Περί κηρύγματος... - π. Βασιλείου Μπακογιάννη

 

 Περί κηρύγματος...

Ὑπό Ἀρχιμ. Βασιλείου Μπακογιάννη

 Ὁ κήρυκας, μέσα ἀπό τό κήρυγμά του, θέλοντας καί μή, «ἀποκαλύπτει» τόν ἐσωτερικό του κόσμο· τό ἴδιο ἰσχύει καί γιά  τόν ἀκροατή· τί θά κριτικάρει, ποῦ θά κολλήσει ὁ λογισμός του, ἐξαρτᾶται ἀπό τό περιεχόμενο τῆς καρδιᾶς του. Π.χ, οἱ φιλάργυροι φαρισαῖοι ἀκούγοντας τό Χριστό νά κάνει λόγο γιά τό χρῆμα, ἄρχισαν νά Τόν λοιδοροῦν, γιατί ἦταν φιλάργυροι (Λκ. 16:14), ἐνῶ οἱ ἀφιλάργυροι Τόν θαύμαζαν· καί ἄκουγαν τό ἴδιο κήρυγμα!

Ἄς διδαχθοῦμε-προβληματισθοῦμε ἐπ'αὐτοῦ.

Ὁ ρῶσσος Ἱερέας Δημήτριος Ντοῦτκο ἦταν δεινός κήρυκας τοῦ θείου λόγου· μέ τό συνετό του κήρυγμα «ταρακούνησε», τό σοβιετικό καθεστώς. Εἶπε ἐκ πεῖρας: «ὑπάρχουν τρία εἴδη κηρυγμάτων. Αὐτό πού περνάει πάνω ἀπό τό κεφάλι μας·  αὐτό πού μπαίνει στό κεφάλι τους, καί αὐτό μπαίνει στήν  καρδιά μας».

    Οἱ περισσότεροι ἀρέσκονται ἀπό τό κήρυγμα πού  φθάνει μέχρι τό κεφάλι τους· δεῖγμα πνευματικῆς ὑποθερμίας· σιβηρίας. Ὁ  Ἅγιος Ἰωάννης  ὁ Χρυσόστομος ἔλεγε γι'αὐτούς: 

«Δέν θέλετε νά ἀκοῦτε λόγια κατανυκτικά, ἀλλά εὐχάριστα· μέ ρητορικά σχήματα. Σάν νά ἀκοῦτε καλλικέλαδους τραγουδιστές καί κιθαρίστες. Καί ἐμεῖς, συνεχίζει ὁ Ἅγιος, ἀντί νά βάλουμε στόπ σ'αὐτές τίς ἀπαιτήσεις σας, σᾶς κάνουμε τή χάρη.  Κάνουμε σάν τόν πατέρα, πού ἐνῶ ἔχει ἄρρωστο παιδί, ἀντί νά τοῦ δώσει τά κατάλληλα φάρμακα, τοῦ δίδει γλυκά, ἀναψυκτικά γιά νά τό εὐχαριστήσει.

 Ἀσχολούμαστε πῶς νά λέμε ὡραῖες λέξεις, λογοτεχνίες, καί ὄχι πῶς νἀ σᾶς ὠφελήσουμε. Πῶς νά μᾶς θαυμάσετε,  καί ὄχι πῶς νά σᾶς  διδάξουμε. Πῶς νά σᾶς εὐχαριστήσουμε, καί ὄχι πῶς νά σᾶς προκαλέσουμε κατάνυξη» (Ὁμιλια Λ΄είς Πράξεις P.G. 60: 221- 227).  

Ὅσιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής: Ὅπως οἱ γονεῖς ἀγαπᾶνε τά παιδιά τους, ὅσο ἄσχημα καί ἄν εἶναι, ἔτσι καί ὁ νοῦς μας  ἀγαπάει τά παιδιά του· τίς σκέψεις του, ὅσο ἀνόητες καί ἄν εἶναι (Γ' ἑκατοντάδα, περί ἀγάπης, 58). Καί τό κήρυγμά μας  εἶναι παιδί τοῦ νοῦ μας, ἄρα ἐκ τῶν προτέρων τό θεωροῦμε καλό. Τό θέμα εἶναι, ἄν εἶναι καλό καί γιά τόν ἄλλο, γιατί στόν ἄλλο ἀπευθυνόμαστε. Τό κριτήριο δέν εἶναι τί ἀρέσει στόν κήρυκα, ἀλλά τί ἔχει ἀνάγκη ὁ ἀκροατής, γιά νά ἀφυπνισθεῖ.

  Καί «ὧδε ἡ σοφία ἔστιν»: νά  ξέρουμε τί θά  ποῦμε στόν ἄλλο, ἐγγράμματο ἤ ἀγράμματο, καί πῶς θά  τοῦ τό ποῦμε. Μακάρι ὁ Θεός νά μᾶς φωτίζει, ὥστε κάθε φορά πού κηρύττουμε στό λαό Του, νά  τόν κατανύσσουμε· καί ὄχι νά τόν ποτίζουμε χαπάκια ὑπνωτικά......