Οικουμενικός Πατριάρχης: Παραμένομεν, επιμένομεν και υπομένομεν

Ο Παναγιώτατος, που εόρτασε τα ονομαστήριά Του, τόνισε ότι η Μητέρα Εκκλησία συνεχίζει να αγωνίζεται ανεπηρέαστη από τις αλλαγές και τις περιπέτειες της καθημερινότητας

Επί τη μνήμη των Αγίων ενδόξων Αποστόλων Βαρθολομαίου και Βαρνάβα, ημέρα των σεπτών Πατριαρχικών Ονομαστηρίων, η Α.Θ. Παναγιότης ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος, χοροστάτησε σήμερα, Κυριακή των Αγίων Πάντων, 11 Ιουνίου 2023, κατά την θεία Λειτουργία, στον Π. Πατριαρχικό Ναό. 

Με τον Παναγιώτατο συγχοροστάτησαν οι Σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες Γέρων Χαλκηδόνος Εμμανουήλ, Γέρων Δέρκων κ. Απόστολος, Γέρων Πριγκηποννήσων κ. Δημήτριος, Προικοννήσου κ. Ιωσήφ, Φιλαδελφείας κ. Μελίτων, Μυριοφύτου και Περιστάσεως κ. Ειρηναίος, Μύρων κ. Χρυσόστομος, Λαοδικείας κ. Θεοδώρητος, Ικονίου κ. Θεόληπτος, Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου κ. Ανδρέας, Βελγίου κ. Αθηναγόρας, Πατρών κ. Χρυσόστομος, Μεσσηνίας κ. Χρυσόστομος, Κρήνης κ. Κύριλλος, Κώου και Νισύρου κ. Ναθαναήλ, Αυστρίας κ. Αρσένιος, Κυδωνιών κ. Αθηναγόρας, Πισιδίας κ. Ιώβ, Ιωαννίνων κ. Μάξιμος, Σηλυβρίας κ. Μάξιμος, Πέτρας και Χερρονήσου κ. Γεράσιμος, Ίμβρου και Τενέδου κ. Κύριλλος, Σύμης κ. Χρυσόστομος, Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ. Πρόδρομος, Προύσης κ. Ιωακείμ, και Καστορίας κ. Καλλίνικος.

Εκκλησιάστηκαν οι Σεβ. Αρχιεπίσκοποι Ανθηδώνος κ. Νεκτάριος, Επίτροπος του Παναγίου Τάφου στην Πόλη, και Ντμανίσι και Άγαρα-Τασιρίσις κ. Ζήνων, ως εκπρόσωπος του Πατριαρχείου Γεωργίας, Μητροπολίτης κ. Ευστράτιος, ως εκπρόσωπος της Αγιωτάτης Εκκλησίας της Ουκρανίας, Μητροπολίτης Τετόβου κ. Ιωσήφ, ως εκπρόσωπος του Αρχιεπισκόπου Αχρίδος κ. Στεφάνου,

ο Σεβ. Μητροπολίτης Καλλιουπόλεως και Μαδύτου κ. Στέφανος, οι Θεοφιλ. Επίσκοποι του Θρόνου Αμορίου κ. Νικηφόρος, Αραβισσού κ. Κασσιανός, Ευδοκιάδος κ. Αμβρόσιος, Τράλλεων κ. Βενιαμίν, Δαφνουσίας κ. Σμάραγδος και Ξανθουπόλεως κ. Παΐσιος, ο Θεοφιλ. Επίσκοπος Αντανίας κ. Παρθένιος, Ηγούμενος της Ιεράς Μονής του Τιμίου Προδρόμου – Μπίγκορσκι με μέλη της περί αυτόν Αδελφότητος και Μοναχές από Μονές της Αρχιεπισκοπής Αχρίδος, κληρικοί, μοναχοί και μοναχές, Άρχοντες Οφφικιάλιοι της Μ.τ.Χ.Ε., με επί κεφαλής τον Γενικό Γραμματέα της Αδελφότητος “Παναγία η Παμμακάριστος” Άρχοντα Διδάσκαλο του Γένους Εντιμολ. κ. Κωνσταντίνο Δεληκωσταντή.

