Τρίτη 18 Ιουλίου 2023

Τα δύο άκρα - Ε. Βάσσος

 Τα δύο άκρα
 
Σπάνιο το ιστολόγιο, οδοιπορεί πάνω και στη Σκύλα και στη Χάρυβδη! Εκεί που τα άλλα χριστιανικά ιστολόγια τρεμοπαίζουν ανεύθυνα, ενημερώνουν μίζερα, λογοκρίνουν ασύστολα, εδώ χορηγείται αμνηστία και στα δύο εκκλησιαστικά άκρα. Αξιέπαινο, μα οι φιλοξενούμενοι μονομάχοι φτιάχνουν παράλληλους μονόλογους.
 
Συνταξιδιώτες παράδοξοι στο διαδικτυακό αρχονταρίκι μας, ο π. Α.Γ. με τον π. Β.Θ., ο π. Β.Μ. με τον Θ.Π., ο Β.Χ. με τον π. Θ.Μ. (ενδεικτικά τα πρόσωπα, οι τάσεις ενδιαφέρουν). Παράδοση και ανανέωση αντάμα; Μήπως ένα δίλημμα ψευδεπίγραφο; Ασύγγνωστοι Δον Κιχώτες της Ορθοδοξίας; Ομόδοξοί τους στοιχίζονται σχεδόν όλοι. Συνωστίζονται με αυτάρκεια ή από εδώ ή από εκεί. Κι αλίμονο σε όποιον δεν τους ακολουθεί! Ως νοοτροπίες εννοώ. Εκφράζονται ευρύτερα και ως θεολογικοί σύλλογοι, η Π.Ε.Θ. και ο Καιρός. Σε Ελλαδικούς επισκόπους ενδεικτικά οι Π.Σ. και Κ.Σ. στον αντίποδα οι Μ.Χ. και Δ.Ι. Σε "υπερδύναμες" εκκλησίες εμφατικά η Ρ. και στο άλλο άκρο η Α. (Χωρίς να λείπουν και κάποιοι απαίδευτοι μετακινούμενοι των δύο άκρων, καθώς ταλανίζονται πότε στο γκρεμό και πότε στο ρέμα. Εραστές της σύγχυσης; Επισκοπικό παράδειγμα ο Λ.Ι. ή ο δοκιμιογράφος Σ.Ζ.). Πολλές φορές τα φαινόμενα απατούν, μπερδεύονται και μπερδεύουν: προσωπείο μοντέρνο με οσμή ακινησίας ή προσωπείο παρωχημένο με οσμή επιτήδευσης. Θα τολμήσω μια διαισθητική προσέγγιση, ερμηνεία επισφαλή στη γενίκευση και στην ακροβασία της πτώσης. Ανοιχτή στη σπουδή της επαλήθευσης ή της διάψευσης. Θα εκμεταλλευτώ την όντως δημοκρατική επιείκεια του μπλόγκερ!
 
Από τη μία, ένας αδιόρατος φόβος κατακλύζει σαν τυφώνας εξωγήινος, εμποδίζοντας κάθε ζωντανό κύτταρο να αναπνεύσει. Μεταπρατισμός στενόμυαλος στη θεολογία της απονέκρωσης. Με τη θηλιά στο λαιμό συνεχώς και για τα πάντα, μη πνιγούμε, μη ματώσει η Ορθοδοξία, μην προδωθεί. Εκλεκτοί ιππότες της πίστης, της παράδοσης. Να προσέξουμε να μην παραδοθούμε στην ανανέωση και εκπέσουμε, χαθούμε. Όλα ύποπτα, κάθε τι καινούργιο και το άγχος της αποδοχής μπροστά τους. Οι Ιεροί Κανόνες ως εμπροσθοφυλακή, γι αυτό και στο πνεύμα τής εύκολης αποτείχισης από την εκκλησία. Ψευδαίσθησης έπαρση ως επόμενοι των Αγίων Πατέρων. Με τη θηλιά στο λαιμό των άλλων, των εχθρών, πραγματικών και φανταστικών, αρκεί να υπάρχουν. Δεν μπορεί να μην υπάρχουν. Σίγουρα τους ξέρω. Σίγουρα ξέρω, αναμφίβολα τα πάντα. Γι αυτό δε σταματούν να φλυαρούν επί παντός επιστητού. Ένα μουσειακό κατάλοιπο; Ένα κακόγουστο αστείο; Εραστές της ανασφάλειας; Πάντως, σαν έτοιμοι μοιάζουν να εκπνεύσουν μες την πανοπλία τους... 
 
