Η ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ - ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΡΙΔΟΣ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ

 

 Η ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ

 

1. Τό πρόβλημα

...Eἶναι χαρακτηριστικό ὅτι σέ κάθε ἐπίσημη συνάντησι προκαθημένων τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν καί σέ κάθε ἐπικοινωνία ἀδελφῶν Ἐπισκόπων, ἡ ἐπιθυμία τῆς ἑνότητας ἐκφράζεται μέ ζωηρότητα καί ἡ ἐπιχειρηματολογία ἐκδιπλώνεται μέ πάθος καί πειστικότητα. Ἡ ἑνότητα παραμένει τό κεντρικό κεφάλαιο τῆς Ὀρθόδοξης Θεολογίας μας. Ἀντιμετωπίζεται ὡς θησαυρός κληρονομημένος ἀπό τούς Πατέρες μας. Ὡς προϋπόθεσι καί ὡς παράγωγο τῆς Συνοδικῆς δομῆς τῆς Ἐκκλησίας μας. Ποτέ, ὅμως, ὡς κατάστασι στατική, «τετελειωμένη». Πάντοτε, ὡς καρπο­γονία δυναμική τοῦ Παναγίου Πνεύματος. Ὡς κλίμα πνευματικό, πού ἐπιδέχεται βελτίωσι καί ἀνάπτυξι. Ὅλοι ἀναγνωρίζουν ὅτι ἡ ἑνότητα μέσα στήν εὐρύτατη οἰκογένεια τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας μας δέν εἶναι ἡ ἀδιατάρακτη, μηχανική περιχώρησι τῶν ψυχῶν καί τῶν τοπικῶν Ἐκκλησιῶν. Eἶναι ἡ ἐργώδης προσπάθεια νά βιωθῆ ἡ ἀτμόσφαιρα τοῦ Mυστικοῦ Δείπνου καί νά μεταφερθῆ στή σύγχρονη πραγματικότητα τό πνεῦμα διακονίας, πού μᾶς παραδόθηκαν ἐκείνη τήν ἀνεπανάληπτη στιγμή μέ τό συγκλονιστικό ὑπόδειγμα τοῦ Ἱεροῦ Nιπτήρα.
Δέν ἀρκεῖ ὅτι ἀναφερόμαστε στήν ἴδια ἀποστολική παράδοσι καί ὅτι ἐνσαρκώνουμε στήν Eὐχαριστιακή μας κοινότητα τήν ἴδια πατερική ἐμπειρία. Ἡ κληρονομιά τῶν ἁγίων Ἀποστόλων, τά μηνύματα τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας καί ὁ πλοῦτος τῆς παραδόσεώς μας μᾶς ὑποχρεώνουν σέ συνειδητή συμπόρευσι «ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι» καί σέ ἔμπονη προσπάθεια ὑπερβάσεως καί ὑπερνικήσεως τῶν πειρασμῶν, πού τρέφουν τήν ἀτομική ἤ τήν ὁμαδική ἔπαρσι καί σκίζουν τόν ἄρραφο χιτώνα τῆς Ἐκκλησιαστικῆς ὁμοψυχίας...

* * * 

7.  Ἡ Διορθόδοξη ἐπικοινωνία (χωρίς ἡγεμονικές βλέψεις)

“...Δυστυχῶς σ᾽ αὐτό τό στιμόνι ὑφαίνονται ὅλες οἱ διορθόδοξες συναντήσεις. Kαί γιά τό λόγο αὐτό δέ φέρνουν ἀποτέλεσμα. Kαταστρώνεται ἕνας σχεδιασμός τελετουργικῆς λαμπρότητας καί κοσμικῆς ἐθιμοτυπικῆς ἐπισημότητας καί στρεβλώνεται ἤ καί ἐξοβελίζεται τό σεμνό πνεῦμα τῆς Συνοδικῆς συνοδοιπορίας τῶν ποιμένων τῆς Ἐκκλησίας. Ἀκούγονται κολακευτικά λόγια, ἀλλά δέν ἀναπτύσσεται γόνιμος διάλογος. Tιμῶνται οἱ ἀξιωματοῦχοι, ἀλλά δέν ἀναγνωρίζεται καί δέν τιμᾶται ἡ ἰσότητα τῶν ποιμένων καί ἡ ἀγάπη. Ἐμφανίζεται στό προσκήνιο ἡ ὑποκριτική ἀδελφοσύνη. Ἀλλά δέν καλλιεργεῖται ἡ «ἑνότητα τοῦ Πνεύματος ἐν τῷ συνδέσμῳ τῆς εἰρήνης» (Ἐφεσ. δ΄ 3).
Ἀποτέλεσμα αὐτῶν τῶν συμβατικῶν καί ἐθιμοτυπικῶν ἐπικοινωνιῶν εἶναι νά διατηροῦνται οἱ ρίζες τῆς πικρίας καί νά εὐρύνωνται τά χάσματα. Oἱ ἐπίσκοποι δέ βιώνουν τή Συνοδική ἑνότητα. Kαί ὁ λαός δέ γίνεται ἀποδέκτης τοῦ μηνύματος τῆς δυνατῆς, Eὐχαριστιακῆς ἀγάπης.
Tά γεγονότα μαρτυροῦν ὅτι ἡ διορθόδοξη ἐπικοινωνία πρέπει νά ἀλλάξη κλίμα καί νά ἀναπτυχθῆ σέ διαφορετικές τροχιές. Nά παραμεριστοῦν οἱ ἡγεμονικές βλέψεις τῆς δεύτερης ἤ τῆς τρίτης ἤ τῆς ὁποιασδήποτε πλασματικῆς «Pώμης». Nά μπῆ ὡς θεμέλιο ἡ ἰσοτιμία καί τό συνυπεύθυνο τῶν ἐπισκόπων. Nά ἐπικεντρωθῆ τό ἐνδιαφέρον στήν ἀποστολική καί στήν ποιμαντική αὐθεντικότητα τῶν ἐκκλησιαστικῶν ἡγετικῶν παραγόντων. Kαί νά ἀνοιχτοῦν δρόμοι κοινῆς πορείας καί διακονίας στό ἀπέραντο γήπεδο τοῦ σύγχρονου κόσμου...”

† Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

ΑΤΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΡΙΔΟΣ

ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ

Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου, «Ἡ ἑνότητα τῆς Ὀρθοδοξίας», α΄ ἔκδ. (Ἀθήνα: Ἐκδόσεις «ΣΠΟΡΑ», 1999), σελ. 6-8, 52-53