ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΥ ΚΑΤΑ ΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΚΑΘΕΔΡΙΚΟΥ ΝΑΟΥ ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΤΙΡΑΝΩΝ

ΟΜΙΛΙΑ
ΤΗΣ Α.Θ.ΠΑΝΑΓΙΟΤΗΤΟΣ

ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ

κ.κ. ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΥ

ΚΑΤΑ ΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΚΑΘΕΔΡΙΚΟΥ ΝΑΟΥ

ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΤΙΡΑΝΩΝ

(1 Ιουνίου 2014)

Εξοχώτατε κύριε Πρόεδρε της Δημοκρατίας της Αλβανίας,

Μακαριώτατε Αρχιεπίσκοπε Τιράνων, Δυρραχίου, Εμλπασάν και πάσης Αλβανίας, πεφιλημένε εν Χριστώ Αδελφέ και συλλειτουργέ κύριε Αναστάσιε,

Μακαριώτατοι και τιμιώτατοι εν Χριστώ αδελφοί, Προκαθήμενοι των Αγιωτάτων Ορθοδόξων Εκκλησιών Ιεροσολύμων, Ρουμανίας, Κύπρου και Ελλάδος μετά των τιμίων συνοδών Υμών,

Ιερώτατοι και Θεοφιλέστατοι εκπρόσωποι των κατά τόπους Αγίων του Θεού Ορθοδόξων Εκκλησιών,

Ιερώτατοι και Θεοφιλέστατοι άγιοι αδελφοί,

Λαέ του Κυρίου περιούσιε και ευλογημένε,

Συνεκάλεσεν ημάς σήμερον ενταύθα μέγα και ιστορικόν γεγονός. Η τελετή των εγκαινίων του Ιερού Ναού της Αναστάσεως, η οποία επιβεβαιώνει και την ανάστασιν της Ορθοδόξου Αυτοκεφάλου εν Αλβανία Εκκλησίας. Οι πιστοί ορθόδοξοι χριστιανοί διακρινόμεθα διά του γεγονότος ότι πιστεύομεν εις την ανάστασιν των νεκρών, με πρώτον Αναστάντα τον Κύριον ημών Ιησούν Χριστόν. Ο Ιησούς Χριστός ανέστη ιδία δυνάμει και συνανιστά μετ᾿ Αυτού όλους τους πιστούς, προσκαλεί δε όλους τους ανθρώπους όπως συμμετάσχουν εις την ανάστασιν. Διά τους μη πιστεύοντας εις τον Ιησούν Χριστόν, η ανάστασις φαίνεται μύθος. Αλλ᾿ ημείς έχομεν την εμπειρίαν της αναστάσεως διά της πείρας των Αγίων, η οποία είναι και η ιδική μας βιωματική πραγματικότης και εμπειρία.

Υπό άλλην έννοιαν και το γεγονός ότι ενεκαινιάσαμεν σήμερον τον λαμπρόν τούτον Ιερόν Ναόν της Αναστάσεως αποτελεί απόδειξιν του ότι η ανάστασις είναι πραγματικότης, διότι η Ορθόδοξος Εκκλησία της Αλβανίας, η άλλοτε σχεδόν νεκρά μετά τους αθεϊστικούς διωγμούς, ήδη ευρίσκεται ζώσα και πλήρης ζωής και δημιουργικότητος.

Το Οικουμενικόν Πατριαρχείον, η Μήτηρ Εκκλησία Κωνσταντινου-πόλεως, γενικώτερον χαίρει βλέπουσα το θαύμα της αναγεννήσεως της Ορθоδόξου εν Αλβανία Εκκλησίας και συγχαίρει εκ βάθους καρδίας όλους όσοι συνετέλεσαν εις την ανάστασιν αυτής. Πρωτεργάτης, βεβαίως, υπήρξεν ο πολύπειρος και πλήρης ενθέου ζήλου και αγάπης Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Τιράνων, Δυρραχίου, Ελμπασάν και πάσης Αλβανίας κύριος Αναστάσιος. Συνεργοί δε αυτού πλήθος πολύ ζηλωτών κληρικών και πιστών, ανωνύμων και επωνύμων, γνωστών και των πολλών αγνώστων.

