«ΕΙΣ ΕΡΓΟΝ ΔΙΑΚΟΝΙΑΣ» Η Ι. ΜΟΝΗ ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ ΑΙΓΙΑΛΕΙΑΣ - Παναγιώτη Θ. Παπαθεοδώρου

Παναγιώτη Θ. Παπαθεοδώρου

θεολόγου-πρ. Δ/ντῆ Β/θμιας Ἐκπ/σης

 Η Ι. ΜΟΝΗ ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ ΑΙΓΙΑΛΕΙΑΣ

 «ΕΙΣ  ΕΡΓΟΝ  ΔΙΑΚΟΝΙΑΣ»

ΕΚΔΟΣΗ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ

ΑΙΓΙΑΛΕΙΑΣ

ΑΙΓΙΟ  2011

Στον Πρόλογο του βιβλίου ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Καλαβρύτων και Αιγιαλείας κ. Αμβρόσιος γράφει: 

"Στήν ἐκκλησιαστική γλώσσα ἡ αὐθόρμητη, συνεχής καί χωρίς ἰδιοτέλεια προσφορά ὑπηρεσιῶν στό συνάνθρωπο ὀνομάζεται διακονία. Δέν εἶναι τυχαία ἡ ὀνομασία. Καθιερώθηκε ἀπό τόν Ἴδιο τόν ἱδρυτή τῆς Ἐκκλησίας καί ἀνταποκρίνεται στή βαθύτερη οὐσία της. Ὑπαγορεύεται ἀπό τήν ἀγάπη στό Θεό, τήν πίστη στό μήνυμα τῆς διδασκαλίας τοῦ Χριστοῦ καί ἀπό τό σεβασμό στό συνάνθρωπο. Ὁ πρῶτος ὑπηρέτης στήν Ἐκκλησία εἶναι ὁ Ἰησοῦς Χριστός. Ἀπό τό σπήλαιο τῆς Βηθλεέμ μέχρι τήν Ἀνάστασή Του, ὅλη ἡ ἐπίγεια ζωή Του, ὑπῆρξε μιά διαρκής διακονία καί θυσία γιά τούς ἀνθρώπους. Ἔτσι, ὅπως σέ ὅλα, ὁ Κύριος ἔγινε ὑπόδειγμα Διακόνου (Ματθ. 20,25-28).

Ἀκολουθώντας πιστά τό παράδειγμα Ἐκείνου οἱ ἀνά τούς αἰῶνες μαθητές του «ἔταξαν ἑαυτούς εἰς διακονίαν τοῖς ἁγίοις» (1 Κορ. 16,15). Ἡ διακονία αὐτή ἄλλοτε ἔχει τή μορφή τοῦ εὐαγγελικοῦ κηρύγματος καί ἄλλοτε τῆς κοινωνικῆς προσφορᾶς. «Ἡ διακονία τοῦ λόγου», «ἡ διακονία τῶν τραπεζῶν», ἡ ἱεραποστολή κλπ. ἔχουν τό θυσιαστικό χαρακτήρα τῆς ἐν Χριστῷ προσφορᾶς καί ἀποτελοῦν ἀπό τά πρῶτα βήματα τῆς Ἐκκλησίας τή μαρτυρία τῆς ἐφαρμογῆς τοῦ Εὐαγγελίου.

 Στό ἔργο τῆς διακονίας εἶναι ταγμένες καί οἱ ἱερές μονές. Ἡ διακονική ἀποστολή τους ἀποτελεῖ κριτήριο τῆς γνησιότητάς τους. Οἱ μοναχοί εἶναι οἱ μάρτυρες τῆς πίστεως πού ὑπηρετοῦν τόν κόσμο. Ἡ κοινωνική δράση τῶν μοναχῶν δέν περιορίζεται μόνο στήν ἄσκηση τῆς φιλανθρωπίας, ἀλλ’ ἀγκαλιάζει ὅλα τά προβλήματα τῶν ἀνθρώπων. Ὁ προφητικός καί χαριτωμένος λόγος τους, διαποτισμένος ἀπό τό πνεῦμα τοῦ Θεοῦ, πέφτει «ὡς δρόσος Ἀερμών» στίς ψυχές τῶν ἀδελφῶν πού ζοῦνε στόν κόσμο. Ἡ ἀγάπη τους γιά τή σωτηρία τῶν ἀνθρώπων τούς κάνει πολλές φορές νά ἀφήνουν τήν ἡσυχία τους καί νά τρέχουν σέ μακρινές περιοχές, γιά νά διδάξουν, νά ὀργανώσουν σχολές, νά ἐπανδρώσουν ἐπισκοπές, νά ποιμάνουν τό λαό τοῦ Θεοῦ. Ὁ μοναχισμός πρόσφερε πολλές ὑπηρεσίες τόσο στήν ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ὅσο καί στό Ἔθνος, ἰδιαίτερα σέ στιγμές κρίσιμες. Ὁ σημερινός ἄνθρωπος πού δυσκολεύεται νά δώσει στόν ἄλλο κάτι ἀπό τόν ἑαυτό του, παρότι γνωρίζει πώς μόνο δίνοντας μπορεῖ νά πάρει, ἀμφισβητεῖ τήν προσφορά τοῦ μοναχισμοῦ. Στόν κόσμο τῆς ἰδιοτέλειας καί τῆς ἁρπακτικότητας, πού «οἱ πάντες τά ἑαυτῶν ζητοῦσι» (Φιλιπ. 2,21), ἡ διακονία μοιάζει ξένη. Παρ’ ὅλα αὐτά ἡ Ἐκκλησία ἔχει ἐντολή ἀπό τόν Ἱδρυτή της νά διακονεῖ τόν κόσμο ἀθόρυβα καί μεταμορφωτικά.

