει να είναι η ζώσα και δρώσα δέκα αιώνες τώρα με το
όνομα Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία οντότητα-πραγματικότητα με
τις παρεπόμενες θείες δωρεές που ενδεχομένως η Χάρη του Χριστού της παρέχει!
«Το δε περισσόν τούτου», λίαν
επιεικώς, αδιανόητο, για να μην πει κανείς εκ του πονηρού, γιατί ανοίγει
παράθυρο ή θύρα για ερμηνείες κατά το δοκούν!
Γ. Μετά την Αγία
και Μεγάλη Σύνοδο.
Από τα τελευταία και άλλα τινά
παραπλήσια, ο αγαπητός συνάδελφος Παν. Μαρτίνης με αφορμή «την επίσημη υποδοχή που επεφύλαξε η Ελλαδική Εκκλησία στον Προκαθήμενο
της Κοπτικής Εκκλησίας», την οποία και επικροτεί -«καλώς έπραξε»- επισημαίνει: «Ο Πατριάρχης των Κοπτών είναι ο Μονοφυσίτης Πατριάρχης της Αιγύπτου».
Θυμίζει.
«Ο Μονοφυσιτισμός έχει καταδικαστεί ως
αίρεση από τη Δ΄ Οικουμενική Σύνοδο». Ρωτάει. «Τελικά είναι «Εκκλησία», όπως αποφαίνεται και το σχετικό κείμενο της
εν Κρήτη Συνόδου ή Όχι»; Μετεωρίζει υπονοούμενη καταφατική
απάντηση σε ερώτηση. «Αν αποδεχτούμε
λογικά ως «Εκκλησία» αυτή των Κοπτών, γιατί να μην αποδεχτούμε και των Ρωμαιοκαθολικών»; Ζητεί τη συνδρομή των «επαϊόντων». «Και για τα δύο θέματα που θίγονται σε αυτή την παρέμβαση, θα ήθελα την
απάντηση των επαϊόντων». Αλλά και
καταλήγει: «Γιατί έτσι δημιουργούνται απορίες, σχόλια, ακόμα και σοβαρά
προβλήματα μεταξύ των πιστών, που δεν ξέρουν τι να πιστέψουν» -Αναστάσιος,
12.12.2016- !
Σε ό, τι αφορά στο Μονοφυσιτισμό ειδικά
των Κοπτών της Αιγύπτου, του διαβιβάζω το ακόλουθο: «Έγινε σαφές πως πάνω στο βασικό ζήτημα, που
είχε οδηγήσει ιστορικά στη διαίρεση-στο
Χριστολογικό δόγμα-δεν υπάρχει στην πραγματικότητα καμιά διαφωνία»- Επισκόπου Διοκλείας Κάλλιστου Γουέαρ,
«Η Ορθόδοξη Εκκλησία»,σελ.492. Την επισήμανση όμως, «γιατί
έτσι δημιουργούνται απορίες, σχόλια, ακόμα και σοβαρά προβλήματα μεταξύ των
πιστών που δεν ξέρουν τι να πιστέψουν»,
την κρατώ και τη συσχετίζω με αντίστοιχη από ευρύτερο «εκ βαθέων» Μετά-Συνοδικό
γραπτό του λίαν αγαπητού συμφοιτητή μου στη Θεολογική Αθηνών, νυν
Μητροπολίτη ταπεινού, συνετού, και μέλους της αντιπροσωπείας της
Εκκλησίας της Ελλάδος στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο. Ο οποίος θα προτιμούσε να
μην είχε συγκληθεί η Σύνοδος, μεταξύ άλλων: «Λόγω
… των πολλών συζητήσεων– υπερβολικών
κατά την άποψίν μου- που έχουν
προκαλέσει οι αποφάσεις της σε
Κληρικούς, Μοναχούς και Λαϊκούς, οι οποίες συνεχίζονται και θα συνεχίζονται δυστυχώς, με αποτέλεσμα να
δημιουργούνται ψυχικές αναστατώσεις και
σκανδαλισμοί απλοϊκών πιστών, «υπέρ ων Χριστός απέθανεν» ! Ήγουν, «κάτι
τρέχει εδώ» !