Κίνητρον όλων αυτών υπήρξεν η επιθυμία των να αναγγείλουν εις τον κόσμον την αγάπην του Θεού διά τον άνθρωπον, συμφώνως προς την εντολήν του Κυρίου: «Έσεσθέ μοι μάρτυρες εν πάση τη οικουμένη και έως εσχάτου της γης». Διότι, τι άλλο πράττει η Εκκλησία από το να μαρτυρή συνεχώς προς πάσαν κατεύθυνσιν την αγάπην του Θεού διά τον άνθρωπον και να φανερώνη το Ευαγγέλιον; Να μεταφέρη την ευχάριστον δηλαδή είδησιν ότι ο Θεός εφανερώθη εν σαρκί και προσφέρει την ειρήνην και την αγάπην ως τα ανυπέρβλητα δώρα προς τους ανθρώπους;

Πρόκειται περί μαρτυρίας, η οποία γίνεται δεκτή ελευθέρως η απορρίπτεται ελευθέρως κατ᾿ επιλογήν εκάστου προσώπου. Η Εκκλησία και οι χριστιανοί εις ουδένα επιβάλλουν να αποδεχθή την μαρτυρίαν των περί της αληθείας. Καί όμως εδιώχθησαν κατά το παρελθόν σκληρώς και ανελεήτως, ως εάν προέτειναν και εκήρυττον εις την κοινωνίαν επιζημίους θεωρίας. Εδιώχθησαν οι ειρηνοποιοί, εσυκοφαντήθησαν οι φιλάνθρωποι και οι δίκαιοι και πολλάκις και ανίδεοι διά τα τεκταινόμενα «κρυφή» υπό των εχόντων και φερόντων την εξουσίαν, επεκρίθησαν και απερρίφθησαν τα κηρύγματα της αγάπης. Εν τούτοις, οι χριστιανοί εξακολουθούμεν να μαρτυρώμεν τας αιωνίους αληθείας ότι η ανεξάντλητος χαρά υπάρχει εν τω Χριστώ, ο Οποίος παρέχει εις τας καρδίας των πιστών ειρήνην την πνευματικήν, ουδέποτε εκπίπτουσαν και αιρομένην.

Σκοπός της μαρτυρίας μας είναι η συμμετοχή των συνανθρώπων μας εις την χαράν μας. Πιστεύοντες εις τον Λόγον του Κυρίου «μακάριόν εστι μάλλον διδόναι η λαμβάνειν» (Πραξ. κ΄, 35-36), δίδομεν ανιδιοτελώς την μαρτυρίαν μας περί του ότι η χαρά και η ειρήνη υπάρχει εν τω Χριστώ. Η προσφορά δε των χριστιανών δεν εξαντλείται εις τους λόγους, αλλά πραγματοποιείται και διά της προσφοράς των απαραιτήτων υλικών αγαθών και υπηρεσιών προς τους έχοντας ανάγκην. Τρανή απόδειξις τούτου, τα καλά και μεγάλης χρησιμότητος φιλανθρωπικά, εκπαιδευτικά και εν γένει κοινωφελή έργα, τα οποία η αναγεννηθείσα εκ της τέφρας Ορθόδοξος εν Αλβανία Αυτοκέφαλος Εκκλησία διά της Υμετέρας τετιμημένης Μακαριότητος, αδελφέ Αναστάσιε, προσέφερεν εις τον λαόν παρά τα ολίγα διαθέσιμα μέσα.