Από την άλλη, μια αδιόρατη πρεμούρα κατακλύζει σαν τυφώνας εξωγήινος, εμποδίζοντας κάθε ζωντανό κύτταρο να αναπνεύσει. Μεταπρατισμός ελαφρόμυαλος στη θεολογία της αποσύνθεσης. Με τη θηλιά στο λαιμό συνεχώς και για τα πάντα, μη πνιγούμε, μη βαλτώσει η Ορθοδοξία, μην υστερήσει. Εκλεκτοί ιππότες της πίστης, της ανανέωσης. Να προλάβουμε, να μην παραδοθούμε στην παράδοση και ξεμείνουμε, χαθούμε. Όλα ανύποπτα. Κάθε τι καινούργιο και το άγχος της αποστροφής μπροστά τους. Οι Ιεροί Κανόνες ως οπισθοφυλακή, γι' αυτό και στο πνεύμα τού εύκολου ενωτισμού με ετερόδοξους. Ψευδαίσθησης έπαρση ως επόμενοι των Αγίων Πατέρων. Με τη θηλιά στο λαιμό των άλλων, των εχθρών, πραγματικών και φανταστικών, αρκεί να υπάρχουν. Σίγουρα τους ξέρω. Σίγουρα ξέρω, αναμφίβολα τα πάντα. Γι αυτό δε σταματούν να φλυαρούν επί παντός επιστητού.  Ένα εκκοσμικευμένο κατάλοιπο; Ένα κακόγουστο παραλήρημμα; Εραστές της αφέλειας; Πάντως, σαν έτοιμοι μοιάζουν να αποθέσουν την πανοπλία τους...
 
Δύο ασύμπτωτοι κόσμοι, ασυμβίβαστης αβελτηρίας. Δύο όψεις του ίδιου κάλπικου νομίσματος, ανήμποροι να τοποθετήσουν ακόμα και τους Ιερούς Κανόνες στο πλάι τους! Λάτρεις αμφότεροι στο βωμό της αμετροέπειας. Δύο ράγες θυμίζουν, έτοιμες να οδηγήσουν στον εκτροχιασμό. 'Η μήπως έχει ήδη συντελεστεί; Τελικά, είδος προς εξαφάνιση μορφές ισορροπημένες, που ξεπερνούν τη νηπιότητα των δύο άκρων και ενηλικιώνουν στην αλήθεια, τη βαθιά Πατερικὴ σκέψη. Πόσο δίκαιο έχει ένας αληθινός Θεολόγος, ο πρώτος που το ανέφερε, ο Άγιος Γρηγόριος Ναζιανζηνός : "Τὸ ὀρθοδοξεῖν ἐστί ἀεὶ σχοινοβατεῖν".

 Ε. Βάσσος

16 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Μα επειδή το ορθοδοξειν είναι σχοινοβατειν για αυτό υπάρχουν τα άκρα...Αλλιώς θα είχαμε τη μακαρία...μεσότητα την οποία ο αρθρογράφος αποκαλεί ενηλικίωση!!

Ανώνυμος είπε...

Η ελευθερία του λόγου υπήρξε πάντα χριστιανικός και δημοκρατικός θεσμός. Ο μλόγκερ προσπαθεί να δημοσιεύει απόψεις που αντέχουν. Γνωρίζω τον πόλεμο που έχει δεχθεί για αυτή την γραμμή του από φίλους και εναντίους. Τον θαυμάζω για το ότι έχει το θάρρος και δεν υποκύπτει σε πιέσεις και απειλές. Η προσφορά του είναι μεγάλη. Αν κάποια στιγμή αποφασίσει να σταματήσει τότε εχθροί και φίλοι του ιστολόγιου θα καταλάβουν τα πόσα έχει προσφέρει. Δεν είναι δύο άκρα αλλά η μέση και βασιλική οδός.
π. Νεόφυτος

Ανώνυμος είπε...

Αυτός είναι ο Κωστόπουλος δεν διστάζει να δημοσιεύει.
Αναρωτιέμαι άλλοι θα τολμούσαν;;;
Απαντώ όχι γιατί παρακολουθώ πολλά τέτοιου είδους μπλοκ. Ούτε τα σχόλια που στέλνω δεν δημοσιεύουν. Υπηρετούν τα αφεντικά τους!!!
Νίκος Δημητρόπουλος

Ανώνυμος είπε...

Ωωωωω πολύ ωραίο

Ανώνυμος είπε...

Δεν είναι άκρα. Οι φανατικοί τα βλέπουν ως άκρα. Άκρα είναι να μην ακούω τον άλλο ή να απορρίπτω προτού ακούσω.
Ποιοι είναι αυτοί που θέλουν να επιβάλουν το θέλω τους;.

