Ευαγγελισμός της Θεοτόκου
Η γιορτή του Ευαγγελισμού,
αδελφοί μου, είναι από τις αδικημένες στην χώρα μας. Από τότε που αποφασίστηκε
να πανηγυρίζουμε τη μέρα αυτή τον χαρμόσυνο ‘σηκωμό’ του γένους μας, δηλαδή την
έναρξη της Επανάστασης του 1821, το κοσμοϊστορικής σημασίας γεγονός της
Ενανθρώπησης του Χριστού πέρασε στην αφάνεια. Δεν το συλλογιζόμαστε, δεν
κηρύττουμε πάνω σε αυτό, δεν συγκλονιζόμαστε από τα σωτήρια αποτελέσματά του.
Το Έθνος επισκίασε την Εκκλησία ως Σώμα του Χριστού!
Εμείς όμως σήμερα θα
αποπειραθούμε να εμβαθύνουμε στην θεολογική σημασία του Ευαγγελισμού της
Παναγίας μας, η οποία γίνεται και υπαρξιακή σημασία. Και αυτό συμβαίνει, ή
πρέπει να συμβαίνει, με όλες τις Δεσποτικές και Θεομητορικές εορτές. Αν δεν
ανακαλύπτουμε το νόημά τους για την ζωή μας, θα παραμείνουν μόνο αφορμή
θαυμασμού και σεβασμού, χωρίς να μας αλλάζουν.
Οδηγός μας σε αυτή την εμβάθυνση σήμερα θα είναι ο Άγιος Νικόλαος Καβάσιλας, ένας μάλλον άγνωστος αλλά σπουδαίος Πατέρας της Εκκλησίας, ο οποίος έζησε τον 14ο αιώνα στην Θεσσαλονίκη. Ακούστε ένα απόσπασμα από την ομιλία του στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου:
«Ιδού η δούλη Κυρίου, γένοιτό μοι κατά το ρήμα Σου, αυτά είπε και
αμέσως όλα πραγματοποιήθηκαν. Και ο Λόγος
Σαρξ εγένετο και εσκήνωσεν εν ημίν. Έτσι μόλις η Παρθένος έδωσε την
απάντησή της στο Θεό, δέχεται απ’ αυτόν το Πνεύμα που δημιουργεί την ομόθεη για
εκείνη σάρκα. Ήταν λοιπόν η φωνή της, φωνή
δυνάμεως όπως είπε ο Δαυίδ. Και πλάθεται έτσι, με λόγο μητρικό, ο του Θεού
Λόγος. Και κτίζεται με τη φωνή του κτίσματος ο Δημιουργός. Και μόλις, όπως είπε
ο Θεός, γενηθήτω φως, έγινε αμέσως
φως, έτσι αμέσως με τη φωνή της Παρθένου το αληθινό Φως ανέτειλε και ενώθηκε με την αληθινή σάρκα και κυοφορήθηκε
αυτός που θα φωτίσει πάντα άνθρωπον
ερχόμενον εις τον κόσμον». [1]
Ρίγος μας καταλαμβάνει αν
συνειδητοποιήσουμε τι μας είπε εδώ ο Άγιος Νικόλαος Καβάσιλας. Ούτε λίγο ούτε
πολύ, ανεβάζει τα λόγια με τα οποία η Παναγία μας ανταποκρίθηκε στην πρόσκληση
του Θεού στο ίδιο επίπεδο με τα λόγια με τα οποία Αυτός δημιούργησε τον κόσμο!
Τα πρώτα εκείνα λόγια έπλασαν τον
άνθρωπο, τα δεύτερα ετούτα λόγια τον ανέπλασαν.
Με τις δημιουργικές λέξεις του Θεού ο κόσμος ήλθε στο φως της ύπαρξης, με τις
ταπεινές λέξεις αποδοχής της νεαρής Μαρίας ανοίγει ο δρόμος για να μπει ο
κόσμος στην εν Χριστώ ύπαρξη. Φυσικά, τα λόγια της δεν εξισώνονται με τα λόγια
του Θεού δικαιωματικά, εκ φύσεως, αλλά κατά Χάριν, λόγω της ευδοκίας Του.