Η ιστορία, άλλωστε, επιβεβαιώνει ότι η Ορθόδοξος Εκκλησία εμπνέεται πάντοτε από την επιθυμίαν της προσφοράς και πάντοτε προσφέρει, ακόμη και καθ᾿ υπέρβασιν των δυνατοτήτων της, διότι χαίρει με την χαράν του άλλου και επιδιώκει να χαίρη διά της προσφοράς της χαράς εις τους συνανθρώπους μας. Δεν μετρά οπαδούς, δεν καταγράφει υλικά αποκτήματα, χαίρει σκορπίζουσα χαράν και ανακούφισιν και προσκαλεί τους κοπιώντας και τους πεφορτισμένους να προσέλθουν προς τον Χριστόν διά να λάβουν ανάπαυσιν εκ των μυρίων κόπων και των δεινών ζωής.

Η εν Αλβανία παροικούσα Ορθόδοξος αδελφή Εκκλησία εδιώχθη κατά το παρελθόν μέχρι τελείου αφανισμού. Μετά την εσχάτην ένδειάν της ήλθεν η ανόρθωσις και η λύτρωσις. Μετά την δοκιμασίαν η επιβράβευσις.

Δοξάζομεν και ευχαριστούμεν εκ βάθους καρδίας τον Κύριον της Χάριτος, του Ελέους και των Οικτιρμών και πάσης Παρακλήσεως, διότι ηυδόκησε διά του αποστολικού ζήλου της Υμετέρας λίαν ημίν αγαπητής Μακαριότητος, αδελφέ άγιε Τιράνων κύριε Αναστάσιε, και της προθύμου συνεργίας πολλών επωνύμων και ανωνύμων, αφανών εν πολλοίς εργατών του Ευαγγελίου, να αναστήση εκ της τέφρας την Ορθόδοξον Εκκλησίαν της Αλβανίας και να αποκαταστήση αυτήν εις την «αρχαίαν δόξαν», λαμπράν και σφριγώσαν εις την χορείαν των αυτοκεφάλων ορθοδόξων Εκκλησιών.

Τα αποτελέσματα της ανιδιοτελούς και απεριορίστου αγάπης προς πάντας, την οποίαν επέδειξε και επιδεικνύει η Υμετέρα Μακαριότης από της πρώτης αρχής της αποστολής υπό του Οικουμενικού Πατριαρχείου και της αφίξεως αυτής εις Αλβανίαν υπό την ιδιότητα του Εξάρχου του αοιδίμου Πατριάρχου Δημητρίου και εν συνεχεία, μετά εν έτος ακριβώς, ως πρωτοδιακόνου ευθύνης και ιεραποστόλου, στοιχούντος τω παραδείγματι και τη πορεία εις τους ιερούς τούτους χώρους Κοσμά του Αιτωλού και αίροντος καθ᾿ ημέραν επί τέταρτον αιώνος τον σταυρόν του μαρτυρίου και της μαρτυρίας, αποτελούν ήδη μίαν πρόγευσιν της αναστάσεως.

Είναι μία αναστάσιμος εμπειρία: Ημείς εν τω Οικουμενικώ Πατριαρχείω οίδαμεν ότι μεταβέβηκεν η Ορθόδοξος εν Αλβανία ολκάς εκ του θανάτου εις την ζωήν, διότι Υμείς, Μακαριώτατε, ηγαπήσατε αληθώς τους αδελφούς. Άλλωστε, «ο μη αγαπών τον αδελφόν μένει εν τω θανάτω» (Α΄ Ιω. γ΄, 15).

Αυτήν την ανάστασιν της Ορθοδόξου εν Αλβανία Εκκλησίας γευόμεθα σήμερον και ημείς πάντες. Εκ μέρους των αδελφών Προκαθημένων των Ορθοδόξων Εκκλησιών αλλά και παντός του κλήρου και του λαού, συγχαίρομεν οφειλετικώς την Υμετέραν Μακαριότητα και χρεωστικώς ευχαριστούμεν Αυτήν όχι μόνον διά το θαυμαστόν έργον, το οποίον χάριτι Θεού επετέλεσε κατά το παριππεύσαν διάστημα της ευκλεούς πρωθιεραρχικής αυτής διακονίας εν Αλβανία, αλλά και διά την προ ολίγων ημερών, την 24ην Μαίου, συμπλήρωσιν μιάς ολοκλήρου πεντηκονταετίας καρποφόρου διακονίας εις τον εκκλησιαστικόν αγρόν, μετά την εις πρεσβύτερον χειροτονίαν αυτής, και μιάς τεσσαρακονταετίας από της εκκινήσεως του λαμπρού ιεραποστολικού έργου αυτής εις την ήπειρον της Αφρικής.