Ανώνυμος είπε...

Είναι τα δύο άκρα είναι μια γέφυρα που ενώνει τα «άκρα»;
Το ιστολόγιο είναι σε μια πόλη ‘επαρχιακή’, διαχειριστής ένας κοσμοπολίτης, με ευρύ φάσμα γνώσεων, γνωριμιών, απόψεων και ανεκτικότητας.
Η επιτυχία του είναι το ότι δεν είναι μονόπλευρο αλλά σου δίνει την ευκαιρία να ακούσεις τον αντίλογο.
Μου άρεσε το κλείσιμο το άρθρου «Τελικά, είδος προς εξαφάνιση μορφές ισορροπημένες, που ξεπερνούν τη νηπιότητα των δύο άκρων και ενηλικιώνουν στην αλήθεια, τη βαθιά Πατερικὴ σκέψη.»
Διότι όλοι όσοι γράφουν κληρικοί και λαϊκοί εμπιστεύονται τον μπλόγκερ που αξίζει πολλά ως πολύπλευρη προσωπικότητα.
Χρήστος Αμανατιάδης
Θεσσαλονίκη

Ανώνυμος είπε...

Εάν τα σχόλια ήταν επώνυμα, όλα θα ήταν διαφορετικά. Ας εξετάσουμε πόσο χριστιανικό είναι η ανώνυμη σχολιαγραφία. Ο π. Νεόφυτος π.χ. ποιος είναι; Στο σπίτι λοιπόν του κρεμασμένου... Ανώνυμος!!!

Ανώνυμος είπε...

"Τὸ ὀρθοδοξεῖν ἐστί ἀεὶ σχοινοβατεῖν".

Ανώνυμος είπε...

Είπε ο γάιδαρος ο 1,22 τον πετεινό κεφάλα.

Ανώνυμος είπε...

πολυ ωραία η τοποθετηση!...

Ανώνυμος είπε...

Τελικά, θα ήταν ενδιαφέρον ο συγγραφέας να μας δώσει έστω ένα παράδειγμα μιας ισορροπημένης μορφής ή έστω τάσης που ενηλικιώνεται"στην αλήθεια, τη βαθιά Πατερική σκέψη" και η οποία βεβαίως δεν θα ανήκει στα δύο άκρα, θα είναι δηλαδή η τάση της μέσης και βασιλικής οδού.
Διαφορετικά το δίλημμα μεταξύ των δύο αναφερομένων ως "άκρων" θα καταλήξει ψευδές ή ανύπαρκτο.
Όπως δεν υπάρχει δίλημμα ούτε μέση οδός μεταξύ δικαιοσύνης και ανομίας, μεταξύ φωτός και σκότους, μεταξύ πιστού και απίστου, μεταξύ Χριστού και Βελίαρ.
Χ.Ο.

Ανώνυμος είπε...

Νομίζω, ότι δέν υπάρχουν δύο Ακρα, αλλά μόνον ένα, αυτό που είναι διαποτισμένο από Νεωτεριστικό, Δυτικόφρον, Οικουμενιστικό πνεύμα.
Το λεγόμενο άλλο άκρο είναι το Ορθόδοξο πνεύμα της Παράδοσης, το οποίο μερικές φορές εκδηλώνεται με έντονο τρόπο από τους εκφραστές του, δίνοντας έτσι την ευκαιρία στούς αντίθετους να το χαρακτηρίσουν ως "Ακρο".
Για παράδειγμα, όταν ο Αγιος Αθανάσιος Πάριος αντιδρούσε στις Δυτικόφρονες απόψεις του Κοραή και των Διαφωτιστών, υπερασπιζόμενος την Παράδοση, πώς θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ;
Ως "Ακρον" ή ως Πατερικός ;

Ανώνυμος είπε...

Μα δεν υπάρχουν δύο άκρα μέσα στον εκκλησιαστικό χώρο υπάρχουν τάσεις θεολογικής σκέψης που προϊόντος του χρόνου παίρνουν σάρκα. Η Εκκλησία έχει ως γνώμονα την Αγία Γραφή και την Πατερική σκέψη αλλά προχωρά. Πρέπει σήμερα να δώσει απαντήσεις σε θέματα και ζητήματα που δεν υπήρχαν τον καιρό εκείνο. Η στατικότατα απονεκρώνει το Πνεύμα της Εκκλησίας. Οπότε δεν υπάρχου άκρα αλλά σχολές σκέψεως που θα συναντηθούν και θα βγουν οι λύσεις. Αυτό τον σκοπό υπηρετεί με συνέπεια ο ‘Αναστάσιος’ Όσο υπάρχουν αγκυλώσεις και όχι διάλογος καθυστερεί η Εκκλησία να διαμορφώσει άποψη και μερικοί το βλέπουν ως άκρα.
π. Νεόφυτος

Ανώνυμος είπε...

