ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΥ ΕΝ ΤΩι Ι.Ν. ΑΓ. ΙΑΚΩΒΟΥ ΤΟΥ ΑΔΕΛΦΟΘΕΟΥ ΦΛΩΡΕΝΤΙΑΣ

Ο Μ Ι Λ Ι Α

ΤΗΣ Α.Θ.ΠΑΝΑΓΙΟΤΗΤΟΣ

ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ

κ.κ. ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΥ

ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΧΟΡΟΣΤΑΣΙΑΝ ΑΥΤΟΥ

ΕΝ ΤΩι Ι.Ν. ΑΓ. ΙΑΚΩΒΟΥ ΤΟΥ ΑΔΕΛΦΟΘΕΟΥ ΦΛΩΡΕΝΤΙΑΣ

(26 Ὀκτωβρίου 2015)

Ἱερώτατε Μητροπολῖτα Ἰταλίας καὶ Μελίτης κύριε Γεννάδιε, Ποιμενάρχα τῆς θεοσώστου ταύτης Ἐπαρχίας,

Ἱερώτατοι ἅγιοι ἀδελφοί, κ. Γενικέ Πρόξενε, κυρία Πρόξενος,

Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

«Ἐνδυναμοῦ ἐν τῇ χάριτι τῇ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ», προτρέπει ὁ ἀπόστολος Παῦλος τὸν μαθητὴν αὐτοῦ ἐπίσκοπον Ἐφέσου Τιμόθεον εἰς τὸ σημερινὸν ἀποστολικὸν ἀνάγνωσμα. Τὴν ἰδίαν προτροπὴν ἀπευθύνει καὶ πρὸς πάντας ἡμᾶς τοὺς συνελθόντας σήμερον εἰς τὸν περικαλλῆ καὶ ἱστορικὸν τοῦτον ναὸν τοῦ ἁγίου ἀποστόλου Ἰακώβου τοῦ Ἀδελφοθέου διὰ νὰ τιμήσωμεν τὴν μνήμην τοῦ γενναίου ὁπλίτου τοῦ Χριστοῦ, τοῦ μεγαλωνύμου καὶ ἐνδόξου μάρτυρος, τοῦ πολιούχου τῆς Θεσσαλονίκης καὶ ὑπερμάχου πάσης τῆς οἰκουμένης, ἁγίου Δημητρίου τοῦ μυροβλύτου.

Συνεορτασταὶ καὶ ἡμεῖς, ὁ Πατριάρχης σας, μὲ τὴν τιμίαν Συνοδείαν μας, ἀφίχθημεν χθὲς ἀπὸ τὴν Κωνσταντινούπολιν, προσκεκλημένοι τῆς Κοινότητος τῶν Φοκολάρι, τῶν διατηρούντων μακροχρονίους δεσμοὺς σεβασμοῦ καὶ τιμῆς μετὰ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ἀφίχθημεν εἰς τὴν περιλάλητον πόλιν τῆς Φλωρεντίας, τὴν πόλιν τῶν τεχνῶν καὶ τοῦ πολιτισμοῦ. Kαὶ σήμερον ἔχομεν τὴν χαράν, τιμῶντες μετὰ πάντων ὑμῶν διὰ Πατριαρχικῆς χοροστασίας τὸν ἑορταζόμενον ἅγιον μεγαλομάρτυρα Δημήτριον, νὰ ἴδωμεν τὰ προσφιλῆ σας πρόσωπα, πρόσωπα τέκνων ἠγαπημένων τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως, καὶ νὰ μεταφέρωμεν πρὸς ἅπαντας τὴν ἀγάπην καὶ τὴν στοργὴν τῆς μαρτυρικῆς Πρωτοθρόνου Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία διατηρεῖ ἄσβεστον ἀνὰ τοὺς αἰῶνας τὴν κανδήλαν τῆς ὀρθοδόξου ἡμῶν πίστεως καὶ τῆς εὐσεβείας τοῦ Γένους καὶ φωτίζει τὰ πέρατα τῆς οἰκουμένης, μεταδίδουσα τὴν μαρτυρίαν τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ τοῖς ἐγγὺς καὶ τοῖς μακράν.

Μαρτυρία καὶ μαρτύριον συνδέονται ἄλλωστε ἀδιαρρήκτως τόσον εἰς τὴν ζωὴν τῆς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως ὅσον καὶ εἰς τὴν ζωὴν τοῦ τιμωμένου σήμερον συμπαθεστάτου μάρτυρος τοῦ Κυρίου, τοῦ ἁγίου Δημητρίου.