Παράλληλα, παραθέτω κάποιες απαντήσεις
του που έλαβα κατά σύμπτωση(;) Μετά-Συνοδικά,
σε παλιά γραπτά μου για το Χριστό και τη θεία Ευχαριστία που του είχα
στείλει Προ-Συνοδικά, στα οποία και έγραφα. «Έχω στο Γραφείο μου τρεις Σταυρούς, με τις τρεις εκδοχές Σταυρωμένου
Χριστού, την ορθόδοξη -επίπεδη εικόνα
βυζαντινή- τη Ρωμαιοκαθολική -ολόσωμος,
αγαλματίδιο ο Χριστός- και όμοιά της αλλά
με στέγαστρο, που μου έφεραν ως δώρο από τη Γερμανία, και την εκλαμβάνω ως Προτεσταντική». Και κατέθετα την πεποίθηση-πίστη μου
ότι, με την Όστια οι Ρωμαιοκαθολικοί πιστοί κοινωνούν αυτό τούτο το
Σώμα του Χριστού, που και εμείς οι Ορθόδοξοι!
Ο Σεβασμιότατος, λοιπόν, μεταξύ άλλων
μου απαντά. «Εδιάβασα τα κείμενά σου … Ως
κέντρον τους έχουν την αγάπην του Θεού προς τον άνθρωπον. Σωστό. (Κατά τας Γραφάς) …»
γ) Εις το ερώτημα. Ποίος εκ των τριών Εσταυρωμένων Χριστός σώζει. Ο των
Ορθοδόξων, των Καθολικών, ή των Προτεσταντών; Η απάντησις δέον να είναι. Μόνον ο των Ορθοδόξων. (Κατά τας
Γραφάς) δ) Το ίδιο η Όστια, δεν μεταδίδει
το Σώμα του Κυρίου Ιησού Χριστού.
(Κατά τας Γραφάς)». Όπερ σημαίνει ότι, η διατύπωση «ιστορική ονομασία», δεν
εμποδίζει να θεωρεί κανείς-ένας Επίσκοπος -τα δώρα της Χάρης
του Χριστού αποκλειστικό προνόμιο της Ορθοδοξίας !
Αλλά! 1.
Ο έτερος όχι τυχαίος Καθηγητής μας στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου
Αθηνών-Ιστορία Δογμάτων, Δογματική, Συμβολική, Ηθική-αείμνηστος Ιωάννης
Καρμίρης, δίδαξε αμφοτέρους ότι : «Η
Ορθόδοξος Καθολική Εκκλησία εμμένει
μέχρι σήμερον εις την αρχαιοπαράδοτον αγιοπατερικήν διδασκαλίαν, επαφιεμένη εις την ευσπλαχνίαν, την πανσοφίαν
και την παντοδυναμίαν του πάντας ανθρώπους θέλοντος σωθήναι Θεού ότι, και οι ευρισκόμενοι εκτός της
Ορθοδόξου Εκκλησίας και βαπτισθέντες εις το όνομα της Αγίας Τριάδος και ούτω
την δικαίωσιν αποκτήσαντες εσωτερικώς ζουν εν τη καταστάσει της χάριτος»! Και
δεν προσθέτω πως, προφανώς με δεδομένο ότι, «το (Άγιο) Πνεύμα όπου θέλει πνέει»,
ο ίδιος Καθηγητής προεκτείνει. «Όπως και οι μη βαπτισθέντες, αλλά εν πίστει
αναζητούντες τον αληθινόν Θεόν-εσωτερικώς
ζουν εν τη καταστάσει της χάριτος»!
2. Από την πλευρά του πάλι ο Επίσκοπος
Διοκλείας κ. Κάλλιστος Γουέαρ γράφει το
εξής λίαν ενδιαφέρον. «Πολλοί άνθρωποι μπορεί να είναι μέλη της Εκκλησίας κατά ένα μη ορατό τρόπο. Πιθανώς να υφίστανται αόρατοι δεσμοί, παρά την εξωτερική διαίρεση. Το Πνεύμα
του Θεού πνέει όπου θέλει, και, σύμφωνα
με τον Άγιο Ειρηναίο, όπου είναι το Πνεύμα, εκεί είναι και η Εκκλησία. Γνωρίζουμε
πού είναι η Εκκλησία, αλλά δεν είμαστε
σίγουροι για το πού δεν είναι» -«Η Ορθόδοξη Εκκλησία», σελ.485. Πολύ
απλά και πολύ καθαρά. Δεν μπορούμε να πούμε ότι ο Χριστός έχει
άρει τις δωρεές της Χάρης του από τους εκτός της Ορθόδοξης Εκκλησίας
χριστιανούς !