Προς π. Νεόφυτο.
Καταρχήν δε σας ξέρω. Εγώ υπογράφω τα άρθρα μου. Διαπιστώνω, ότι σχολιάζετε καθημερινά. Μάλιστα στο άρθρο μου για "τα δύο άκρα" επανήλθατε δεύτερη φορά. Τότε, γιατί δεν μπαίνετε στη βάσανο ενός κειμένου με την υπογραφή σας; Το κείμενό μου αν το διαβάσατε προσεκτικά, έχει συγκεκριμένη δομή. Έχει αρχή και μέση και τέλος. Τίποτα δε υπάρχει τυχαία. Δεν αποτελεί ένα συνονθύλευμα προτάσεων. Κάθε λέξη τοποθετήθηκε σε συγκεκριμένη θέση, με συγκεκριμένο λόγο, για να δηλώσει την ακρίβεια της σκέψης μου. Αποτελεί συγκροτημένο λόγο, αναλυτικότατο. Δεν είναι όπως τα δύο αφοριστικά τσιτάτα σας. Δεν είναι οι δύο προτασούλες σας, ανώδυνες ανώνυμου.

Κοφτός ο πενιχρός σας λόγος, της απόλυτης αυθεντίας. Ενώ το κείμενό μου αν το διαβάσατε προσεκτικά λέει: "ερμηνεία επισφαλή στη γενίκευση και στην ακροβασία της πτώσης. Ανοιχτή στη σπουδή της επαλήθευσης ή της διάψευσης". Αυτή η πρότασή μου δείχνει το ενδεχόμενο αστοχιών μου. Το ύφος σας δείχνει την έπαρση τριών Καρδιναλίων.

Δίχως αναφορά σε όσα γράφω, απαξιώνετε τόσο εύκολα, έναν επώνυμο συγγραφέα που με πόνο ψυχής κόπιασε να μοιραστεί τις σκέψεις του. Δεν αντέχω να μη ρωτήσω: Το ράσο που φοράτε, σας αναπαύει γι' αυτή την άτολμη και άδικη στάση σας; Δηλαδή, κεκρυμμένος εκ του ασφαλούς να απαξιώνετε δίχως να απαντάτε στα επιχειρήματά μου;
Ε. Βάσσος

Ανώνυμος είπε...

α. Ο δεύτερος σχολιασμός μου με τα ΄΄τσιτάτα’’ δεν αφορούσε το κείμενό σας αλλά το σχόλιο 11:38 π.μ.
β. Δεν απαξιώνω ‘’τόσο εύκολα, έναν επώνυμο συγγραφέα που με πόνο ψυχής κόπιασε να μοιραστεί τις σκέψεις του’’
γ. Το άρθρο σας μου άρεσε όποτε γιατί να επιχειρηματολογήσω; .
Θα συνεχίζω να σας διαβάζω εδώ ή στο Αντίφωνο χωρίς να σχολιάζω
Σας ζητώ συγνώμη
π. Νεόφυτος.

Ανώνυμος είπε...

Το πόσο "αξιέπαινο"και όχι αποδομητικό είναι για ένα ιστολόγιο να "οδοιπορεί πάνω και στη Σκύλλα και στη Χάρυβδη" στα δύο αυτά μυθολογικά τέρατα, που ταυτοποιούνται ως οι "δύο όψεις του ιδίου κάλπικου νομίσματος" είναι κάτι που αδυνατώ να εννοήσω. Τη στιγμή μάλιστα που ο συγγραφέας δείχνει να ενοχλείται από την κριτική που του ασκείται ανώνυμα μεν νόμιμα δε και χωρίς ακρότητες, εγκεκριμένη από το ιστολόγιο (σύμφωνα με το λογότυπό του), ενώ παράλληλα δεν καταθέτει ένα παράδειγμα ισορροπημένης μορφής (μεταξύ των δύο τεράτων), αφήνοντας τον αναγνώστη με την αίσθηση ότι περιδιαβαίνει σε χώρο όπου όλα κινούνται μέσα στο πλαίσιο μιας απονεκρωμένης ή σε αποσύνθεση θεολογίας.
Και μια διόρθωση αν μου επιτρέπεται.
Τὸ "Ορθοδοξείν εστί αεὶ σχοινοβατείν" δεν ανήκει στον Άγιο Γρηγόριο τον Ναζιανζηνό αλλά στον Άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά.
Χ.Ο.