Χαιρετισμός του Προέδρου της Δημοκρατίας κ.Προκόπη Παυλόπουλου προς τους Ελληνιστές που διδάσκουν σε Ιταλικά Πανεπιστήμια

Χαιρετισμός 

του Προέδρου της Δημοκρατίας 

κ.Προκόπη Παυλόπουλου 

προς τους Ελληνιστές που διδάσκουν σε Ιταλικά Πανεπιστήμια

Κυρίες και Κύριοι,

Αφού σας ευχαριστήσω θερμώς για την παρουσία σας εδώ και την τόσο γενναιόδωρη ανταπόκρισή σας στην πρόσκλησή μου, επιτρέψατέ μου ν’ απευθυνθώ προς εσάς αφενός ως Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας και, αφετέρου, ως μέχρι πρότινος –φυσικά υπό την ευρεία του όρου έννοια, λόγω ειδικότητας- συνάδελφός σας εντός του χώρου της έρευνας και της διδασκαλίας στο πεδίο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Έχοντας πλήρη συνείδηση του επιστημονικού σας ρόλου και της αντίστοιχης αποστολής σας και αναλογιζόμενοι την Ιστορία και τον Πολιτισμό της μεγάλης Χώρας, στην οποίαν εξελίσσεται η υψηλή δημιουργικότητα της προσωπικότητάς σας, είναι δικαίωμά σας αλλά και χρέος σας –χωρίς τούτο να ενέχει ίχνος οιασδήποτε μορφής αλαζονείας- να διεκδικείτε την ιδιότητα των κληρονόμων και συνεχιστών της παράδοσης του Κλασικού Δυτικού Πολιτισμού, κορυφαίος εκπρόσωπος του οποίου είναι σήμερα ο Ευρωπαϊκός Πολιτισμός. Δηλαδή του Πολιτισμού που έχει ως κοιτίδα και λίκνο την παραλληλία και σύζευξη του Πολιτισμού της Αρχαίας Ελλάδας και της Αρχαίας Ρώμης, μ’ επίκεντρο τον Άνθρωπο και την Δημοκρατία. Ειδικότερα:

I. Το Αρχαίο Ελληνικό Πνεύμα, ιδίως κατά τον 5ο π.Χ. αιώνα, έφθασε στον κολοφώνα του, όταν προσέλαβε τις, συγκλονιστικές για την εποχή, αμιγώς ανθρωποκεντρικές του διαστάσεις. Και, πάνω σ’ αυτή την βάση και μεσ’ από την διαμόρφωση των πρώτων πραγματικών δημοκρατικών θεσμών –κατά κανόνα άμεσης δημοκρατίας- οδήγησε στην θεωρητικοποίηση της γνώσης και της εμπειρίας και, συνακόλουθα, στην θεμελίωση της Επιστήμης και της Φιλοσοφίας, τόσον υπό τις θεωρητικές όσον και υπό τις πρακτικές τους διαστάσεις κι εφαρμογές.

II. Η Ρώμη ήταν εκείνη, η οποία διαμόρφωσε την ιστορική «γέφυρα», πάνω από την οποία το Αρχαίο Ελληνικό Πνεύμα πέρασε για να ταξιδέψει προς την αιωνιότητα. Η Ρώμη, πρωτίστως μεσ’ από την στιβαρή δομή των θεσμών της Αυτοκρατορίας της και την συναφή κανονιστική δύναμη της έννομης τάξης της. Αλλά, όπως είναι αυτονόητο, και μεσ’ από την καθοριστικής σημασίας συνδρομή των, βαθειάς ελληνικής παιδείας, πνευματικών μορφών της. Οι οποίες δεν «σίγησαν» ούτε καν κατά την περίοδο της παρακμής της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Το αντίθετο μάλιστα.

