Ἡ «ἐπίμαχη» ἐπιστολή τοῦ Πατριάρχου - ὑπό Ἀρχιμ. Βασιλείου Μπακογιάννη

 Ἡ    «ἐπίμαχη» ἐπιστολή τοῦ Πατριάρχου

ὑπό Ἀρχιμ. Βασιλείου Μπακογιάννη

Ὁ  π.  Κωνσταντίνος Μάρκοβιτς, καθηγητής τῆς Θεολογικῆς Ἀκαδημίας Ἁγίας Πετρουπόλεως, δημοσίευσε ἄρθρο ( «Ρομφαία»13.8.21) μέ τίτλο « Ἀναγνωρίζουσα εις το ακέραιον την επί του θέματος αποκλειστική αρμοδιότητα της Εκκλησίας της Ρωσίας…». Ὁ τίτλος του εἶναι   ἕνα ἀπόσπασμα ἀπό μιά ἐπιστολή πού ἔστειλε (26.8.1992),  ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης (ἐφεξῆς, Φανάρι)  στόν Πατριάρχη Ρωσσίας Ἀλέξιο,  γιά τό ζήτημα τῆς Οὐκρανίας.  Περιληπτικῶς.     

      Τό Φανάρι,  στή συγκεκριμένη ἐπιστολή,  ἐπιδοκιμάζει τήν καθαίρεση τοῦ Μητροπολίτη Κιέβου Φιλαρέτου,  ἀναγνωρίζοντας ταυτοχρόνως   στό  ἀκέραιο τό δικαίωμα τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ρωσσίας (ἐφεξῆς,  Μόσχα)  νά ἔχει ὑπό τήν ἐξουσία  της τήν Οὐκρανία. Ὅμως, στή συνέχεια (2018) τό Φανάρι ἀνακάλεσε, αὐτό πού ξεκάθαρα ἔγραφε καί ὑπέγραφε στήν ἐπιστολή, δίδοντας ἔτσι στόν ἀρθρογράφο, π. Κων/νο Μάρκοβιτς,  τήν ἀφορμή νά  ἐπικρίνει τό Φανάρι.

       Μέ τά δεδομένα τῆς ἐποχῆς ἐκείνης (1992) καλῶς    ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης στήριξε τή Μόσχα  σ'αὐτή τήν κρίσιμη στιγμή. Διαφορετικά, θά ἰσχυροποιοῦσε τόν  Φιλάρετο, μέ ὅ,τι αὐτό  θά σήμαινε γιά τήν Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας. Ὅμως, στή συνέχεια , καί στό ἴδιο ἔτος,  1992,   τά δεδομένα ἄλλαξαν. Ἡ Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας   σχίσθηκε στά τρία.   Καί φθάσαμε στό 2018 μέ τήν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ νά σπαράζεται ἀκόμα   ἀπό τά σχίσματα!

     Αὐτό ἀκριβῶς ἦταν πού ἀνάγκασε τό Φανάρι, νά ἀλλάξει στάση ἐπί τοῦ θέματος. Καί τί νά ἔκανε;  Νά παρέμενε ἁπλῶς θεατής σ'αὐτό τό δρᾶμα;  Νά ἔβλεπε  τόν ἀσθενῆ  τραυματισμένο καί ματωμένο, καί νά στρέφει ἀλλοῦ τό πρόσωπό του;   Μά ἡ Οὐκρανία δέν ἦταν ὑπό τήν ἐξουσία του! Τό ἴδιο τό Φανάρι ἀναγνώρζε ἐγγράφως (στήν ἐπιστολή)  τό δικαίωμα τῆς  Μόσχας νά διοικεῖ  τήν Οὐκρανία!     Καί ποιός  ἔδωσε  στή Μόσχα αὐτό τό δικαίωμα; Τό Φανάρι! Ἔ, λοιπόν, ἦρθε ἡ ὥρα νά τό ἀκυρώσει!

        Ὅταν  συντρέχει  λόγος, ἡ  Ἱ. Σύνοδος  ἀκυρώνει    ἀκόμα καί τό Μυστήριο τῆς Ἀρχιερωσύνης, ἐπαναφέροντας τόν φορέα της στήν τάξη τῶν λαϊκῶν! Καί ἡ Ἱ. Σύνοδος τοῦ Φαναρίου, προκειμένου νά φέρει τήν εἰρήνη στήν Οὐκρανία,  ἀκύρωσε τή  συμφωνία, δηλ. τό  προνόμιο πού ἡ ἴδια  Σύνοδος  ἔδωσε στή Μόσχα  (1686),  γιά νά ἔχει  (ἡ Μόσχα) ὑπό τήν ἐξουσία της  τήν Οὐκρανία, καί μάλιστα, ἄς μήν τό  ξεχνᾶμε,  μέ ὅρο, πού  Κίεβο καί  Μόσχα δέν  τήρησαν! Καί μόνο γι' αὐτή τήν ἀθέτηση, τό Φανάρι, εἶχε κάθε λόγο νά ἀκυρώσει τή συμφωνία! Ὅμως, ἔδειξε ἐπ΄αὐτοῦ μακροθυμία. Τώρα,  μπρός σ'αὐτό τό δρᾶμα, πού διαδραματίζεται στήν Οὐκρανία, ἔπρεπε  νά ἀκυρωθεῖ ἡ συμφωνία, ὅπερ καί ἐγένετο.

