«ΤΟ ΓΑΡ ΓΡΑΜΜΑ ΑΠΟΚΤΕΙΝΕΙ, ΤΟ ΔΕ ΠΝΕΥΜΑ ΖΩΟΠΟΙΕΙ» - ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΟΤΤΑΔΑΚΗΣ

«ΤΟ  ΓΑΡ  ΓΡΑΜΜΑ  ΑΠΟΚΤΕΙΝΕΙ,  ΤΟ  ΔΕ  ΠΝΕΥΜΑ  ΖΩΟΠΟΙΕΙ»

Σχολιασμός στα του π. Αναστασίου Γκοτσόπουλου. 

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ  ΚΟΤΤΑΔΑΚΗΣ

1.   «Ο Θεός μέσω του Ιησού Χριστού μας αξίωσε να υπηρετήσουμε την Καινή Διαθήκη, «ου του γράμματος, αλλά του πνεύματος» -«όχι το γράμμα του ‘νόμου’, αλλά το Πνεύμα του Θεού». «Το γαρ γράμμα αποκτείνει, το δε πνεύμα ζωοποιεί»- «Γιατί το γράμμα του νόμου -ο τυπικισμός- οδηγεί στο θάνατο, ενώ το Πνεύμα δίνει ζωή»- 2Κο.3,4-6. Δυο πράγματα απλά και καθαρά! Και αβυσσαλέα η μεταξύ τους διαφορά! Και εδώ ομιλεί ο Απόστολος Παύλος, όχι ένας τάχα μου εκστασιασμένος μοναχός !

         Διάβασα, προσεκτικά, π. Αναστάσιε, όπως πρότερες, και την τελευταία εξονυχιστική μεμψιμοιρία σας κατά της Συνόδου της Κρήτης. «Το γαρ γράμμα αποκτείνει». Διάβασα και την εμπεριστατωμένη θετική αναφορά στην ίδια Σύνοδο του Επισκόπου Αβύδου κ. Κυρίλλου, Καθηγητή της Θεολογικής Αθηνών. «Το δε Πνεύμα ζωοποιεί», Μου ανάπαψε την ψυχή! Καθένας διαλέγει, αυτό που του πάει!

2.     Είχα διαβάσει και την παρέμβαση της Σύναξης των «Ηγουμένων και Αντιπροσώπων των είκοσι Μονών του Αγίου Όρους» για τη Σύνοδο της Κρήτης, χωρίς να γνωρίζω το παρασκήνιο που αναφέρετε στο γραπτό σας. Είχα διαγνώσει, λοιπόν, παρευθύς περιχαρής γραφίδα και πνεύμα Γοντικάκειο. Του γνωστού Αγιορείτη Ηγούμενου και Προηγούμενου π. Βασιλείου, βαθυστόχαστου ορθόδοξου θεολόγου νυν. Τον οποίο, ας μου συγχωρηθεί, έχω και κρατώ μέσα μου πιο πολύ, ως την ωραία, ζωντανή, χαρωπή, νεανική χριστιανική ψυχή και μορφή του δυο χρόνια νεώτερου συμφοιτητή, κατέναντι οι δυο, αλληλοδιάδοχα σε δυο μηχανές στη Διεκπεραίωση της «Ζωής», και, πλάι-πλάι, στο τραπέζι στην κατασκήνωση των Χ. Μ. Ο. -Παρνασσός, Καλοκαίρι 1956. Το όνομα και το ανωτέρω γραπτό του μόνο είναι το σημείο συνάντησής μου με την επίσης αναλυτική και επίσης μεμψίμοιρη αναφορά σας στην ανωτέρω παρέμβαση των Αγιορειτών … «θεσμικών».

       Δεν τη βρήκατε τροχοδρομούσα  στη δική σας γραμμή, να καταγγέλλει τη Σύνοδο ανοιχτά, αλλά να την αντιμετωπίζει διπλωματικά, ανεκτικά! Δε φαίνεται να σας είπε τίποτα το εκπεμφθέν με νόημα και νεύμα προς κάθε μεριά Γοντικάκειο-Αγιορείτικο «θεσμικό» καίριο σήμα: «Δεν υπάρχει λόγος ταραχής, εφ΄ όσον ευρίσκεται μεθ’ ημών ο αναστάς Κύριος»! Βλέπετε πατάει γερά στο «Πνεύμα που ζωοποιεί», όχι στο «το γαρ γράμμα που αποκτείνει»! Καθώς, «ως φωνή υδάτων πολλών, ως φωνή βροντής» -Απ.14,2- θυμίζει σε όσους το λησμονούν, το κυρίαρχο και ουσιαστικό, ποιος είναι «μέχρι τη συντέλεια των αιώνων» ο άμεσα, ζωντανά και σταθερά στην Εκκλησία παρών! «Ο αναστάς Κύριος», ως νικητής του θανάτου και θριαμβευτής!