Ὁ ἐκλεκτός φίλος καί δόκιμος συγγραφέας κ. Παναγιώτης Παπαθεοδώρου, θεολόγος, ἐρευνώντας τίς πηγές πού ἀναφέρονται στήν Ἱ Μονή τῶν Ταξιαρχῶν Αἰγιαλείας γνώρισε πολλές πτυχές τῆς πνευματικῆς καί κοινωνικῆς διακονίας της. Ἡ ποικιλία τῆς προσφορᾶς της στόν κόσμο ἀπό ἀνθρώπους ἁπλοϊκούς, ἀλλά καί ἀπό σπουδαίους θεολόγους καί δόκιμους συγγραφεῖς, κατά τή μακραίωνη πορεία της, ἀποτελεῖ ἀδιάψευστη μαρτυρία γιά τήν ἄνθιση τῆς πνευματικῆς της ζωῆς. Αὐτά, λοιπόν, πού βρῆκε στήν ἔρευνά του γιά τή διακονία τῆς Ἱ Μονῆς, θεώρησε ὑποχρέωσή του νά τά καταθέσει γραπτῶς γιά νά τά γνωρίσουν οἱ προσκυνητές της οἱ ὁποῖοι πληθαίνουν, καθώς ἡ Ἱ Μονή δίνει τό παρόν στό σύγχρονο κόσμο χάρις στό ἀμείωτο ἐνδιαφέρον ὅλων μας καί στίς προσπάθειες τοῦ ἡγουμένου της Ἀρχιμ. π. Καλλινίκου Πουλῆ καί τῆς συνοδείας του.

Ἡ ἐργασία αὐτή, συνέχεια καί συμπλήρωση προηγούμενης, πού συνέγραψε μέ τό φιλόλογο καί κοινό φίλο κ. Παναγ. Πανίτσα καί ἡ ὁποία ἀναφέρεται στήν ἱστορία τῆς Μονῆς, ἔχει ὡς σκοπό νά καταστήσει γνωστή στό λαό τοῦ Θεοῦ τή διαχρονική διακονία τῆς ἱστορικῆς Ἱ Μονῆς τῶν Ταξιαρχῶν Αἰγιαλείας, μάλιστα σέ καιρούς συγχύσεως, ἀλλοτριώσεως καί ἀμφισβητήσεως τῶν πάντων. Εὐχαριστῶ θερμά τό φίλο συγγραφέα γιά τό συνεχιζόμενο ἐνδιαφέρον του γιά τήν Ἱ. Μονήν τῶν Ταξιαρχῶν καί εὔχομαι στόν ἴδιο καί στούς ἀναγνῶστες τοῦ βιβλίου αὐτοῦ νά ἔχουν τήν προστασία τῶν ἁγίων Ἀγγέλων καί τήν εὐλογία τοῦ κτήτορος τῆς παλαιφάτου Ἱ. Μονῆς ἁγίου Λεοντίου."  