Ἂν καὶ ἀξιωματικὸς τοῦ ρωμαϊκοῦ στρατοῦ ὁ ἅγιος Δημήτριος δὲν ἐδίστασε νὰ διδάσκῃ τοὺς νέους τῆς μεγαλουπόλεως Θεσσαλονίκης «Χριστὸν ἐσταυρωμένον, Ἰουδαίοις μὲν σκάνδαλον, Ἕλλησι δὲ μωρίαν» (Α΄ Κορ. α΄ 23), κατὰ τὸν ἀπόστολον Παῦλον, καὶ νὰ τοὺς ἑλκύῃ εἰς τὴν πίστιν τοῦ Χριστοῦ. Ἡ γενναιότης τῆς ψυχῆς του δὲν ἐξεφράσθη μόνον εἰς τὰ πεδία τῶν μαχῶν ἀλλὰ καὶ διὰ τῆς διδασκαλίας τῆς χριστιανικῆς πίστεως κάτωθεν τῶν ὑπογείων καμαρῶν τῆς Χαλκευτικῆς στοᾶς εἰς τὴν Θεσσαλονίκην καὶ διὰ τῆς θαρραλέας ὁμολογίας τοῦ νεαροῦ μαθητοῦ του Νέστορος, ὁ ὁποῖος ἐπικαλούμενος τὴν εὐχὴν τοῦ διδασκάλου του κατῄσχυνε τὴν δύναμιν καὶ τὴν ἀλαζονείαν τοῦ ἀντιπάλου του Λυαίου καὶ ἀπέδειξε τὴν ἀήττητον δύναμιν τῆς εἰς Χριστὸν πίστεως. Ἡ γενναιότης τοῦ Ἁγίου Δημητρίου ἐξεφράσθη ἀκόμη καὶ διὰ τῆς ἀποδοχῆς τοῦ μαρτυρικοῦ θανάτου, διὰ τοῦ ὁποίου ἐπεσφράγισε τὴν διὰ λόγου μαρτυρίαν τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ διὰ τῆς ἐμπράκτου τοιαύτης ἐνδυναμούμενος καὶ αὐτὸς ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ.

Τὸ μαρτύριόν του ὅμως δὲν διέκοψε τὴν μαρτυρίαν του, τὴν ὁποίαν συνεχίζει νὰ δίδῃ ὁ ἅγιος Δημήτριος ἕως τῆς σήμερον διὰ τοῦ μύρου, τὸ ὁποῖον ἐπὶ αἰῶνας ἀναβλύζει ἐκ τοῦ κιβωρίου του, καὶ τῶν ἀναριθμήτων θαυμάτων του, ἰδιαιτέρως δὲ διὰ τῶν σωστικῶν ἐπεμβάσεών του ὑπὲρ τῆς γενετείρας αὐτοῦ πόλεως, τῆς Θεσσαλονίκης, καὶ τῶν προσφιλῶν αὐτῆς κατοίκων, ἀλλὰ καὶ ὑπὲρ πάντων τῶν ἐπικαλουμένων αὐτὸν καὶ ἐκζητούντων τὴν ταχινὴν βοήθειαν καὶ ἀντίληψίν του. Συνεχίζει νὰ δίδῃ κάθε ἡμέραν τὴν μαρτυρίαν τῆς δυνάμεως τοῦ Κυρίου, τοῦ ἐνδυναμοῦντος διὰ τῆς χάριτος Αὐτοῦ τοὺς πιστεύοντας εἰς Αὐτόν, πρὸς εὐσεβεῖς καὶ ἀπιστοῦντας καὶ νὰ ἐπιβεβαιώνῃ τὴν ἀλήθειαν τοῦ ψαλμικοῦ λογίου ὅτι «οὗτοι ἐν ἅρμασι καὶ οὗτοι ἐν ἵπποις, ἡμεῖς δὲ ἐν ὀνόματι Κυρίου Θεοῦ ἡμῶν μεγαλυνθησόμεθα» (Ψαλμ. 19.8).

Δικαίως, ὅθεν, τιμᾶται καὶ γεραίρεται ὁ μεγαλώνυμος μάρτυς τοῦ Χριστοῦ Δημήτριος ὡς φιλόπολις καὶ φιλόπατρις ἀλλὰ καὶ ὡς ὑπέρμαχος τῆς οἰκουμένης καὶ τὰ ἔθνη τροπούμενος. Δικαίως συνέρρεον ἔκπαλαι καὶ συρρέουν καὶ μέχρι τῆς σήμερον κατὰ τὴν ἡμέραν τῆς μνήμης αὐτοῦ πλήθη λαοῦ ἐξ ἁπάσης τῆς οἰκουμένης εἰς τὸν ἐν Θεσσαλονίκῃ περικαλλῆ ναόν του. Δικαίως πολλοὶ ἐπεπόθησαν νὰ λάβουν λύθρον ἐκ τοῦ τάφου του ἢ μύρον ἐκ τῆς ἁγίας αὐτοῦ σοροῦ εἰς φυλακτήριον καὶ προστασίαν ἐν ταῖς ζάλαις τοῦ βίου, ἔνιοι δὲ ἐπεχείρησαν νὰ ἀποκτήσουν τεμάχιον τοῦ ἱεροῦ αὐτοῦ λειψάνου, ματαίως ὅμως, διότι ὁ μεγαλομάρτυς ἅγιος οὐδέποτε ἠθέλησε νὰ ἐγκαταλείψῃ τὴν πόλιν του.