Εκείνος, και μόνον Εκείνος γνωρίζει πώς,
τα
θεία δώρα της Χάρης του Αγίου Πνεύματος προσφέρονται και σ’ αυτούς! «Τω δε βουλήματι αυτού, τις ανθέστηκε»; Και: «Ουκ έχει εξουσίαν ο κεραμεύς του
πηλού»;-«Ποιος τάχα μπορεί να
αντισταθεί στο θέλημά του; … Δεν είναι στο χέρι του αγγειοπλάστη να κάνει με
τον πηλό ό, τι θέλει»;-Ρωμ.9,1,21. Αλήθεια,
τίνος την άδεια θα ζητήσει ο Χριστός για το πού θα στείλει τα δώρα του Αγίου
Πνεύματος;
3. Και στον
Olivie Clement
διαβάζω το εξής άξιο πολλής προσοχής: «Ο Θεός δίνεται στους ανθρώπους ανάλογα με
τη δίψα τους. Σε μερικούς που δεν
μπορούν να πιουν, δίνει μόνο μια σταγόνα. Αλλά
! Θα επιθυμούσε να δώσει ποταμούς ολόκληρους, ώστε οι χριστιανοί να μπορέσουν να ξεδιψάσουν με τη σειρά τους τον
κόσμο»!! Αν, λοιπόν, ως είναι
λογικό και επόμενο, «ο Θεός ικανοποίησε με ποταμούς ολόκληρους τη δίψα» ημών
των Ορθοδόξων, ως συνεχιστών απαραχάρακτης της πίστης της ενωμένης
Μίας Αγίας Καθολικής και Αποστολικής
Εκκλησίας των εννιά πρώτων
αιώνων, δε θα ήταν πιο φρόνιμο, πιο ορθό και πιο καλό να αναρωτηθούμε, αν
και ως ποιο βαθμό έχουμε
ανταποκριθεί στο σταυρικό χρέος να
ξεδιψάσουμε με τη σειρά μας τον κόσμο;
****** *** *******
Έξοδος
από τη νηφάλια,
ρεαλιστική, θετική εισήγηση του Αρχιεπίσκοπου κ. Ιερώνυμου στην πρόσφατη
Σύνοδο της Ιεραρχίας για το θεολογικό διάλογο με τους Ρωμαιοκαθολικούς και τις
ευδιάκριτες προεκτάσεις του. «Συνέβαλε
αποφασιστικά, υπογράμμισε, ώστε να
αναδειχθούν και να καταστούν αποδεκτά από μέρους των Ρωμαιοκαθολικών αρκετά
σημεία της Εκκλησιολογίας-η περί Εκκλησίας διδασκαλία- της Αρχαίας Εκκλησίας,
τα οποία διεφύλαξε, ανέδειξε και πρόσφερε ανόθευτα
η Ορθόδοξη Εκκλησία μέσα από αυτόν τον Διάλογο … Θεωρώ ότι είναι απαραίτητη μια συνεχής αξιολόγηση της πορείας του … με ειλικρίνεια και με επιδίωξη την «υπέρ της αληθείας» διακονία, και όχι την «κατά της αληθείας» -2Κορ.13,8- συνέχισή του, ώστε να
προληφθούν τα αδιέξοδα και να
συνεχίσουμε τον παρόντα Θεολογικό Διάλογο «εν
αγάπη και αληθεία» ! Έξοδος επίσης με ad hoc επισφράγιση από π. Γεώργιο Φλορόφσκυ. «Η ανώτερη και πολλά υποσχόμενη «οικουμενική» αρετή είναι η υπομονή»!
Συν-αμφότερα αυτά, με το
ταπεινό φρόνημα, το θεμέλιο λίθο της χριστιανικής αρετής, από
κοντά, και πλησίστια με το γραφόμενο από το Μέγα Βασίλειο προς «Γρηγορίω εταίρω», «το ‘δεύτερο’ σώμα της μιας ψυχής τους»
κατά το οποίο, για τα θεολογικά θέματα «ο νους μας είναι αδύνατος, η δε γλώσσα μας
ακόμα πιο αδύνατη» -Επιστολή 7 -μπορούν να παραμερίσουν τους υπέρ-ορθόδοξους λεονταρισμούς, και τους συνακόλουθους ναρκισσισμούς! Να κάνουν ευδιάκριτο ότι, η απόφασή της, σπόρος λόγος του
Θεού σε αυτό το καίριο θέμα αντιπροσωπεύει το ορθόδοξο «καθώς ηδύναντο»-«Δείξας τοις μαθηταίς
σου την δόξαν σου, καθώς ηδύναντο»! Το
δυνατό αυτή τη στιγμή ορθόδοξο εκκλησιαστικό «αληθεύοντες εν αγάπη»!-Εφ.4,15.
