ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ ΔΑΚΡΥ
ΜΝΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΙΜΗΣ
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΟΤΤΑΔΑΚΗΣ
Είναι κοντά είκοσι μέρες τώρα που κάθε
βράδυ μιλάω με Καλάβρυτα. Μιλάω με την εγγονή μου που υπηρετεί ως Ψυχολόγος στο
εκεί «Ειδικό Δημοτικό Σχολείο», και χτες πήγε για προσκύνημα στο Γολγοθά των
Καλαβρυτινών, 13 Δεκεμβρίου 1943. Αυτόν που μας θύμισε δωρικά, βιωματικά, στοχαστικά το γραπτό του
δεκατετράχρονου μαθητή Ιωάννη Πιέρρου. Γραπτό που για όσους έχουν διαβάσει και
ξέρουν, έδειξε ότι και άκουσε, και διάβασε, και έμαθε, και κάτι ιερό, κι
ευλαβικό, κι ελληνικό ένιωσε μέσα του και πολύ όμορφα κατέθεσε. Προσέξτε, όλα
αυτά, και εδώ είναι το σημαντικό, σε μια εποχή που τα περισσότερα παιδιά έχουν
… «συναρπαχτεί» από το κινητό, τα εξ αυτού «διαδικτυακά», και συχνά τίποτε
περισσότερο. Ευτυχώς όμως και τούτα τα δύσμοιρα χρόνια, όπως πάντα υπάρχει και
η μερίδα που κρατάει μέσα της το κάτι τις!
Για προσκύνημα στο Γολγοθά των Καλαβρυτινών-συν Αγία Λαύρα, Μ. Σπήλαιο, Πάτρα-είχα φέρει τη δεκαετία του Εβδομήντα, μαθητές/τριες του Γυμνασίου-Λυκείου(Παράρτημα) Σπετσών, παιδιά νησιού και τόπου, όπου κάθε γωνιά και πέτρα αποπνέει ηρωισμό. Στα Καλάβρυτα βρέθηκα επίσης το 1994, 21-26 Ιουλίου. Ήταν η χρονιά που ο λίαν αγαπητός, όσο και σεβαστός Μητροπολίτης πρώην Καλαβρύτων και Αιγιαλείας Αμβρόσιος παρείχε φιλοξενία στην «9η Συνάντηση Γνωριμίας και Επικοινωνίας Νέων»!
Πάω τώρα εκεί που ήθελα να καταλήξω, λίγο
πιο παλιά, καλοκαίρι 1950-52, θυμάμαι καλά. Κατασκήνωση Χ.Μ.Ο. Μέσου Αθήνας
Πειραιά στην Αγία Παρασκευή Χαλανδρίου, Υπαρχηγός ο Θεολόγος της «Ζωής»
Δημήτριος Τρακατέλλης, δεν προσθέτω λέξη, γνωστά τα μεγάλα κατοπινά! Κυριακή
μετά τον εκκλησιασμό και ανεβαίνουμε την Αγίου Ιωάννου σε παράταξη όλοι οι
κατασκηνωτές, βήμα νεανικό, τραγούδι ολόψυχο. «Μια ψυχή ένας παλμός και μια
καρδιά- όλοι ενός Πατέρα είμαστε παιδιά …». «Τα χριστιανόπουλα θα
ξαναχτίσουμε Ελλάδα πιο τρανή χριστιανική …». Μουσικά επιβλητικό, ταιριαστό
στον άδολο νεανικό μας οραματισμό. Κοιτάζω πλάι, πλευρικά ένας ομαδάρχης, παλικάρι
όλο ζωντάνια, και να μας ανεβάζει τον παλμό. Ήταν ο Φεφές, φοιτητής της
Θεολογίας ή τελειωμένος, δε θυμάμαι το μικρό του όνομα. Τον θυμάμαι όμως πολύ
καλά λίγα χρόνια αργότερα, Αρχιμανδρίτη Θεόκλητο Φεφέ, Ηγούμενο στη Μονή
Πεντέλης με την ίδια ζωντάνια και άλλα πολλά καλά!
Το είχα ακούσει τότε, «είναι από τα
Καλάβρυτα, και είναι παιδί που βγήκε ζωντανό μέσα από τον απάνθρωπο ναζιστικό
φονικό ορυμαγδό». Ο Θεός ξέρει πως! Από «το τελευταίο εκβάν» καταλαβαίνω πως
τον τράβηξε κάπως το Θείο χέρι Του, γιατί τον είχε να μεταδώσει το δικό Του
φως. Έτσι σερφάροντας στο Ιντερνέτ βρήκα και παραθέτω απόσπασμα από «θύμησες»
του ως μαθητή του Γυμνασίου για τα
απερίγραπτα τραγικά της ημέρας αυτής.
