O “Σεραφειμάκος”… - Toυ Χάρη Ανδρεόπουλου

O “Σεραφειμάκος”…

Toυ Χάρη Ανδρεόπουλου *

Οι παλαιοί Λαρισαίοι τον έχουν στη μνήμη τους ως μια ασκητική φιγούρα ρασοφόρου να περιδιαβαίνει ανά τας οδούς και τας ρύμας της πόλεως αλλά και των πέριξ χωρίων για να επιτελέσει τον ιερατικό του καθήκον. Αναμαλλιασμένος συνήθως με ένα εν γένει ατημέλητο παρουσιαστικό, αλλά με το χαμόγελο μόνιμα ζωγραφισμένο στο πρόσωπό του τον θυμάμαι από την εποχή που ερχόταν να λειτουργήσει ή / και να προσευχηθεί εντός του ιερού σε ναούς της περιοχής των ενοριών των Αγ. Σαράντα και αργότερα της Ν. Σμύρνης (ενορία Αγ. Δημητρίου) όπου στα νειάτα μου ντυνόμουν κι εγώ τις Κυριακές ιερόπαις (“παπαδάκι”).

Για τον μακαριστό αρχιμανδρίτη και ιεροκήρυκα της Μητροπόλεώς μας κυρό Σεραφείμ Δημόπουλο ο λόγος, τον ασκητή παπακαλόγερο που επί μια ολόκληρη 40ετία (1969-2008), προσέφερε στη Λάρισα πλούσιο ποιμαντικό-ιεραποστολικό, αλλά και κοινωνικό-ανθρωπιστικό έργο το οποίο συνεχίζουν μέχρι σήμερα τα πνευματικά του παιδιά. Τα όσα ακολουθούν ας θεωρηθούν μια μικρή συνέχεια της όμορφης εκδήλωσης (βλ. εφημ. "Ελευθερία" , 06.01.2023, σελ. 1η και 9η) στη διάρκεια της οποίας παρουσιάσαμε την περασμένη εβδομάδα, με παρέα εκλεκτών συναδέλφων, ένα βιβλίο αφιερωμένο στη μνήμη του. Ένα βιβλίο που συνέγραψε εν είδει «συναξαρίου» για το πρόσωπο του αοιδίμου κληρικού ένα από τα πνευματικοπαίδια του, ο Λαρισαίος φιλόλογος και θεολόγος καθηγητής Κων/νος Νούσης.

Ο π. Σεραφείμ ήταν κρητικός. Είχε γεννηθεί στο Ηράκλειο το 1937. Από μικρός στο κατηχητικό και τις δράσεις της ενορίας, είχε κλίση στην ιερωσύνη, αλλά του άρεσαν και τα γράμματα και γι΄ αυτό επέλεξε να σπουδάσει τη Θεολογική Επιστήμη.

‘Εδωσε, λοιπόν, εξετάσεις και πέρασε στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστήμιου Αθηνών. Η μάνα του σχεδίαζε για το γιό της τη σταδιοδρομία του στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, δηλ. ως Θεολόγου καθηγητή και μάλιστα ως έγγαμο, όμως, τελικά, σεβάσθηκε το διακαή και ευσεβή πόθο του που δεν ήταν άλλος από το να διακονήσει τον Θεό από το Θυσιαστήριο. Έτσι μετά την εκπλήρωση των στρατιωτικών του υποχρεώσεων επέστρεψε στη Κρήτη και εντάχθηκε στις τάξεις του ιερού κλήρου. Τό 1965 χειροτονήθηκε διάκονος και το 1966 πρεσβύτερος από τον τότε Μητροπολίτη Κισσάμου καί Σελίνου Ειρηναίο (τουπίκλην Γαλανάκη, μετέπειτα Μητροπολίτη Γερμανίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου και γνωστού για τους αγώνες του κατά της δικτατορίας). Κατά τη χειροτονία του από Χρήστος που ήταν το κοσμικό του όνομα (μετ-) ονομάστηκε σε Σεραφείμ, επειδή ευλαβείτο τον άγιο Σεραφείμ τον Δομβοΐτη (από το Όρος Δομβός της Βοιωτίας – εορτάζει την 6η Μαΐου) αλλά και τον άγιο Σεραφείμ του Σαρώφ (της Ρωσίας - εορτάζει τη 2α Ιανουαρίου), στις μνήμες των οποίων τελούσε Θεία Λειτουργία. Παρά τις ευοίωνες προοπτικές που διανοίγονταν στην ιδιαίτερή του πατρίδα, φαίνεται πως και στη περίπτωσή του εφαρμόσθηκε το ευαγγελικό λόγιο «οὐδείς προφήτης δεκτὸς ἐστιν ἐν τῇ πατρίδι αὐτοῦ» (Λουκ. 4, 24) και έτσι εγκατέλειψε τη λεβεντογέννα Κρήτη, παίρνοντας το δρόμο προς τη Θεσσαλία.

Μετά από ένα μικρό διάστημα (1967-1968) διακονίας του στην Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλιώτιδος και ειδικότερα στη κωμόπολη του Παλαμά (Ν. Καρδίτσας) έφθασε το 1969 στη Λάρισα, επί αρχιερατείας Θεολόγου Πασχαλίδη (1967-1974) και παρέμεινε στην πόλη μας ως αρχιμανδρίτης και ιεροκήρυκας, συνεργασθείς αρμονικά και με τους μετέπειτα Μητροπολίτες Σεραφείμ Ορφανό (1974-1989) και Ιγνάτιο Λάππα (1994-2018) μέχρι το τέλος της ζωής του, διακρινόμενος για το εκκλησιαστικό φρόνημα που τον διακατείχε και το σεβασμό του προς την εκκλησιαστική ιεραρχία.