Και
ότι, με πολικό αστέρα «την
απαραίτητη συνεχή αξιολόγηση της πορείας των Θεολογικών Διαλόγων», η απόφαση αυτή υποβάλλεται στη Χάρη του
Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, την Αγάπη του Θεού και Πατρός και την Κοινωνία του
Αγίου Πνεύματος «επ’ ελπίδι» πλούσιας συγκομιδής !
Με «την αγάπην την πρώτην, ην ουκ
αφήκα»
Αθανάσιος Κοτταδάκης
* «Επιστολής ‘μοναχού ερημίτη, Γέροντα
Παϊσίου’ ανάγνωση», Αναστάσιος 7.3.2017. και : «Ο Αθηναγόρας … ο Βασίλειος … ο Παϊσιος»,
Αναστάσιος,
16.8.2017.
27 σχόλια:
Ερεθίσματα για συζήτηση και απαντήσεις σε αρκετές απορίες είναι αυτή η καταγραφή σας με τα επιλεκτικά σταχυολογήματα και τους σοβαρούς στοχασμούς σας. Ξεκάθαρες απόψεις που δεν αφήνουν περιθώρια αμφισβήτησης.
Παραταύτα όμως υπάρχει αυτή η μικρή ομάδα των σκανδαλισμένων αδελφών από την Σύνοδο οι οποίοι με τα συγκεχυμένα που διασπείρουνε προκαλούν μια σύγχυση της Βαβέλ για την ορθόδοξη πρακτική.
Προς όλους μας θα τόνιζα την επισφράγιση από π. Γεώργιο Φλορόφσκυ. «Η ανώτερη και πολλά υποσχόμενη «οικουμενική» αρετή είναι η υπομονή»!
Ας κάνουν υπομονή όσοι έχουν αντίθετο λόγο. Με τον διάλογο τον καλόπιστο όλα μπορούν να ξεπεραστούνε, με τους αφορισμούς του ότι έχω δίκιο, και οι άλλοι να αποδεχθούν την άποψή μου, δεν βγαίνει τίποτα και δεν οδηγεί πουθενά.
Αυτές οι μικροομάδες των περιχαρακωμένων χριστιανών στις ιδέες του κάθε γέροντα που θα μας οδηγήσουν; Μιας και κατοικώ στην Γερμανία αυτά μου θυμίζουνε τον Λούθηρο με τους κατακερματισμένους οπαδούς του (βλέπω σε αυτούς πολλούς περιφερόμενους παλαιοημερολογίτες που ο ένας καταδικάζει τον άλλο) μήπως εκεί θα φτάσουν αυτές οι ομαδοποιήσεις και την δικιά μας Εκκλησία;
ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ
Ειναι πολυ θετικη η αναφορα του συγγραφεα στην ενοτητα "Σταχυολογηματα", διοτι φαινεται με καθαρο τροπο η ευσεβεια του λαου, και η αφοσιωση του στην πατροπαραδοτη πιστη.
Οσες Συνοδους και αν κανουν οι φιλενωτικοι, ο λαος δεν θα δεχθη να λατινιση, διοτι, πρωτον, το απαγορευουν οι Αγιοι του, και δευτερον εχει την ιστορικη μνημη της Φραγκοκρατιας.
Επί τέλος μέσα στον κατακλυσμό των αντιθέτων που σε κάθε ευκαιρία γράφουν εναντίον της Συνόδου στην οποία συμμετείχανε όλες σχεδόν οι Εκκλησίες βλέπω και έναν θεολόγο να γράφει με σοβαρότητα υπεύθυνα και τεκμηριωμένα τις απόψεις όχι τις δικές του αλλά τις Εκκλησίας. Αναπαύτηκε η καρδιά μου διότι σε όλα σχεδόν τα ιστολόγια εκτός ολίγων γράφουν συνεχώς οι ίδιοι και οι ίδιοι τα μύρια όσα. Απ’ την καρδιά μου σας ευχαριστώ κ. Κοτταδάκη διότι το να γράψεις την άποψή σου δημόσια θέλει τόλμη αφού οι πολέμιοι δεν αφήνουν σε χλωρό κλαρί τους ορθοφρονούντες θεολόγους και τους κληρικούς. Το μόνο που μπορώ να κάνω είναι να διαδώσω με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο σε φίλους το θέμα σας για να διαβάσουν ξανά τον Κοτταδάκη που έχει όχι κάτι να πει αλλά να μας πει και να μας διδάξει πολλά.