Ο Ηγούμενος της Ιεράς Μονής Ταξιαρχών Αιγιαλείας Αρχιμανδρίτης π. Καλλίνικος Πουλής αναφέρει στο ευχαριστήριο:

"Ὁ Ἡγούμενος καί οἱ ἀδελφοί τῆς γεραρᾶς μονῆς τῶν Ταξιαρχῶν Αἰγιαλείας αἰσθανόμαστε τήν ἀνάγκη νά εὐχαριστήσουμε ἐκ βάθους καρδίας τόν κ. Παναγιώτη Παπαθεοδώρου, Θεολόγο, γιά τή συγγραφή τοῦ παρόντος πονήματος, καθώς καί γιά τή δωρεάν παραχώρηση στή Μονή μας τῶν πνευματικῶν δικαιωμάτων του.

Μᾶς συγκινεῖ ὅλως ἰδιαιτέρως ἡ ἐνασχόλησή του, ἐπί πολλά ἔτη, μέ τήν ἱστορία τῆς μονῆς μας καί τήν προσφορά της στόν κόσμο καί τήν πατρίδα. Ἡ προβολή ἐκ μέρους του τῆς διαχρονικῆς προσφορᾶς τῆς μονῆς, τόσο μέ τόν ἔντυπο, ὅσο καί μέ τόν ἠλεκτρονικό τύπο, μᾶς δίδει δύναμη για συνέχιση τῆς ἀποστολῆς μας, ἀλλά καί μᾶς δημιουργεῖ αὐξημένες ὑποχρεώσεις ἀπέναντι στό λαό τοῦ Θεοῦ, πού προσέρχεται στό μοναστήρι μας, νά προσκυνήσει τά ἱερά λείψανα τῶν ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας μας, πού φυλάσσονται σ’ αὐτόν τόν ἱερό τόπο, νά θαυμάσει τούς πνευματικούς του θησαυρούς καί νά ἀντικρύσει τά μεγάλης ἀξίας κειμήλιά του."   

Ο  συγγραφέας κ. Παναγιώτης Παπαθεοδώρου στην εισαγωγή του γράφει: 

"Ὁ μοναχισμός εἶναι ἕνας δυναμικός καί πολυσήμαντος θεσμός τῆς Ἐκκλησίας. Ἀναπτύχθηκε στούς κόλπους της καί ἐπηρέασε βαθιά τήν ἱστορική πορεία της καί τήν ἀποστολή της στόν κόσμο. Ἔγινε ἡ προφυλακή της. Οἱ μοναχοί, μακριά ἀπό τήν τύρβη, τήν ἀγορά καί τή σύγχυση, κυριευμένοι ἀπό ἀγάπη στόν πλησίον, προσεύχονται ἀδιάκοπα στό «ταμεῖον» τους γιά τή σωτηρία ὅλων τῶν ἀνθρώπων. Θυμοῦνται τή μοναξιά τοῦ κόσμου καί ἑκούσια ἀγρυπνοῦν γι’ αὐτόν. Ἔτσι, ἡ μοναξιά ἡ δική τους γίνεται δημιουργική.

Αὐτό ἐπιβεβαιώνεται καί ἀπό τό γεγονός ὅτι στό διάβα τῶν αἰώνων τά μοναστήρια ἔγιναν κέντρα ἀκτινοβολίας, φυτώρια χριστιανικῆς ζωῆς καί εὐλάβειας, κέντρα καλλιέργειας τῶν θεολογικῶν γραμμάτων, ἐργαστήρια ἄσκησης καί πνευματικῆς ζωῆς, σταθμοί ἀνεφοδιασμοῦ ὄχι μόνο γιά τούς ἁπλοϊκούς πιστούς πού ζοῦν μέσα στόν κόσμο, ἀλλά καί γιά πολλούς πατέρες καί ποιμενάρχες τῆς Ἐκκλησίας πού ἀναδείχτηκαν πρωταγωνιστές τῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς.

Τά Μοναστήρια μας ἔγιναν κέντρα μαθήσεως καί ἔρευνας καί, ὅπως χαρακτηριστικά τονίζει ὁἐθνικός μας ἱστορικός Κων/νος Παπαρρηγόπουλος, ὑπῆρξαν «τά ἀσφαλέστερα καταγώγια (=κέντρα ) τῶν γραμμάτων, τῶν τεχνῶν καί τῶν ἐπιστημῶν».[1]

Ἕνα τέτοιο πνευματικό κέντρο στήν περιοχή μας εἶναι καί ἡ Ἱ. Μονή Ταξιαρχῶν Αἰγιαλείας. Γιά τόν ἱδρυτή της καί τήν ἱστορία της ἔχουμε κάνει λόγο σέ ἄλλο μας βιβλίο.[2] Τώρα ἡ προσπάθειά μας ἐπικεντρώνεται στήν παρουσίαση τῆς διαχρονικῆς προσφορᾶς τῆς μονῆς στόν κόσμο, ἡὁποία εἶναι ποικίλη καί ἔχει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον.