Από το 1990 περίπου που εγκαταστάθηκε στο καλύβι του πίσω από τις δικαστικές φυλακές της Λάρισας τις λίγες ώρες που επέτρεπε «ὕπνον τοῖς βλεφάροις» του και ανέπαυε το σώμα του δεν χρησιμοποιούσε κλίνη ούτε στρώμα. Για τον εαυτό του εφάρμοζε το πατερικό «ἀρκετόν τῷ μοναχῷ εἷς χιτών καί ἕν ὀστράκιον» αν και θα μπορούσε να πει κανείς ότι ούτε για τον χιτώνα ούτε για το πιάτο του νοιαζόταν, γιατί είχε περιέλθει σε κατάσταση συνεχούς ξηροφαγίας.

Απ’  όπου πέρασε άφησε το άρωμα της αγιότητάς του από τα νεανικά του ακόμα χρόνια. Το έργο του υπήρξε πλούσιο και πολύπλευρο. Ασχολήθηκε με την ποιμαντική των φυλακισμένων, την ενίσχυση της εξωτερικής ιεραποστολής, το κήρυγμα, την ιερά εξομολόγηση, τη συγγραφή. Τα τελευταία χρόνια ίδρυσε και λειτουργούσε Βρεφονηπιακό σταθμό, ο οποίος φιλοξενούσε δωρεάν παιδιά κυρίως αλλοδαπών  και, γενικά, πτωχών οικογενειών έχοντας προς τούτο ιδρύσει το χριστιανικό σύλλογο «Ιωάννης ο Χρυσόστομος» με έδρα τη Λάρισα (Δαόχου 36, Νεάπολη),μέσω του οποίου ασκούσε αθόρυβο αλλά πλούσιο κοινωνικό, φιλανθρωπικό και ιεραποστολικό έργο (το οποίο τώρα συνεχίζουν τα πνευματικοπαίδια του).

Είχε ευρεία θεολογική παιδεία, ήταν “βιβλιοφάγος” και μελετούσε κείμενα όχι μόνο της ορθόδοξης Πατερικής Θεολογίας και Γραμματείας, αλλά και δυτικών χριστιανών διανοητών όπως έργα του Γάλλου λογοτέχνη και ιεραποστόλου Raoul Follereau και του γερμανού θεολόγου Joseph Holzner, συγγραφέα του  γνωστού βιβλίου για τον Απόστολο Παύλο.  Για την πνευματικότητά του η “φήμη” του είχε φθάσει και στο Άγιον Όρος, όπου ο Γέροντας Παϊσιος (1924-1994, νυν Άγιος της Εκκλησίας μας, από το 2015) τους εκ Λαρίσης, που τον επισκέπονταν στο ασκηταριό του στην Παναγούδα, τους έλεγε: «Γιατί έρχεστε σε μένα; Εσείς εκεί στη Λάρισα έχετε έναν άγιο άνθρωπο, τον π. Σεραφείμ», ενώ τον αείμνηστο καθηγητή της Παιδαγωγικής Ακαδημίας και Πρόεδρο της «Χριστιανικής Εστίας» Λάρισας Κων/νο Αθανασόπουλο που τον επισκεπτόταν πολύ συχνά πάντα τον ρωτούσε να μάθει νέα για τον π. Σεραφείμ και, όταν έφευγε, του έλεγε να του μεταφέρει τους χαιρετισμούς του.

Επειδή ήταν χαμηλού αναστήματος, πολλοί τον αποκαλούσαν «Σεραφειμάκο», όχι επειδή δεν τον σεβόταν, αλλά εν είδει αστεϊσμού -  γιατί όλοι όσοι τον γνώριζαν ήξεραν ότι αυτός ο μικρός το δέμας κληρικός «ήταν ένας  “γίγαντας του πνεύματος” και είχε μια “μεγάλη καρδιά”…». Kι όταν τα λέει αυτά – τα είπε στην εκδήλωση - ένας  πανεπιστημιακός καθηγητής ειδικότητας καρδιολογίας, τα λόγια έχουν την ιδιαίτερη αξία τους.

Για τις «Διδαχές» που άφησε ως πνευματική παρακαταθήκη καθώς και στις εμπειρίες από θαυμαστά γεγονότα και “σημεία” που βίωσαν κοντά του τα πνευματικά του παιδιά μπορούν οι ενδιαφερόμενοι να διαβάσουν το βιβλίο που κυκλοφορήθηκε το 2020 (Κων/νου Χρ. Νούση, "Γέρων Σεραφείμ Δημόπουλος (1937 - 2008). Το συναξάρι του κρυφού αγίου της Λάρισας" , εκδ. Γρηγόρη, Αθήνα) – ενώ επίκεινται εις το εγγύς μέλλον και νέες εκδόσεις. Κλείνουμε με την μεστή πνευματική διαθήκη που άφησε λίγο πριν κλείσει τα μάτια του τον Απρίλιο του 2008:

«Να προσεύχεσθε αδιάκοπα / Να ευχαριστείτε το Θεό για τα πάντα / Να είσθε χαρούμενοι / Μην αφήνετε να κυριευθείτε από το πνεύμα της απογοητεύσεως / Σας εμπιστεύομαι στο Θεό και στην Υπεραγία Μητέρα του / Μη φοβάστε τίποτε ».

Ας έχουμε την ευχή του.

* Ο Χάρης Ανδρεόπουλος είναι καθηγητής Β/θμιας Εκπ/σης, κλ. ΠΕ01 (http://religiousnet.blogspot.com )