Μιλτιάδης Αραβαντινός
Χολαργός
Λαμπρότατο κείμενο.
Η επιστολή του Αγίου Παϊσίου είναι μέγα αποδεικτικό. Δυστυχώς επί σειρά ετών την κακοποιούσαν και την παρερμήνευαν οι γνωστοί ακραίοι που επιθυμούν την συντήρηση της θεολογίας μιας θεολογίας που την έχουν καταντήσει κατεψυγμένη. Προβληματίζει αλλά και φωτίζει πολλά αυτό το άρθρο.
Από την αρχή ως το τέλος το διάβασα με προσοχή. Ανέτρεξα και στις παραπομπές. Αρτιότατο και τεκμηριωμένο. Αξίζουν συγχαρητήρια στον συντάκτη διότι μας έδωσε πολύτιμο υλικό προς βαθύτερη μελέτη και προσωπικά μου έδωσε την ακλόνητη πεποίθηση πως η εκκλησία βαδίζεις στα αχνάρια των αγίων Πατέρων μας. Οι δε Επίσκοποί μας είναι γνήσιοι επίγονοι των Πατέρων που συγκρότησαν τις Συνόδους τις Οικουμενικές και της τοπικές.
Η ανάλυση της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου με τα σταχυολογήματα και τους στοχασμούς του κ. Κοταδάκη Αθανάσιου φωτίζουν και δίδουν απαντήσεις με γνώμονα την Ευαγγελική Αλήθεια «Γνώσεσθε την αλήθειαν, και η αλήθεια ελευθερώσει υμάς» μέσα στα όσα παραπλανητικά γράφουν στην έντυπη και ηλεκτρονική δημοσιογραφία οι γνωστοί οπαδοί του Γκαίμπελς που μας έχουν συσκότιση. Τώρα όμως πολλά ξεκαθάρισαν, δεν είναι μόνο αυτό το άρθρο είναι και πολλά άλλα που προβάλουν την Αλήθεια για την σημαντική Σύνοδο την οποία με λύσσα την πολεμούν ορισμένοι αποιτειχισμένοι και εξωεκκλησιαστικοί κληρικοί και λαϊκοί που νομίζουν ότι με το «Ορθοδοξία ή Θάνατος» με τα εικονίσματα και τους σταυρούς στον δρόμο δίπλα σε ανεκδιήγητους κληρικούς που και η Ιερά Σύνοδος τους έχει καταδικάσει βλέπε (Κλεομένης) είναι αγωνιστές. Ντρέπομαι ως χριστιανός με μυστηριακή ζωή από αυτούς τους ταλιπμανιστές που νοθεύουν το κήρυγμα της Αληθείας που αποπνέει η Ορθόδοξη Πατερική διδασκαλία.
Σε αυτή την μακρά περίοδο που ο κόσμος κλυδωνίζεται, η Ελλάδα με την Σύνοδο της Κρήτης, έστειλε ξανά μήνυμα σταθερότητας, συνεργασίας και διαλόγου όχι μόνο της Ορθόδοξης Εκκλησίας αλλά όλων των χριστιανικών Εκκλησιών. Και μόνο γι’ αυτό να αξίζει δόξα στην Παναγία Τριάδα για αυτή την ευλογημένη Σύνοδο που μας πρόσφερε.
Λ.Μ.
Εάν μελετήσουμε οποιαδήποτε πτυχή της Εκκλησιαστικής ζωής θα διαπιστώσουμε ότι ο συνοδικός θεσμός είναι συνυφασμένος με την ίδια την Εκκλησία, μέσα στην οποία ορθοτομείται η πίστη, λαμβάνονται κρίσιμες Αποφάσεις, ανακεφαλαιώνεται η Ιερή Παράδοση και εν τέλει μαρτυρείται ότι το Άγιο Πνεύμα «όλον συγκροτεί τον θεσμό της Εκκλησίας» για όλα αυτά μας μιλά το ενημερωτικό, θεολογικό και απολογητικό άρθρο αυτό. Η Αγία και μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδοξίας διατράνωσε σε ολόκληρο τον κόσμο τη δύναμη της πίστης και της πατρώας ανεπιτήδευτης ευσέβειας, που παραλάβαμε από τους Προπάτορές μας ως «ιερά παρακαταθήκη». Ήταν μια Σύνοδος που κυριάρχησε στις Αποφάσεις της το Πνεύμα το Άγιο και στο μέλλον θα συγκαταριθμηθή ως η 8η Οικουμενική Σύνοδος.