III. Την σκυτάλη από την μεγαλειώδη Ρώμη πήρε η, ρωμαϊκής προέλευσης από πλευράς κρατικής δομής, Βυζαντινή Αυτοκρατορία, κυρίως μέσω των Λογίων του Ελληνικού Γένους μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης, οι οποίοι κατέρριψαν δια παντός τον ευτελή ιστορικώς μύθο της, δήθεν, «σκοτεινής» μεσαιωνικής περιόδου. Συγκεκριμένα, οι ως άνω Λόγιοι ανέλαβαν την ιστορική ευθύνη ν’ αναδειχθούν κληρονόμοι δύο, διαλεκτικώς συνδεόμενων μεταξύ τους, παραδόσεων. Και, για την ιστορική ακρίβεια, πρώτον, της παράδοσης του Ελληνικού Πνεύματος. Και, δεύτερον, της παράδοσης της Ορθοδοξίας, η οποία επικαιροποίησε αλλά και κορύφωσε –κατά τις γραφές της Καινής Διαθήκης και ιδίως των Ευαγγελίων- το κατ’ εξοχήν, όπως τονίσθηκε, συστατικό στοιχείο του Αρχαίου Ελληνικού Πνεύματος, δηλαδή τον Άνθρωπο, την αξία του και την ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητάς του, υπό όρους αρετής και αλληλεγγύης. Μ’ άλλες λέξεις οι Λόγιοι αυτοί υπήρξαν οι φύλακες, ταυτοχρόνως, της αρχαιοελληνικής και της ορθόδοξης παράδοσης.

IV. Κάπως έτσι διευκολύνθηκε βεβαίως ουσιωδώς ο ρόλος της Αναγέννησης στην διαιώνιση, την αναπαραγωγή και τον εμπλουτισμό του κατά τ’ ανωτέρω Ελληνορωμαϊκού Πολιτισμού, προκειμένου ν’ αρχίσει την δόμηση όλων των χαρακτηριστικών του μετέπειτα κλασικισμού του. Ο Διαφωτισμός αλλά και ο Ρομαντισμός –ομολογουμένως επαναστατικό δημιουργικό ρεύμα- εμπέδωσαν, καθένας κατά το μέρος που αναλογεί στην ιδιοσυστασία του, τον προμνημονευόμενο κλασικισμό, για να του προσδώσουν την τελική μορφή του «πυρήνα» του Δυτικού και του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού, όπως προεκτέθηκε.

V. Αυτά είναι τ’ αδιάσειστα ιστορικά τεκμήρια, τα οποία θεμελιώνουν την, καθολικώς πια αποδεκτή επιστημονικώς αλλά και πολιτικώς, άποψη, ότι το αέτωμα του όλου Ευρωπαϊκού Οικοδομήματος στις μέρες μας στηρίζεται σε τρεις πυλώνες: Την Αρχαία Ελλάδα, μεσ’ από το ανθρωποκεντρικό της Πνεύμα και την εξίσου ανθρωποκεντρική Δημοκρατία της, την Ρώμη, μεσ’ από την θεσμική Κρατική Δομή της και την Έννομη Τάξη της και, τέλος, την Χριστιανική Διδασκαλία, μεσ’ από τις ανθρωπιστικές αρχές της αγάπης και της αλληλεγγύης, ως βάσεις κάθε δημοκρατικώς εγγυημένης κοινωνικής συνοχής.

Αυτή την μεγαλειώδη και αναντικατάστατη για την Ανθρωπότητα, στην κυριολεξία, πνευματική παράδοση του Δυτικού και, κυρίως, του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού υπηρετείτε, με κύρος και συνέπεια, στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα της Ιταλίας. Μιας Ιταλίας, που με βάση τον ιστορικό της ρόλο και την ποικιλόμορφη δύναμη του Λαού της συνιστά, κυρίως σήμερα, βασική αντηρίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και κινητήρια δύναμη της πορείας προς την τελική Ευρωπαϊκή Ενοποίηση. Σας ευχαριστώ, και πάλι, θερμώς για την ανεκτίμητη προσφορά σας. Και δεσμεύομαι ενώπιόν σας, κατά την διάρκεια της θητείας μου ως Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας αλλά και εν συνεχεία, ν’ αρθώ στο ύψος των περιστάσεων, ως αρωγός και συμπαραστάτης κατά την επιτέλεση της υψηλής αποστολής σας.