Η μαρτυρία δεν είναι μόνον τα Εγκαίνια του περικαλλούς τούτου Ιερού Καθεδρικού Ναού. Είναι και η εκ βάθρων ανοικοδόμησις και ανακαίνισις τοσούτων, πέραν των 150, ανά την Αλβανικήν επικράτειαν Ιερών Ναών και Ιερών Μονών, η ίδρυσις Ορφανοτροφείων, Παιδικών Σταθμών και Σχολείων της Εκκλησίας, ιδία δε της Θεολογικής Ακαδημίας του Αγίου Ιερομάρτυρος Βλασίου εν Δυρραχίω διά την κατάρτισιν των υποψηφίων κληρικών και την καλλιέργειαν της ιεράς επιστήμης της Θεολογίας, η σύστασις του αρτίως εξωπλισμένου πολυωρόφου πολυδυνάμου Ιατρικού Κέντρου, το οποίον προκαλεί θαυμασμόν εις πάντας, ως και διαφόρων ιατρικών μονάδων κατά τόπους, το πολυεπίπεδον εκδοτικόν και μεταφραστικόν έργον, η συστηματική οργάνωσις της κατηχήσεως του λαού διά της λειτουργούσης Κατηχητικής Σχολής, η λειτουργία του εκκλησιαστικού συγκροτήματος εργαστηρίων «Ναζαρέτ» και τόσα άλλα αγαθά και καλά έργα, μαρτυρούντα την μέριμναν της Εκκλησίας εις όλας τας εκφάνσεις της ζωής του λαού.

Ιδιαιτέρως, όμως, οφείλομεν ως Οικουμενικός Πατριάρχης και εκπρόσωπος της Εκκλησίας του διαλόγου, της ειρήνης και της ευδοκίας, να μνημονεύσωμεν ως εν των μεγάλων επιτευγμάτων Σας, Μακαριώτατε, την καλλιέργειαν κλίματος συνδιαλλαγής, συνεργασίας και αρμονικής συμβιώσεως μεταξύ όλων των μερίδων του Αλβανικού λαού, ώστε η Ορθόδοξος Εκκλησία της Αλβανίας, ως ώφειλε, να είναι ο ενωτικός σύνδεσμος και δυναμικόν στοιχείον προόδου της Χώρας. Το κλίμα τούτο συνδιαλλαγής, συνεργασίας και διαλόγου εκαλλιεργήσατε απ᾿ αρχής, ουχί άνευ κόπων λόγω ερριζωμένων προκαταλήψεων και αντιθέσεων, και επετύχετε την επανένωσιν διεστώτων και την εν αρμονία συνεργασίαν μετά πάντων, επί τω ευρυτέρω κοινώ αγαθώ.

Σήμερον, λοιπόν, εορτήν των Τριακοσίων Δέκα και Οκτώ Πατέρων, των κηρυξάντων την αλήθειαν της Ορθοδοξίας εις την Πρώτην Οικουμενικήν Σύνοδον εν Νικαία της Βιθυνίας, και απ᾿ αυτής προς την οικουμένην πάσαν, και συγχρόνως μνήμην του αγίου μάρτυρος Ιουστίνου του Φιλοσόφου, η Ορθόδοξος Εκκλησία της Αλβανίας έχει την ιδικήν της ημέραν Κυρίου: την ημέραν της Αναστάσεως αυτής, σφραγιζομένην διά των Εγκαινίων του Ναού της Αναστάσεως. Όπως ο Κύριος εξήλθε νικητής εκ του τάφου και εσκόρπισεν εις την οικουμένην τας ακτίνας του φωτός της Αναστάσεώς Του, ούτω και η Εκκλησία αύτη εξήλθε νικήτρια εκ της μακράς περιόδου της δοκιμασίας και του πειρασμού, καθ᾿ ην ευρίσκετο κεκλεισμένη ωσεί «εις τάφον».