«Θα το ‘χετε δοκιμάσει. Μια από τις
ωραιότερες στιγμές της σχολικής σας ζωής είναι εκείνη που χτυπάει το κουδούνι
για σχόλασμα. Τότε, όλοι τρεχάτοι, κουρασμένοι απ’ το μάθημα και πεινασμένοι,
απολυόμαστε για το σπίτι. Εκεί μας περίμενε η αγκαλιά της μάνας. Το γλυκό της
φίλημα. Το γεμάτο στοργή μητρικό της χαμόγελο και το λαχταριστό —κατοχή ήταν—
νόστιμο, λιγοστό για την παιδική μας όρεξη, φαγητό. Μας περίμενε ακόμα ΚΑΤΙ που
θα το χάναμε πια… για πάντα. Μας περίμενε μια άλλη μορφή. Η μορφή του πατέρα…
Λοιπόν, ξαναγυρίζω, κείνη την ημέρα δεν χτύπησε χαρωπά το κουδούνι για
σχόλασμα. Το περιμέναμε ανυπόμονα. Όμως αντί για κουδούνι, ακούστηκε ένας
θόρυβος σκληρός και βαθύς. Έμοιαζε σαν βουητό. Σαν μπουμπουνητό. Όλοι
βουβαθήκαμε στην τάξη. Ο καθηγητής μας αλαφιάστηκε. Προσπάθησε να μη το δείξει.
—Μην κουνηθεί και μη μιλήσει κανείς, μας είπε.
Άνοιξε την πόρτα και
κατευθύνθηκε στο γραφείο. Το ίδιο απ’ ό,τι βλέπαμε, απ’ τη μισάνοιχτη πόρτα,
έκαναν κι οι άλλοι καθηγητές. Εμείς είχαμε κοκαλιάσει.
Ο Ντίνος ο Αλεξόπουλος, πρώτος
μαθητής της τάξης μας και φίλος μου προσωπικός —σκοτώθηκε, Θεός σχωρέστον—
βλέποντας απ’ τα παράθυρα μάς πληροφόρησε.
—Παιδιά, ο κρότος είναι απ’ τις μηχανές των τανκς. Είναι Γερμανοί. Τι
πολλοί που πλάκωσαν! Μπήκαν από παντού. Όλα τα Καλάβρυτα είναι κυκλωμένα.
Ζωσμένα.
Ο καθηγητής μας —μακαρίτης
κι αυτός— ο Μεγακλής Θωμάς, ύστερα από λίγα λεπτά που έλλειψε στο Γραφείο,
γύρισε στην τάξη προσποιητά ψύχραιμος, λίγο κίτρινος όμως, για να μας πει πως
κείνη τη μέρα δεν θα χτυπούσε κουδούνι.
— Παιδιά, ένας-ένας κι όχι μπουλούκια θα πάμε ίσια στα σπίτια μας.
Χωρίς χασομέρι. Στον δρόμο θα είσαστε φρόνιμοι. Θ’ αποφύγετε τον κεντρικό δρόμο
της αγοράς. Μην είστε περίεργοι να δείτε τα τανκς, τ’ αυτοκίνητα και τις
γερμανικές μοτοσυκλέτες. Σύμφωνοι;
Όλοι συμφωνήσαμε χωρίς να
μιλήσουμε. Κουνήσαμε μόνο το κεφάλι. Καταλάβαμε. Απ’ ό,τι μας είπε κάτι το πολύ
σοβαρό έπρεπε να συμβαίνει.. Φαίνεται, αυτή θα ήταν η απόφαση που πήραν στο
Γραφείο οι καθηγητές μας στο ολιγόλεπτο συμβούλιο που κάνανε. Αυτό θα τους
συμβούλεψε ο γεμάτος σοφία και πείρα, αλησμόνητος για όλους μας, Γυμνασιάρχης
Αντώνης Οικονόμου. Αείμνηστος κι αυτός…
Μια-μια με ησυχία, η κάθε
τάξη σχολούσε. Χωρίς το θόρυβο, τα γέλια, τις κουβέντες, τα χαχανητά και τις
φωνές. Όλοι αμίλητοι φύγαμε για τα σπίτια μας. Φύγαμε χωρίς να ξέρουμε ότι αποχαιρετάμε
για πάντα το αξέχαστο καλό μας Σχολείο και τους αλησμόνητους αγαπημένους μας
καθηγητές. Το κουδούνι του σχολείου δεν σήμανε τη λήξη του… Δεν χτύπησε. Το ρόλο αυτό τον ανέλαβαν τα γερμανικά τανκς
με τον απαίσιο θόρυβό τους…».
Αρχιμ. Θεόκλητου Φεφέ. «Καλάβρυτα, Θύμησες».
Αθανάσιος Κοτταδάκης
1 σχόλιο:
Εξαιρετική η αναφορά σας.
Τον π. Θεόκλητο Φεφε και τον π. Χριστόδουλο Φάσσο τους έσωσαν από τον θάνατο οι μητέρες τους δηλώνοντας μικρότερη ηλικία η οποία έγινε πιστευτή με σύμμαχο τους ότι μικροέδειχναν. Δεν σκοτώθηκαν αλλά σε όλη την ζωή τους είχαν τις φρικτές μνήμες....
Δημοσίευση σχολίου