π. Ανανίας
Τώρα μάλιστα! Θα αρχίσουν να γράφουν τα αντίθετα ιστολόγια τα γνωστά τους λιβελλογραφήματα.
«Όσοι δεν αναγεννήθηκαν από τη θεία χάρη, που ενεργεί μόνο στη Μία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία, δεν συγκροτούν καμιά Εκκλησία, ούτε ορατή ούτε αόρατη» (άγιος Νεκτάριος Πενταπόλεως)
Κάθε συνάντηση (Σύνοδος) Αρχιερέων είναι μια ευλογία. Το ότι λειτούργησαν οι Προκαθήμενοι όλοι μαζί δείχνει την ενότητα της Μίας Αγίας Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας. ευχή και προσευχή όλων μας πρέπει να είναι και η επιστροφή των πλανεμένων αδελφών μας χριστιανών στην Εκκλησία.
Χρειάζονταν η σύνοψη των όσων κατά καιρούς μας έχει δημοσιεύσει η γραφίδα του διαπρεπούς συγγραφέα και σπουδαίου θεολόγου κ. Αθ. Κοτταδάκη σχετικά με το μέγιστο αυτό εκκλησιαστικό γεγονός το οποίο δεν πρέπει να περνά απαρατήρητο.
Τι λέτε κ. Κοτταδάκη; Σοβαρά; Σύμφωνα με ποιά συνοδική απόφαση της Ορθόδοξης Εκκλησίας έχουν έγκυρα μυστήρια οι παπικοί;
Στην παράγραφο (Α β 3) θα απαντούσα ότι οι κληρικοί αυτοί είναι αδιάβαστοι αστοιχείωτοι και μάλλον δεν έτυχαν ουδεμίας εκκλησιαστικής παιδείας για να λένε τέτοιες ασυναρτησίες. Δυστυχώς έχω και εγώ ακούσει να λένε παρόμοια σε ομιλίες τους για να το παίξουν άτλαντες.
Την απάντηση στην παράγραφο (Α β 3) μας την προσφέρει στο Β 1 ο εγνωσμένης παγκοσμίου αξίας πανεπιστημιακός καθηγητής Τρεμπέλας. Ας τον διαβάσουν αυτοί που τολμούν να κηρύξουν ανόητες προσωπικές απόψεις.
Αφού η Ρωμαιοκαθολική εκκλησία έχει "επιστημοσύνη, μεθοδικότητα και σοβαρότητα", και δημιουργεί πολλές επιτροπές για να εξετάσουν λεπτά θέματα, όπως λέγει ο μακαρίτης Τρεμπέλας και επαναλαμβάνει ο συγγραφέας της ανάρτησης, τότε γιατί εδογμάτισε το Πρωτείον και το Αλάθητον του Πάπα ?
Αυτές οι αποφάσεις ελήφθησαν με "επιστημοσύνη, μεθοδικότητα και σοβαρότητα" ?
Εκτός εάν μερικοί πιστεύουν ότι είναι ορθές !
Ο μακαριστός Τρεμπέλας υπήρξε κορυφαίος αντιοικουμενιστής. Πολλά από τα μνημειώδη κείμενά του έχουν δημοσιευθεί στο περιοδικό Ο ΣΩΤΗΡ στη δεκαετια του 60 και μερικά από αυτά υπαρχουν στο συλλεκτικό dvd του Ορθοδόξου Τύπου. Μνημειώδης θα παραμείνει η κρτική που άσκησε στον Αθηναγόρα.
Δεν εχει αλλη οδο η σωτηρια,παρα μονον δια της ορθης Πιστεως κ ενσωματωσης στην Μια κ Μοναδικη Αγια,Καθολικη κ Αποστολικη Εκκλησια.Με τον ορο ''εκκλησιςε' θαρρεις κ μπηκαν στη Ζωη της κατα λαθος.
Αν α ι ρ ε ι το ενα το αλλο....δεν μπορει να ειναι Μια η Εκκλησια κ παραλληλα πολλες μαζι.
Τι να πουμε δηλαδη οτι χαιρειν απλως,διδωσι κοινωνιαν τοις εργοις τοις πονηροις;
Η αληθηνη ενοτητα ,ειναι θεμα πιστεως πρωτιστως και αγαπης εν αληθεια,που να βασιζεται πανω στον ποθο για τον αγωνα του αγιασμου εν τη Ορθοδοξω Πιστει <εν χαριτι Θεου! Το ιδιο και η αγαπη κ η αληθινη φιλια...κ οχι η φιλια αυτου του κοσμου,...