Ὁ σύνδεσμός του μὲ τὴν γενέτειραν αὐτοῦ Θεσσαλονίκην δὲν ἠμπόδισεν ὅμως τὴν φήμην του νὰ περιτρέχῃ κύκλῳ τὴν οἰκουμένην, οὔτε τὸν ἅγιον νὰ προστρέχῃ εἰς βοήθειαν καὶ σωτηρίαν πάντων τῶν αἰτουμένων τὴν ἐνίσχυσιν καὶ ἀρωγήν του. Διότι ὁ μεγαλομάρτυς Δημήτριος δὲν εἶναι μόνον φιλόπολις καὶ φιλόπατρις ἀλλὰ καὶ συμπαθὴς καὶ φιλάνθρωπος πρὸς πάντας ἀδιακρίτως. Εἶναι ταχὺς εἰς ἀντίληψιν ὅλων τῶν ἐπικαλουμένων αὐτὸν καὶ ἀποδεικνύεται ὄχι μόνον «μέγας φρουρὸς Θεσσαλονίκης», ἀλλὰ καί «πρόμαχος κράτιστος πάσης Ἐκκλησίας» καί «πατὴρ φιλόστοργος», ὡς γράφει εἰς τὸν κανόνα πρὸς τιμὴν τοῦ ἁγίου Δημητρίου ὁ Θεσσαλονικεὺς προκάτοχος ἡμῶν Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, ἅγιος Φιλόθεος ὁ Κόκκινος.

Καὶ ὡς «πατὴρ φιλόστοργος» ἐπαναλαμβάνει καὶ πρὸς ἡμᾶς σήμερον τὸν λόγον τοῦ ἀποστόλου Παύλου, τὸν λόγον τὸν ὁποῖον ἀπηύθυνε καὶ πρὸς τὸν νεαρὸν μαθητήν του Νέστορα ὀλίγον πρὸ τῆς συγκρούσεώς του μὲ τὸν Λυαῖον.

«Ἐνδυναμοῦ ἐν τῇ χάριτι τῇ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ». Ὅλοι θαυμάζομεν τὴν δύναμιν καὶ ὅλοι ἐπιδιώκομεν νὰ τὴν ἀποκτήσωμεν προκειμένου νὰ ἀνταπεξέλθωμεν εἰς τὰς δυσκολίας καὶ τοὺς κινδύνους τῆς ζωῆς μας, προκειμένου νὰ ἀντιμετωπίσωμεν καὶ νὰ ἀποκρούσωμεν τὰς ἐπιθέσεις καὶ τὰς προσβολὰς τῶν ὁρατῶν καὶ ἀοράτων ἐχθρῶν μας. Οὐδεμία ὅμως δύναμις εἶναι τόσον ἰσχυρὰ καὶ τόσον ἀποτελεσματικὴ ὅσον ἡ δύναμις τὴν ὁποίαν μᾶς παρέχει ἡ χάρις ἡ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ. Καὶ ἡ δύναμις αὐτὴ παρέχεται δωρεὰν εἰς τοὺς πιστεύοντας εἰς τὸν Χριστόν. Παρέχεται δωρεὰν εἰς ὅσους ἀντιλαμβάνονται τὴν ἀνθρωπίνην ἀδυναμίαν καὶ τὴν ἀνάγκην τῆς θείας δυνάμεως. Παρέχεται ἀφθόνως εἰς ὅσους δὲν διστάζουν νὰ ἐπαναλάβουν μαζὶ μὲ τὸν νεαρὸν μάρτυρα Νέστορα «Ὁ Θεὸς τοῦ Δημητρίου βοήθει μοι». Καὶ τὸ ἀποτέλεσμα τῆς ἐπικλήσεως εἶναι γνωστόν. Δὲν ἐνίκησεν ὁ πολυνίκης καὶ ἰσχυρὸς Λυαῖος ἀλλὰ ὁ νεαρὸς καὶ μικρόσωμος Νέστωρ. Δὲν ἐνίκησεν ἡ σωματικὴ ἰσχὺς ἀλλὰ ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ. Δὲν ἐνίκησε τὸ μέγεθος ἀλλὰ ἡ εἰς Χριστὸν πίστις, ἡ ὁποία εἶναι κατὰ τὸν εὐαγγελιστὴν Ἰωάννην «ἡ νίκη ἡ νικήσασα τὸν κόσμον» (Α΄ Ἰωάν. 5.4).