Καί νυν, διά του περικαλλούς τούτου Ναού της Αναστάσεως και δι᾿ όλων των ανεγερθέντων η εκ βάθρων ανακαινισθέντων Ιερών Ναών της, αλλ᾿ ιδιαιτέρως διά των εμψύχων ναών των πιστών της, σκορπίζει το φως της νίκης κατά του σκότους και του θανάτου, ο δε Καθεδρικός ούτος Ναός θα μαρτυρή εσαεί ότι «πύλαι άδου ου κατισχύσουσιν αυτής» (Ματθ. ις΄, 18-19).

«Πάντων των Αγίων μνημονεύσαντες», εν τη τελέσει της αναιμάκτου Θείας Λατρείας και εν τη «κλάσει του Άρτου», και μάλιστα των απ᾿ αρχής και μέχρις των εσχάτων Αγίων προστατών και μαρτύρων της τοπικής Ορθοδόξου Εκκλησίας της Αλβανίας, από των Ιερομαρτύρων Ελευθερίου και Βλασίου των πρώτων χριστιανικών αιώνων, του εν Δυρραχίω Αγίου Αστείου, του Αγίου Βασιλέως Ιωάννου Βλαδιμήρου, του νεομάρτυρος Αγίου Νικοδήμου εξ Ελμπασάν, μέχρι και του μεγάλου ισαποστόλου Κοσμά του Αιτωλού, εαυτούς και αλλήλους και πάσαν την ζωήν της Ορθοδόξου Εκκλησίας της Αλβανίας Χριστώ τω Θεώ παρατιθέμεθα. Αυτών τας πρεσβείας και την βοήθειαν επικαλούμεθα προς στερέωσιν του Ιερού τούτου Ναού και της αγίας Ορθοδόξου εν Αλβανία Εκκλησίας εις αιώνας αιώνων.

Ο Ιερός Ναός τον οποίον ενεκαινιάσαμεν σήμερον είναι καταφυγή διά πάντα άνθρωπον∙ πάροχος ζωής και εμπνεύσεως καλών έργων, υπηρέτης του ανθρώπου, μήτηρ στοργική, ιατρός και προστάτης, ελευθερωτής από ψυχικάς αιχμαλωσίας, μάρτυς της αληθείας, οδοδείκτης της πορείας προς την χαράν και την αιωνιότητα.

Συγχαίρομεν την Υμετέραν ερίτιμον Εξοχότητα, κύριε Πρόεδρε της Δημοκρατίας, την έντιμον Κυβέρνησιν της Αλβανίας και πάντας τους κατοίκους αυτής διά το απόκτημα τούτο, διά τον εγκαινισθέντα Ιερόν τούτον Ναόν, διότι αι εξ αυτού εκπεμπόμεναι ακτίνες φωτός και αγάπης, ενότητος και αδελφοσύνης, απευθύνονται προς πάντας και ωφελούν πάντας άνευ ουδεμιάς διακρίσεως.

Επιδαψιλεύομεν εις άπαντας τους συνεργούς του καλού τούτου έργου την από του Οικουμενικού Πατριαρχείου ευαρέσκειαν και ολόθυμον την πατρικήν και Πατριαρχικήν μας ευλογίαν και ευχόμεθα ολοψύχως όπως η Χάρις του Θεού ευεργετή όλους τους κατοίκους της Χώρας ταύτης και τον κόσμον άπαντα. Αμήν.