      Εμένα, που με τη σειρά μου θα ήθελα την παρέμβαση αυτή των Αγιορειτών «θεσμικών» ανοιχτά και καθαρά υπέρ της Συνόδου θετική, μου γέμισε την ψυχή «πίστη, ελπιζομένων υπόσταση, πραγμάτων έλεγχο ου βλεπομένων» -Εβρ.11,1- η απευθυνόμενη προς όλους αφυπνιστική Γοντικάκεια-των Αγιορειτών «θεσμικών» φωνή. «Εφ΄ όσον ευρίσκεται μεθ’ ημών ο αναστάς Κύριος, δεν υπάρχει λόγος ταραχής». Γιατί με βεβαιώνει ότι, πανσθενής οιακοστρόφος στο πλοίο της Εκκλησίας σε βάθος χρόνου είναι μόνο «ο αναστάς Κύριος»!

3.           Μου προκάλεσε αλγεινή εντύπωση, η ζέση -«η καρδία υμών καιομένη εν υμίν»- Λουκ.24,32- με την οποία προσπαθείτε να εξηγήσετε-πείσετε ότι, «η παλιά μου τέχνη κόσκινο», η διακοπή του μνημόσυνου Αρχιερέως «μηδίσαντος» -έλαβε μέρος και επικροτεί ή απλώς επικροτεί- τα της Συνόδου της Κρήτης, δεν είναι σχίσμα! Επί πλέον, οποίον καημό αναδείχνει η παράθεση της σχετικής με τη μη διακοπή ακόμη του μνημόσυνου του μακαριστού Αθηναγόρα επιστολής Γοντικάκη 1968 -προσέξτε, γιατί εδώ κρατώ σημείωση για την τρίτη  υπογραφή- και εκείνης του 1970 με τη διακοπή, αλλά μόνη την π. Βασιλείου υπογραφή, και τη σημείωση, «εκ μέρους της Αδελφότητας»! Πόσο σας θλίβει, δηλαδή, που ο ογδοντάχρονος τώρα Γέροντας π. Βασίλειος, δεν επαναλαμβάνει την «κουτουράδα» του τριαντάχρονου ενθουσιώδη ρέκτη της περιβόητης «στροφής στην Ορθοδοξία» νοούμενης ως Αντί-Δύσης!

       Διό και, «σαν τον πνιγμένο που πιάνεστε από τα μαλλιά του» προσπαθείτε να αρπαχτείτε από τις … «αποκαλύψεις» του Θεού στο μοναχό Εφραίμ Κατουνακιώτη ! «Θου, Κύριε, φυλακήν τω στόματι μου».

4.     Ωστόσο ! Μπορώ να συμφωνήσω με το περίτεχνο και «ακροβατικό» της επιστολής π. Βασιλείου που επικαλείσθε, για το ότι δεν είναι σχίσμα «η διακοπή του  μνημόσυνου  Αρχιερέως …». Όχι όμως για άλλο λόγο, παρά γιατί πάει πολύ να καμώνεται ο καθένας ότι κάτι είναι, και κάτι κάνει ! «Τὶ σεαυτὸν ποιεῖς ποιμένα, πρόβατον ὤν; τὶ γίνῃ κεφαλή, ποῦς τυγχάνων; τὶ στρατηγεῖν ἐπιχειρεῖς, τεταγμένος ἐν στρατιώταις»-Θεόδωρος Στουδίτης

     Αλλά! Με τα θεολογικά που διδάχτηκα και γνωρίζω, ένας και μόνος είναι ο Αρχιερέας της Εκκλησίας και η πηγή των σωτήριων εκ της Αρχιεροσύνης του δωρεών, ο Σταυρωθείς και Αναστάς Ιησούς Χριστός! Ο οποίος κοινώνησε την Αρχιεροσύνη και της σωτήριες δωρεές της στους Αποστόλους του, οι Απόστολοι, στους κατά τον Άγιο Ιγνάτιο το Θεοφόρο «εις τύπον και τόπον Χριστού» κατά τόπους Επισκόπους, προεστώτες της Ευχαριστίας, κι αυτοί, στους κοινωνούντες με αγάπη μαζί του πρεσβυτέρους-ιερείς, προεστώτες της Ενοριακής Ευχαριστίας.