Τι λιθαρακι εβαλεστους γειτονες;;Ο κ.Παπας,δεν εκρυψε ποτε τα πανθρησκειακα του επιτευγματα.
Εμεις τα κρυβαμε επιμελως! Και ετσι ψυχροι οπως γιναμε οι ορθοδοξοι,,,,,,,παρουσιαζαμε τοπιο ως η χιων,ψυχροι κ αδιαφοροι.
Ειναι ειπαν ''τεχνικος ορος''..[εκκλησιαι].δηλαδη με την δικαιολογια πως ειναι τεχνικος ορος οι δογματικες διαφορες ειναι νομιμες η δεν ειναι ;[.....][!]
Ποσοι αγιοι εχουν αποδειξει την πλανη αυτη:
''Ολες οι θρησκειες ειναι οδοι Σωτηριας κ δεν τις απορριπτουμε αλλα εχουμε χρεος ιερο απο ο,τι βλεπουμε να τις αποδεχομεθα εως οτου φθασουμε στην πολυποθητη ενωση '' ,ανεξαρτητου δογματος σε μια ψευδεκκλησια,ισοπεδωνοντας την αδαμαντινη αληθινη Ορθοδοξη Εκκλησια με ολες τις κακοδοξιες ολων των ομολογιων κ θρησκειων,οπου οι ομολογιες αναβαθμιζονται τεχνηεντως σε εκκλησιες..
Οι αγιοι Πατερες διασφαλιζαν την ορθοτητα του Δογματος κ ησαν τοσο ακριβεις που δεν επιδεχοταν αμφισβητησις.
Παρ'ολα αυτα ο οικουμενισμος ειναι αιρεσις;Γιατι δεν αποκηρυχθηκε τοτε στην Κρητη;
Αυτη ειναι η Ιεραποστολη της Ορθ.Εκκλησιας στα παγκοσμια δρωμενα,να κανει νοοτροπια μια γραμμη εις βαρος της ορθ πιστεως ωστε να αποτιναξει τον θε με λι ω με νο δεσμο της Χαριτος κ εκπιπτοντας απο την Παραδοση ,δημιουργωντας μια παγκοσμια εκκλησια ιση με το αθροισμα ολων των επιμερους ετερο-θρησκειων-εκκ λησιων;
Εχουμε χασει τον στοχο!Η οικουμε νικη ευθυνη δεν ειναι οι κοσμικες κ πολιτικες απασχολησεις.Η οικουμενικη ευθυνη ειναι να μη συντασσεσαι με το ψευδος.Διαβολος κ αγιος δεν γινεται συναμα.Χωρις την Ορθ.πιστη δεν υπαρχει Χαρη...
Αν θυμαμαι ο αγιος Κυριλλος αλεξανδρειας ειχε ερμηνευσει την λεξη ''εκκλησια'' για την Ορθοδοξη και την ειπε ορος[βουνο] επειδη κειται ψηλα ,,,,,επειδη δεν εχει κανενα γηινο φρονημα κ επειδη θεολογει επακριβως για τον Πατερα,τον Υιον, κ το Αγιον Πνευμσ την τρισυποστατη κ αδιαιρετη Τριαδα.
....πας ο παραβαινων κ μη μενων εν τη διδαχη Του Χριστου Θεον ουκ εχει....λεγει η Γραφη κ καποιοι μας θελουν στη σιωπη,ψυχροι ως η χιων,τουτεστιν νεκροι τη πιστει!
Αντε να βρεις τη Μυστικη μετα Του Θεου ενωση....
Πονάνε οι αλήθειες που ομολογεί ο Κοτταδάκης. Δεν πειράζει ας τα ακούσουν και αυτοί που μόνιμα στήνουν στα δύο μέτρα όσους ορθοτομούν τον Λόγο της Αλήθειας. Τέλος η περίοδος χάριτος στους πολέμιους της Συνόδου. Σε λίγο θα αρχίσουν τα νομοκανονικά όργανα να βγάζουν αποφάσεις.
β
Τα μυστήρια των Ρωμαιοκαθολικών είναι εγκυρότατα φίλτατε των 12.49 π.μ.