Παρέστησαν, επίσης, η Ευγεν. Γενική Πρόξενος της Ελλάδος στην Πόλη κ. Γεωργία Σουλτανοπούλου, ως εκπρόσωπος της Ελληνικής Πολιτείας, o Eξοχ. κ. Viktor Yelensky, επι κεφαλής της Ουκρανικής Κρατικής Υπηρεσίας για τις εθνοτικές υποθέσεις και την ελευθερία της συνειδήσεως, ως εκπρόσωπος της Ουκρανικής Πολιτείας, ο Εξοχ. Πρέσβης της Ουκρανίας στην Άγκυρα κ. Vasyl Bodnar, οι Εντιμ. Γενικοί Πρόξενοι της Ουκρανίας και της Δημοκρατίας Βορείου Μακεδονίας κύριοι Roman Nedilskyi και Aktan Ago, μαθητές και μαθήτριες των Ομογενειακών σχολείων της Πόλεως και της Ίμβρου, μαζί με καθηγητές τους, και πλήθος πιστών.

Μετά την Απόλυση, την Α. Θ. Παναγιότητα προσφώνησε εκ μέρους της σεβασμίας Ιεραρχίας του Θρόνου ο Σεβ. Μητροπολίτης Γέρων Χαλκηδόνος κ. Εμμανουήλ.

Ο Παναγιώτατος, στην αντιφώνησή του, ευχαρίστησε όλους όσοι προσήλθαν για να συνεορτάσουν τα ονομαστήριά του, και αναφέρθηκε στα σημαντικότερα γεγονότα της Πατριαρχικής διακονίας του κατά το παρελθόν έτος, από τον περασμένο Ιούνιο μέχρι σήμερα, όπως ήταν η πρώτη και μόλις λίγων ωρών επίσκεψη του στην Εκκλησία της Κύπρου για να αποχαιρετήσει “τον αείμνηστον άγγελον της Εκκλησίας ταύτης Χρυσόστομον τον Β´, αλλά και να τον ευχαριστήσωμεν και μετά θάνατον διά την αφοσίωσιν και την συμπαράστασίν του εις το Οικουμενικόν Πατριαρχείον εν πνεύματι ορθής εκκλησιολογίας και κανονικής παραδόσεως.” 

Στη συνέχεια μνημόνευσε, όπως και στη χθεσινή ομιλία του μετά τον M. Εσπερινό της εορτής, την συμμετοχή του στους εορτασμούς που πραγματοποιήθηκαν στην γενέτειρά του με την ευκαιρία της συμπληρώσεως 250 ετών από την γέννηση του Ιερομόναχου και Διδασκάλου του Γένους Βαρθολομαίου Κουτλουμουσιανού του Ιμβρίου, και χαιρέτισε με συγκίνηση την παρουσία μαθητών των σχολείων της Ίμβρου, οι οποίοι, όπως είπε, αποτελούν “το ευοίωνον μέλλον αυτής”. Ακολούθως, υπενθύμισε ότι εορτάστηκε η εκατονταετία από την ίδρυση δύο μεγάλων Επαρχιών του Θρόνου, της Αμερικής και των Θυατείρων, και προανήγγειλε ότι θα προεξάρχει των ανάλογων εκδηλώσεων, εφέτος στην Φιλλανδία και την Εσθονία με την ευκαιρία της εκατονταετηρίδος από της αυτονομίας των εκεί Εκκλησιών, και την επόμενη χρονιά στην Αυστραλία με αφορμή την εκατονταετία από την ίδρυση της εκεί Ιεράς Αρχιεπισκοπής, “της γνωριζούσης περίοδον ακμής και ανθήσεως υπό την έμφρονα ποιμαντορίαν του νέου ποιμενάρχου αυτής κυρίου Μακαρίου του Κρητός.”

Και ο Πατριάρχης συνέχισε:

“Επαναλαμβάνομεν και ενταύθα περιχαρείς ότι όλως προσφάτως, η Μήτηρ Εκκλησία απέκτησεν ιδικόν της θυσιαστήριον εν τω κλεινώ άστει των Αθηνών, αλλά και έτερον ναόν εν τη πρωτευούση της Ιωνίας, τη περικαλλεί Σμύρνη, διά τας ανάγκας της εν αυτή Ιεράς ημών Μητροπόλεως, χάρις εις την άμεσον και πρόθυμον ανταπόκρισιν της Αυτού Αγιότητος του Πάπα Ρώμης Φραγκίσκου εις σχετικήν παράκλησιν της ημετέρας Μετριότητος. Ευγνωμονούμεν τον Αγιώτατον και προσφιλέστατον εν Χριστώ αδελφόν, διότι και εμπράκτως και γενναιοφρόνως εξεδήλωσε την αγάπην του προς ημάς και την εμπιστοσύνην του εις την καθ’ ημάς Εκκλησίαν της Κωνσταντινουπόλεως-Νέας Ρώμης.  

Ευχόμεθα και προσευχόμεθα η πορεία ημών προς το κοινόν Ποτήριον, κατά την προσφιλή έκφρασιν του Πατριάρχου Αθηναγόρου, να είναι ταχεία και ανεμπόδιστος και να φθάσωμεν εν ου μακρώ εις την μεγάλην ταύτην και επιφανή ημέραν, εις δόξαν Θεού.

Κατά το διαρρεύσαν διάστημα κατετάγησαν εις την χορείαν των αγίων ιεραί μορφαί εκ των πάλαι τε και επ’ εσχάτων διαλαμψασών εις το νοητόν στερέωμα της Εκκλησίας, με τελευταίους Ιερεμίαν τον Πατριάρ-χην και Γεράσιμον τον Υμνογράφον τον Μικραγιαννανίτην, των οποίων επικαλούμεθα την προς Κύριον μεσιτείαν και πρεσβείαν θερμήν. «Κάθε εποχή και τόπος σφραγίζονται από την παρουσία ζωντανών αγίων». Σας εξομολογούμεθα, αγαπητοί, ότι οσάκις εισερχόμεθα εις το ιερόν βήμα του πανσέπτου τούτου Πατριαρχικού ημών Ναού, ασπαζόμεθα μετ’ ευλαβείας και ευγνωμοσύνης πολλής τας εν αυτώ ιεράς εικόνας των νεοφανών αγίων μας Παισίου του Αγιορείτου, Πορφυρίου του Καυσοκαλυβίτου, Αμφιλοχίου του εν Πάτμω, Εφραίμ του Κατουνακιώτου, Σωφρονίου της Μονής του Έσσεξ, τους οποίους εγνωρίσαμεν έτι ζώντας και ελάβομεν την αγίαν αυτών ευλογίαν.

Αυτονόητον, ότι κατά την τελευταίαν ενιαύσιον περίοδον, από του Ιουνίου του παρελθόντος έτους, ή μάλλον από της εκρήξεως του ανιέρου και καταστρεπτικού πολέμου της Ουκρανίας, παρακολουθούμεν τας εξελίξεις, προσευχόμεθα υπέρ της επανόδου της ειρήνης και καταδικά-ζομεν εις πάσαν διδομένην ευκαιρίαν την ρωσικήν εισβολήν εις εν ανεξάρ-τητον και κυρίαρχον κράτος, παρά πάσαν έννοιαν διεθνούς δικαίου και ηθικής τάξεως. Κλαίομεν μετά των κλαιουσών συζύγων και μητέρων των χιλιάδων ρώσων και ουκρανών στρατιωτών, των πεσόντων εις τα πεδία των μαχών, και ασπαζόμεθα και ευλογούμεν τα απορφανισθέντα τέκνα των, τα τε προς ανατολάς απαχθέντα και τα λοιπά.

Ακόμη, εδέχθημεν πέρυσιν εις την οικογένειαν των κανονικών Ορθο-δόξων Εκκλησιών την Αρχιεπισκοπήν Αχρίδος, τούθ’ όπερ ωδήγησεν εις περαιτέρω εξελίξεις, όχι πάντοτε κανονικάς, τα διορθόδοξα πράγματα.  

Και τι προσωπικόν: Τον Ιανουάριον εκοιμήθη η προσφιλής αυτα-δέλφη ημών, η πρώτη των τεσσάρων αδελφών, ότε και εδέχθημεν παρά πολλών αδελφών και τέκνων, συγγενών και φίλων, την πολύτιμον συμπάθειαν και τας προσευχάς αυτών, διά τας οποίας και εκφράζομεν και πάλιν τας θερμάς ευχαριστίας ημών τε και της ευρυτέρας οικογενείας μας. Εκείνη τώρα αναπαύεται εις την ευλογημένην γην της Ίμβρου. Και ενθυμούμεθα συναφώς τους λόγους του Ανδρέα Κάλβου : «είναι γλυκύς ο θάνατος μόνον όταν κοιμώμεθα εις την πατρίδα».”

Ακολούθως ο Παναγιώτατος μίλησε με συγκίνηση για τους αγώνες που διεξάγει σήμερα η Πρωτόθρονη Εκκλησία της Ορθοδοξίας.  

“Η Μήτηρ Εκκλησία εσυνέχισε την κενωτικήν διακονίαν της επί τη βάσει και εν τω πλαισίω της μακράς παραδόσεως  αυτής και, παρά τας δυσκολίας και τα προβλήματά της, «η υδρία του αλεύρου ουκ εξέλιπεν και ο καψάκης του ελαίου ουκ ελαττονώθη» (Γ´ Βασιλ. 17, 16) τη χάριτι του Κυρίου. Από της ενταύθα ιεράς και μαρτυρικής επάλξεώς της η Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως εναγκαλίζεται και σήμερον τον σύμπαντα κόσμον και προσεύχεται υπέρ της ειρήνης αυτού, ενώ άλλοι προκρίνουν την κλαγγήν των όπλων και υπόσχονται άφεσιν αμαρτιών και τον παράδεισον εις τους αποκτείνοντας τους μέχρι της χθες αδελφούς αυτών.

Ο εορτάζων Πατριάρχης, πιστός εις όσα εξήγγειλεν εις τον ενθρονιστήριον λόγον του, συνεχίζει να αισθάνεται ως ένας υπηρέτης εις διατεταγμένην αποστολήν, ως θα έλεγε Βαρσανούφιος ο Μέγας, ως ένας κρίκος εις την μακράν αλυσίδα των ιστορικών μορφών που προηγήθησαν˙ και ως σύνδουλος των αδελφών αυτού, ως έλεγε Κωνσταντίνος ο Μέγας προς τους πατέρας της Α´ Οικουμενικής Συνόδου, και, ακόμη, συνεχίζει να πιστεύη ότι ο Πατριάρχης «είναι για να πικραίνεται και τους πικραμένους να γλυκαίνη», όπως έλεγε μακαριστός αγιορείτης (Σπυρίδων Μικραγιαννανίτης). Ο Πατριάρχης στέκεται «μεταξύ δόξης και αβύσσου» -διά την ακρίβειαν,- μεταξύ Σταυρού και Αναστάσεως.

Δεν παύει να έχεται στερρώς των δικαίων και των προνομίων της κατ’ αυτόν πρωτοθρόνου Εκκλησίας και να προκινδυνεύη αυτών, τόσον μάλιστα εντονώτερον όσον ανιέρως και αντιιστορικώς τα επιβουλεύονταί τινες. Λέγει ο πολύς Γεδεών ότι οι Πατριάρχαι εδώ διαχρονικώς «ηγωνίσαντο των αγώνων τον επιφανέστατον αγώνα της ανασώσεως των κεκτημένων θεσμίων και προνομιών και δικαίων και δογμάτων. Υπέρ τούτων πάντων ούτοι αμυνόμενοι διετέλουν … Ουδείς … αυτών ηγνόει ότι φρουρός ετάχθη θεογράπτων δικαίων και θεσμών, συμφερόντων και δικαιωμάτων του Γένους φύλαξ» (Μ. Γεδεών, Πατριαρχικοί Πίνακες, εκδ. δευτέρα, Αθήναι 1996, σελ. 50).

Και σήμερον ο ελέω Θεού διάδοχος αυτών και οι μετ’ αυτού συγκηρυναίοι ευσυνειδήτως αγωνίζονται διά το σήμερον αλλά και διά το αύριον της Εκκλησίας, διά τας επερχομένας γενεάς, αι οποίαι αξίζουν ένα καλύτερον, φωτεινότερον κόσμον, ένα κόσμον απηλλαγμένον από την παρακμήν, την βίαν, την αιμοτοχυσίαν, ένα κόσμον γενναιοφροσύνης και αγάπης.

Φροντίζομεν «εις Θεόν ελπίζειν, καταφρονείν μηδενός, μη επαισχύνεσθαι την ευτέλειαν, φέρειν συμφοράς γενναίως, τάλλα δη πάντα», ίνα κατά τον Χρυσορρήμονα είπωμεν.

Κηδόμεθα της «υπερτίμου θέσεως ην από αιώνων κατέχει το Οικου-μενικόν Πατριαρχείον εν τη Ορθοδοξία».

Ανεπηρέαστοι από τας αλλαγάς και τας περιπετείας της καθημερινότητος, παραμένομεν, επιμένομεν και υπομένομεν. Δι’ υπομονής τρέχομεν τον προκείμενον ημίν αγώνα. Πόσον μάλλον, όταν μας βοηθή και μας εμπνέη εις τον αγώνα αυτόν η μάρτυς της πρώτης Εκκλησίας αγία Υπομονή, η ιερά μορφή της οποίας κοσμεί το όπερ φέρομεν αρχιερατικόν εγκόλπιον. Είναι μεγάλη αρετή η υπομονή, είναι μεγάλη η χάρις της Αγίας Υπομονής!”

Ακολούθως αναγνώστηκαν τα ευχετήρια Μηνύματα των Μακ. Πατριάρχου Ιεροσολύμων κ. Θεοφίλου, Καθολικού Πατριάρχου πάσης Γεωργίας κ. Ηλία Β’ και Μητροπολίτου Κιέβου και πάσης Ουκρανίας κ. Επιφανίου, από τους εκπροσώπους τους, καθώς επίσης και εκείνο του Σεβ. Αρχιεπισκόπου Αχρίδος κ. Στεφάνου.  

Στη συνέχεια, ο Παναγιώτατος δέχθηκε στο Πατριαρχικό Γραφείο τις ευχές και εόρτιο δώρο τής εν τη Πόλει σεβασμίας Ιεραρχίας του Θρόνου, και ακολούθως των κληρικών και λαϊκών μελών της Πατριαρχικής Αυλής υπό τον Πανοσιολ. Μ. Πρωτοσύγκελλο κ. Θεόδωρο.

Επίσης, τις θερμές ευχές της Ιεραρχίας, του κλήρου και του λαού της εν Κρήτη Εκκλησίας εξέφρασε προς τον Παναγιώτατο Αντιπροσωπεία της Ιεράς Επαρχιακής Συνόδου αποτελουμένη από τους Σεβ. Μητροπολίτες Αρκαλοχωρίου, Καστελλίου και Βιάννου κ. Ανδρέα, Πέτρας και Χερρονήσου κ. Γεράσιμο και Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ. Πρόδρομο.

________

[Το πλήρες κείμενο της ομιλίας του Παναγιωτάτου ]

Φωτό: Νίκος Παπαχρήστου / Οικουμενικό Πατριαρχείο