      Αυτά δε σημαίνουν ότι, αυτή η απλή λειτουργική εκφώνηση, «του Αρχιεπισκόπου ημών τάδε», είναι το κουμπί που συνδέει-κοινωνεί εν αγάπη Πρεσβύτερο-ιερέα, προεστώτα της Ενοριακής Ευχαριστίας και «εις τύπον και τόπον Χριστού» τοπικό Επίσκοπο, στη θέση του οποίου και ως εντολοδόχος του οποίου ενεργεί; Άρα δεν είναι το κουμπί που καθιστά ενεργό, και την ιεροσύνη του Ιερέα και τις δωρεές που προκύπτουν από όσα ως προεστώς της Ενοριακής ευχαριστίας τελεί; Οπότε η διακοπή του μνημόσυνου του τοπικού Αρχιερέα, η διακοπή της απλής εκφώνησης, «του Αρχιεπισκόπου ημών τάδε», δεν καθιστά de facto αυτό-ανενεργό την Ιεροσύνη του; Δεν την καταργεί, η Ιεροσύνη είναι ανεξάλειπτο μυστήριο, αλλά ως ακοινώνητη εν αγάπη με τον τοπικό Επίσκοπο, δεν την καθιστά ανενεργό και άπρακτη;

5.           Από αυτά κι αυτά και άλλα, τίθεται το ερώτημα, τι είναι «η επίσημη «θεσμική» έκφραση» του Αγίου Όρους, δηλαδή, «οι Ηγούμενοι και οι Αντιπρόσωποι των είκοσι Μονών του»; Είναι ανώτεροι από τους τοπικούς Ποιμενάρχες της Εκκλησίας και τη Σύνοδό τους, -και βέβαια, τους συγκροτήσαντες την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Ορθοδοξίας; Συγκροτούν κάποιο άτυπο «ορθόδοξο» Ιεροεξεταστικό Δικαστήριο ενώπιον του οποίου καλούνται οι Κανονικώς Προεξάρχοντες του κατά τόπους ορθόδοξου Ποιμνίου, της Ευχαριστιακής Κοινωνίας του, να απολογηθούν «ως μηδίσαντες»; Ποιο το «κανονικό» ποίμνιο αυτών, που κατέφυγαν στις Ερημιές και τα Μοναστήρια να σώσουν την ψυχούλα τους, με αφοσίωση στο χρέος της προσευχής ως μαρτυρεί και η σε πρώτο ενικό πρόσωπο, όχι πρώτο πληθυντικό, «καρδιακή προσευχή» -«Κύριε, Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησόν με τον αμαρτωλόν»; Να μην προσθέσω, η και τόσο διαφορετική και από εκείνη του απλού βυρσοδέψη της Αλεξάνδρειας, που δίδαξε στον Όσιο και Μέγα Αντώνιο την ταπείνωση! - Αναστάσιος, 16.5.2017. Μήπως θα ήταν πιο ωφέλιμο, και πιο «κανονικό» να αντιμετωπίσουν, μάλιστα, αυστηρά το σωρείτη «μοναχών» και «Γερόντων» -το αυτί μου πήρε και«Γεροντισσών»- που από έντυπες και ηλεκτρονικές «Εφημερίδες» και Ιστοσελίδες «αποκαλύπτουν» τάχα μου «προορατικά» διάφορα «άρρητα και  αθέμιτα», και κάθε άλλο παρά άξια του στοιχειώδους μοναχικού κύρους και συνακόλουθου σεβασμού;

6.    Το ψευτοείδωλο του Οικουμενισμού. Από την περιβόητη «στροφή στην Ορθοδοξία» -δεκαετία του 1960- επιπολάζει παρ’ ημίν και δη και υπέρ-αυτό-θαυμαστικά ως παρεπόμενο αυτής μια «Ορθοδοξία», που ως θα έλεγε κανείς, δεν είναι τίποτε πιο πολύ από μια κοινή, κοινότατη «Ορθοδοξία Αντί-Δύση»! Ήρθε όμως σήμερα και η ανάπτυξη της τεχνολογίας, ηλεκτρονικής επικοινωνίας, πολυμέσων κλπ που έκανε πανανθρώπινο κτήμα γνωστικά τους διάφορους τρόπους ζωής, τους διάφορους πολιτισμούς. Απέναντι σ’ αυτούς κάποιοι ορθόδοξοι εκκλησιαστικοί ηγέτες και όχι μόνο, πιστοί στο βασικό χρέος του ευαγγελισμού του κόσμου προτείνουν και ανοίγουν διάλογο, όπως με τους Ετερόδοξους χριστιανούς και μαζί τους. Και κάποιοι άλλοι, πανικόβλητοι μπρος στο παρόν που μας βρήκε «κακό» -για το οποίο υποτίθεται δε φέρουν ευθύνη και οι ορθόδοξοι(sik)»- παρά και αντίθετα με το βασικό χρέος ευαγγελισμού του κόσμου … προτιμούν την Ορθοδοξία μέσα σε μια γυάλα, σε αυτό-εγκλεισμό «ίνα μη μιανθή»! Και αυτό μπορεί να είναι μια στάση σεβαστή Το πράγμα όμως χαλάει πολύ -έχει χαλάσει, δηλαδή- από τη στιγμή που οι δεύτεροι αυτό-χρίονται αυθεντικοί εκφραστές της Ορθοδοξίας, και, υποψιάζονται και κατηγορούν συλλήβδην τους πρώτους ότι την προδίδουν και την ξεπουλούν στο όλο ανωτέρω μείγμα και παρόν, που ανάγουν σε ψευτοείδωλο με το όνομα «Οικουμενισμός»!

        «Θου, Κύριε, φυλακήν τω στόματί μου …» και εδώ!  Αλλά! Και ιδού μεταξύ άλλων τι γράφει, πώς αντιμετωπίζει  σοβαρά και υπεύθυνα το θέμα, χωρίς να χρειάζεται άλλη σύσταση  ο γνωστός Πρωτοπρεσβύτερος π. Γεώργιος Φλορόφσκυ. «Η τραγωδία της χριστιανοσύνης είναι ακριβώς ότι η αλήθεια του Θεού κατανοείται ακόμη με διαφορετικούς τρόπους … Η Οικουμενική Κίνησις είναι, πρωταρχικά μια συναδέλφωσις που βρίσκεται στο δρόμο των αναζητήσεων. Ένα τόλμημα, ή μια περιπέτεια, και όχι ένα κατόρθωμα … Ως μέλος και ιερεύς της Ορθοδόξου Εκκλησίας, πιστεύω ότι η Εκκλησία μέσα στην οποία βαπτίστηκα και ανατράφηκα είναι η Εκκλησία, η αληθινή Εκκλησία. … Είμαι υποχρεωμένος, λοιπόν, να θεωρώ όλες τις υπόλοιπες χριστιανικές Εκκλησίες ως ελαττωματικές … Γι αυτό η ένωσις των χριστιανών για μένα σημαίνει ακριβώς την παγκόσμια επιστροφή των άλλων στην Ορθοδοξία … Ξέρω καλά ότι η αξίωσίς μου … θα θεωρηθή ότι είναι μια εγωιστική και μάταιη απαίτησις … Το μόνο όμως που λογικά μου επιβάλλεται να κάνω είναι να διακηρύξω την πίστι μου, να την εκφράσω με τέτοιον τρόπο, ώστε οι φτωχές μου  λέξεις να μην αμαυρώσουν την αλήθεια …Δεν είμαι σε θέση να κάμω τίποτε άλλο. Αλλά με κανένα τρόπο δεν είμαι διατεθειμένος να θέσω κανέναν «εκτός Εκκλησίας». Η ¨κρίσις» έχει δοθή στον Υιό ! Κανείς δε διορίστηκε για να προλαμβάνη την κρίσι Του … Η Εκκλησία, βέβαια, έχει τη δική της εξουσία μέσα στην ιστορία … να κηρύττη και να διαφυλάττη το λόγο της αλήθειας. Υπάρχει κάποιος κανόνας πίστεως και τάξεως … Οτιδήποτε βρίσκεται πέραν τούτου είναι «ανωμαλία». Αλλά, η «ανωμαλία» πρέπει να θεραπεύεται, όχι απλώς να καταδικάζεται. Αυτή είναι η δικαίωσις για τη συμμετοχή του ορθόδοξου στον οικουμενικό διάλογο, με την ελπίδα ότι με τη μαρτυρία του η Αλήθεια του Θεού είναι δυνατόν να κερδίση ανθρώπινες υπάρξεις» !!    