Νυμφεύτηκα Ρωμαιοκαθολική και ο γάμος μας έγινε σε Ορθόδοξη Εκκλησία χωρίς να βαπτισθεί η σύζυγός μου. Η Ορθόδοξη Εκκλησία κάνει δεκτό το μυστήριο του Βαπτίσματος. Είναι ομολογία της Πίστεως «εν βάπτισμα» και αφού είναι Εκκλησία το βάπτισμα είναι εγκυρότατο. Ρώτα για να μάθεις.
ΑΓΑΠΗΤΕ 10.35 ΟΤΑΝ ΖΗΤΕΙΤΑΙ ΣΧΟΛΙΟ,Ο ΚΑΘΕΝΑΣ ΕΙΝΑΙ ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΝΑ ΣΧΟΛΙΑΣΕΙ.
ΠΗΡΑΤΕ ΤΗΝ ΚΑΡΑΜΠΙΝΑ ΚΑΙ ΣΤΟΧΕΥΕΤΕ;ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ ΘΕΛΕΤΕ ΣΧΟΛΙΑ Η ΔΕΝ ΘΕΛΕΤΕ;
ΕΑΝ ΔΕΝ ΘΕΛΕΤΕ ΟΥΔΕΝ ΣΧΟΛΙΟΝ.
ΑΥΤΟ ΔΕΝ ΘΕΛΕΤΕ;
Φίλτατε 3 Νοεμβρίου 2017 - 10:41 μ.μ.
Κατ’ ακρίβεια δογματική οι μικτοί γάμοι δεν πρέπει να γίνονται. Εφόσον ο ετερόδοξος δεν είναι μέλος της Ορθόδοξης Εκκλησίας, πώς μπορεί να δεχθεί ορθόδοξο μυστήριο; Ή πρέπει να γίνει και αυτός ορθόδοξος, ή αυτό που γίνεται δεν έχει ουσιαστικά κανένα κύρος και καμιά αξία. Η Εκκλησία όμως οικονομεί τα πράγματα επιτρέπουσα το ανεπίτρεπτο, για να προλάβει μεγαλύτερα κακά, έναν πολιτικό γάμο ή μια παράνομη συμβίωση ή την προσχώρησή του ορθόδοξου μέλους σε μια ετερόδοξη κοινότητα. Η εφαρμογή της οικονομίας, ωστόσο, με κανένα τρόπο δεν συνεπάγεται την αναγνώριση της εγκυρότητας των μυστηρίων των μη Ορθοδόξων.
Αγαπητέ αδελφέ 9 π.μ.
Σωστά γράφεις:
«Κατ’ ακρίβεια δογματική οι μικτοί γάμοι δεν πρέπει να γίνονται. …….
Η εφαρμογή της οικονομίας, ωστόσο, με κανένα τρόπο δεν συνεπάγεται την αναγνώριση της εγκυρότητας των μυστηρίων των μη Ορθοδόξων.»
Σε αυτές όμως τις περιπτώσεις μπορεί να υπάρξει οικονομία; Άντε να δεχθώ την οικονομία στους Παπικούς. Αν και πιστεύω ότι σε αυτά δεν υπάρχει οικονομία.
Ο Μητροπολίτης μου με υποχρέωσε να τελέσω γάμο με προτεστάντη. Αυτοί δεν έχουν ούτε μυστήρια ούτε ιεροσύνη. Όταν αρνήθηκα μου είπε ότι εντέλλομαι….
π. Π
Το διάβασα σήμερα που είχα χρόνο. Σε περιόδους αφορισμών χρειάζονται και οι άνθρωποι που με νηφαλιότητα μας εξηγούν τα πράγματα και τα βάζουν μεθοδικά στην θέση τους. Ακούω μερικές φορές και διαβάζω περί της Συνόδου της Κρήτης και τα εξ αυτής αποτελέσματα. Η παρούσα δημοσίευση δίνει πολλές απαντήσεις σε άσκοπες αιτιάσεις. Ας κοιτάξουν να οικονομήσουν το πλήρωμα της Εκκλησίας και όχι να μας αποκομίσουν από Αυτή οι επαναστατούντες «υπέρμαχοι» για ασήμαντες αφορμές.
Ι. Π.
Στην εποχή του Χριστού κυριαρχούσε ο φαρισαϊσμός. Συνέχεια έφερναν προσκόμματα στο έργο του Κυρίου. Την θέση των φαρισαίων έχουν σήμερα πολλοί σύγχρονοι απόγονοι των πρώτων διδαξάντων. Ας το καταλάβουν οι φαρισαίοι γιατί μας διώχνουνε με τις ακρότητες τους.
Δημοσίευση σχολίου