       Μέ τήν ἀκύρωση,λοιπόν, αὐτή,   ἡ Οὐκρανία ἐπανῆλθε στήν πλήρη δικαιδοσία τοῦ Φαναρίου,  γι'αὐτό καί τό Φανάρι ἐξέδωσε (2018) τό  γνωστό «Ἑνωτικό Τόμο». Ἀπό ἐκείνη τή στιγμή  ἡ  Μόσχα ἔπαψε πιά νά ἔχει δικαιώματα ἐπί τῆς Οὐκρανίας, ὅπως ἐπίσης  ἔπαψαν νά ἰσχύουν καί οἱ σχετικές της ἀποφάσεις  γιά τό θέμα τοῦ Φιλαρέτου καί λοιπῶν. Δέν πρόκειται, λοιπόν,  γιά εἰσπήδηση τοῦ Φαναρίου σέ ξένη δικαιοδοσία, ἀλλά γιά ἐξάσκηση ἑνός νομίμου δικαιώματός του. Καί εἶναι ἀπορίας ἄξιον πώς μερικοί δέν κατανοοῦν οὔτε τά αὐτονόητα...!

Τό ὅτι, μετά ἀπ'αὐτή  τήν κίνηση τοῦ Φαναρίου, τό πρόβλημα στήν Οὐκρανία ἐπιδεινώθηκε, δέν φταίει τό Φανάρι, ἀλλά φταῖνε,  ὅσοι, γιά διαφόρους (ὠφεμελιστικούς!) λόγους,  ἀντιστέκονται στήν κίνηση  τοῦ Φαναρίου, ρίχνοντας  ἐξ ὁλοκλήρου  τίς εὐθύνες  στό Φανάρι! Μά ἄν  συμφωνοῦσαν  μαζί του,  δέν θά ὑπῆρχε πρόβλημα! Πῶς, λοιπόν, φταίει τό  Φανάρι; Δηλαδή,  ὅλοι αὐτοί, εἶναι ἀθῶοι γιά τό «αἷμα» πού χύνεται στήν Οὐκρανία;!

Ἐπί τῇ εὐκαρίᾳ, τό Φανάρι,  ὅταν συντρέχει λόγος,  μπορει νά ἀκυρώσει  λ.χ. καί τό Πατριαρχεῖο τῆς Ρωσσίας,  πού τό ἴδιο  παραχώρησε (1589)  στή Ρωσσία,   καί νά  ἐπαναφέρει τή Ρωσσία,  ὑπό τήν πλήρη δικαιοδοσία του!  Τό ἴδιο μπορεῖ νά κάνει π.χ. καί στό Πατριαρχεῖο  Σερβίας, ὅταν συντρέχει λόγος, νά τό ἀκυρώσει, γιατί ἀκριβῶς χορογήθηκε  ἀποκλειστικῶς ἀπό  τό Φανάρι, καί νά ἐπαναφέρει τήν τοπική Ἐκκλησία ὑπό τήν δικαιοδοσία του κ.λ.π.! (Εἴπαμε,  ἀκυρώνεται ἀκόμα, ὅταν συντρέχει λογος,  καί τό μυστήριο τῆς Ἀρχιερωσύνης!). Ἐκτός βεβαίως ἀπό τά Πατριαρχεῖα Ἀλεξανδρείας, Ἀντιοχείας, Ἱεροσολύμων, καί τῆς Αὐτοκεφάλου Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου, γιατί τά προνόμιά τους, δικαιώματά τους, εἶναι κατοχυρωμένα ἀπό  Οίκουμενικές Συνόδους! ( Η΄τῆς Γ΄καί ΛΣΤ'Πενθέκτης).  

                 Στή συνέχεια ὁ καθηγητής  π. Κων/νος Μάρκοβιτς,  ἀμφισβητεῖ τό δικαίωμα τοῦ Φαναρίου (οὐδέποτε τό ἀναφέρει ὡς Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο...!), νά ἀποφασίζει  ἀπό μόνο του, χωρίς τή συμμετοχή καί ἄλλων Προκαθημένων, γιά  θέματα τοπικῶν  Ἐκκλησιῶν.  Ἐφόσον, λοιπόν,  ὑπάρχει ἐκ μέρους του αὐτή ἡ  ἀμφισβήτηση,  θά πρέπει  νά προβληματισθεῖ, κατά πόσο ἡ ἀνακήρυξη τῆς Ἐκκλησίας   του σέ Πατριαρχεῖο,   εἶναι ἔγκυρη,  γιατί ἀκριβῶς δόθηκε  μέ ἀποκλειστική ἀπόφαση τοῦ Φαναρίου! 

   Τό  κίνητρο πρός ἐπίλυση τοῦ προβλήματος τῆς χειμαζομένης Ἐκκλησίας τῆς Οὐκρανίας, πρέπει νά εἶναι ἕνα καί μόνο ἕνα:  Παντί τρόπῳ, ἡ ἐξάλειψη τῶν σχισμάτων, καί ἡ ἑνότητα  Ἐκκλησίας. «Ἕνα ( λέει ὁ Μ. Βασίλειος)  πρέπει νά εἶναι τό κύριο μέλημα, ὅσων  ἐργάζονται γιά τόν Κύριο γνησίως (!) καί  ἀληθινῶς!  Νά ἑνώσουν τίς Ἐκκλησίες, πού εἶναι χωρισμένες!» ( Ἐπιστολή 114. P.G. 32:528).

    Μερικοί  πού διοικοῦν τήν  Ἐκκλησία,  ἀσκοῦν μέ τό παραμικρό οἰκονομία ἤ καί αὐθαιρεσία, ἀλλά,  στό  θέμα τῆς Οὐκρανίας, πού σκανδαλίζονται καί ἀπολύονται ψυχές,  ἐπιμένουν  στήν ἀκρίβεια...! Ἆρα γε  γιατί; Ἀπό σεβασμό στίς ἐκκλησιαστικές διατάξεις ἤ γιά κάτι ἄλλο; Πάντως «Θεός οὐ μυκτηρίζεται»  (Γαλ. 6:7).