Αποτέλεσμα αυτού του ασύλληπτου
«Ναι» το οποίο η Παναγία ξεστόμισε, συνεχίζει ο Άγιος Νικόλαος, ήταν να πλάθεται ο Λόγος Χριστός! Πλάθεται η
ανθρώπινη φύση Του δηλαδή, μέσα από την βούληση ενός ανθρώπου! Εάν ο Ψαλμός
θαύμαζε παλιά πως ο Θεός έφτιαξε τον άνθρωπο λίγο παρακάτω από τους αγγέλους,
τώρα ο συγκεκριμένος αυτός άνθρωπος, μια γυναίκα, ανεβαίνει σε ύψος που οι
άγγελοι αδυνατούν να διανοηθούν. Γίνεται συνδημιουργός του Θεού!
Ο Καβάσιλας, με την έμπνευση του
Αγίου Πνεύματος, γίνεται τολμηρός στον λόγο του: ο Υιός και Λόγος κτίζεται! Χρησιμοποιεί ένα ρήμα που
ταιριάζει και ανήκει μόνο στα κτιστά, δηλαδή στον άνθρωπο και στον κόσμο. Μόλις
η Παναγία πείθεται και αποδέχεται, το δεύτερο Πρόσωπο της Αγίας Τριάδος
εισέρχεται και στην κτιστή τάξη, με απλά λόγια, στην δική μας κατηγορία. Και
αφού ταπεινώνεται τόσο ώστε να λαμβάνει σώμα από έναν άνθρωπο, γίνεται πλέον χρεώστης
στο ανθρώπινο γένος. Πράγματι, αδελφοί μου, από τότε και στο εξής ο φιλάνθρωπος
Θεός συμπεριφέρεται διακριτικά, με ευγνωμοσύνη θα λέγαμε, σαν να χρωστάει σε όλους μας αφού χρωστάει σε έναν εκπρόσωπό μας,
την Παναγία. Και ανεβάζει έτσι τα δικά μας λόγια αποδοχής, το δικό μας «Ναι»
στην πρόσκλησή Του, σε επίπεδο ισοδύναμο με της Θεοτόκου, εφόσον με αυτό το
«Ναι» γινόμαστε και εμείς συνδημιουργοί της αναγέννησής μας.
Η σπουδαία αυτή σύλληψη του Αγίου
Νικολάου Καβάσιλα, την οποία με συντομία σας παρουσίασα, αποτελεί έναν θαυμαστό
και πρωτότυπο ύμνο στο ανθρώπινο πρόσωπο. Αναδεικνύει την δύναμη της επιθυμίας μας, του λόγου μας, της ελευθερίας
μας. Φανερώνει πόσο βαθιά και πλούσια μας έχει εξοπλίσει ο Θεός και πόσο υψηλή
είναι η κλήση την οποία μας απευθύνει. Κοντά στον Χριστό οι άνθρωποι αποκτούμε
αξία και η αρχή έγινε με την Παναγία μας. Γινόμαστε συνεργάτες Του, όπως το
διατύπωσε ο Απόστολος Παύλος: είμαστε συνεργοί
Θεού.
Απομένει να συνειδητοποιήσουμε το μεγαλείο της δημιουργίας μας και της πρόσκλησής μας. Η ελεύθερη συγκατάθεση της Θεοτόκου κατά τον Ευαγγελισμό δείχνει και τον δρόμο και τους καρπούς αυτής της επιλογής. Αδελφοί, προσοχή πώς χρησιμοποιούμε την ελευθερία μας! Επαγρύπνηση μήπως σπαταλάμε την πολύτιμη ανθρώπινη ιδιότητά μας! Ο Θεός την τιμάει, εμείς;
[1] Εις τον Ευαγγελισμόν της Υπεραγίας ημών
Θεοτόκου και Αειπαρθένου Μαρίας, 10, «Η Θεομήτωρ», εκδ. Αποστολικής
Διακονίας, 1989, σ. 159.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου