«Μή ὀμόσαι ὅλως» - π. . Βασιλείου Μπακογιάννη

«Μή ὀμόσαι ὅλως»

Ὑπό ἀρχιμ. Βασιλείου Μπακογιάννη

  Mέ ἀφορμή τίς ἀντιρρήσεις πού πρόβαλαν κάποιοι σχολιαστές στό ἄρθρο «Κατάργηση ὁρκωμοσίας»  («anastasios» 11.7.23), προσθέτουμε  τά ἑξῆς.

      Οἱ Ἱ. Κανόνες ἀπαγορεύουν τόν ὅρκο στούς ἀρχαίους θεούς, ἐνῶ γιά τόν ὅρκο στό ὄνομα τοῦ Κυρίου, σιωποῦν (94ος Πενθέκτης). Γιατί; Ὅμως,  ἐπιτιμοῦν τόν ἀθετοῦντα  τόν  ὅρκο στό ὄνομα τοῦ Κυρίου (64ος Μ. Βασιλείου).

        Καί τί ἀκριβῶς ἐννοεῖ ὁ Κύριος, ὅταν λέει «μή ὀμόσαι ὅλως»; Μήπως δέν ἐννοεῖ αὐτό πού ἐμεῖς ἐννοοῦμε; Καί  ἄρα λέμε πράγματα στόν κόσμο πού ὁ Κύριος  δέν ἐννοεῖ;

       Τό  «μή ὀμόσαι ὅλως» τό λέει μέ  ἀφορμή τήν ἐπιορκία  (Μτ.5:33), γιά νά μᾶς προστατεύσει ἀπό τήν ἐπιορκία. Ἑπομένως,  ὅταν πρόκειται νά εἰπεῖς  ἀλήθεια,  μπορεῖς νά ὁρκισθεῖς, γιατί δέν κινδυνεύεις ἀπό τήν ἐπιορκία. 

     Ὁ Ἅγιος Νεκτάριος ὁ Πενταπόλεως μέ βάση τήν Ἁγία Γραφή, ὑποστηρίζει ἀκριβῶς αὐτό τό πρᾶγμα. Γράφει:  «Ὁ ἀληθής ὅρκος οὐ μόνον οὐδεμία ἀνευλάβεια ἐπιδεικνύει ἐκ τῆς λήψεως τοῦ θείου ὀνοματος, πρός βεβαίωσιν καί πίστωσιν τῆς ἀληθείας, ἀλλά μάλιστα εὐλάβεια μεγίστη ἐπιδεικνύεται ὑπό πάντων (ἐννοώντας τήν ἐποχή του)  κατά τήν προφοράν τοῦ θείου ὀνόματος. Ὅθεν ἐπειδή ὁ διδόμενος ὅρκος φέρει χαρακτῆρα θρησκευτικόν καί ἐπιδεικνύει καί τιμή πρός τό θεῖον ὄνομα, ἐπιτρέπεται!» (Ὀρθόδοξος Ἱερά Κατήχησις, σελ.112).

  Ὁ Παῦλος ὅταν εἶπε  «μάρτυς μου ὁ Θεός» (Α΄Θεσ.2:5), ὁρκίσθηκε. Καί  ὅρκισε τούς πιστούς στό ὄνομα τοῦ Κυρίου (Α΄Θεσ.5:27). Καί ὁ Ἄγγελος Κυρίου ὁρκίσθηκε, «ὤμοσεν ἐν τῷ ζῶντι  εἰς τούς αἰῶνες τῶν αἰώνων» (Ἀποκ. 10:6).  Ἄραγε, ὁ Παῦλος καί ὁ Ἄγγελος καταφρόνησαν τό «μή  ὀμόσαι ὅλως»;

       Ἡ Ἁγία Τετάρτη Οἰκουμενική Σύνοδος,  ἔκρινε, ὅτι ἡ χρήση τοῦ ὅρκου ἐπιβάλλεται  σέ θέματα σοβαρά. Ἡ Ἁγία Πέμπτη  Οἰκουμενική Σύνοδος  ἐξέτασε   κληρικούς ἐνώπιον τοῦ Ἁγίου Εὐαγγελίου· δηλαδή ἐνόρκως! (Μητροπολίτου Νικοπόλεως Μελετίου. Ἡ Πέμπτη Οἰκουμενική Σύνοδος, σελ. 380, 488,554). Καταφρόνησαν μήπως οἱ Οἰκουμενικές (!) Σύνοδοι  τό «μή ὀμόσαι ὅλως»;

         Ὁ ὅρκος, λοιπόν, ἐπιτρέπεται  σέ σοβαρές περιπτώσεις. Διαφορετικά,  παραβιάζεται ἡ τρίτη  ἐντολή  τοῦ Δεκαλόγου, πού δέν ἐπιτρέπει τή χρήση τοῦ ὀνόματος τοῦ Κυρίου ἐπί ματαίῳ· σέ πράγματα καθημερινά, ἀνάξια λόγου κ.λ.π. (Ἔξ. 20:7).

   Ἄς προσέχουμε, λοιπόν, μήπως ἀπό τή μιά μεριά, ἀποφεύγουμε τόν ὅρκο, καί ἀπό τήν ἄλλη, ἁμαρτάνουμε, χρησιμοποιώντας  στήν καθημερινή μας ζωή τό ὄνομα τοῦ Κυρίου ἐπί ματαίῳ. Ἔχουμε συνειδητοποιήσει ὅτι ὁ Κύριος δέν μᾶς ἐπιτρέπει νά χρησιμοποιοῦμε παντοῦ τό ἅγιο ὄνομά Του;!