7.   Ενδιαφέρον Παρένθετο.  Στην Επιστολή Γοντικάκη της 21.11.1968, όπου εξηγείται η μη ακόμα διακοπή του μνημόσυνου του μακαριστού Πατριάρχη Αθηναγόρα από τη Μονή Σταυρονικήτα, τρίτο όνομα-υπογραφή είναι του ονομαστού και τότε μοναχού Παϊσίου, ενώ την Επιστολή της 7.10.70, όπου η διακοπή του μνημόσυνου του μακαριστού Πατριάρχη Αθηναγόρα υπογράφει μόνο ο Καθηγούμενος της Ι. Μ. Σταυρονικήτα Αρχιμ. Βασίλειος Γοντικάκης «εκ μέρους της αδελφότητος»! Ενδιάμεσα όμως, συγκεκριμένα, τρεις μήνες και κάτι μετά πρώτη Επιστολή Γοντικάκη-21.11.1968- στην Επιστολή του μοναχού Παϊσίου προς Αρχιμανδρίτη Χαράλαμπο Βασιλόπουλο -«Ορθόδοξος Τύπος» -1.3.1969- ο νυν Όσιος Παϊσιος γράφει: 1. «Εις τους καιρούς μας βλέπομεν ότι πολλά πιστά μέλη της Εκκλησίας μας, μοναχοί και λαϊκοί έχουν δυστυχώς αποσχισθή από αυτήν εξ αιτίας των φιλενωτικών. Έχω την γνώμην ότι δεν είναι καθόλου καλόν να αποχωριζώμεθα από την Εκκλησίαν κάθε φοράν που θα πταίη ο Πατριάρχης, αλλά από μέσα, κοντά στην Μητέρα Εκκλησία έχει καθήκον και υποχρέωσι ο καθένας να αγωνίζεται  με τον τρόπον του. 2. Το να διακόψη το μνημόσυνο του Πατριάρχη, να αποσχισθή και να δημιουργήση δικήν του Εκκλησίαν και να εξακολουθή υβρίζοντας τον Πατριάρχην, αυτό νομίζω είναι παράλογον. 3. Εάν δια την α ή την β λοξοδρόμησι των κατά καιρούς Πατριαρχών χωριζώμεθα και κάνωμε δικές μας εκκλησίες -Θεός φυλάξοι- θα ξεπεράσωμε και τους Προτεστάντες ακόμη. Εύκολα χωρίζει κανείς και δύσκολα επιστρέφει.  4. Επειδή συνέβη στο καλύβι των -ομιλώ δια τα εν Αγίω Όρει- να υπάρχη Ναός, ενόμισαν ότι μπορούν να κάνουν τη δική τους ανεξάρτητη Εκκλησία. Εάν οι φιλενωτικοί δίνουν το πρώτο πλήγμα στην Εκκλησία, αυτοί, οι ανωτέρω, δίνουν το δεύτερο» -Αναστάσιος, 7.3.2017, «Επιστολής … Παϊσίου Ανάγνωση».

           Το ερώτημα είναι, από ποια Επιστολή συνάγεται ότι ο τότε ονομαστός μοναχός, νυν Όσιος Παϊσιος διέκοψε το μνημόσυνο του μακαριστού Πατριάρχη Αθηναγόρα; Δεν επαναλαμβάνω το αυτονόητο, αφού δεν ήταν πρεσβύτερος -ιερέας τι να διακόψει; Απλώς επισημαίνω, στη δεύτερη Επιστολή Γοντικάκη -7.10.70- όπου η διακοπή του μνημόσυνου,  υπάρχει μόνο η δική του υπογραφή, ενώ στην πρώτη -21.11.1968- όπου εξηγείται η μη ακόμα διακοπή του μνημόσυνου, υπάρχουν τρεις υπογραφές με τρίτη του μοναχού Παϊσίου. Αλλά, μετά τρεις μήνες και κάτι -1.3.1969- ο ονομαστός μοναχός και νυν Όσιος Παϊσιος αντιτίθεται ρητά στο τοιούτον -«αυτό είναι παράλογον»! «Ουδέν σχόλιον» !

                                                              

Με, «την αγάπην την πρώτην, ην ουκ αφήκα»

Αθανάσιος Κοτταδάκης