Τό μοναστήρι αὐτό ἐπάνδρωσε μέ φωτισμένους ποιμενάρχες πολλές Μητροπόλεις τῆς πατρίδας μας, ἀνέδειξε ἐπιφανεῖς μοναχούς, πού ὑπηρέτησαν πολύπλευρα τήν Ἐκκλησία καί τά γράμματα, ἵδρυσε καί συντήρησε γιά μιά ἑκατονταετία περίπου ἑλληνικό σχολεῖο, ἔφτιαξε καί διατηρεῖ πλουσιότατη βιβλιοθήκη, κρατάει στούς κόλπους του πολύτιμους πνευματικούς θησαυρούς. Ὅλα αὐτά τά στοιχεῖα, πού συνθέτουν ἀνάγλυφα τήν εἰκόνα τῆς προσφορᾶς τῆς γεραρᾶς Ἱ. Μονῆς τῶν Ταξιαρχῶν στό λαό τοῦ Θεοῦ, παρουσιάζουμε ἀναλυτικά στό βιβλίο μας αὐτό. Ἡ ἔκδοσή του πραγματοποιεῖται μέ τήν εὐλογία τοῦ δραστήριου ποιμενάρχη τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Καλαβρύτων καί Αἰγιαλείας κ.κ. Ἀμβροσίου, στόν ὁποῖο ὑπάγεται ἡ μονή καί μέ τήν οἰκονομική στήριξη τοῦ Ἡγουμενοσυμβουλίου τοῦ μοναστηριοῦ.

Εὐχαριστῶ τό Σεβασμιώτατο καί ἀπό τή θέση αὐτή, καθώς καί τόν ἀρχιμανδρίτη π. Καλλίνικο Πουλῆ, ἡγούμενο τῆς μονῆς, γιατί περιέβαλαν μέ ἀγάπη καί ἐνδιαφέρον καί τή μελέτη μας αὐτή. Ἡἐνέργειά τους ἀποτελεῖ ἕνα ἀκόμη δεῖγμα τῆς συνεχιζόμενης φροντίδας τους γιά τό ἱστορικό αὐτό μοναστήρι. Ἡ παραχώρηση ἀπό τήν πλευρά μου τῶν συγγραφικῶν δικαιωμάτων μου στήν Ἱ Μονή Ταξιαρχῶν εἶναι ἐκδήλωση τοῦ σεβασμοῦ μου, τῆς τιμῆς καί τῆς ἀγάπης μου σ’ αὐτή καί στούς ἀνθρώπους της πού τή διακονοῦν, ὁρισμένους ἀπό τούς ὁποίους γνώρισα στά πρῶτα βήματα τῆς ἐκπαιδευτικῆς μου σταδιοδρομίας.

Εὐχαριστίες ἀκόμη ὀφείλω στό φίλο καί συνάδελφο Χρῆστο Τσούβαλη, γιά τό χρόνο πού διέθεσε νά διορθώσει στόν ὑπολογιστή τό κείμενο, τό γραμμένο στό πολυτονικό σύστημα.Ἐπίσης εὐχαριστῶ τό φίλο Γιῶργο Μαρκάκη, Δ/ντή πολυθέσιου Δ.Σ. καί Τάσο Κωστόπουλο, ὑπεύθυνο τῶν ἐκδόσεων ΤΑΩΣ,  γιά τή συμβολή τους στήν καλαίσθητη ἐμφάνιση τοῦ βιβλίου μέ τίς φωτογραφίες πού τράβηξαν στούς διάφορους χώρους τοῦ Μοναστηριοῦ. Τέλος εὐχαριστῶ τό δημοσιογράφο κ. Μιχάλη Μπέσκο, γιά τήν παραχώρηση φωτογραφικοῦ ὑλικοῦ, πού καταχωρίζεται στό βιβλίο."  

Παναγιώτης Θ. Παπαθεοδώρου

[1] Κων. Παπαρρηγοπούλου, Ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους, ἔκδ. Κωνσταντινίδη, ἐν Ἀθήναις 1886, τόμ. 3ος σελ. 371.

[2] βλ. Παν. Πανίτσα-Παν. Παπαθεοδώρου, Ὁ  ὅσιος Λεόντιος καί ἡ Μονή Ταξιαρχῶν Αἰγιαλείας, ἔκδ. Ἱερᾶς Μητροπόλεως Καλαβρύτων καί Αἰγιαλείας, Γ΄ ἔκδοση, Πάτρα 1993