Διὰ τοῦτο καὶ ἡμεῖς δὲν πρέπει νὰ ἀνησυχοῦμε διὰ τὴν ἔκβασιν τῶν ἀπασχολούντων τὴν ζωήν μας θεμάτων. Δὲν πρέπει νὰ φοβούμεθα διὰ τὰς ἐπιθέσεις καὶ τὰς προσβολὰς τῶν μισούντων καὶ διωκόντων ἡμᾶς. Δὲν πρέπει νὰ δειλιῶμεν, ἐπειδὴ πιθανὸν νὰ εἴμεθα ὀλίγοι ἀριθμητικῶς καὶ κατ᾽ ἄνθρωπον ἀσθενεῖς. Ἔχομεν ἰσχυρὰν προστασίαν, τὴν δύναμιν τοῦ Θεοῦ, τὴν ἐνεργοῦσαν διὰ τῆς χάριτος τῆς ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ. Ἔχομεν «τεῖχος ὠχυρωμένον ἡμῖν, τὰς ἑλεπόλεις τῶν ἐχθρῶν μὴ πτοούμενον», τὸν μεγαλομάρτυρα ἅγιον Δημήτριον. Ἔχομεν τὴν εὐχὴν καὶ τὴν εὐλογίαν του, ἀρκεῖ μόνον νὰ τὴν ἐπικαλούμεθα καὶ νὰ πιστεύωμεν ὅτι δύναται νὰ βοηθήσῃ καὶ ἡμᾶς ἐνθαρρύνοντας καὶ ἐνισχύοντάς μας ὅπως τὸν Νέστορα.

Ἂς ἔχωμεν ἐλπίδα καὶ θάρρος εἰς τὸν ἀξιάγαστον μάρτυρα τοῦ Κυρίου καὶ ἂς μὴν ἐπιτρέπωμεν τὸν φόβον καὶ τὰς δυσμενεῖς συνθήκας τὰς ὁποίας ἐνίοτε ἀντιμετωπίζομεν νὰ μᾶς καταβάλλουν καὶ νὰ μᾶς ἀπογοητεύουν. Ἂς εἴμεθα καὶ ἡμεῖς ἀποφασισμένοι νὰ δίδωμεν τὴν μαρτυρίαν τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ εἰς τὸ περιβάλλον εἰς τὸ ὁποῖον ἕκαστος ἡμῶν ζῇ καὶ ἂς ἔχωμεν τὴν βεβαιότητα ὅτι Ἐκεῖνος δὲν θὰ μᾶς ἀφήσῃ νὰ πειρασθῶμεν «ὑπὲρ ὃ δυνάμεθα», ἀλλὰ θὰ μᾶς ἐνδυναμώσῃ εἰς τὸν ἀγῶνα καὶ τὴν προσπάθειάν μας καὶ θὰ χαρίσῃ καὶ εἰς ἡμᾶς τὴν ἔκβασιν τῶν πειρασμῶν οἱ ὁποῖοι χειμάζουν τὴν ψυχήν μας καὶ τὴν ζωήν μας.

Ἡ βεβαιότης αὐτὴ ἑδράζεται τόσον εἰς τὴν ζωὴν τοῦ τιμωμένου σήμερον μεγαλομάρτυρος ἁγίου Δημητρίου ὅσον καὶ εἰς τὴν ἀνὰ τοὺς αἰῶνας ἐμπειρίαν τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἡμεῖς εἰς τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον, τὸ μαρτυρικὸν Φανάριον, δίδομεν καθ᾽ ἡμέραν τὴν μαρτυρίαν τῆς πίστεως, καὶ ἂν καὶ ὀλίγοι, ὅπως ἦταν καὶ οἱ χριστιανοὶ τῆς ἐποχῆς τοῦ ἁγίου Δημητρίου, καὶ ἂν καὶ βαδίζοντες «ἐν μέσῳ παγίδων πολλῶν», «ὑστερούμενοι, θλιβόμενοι, κακουχούμενοι» (Ἑβρ. 11.38), ὅμως ἐνδυναμούμεθα ἐν τῇ χάριτι τῇ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ, διὰ νὰ εὐαγγελιζώμεθα εἰς τὰ προσφιλῆ καὶ ἀγαπητὰ τέκνα τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας καὶ εἰς πάντα ἄνθρωπον καλῆς θελήσεως τὸ εὐαγγέλιον Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ νὰ καθοδηγῶμεν ἅπαντας εἰς συνάντησιν τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ.

Εἰς τοῦτο προτρεπόμεθα καὶ ὑμᾶς, ἀδελφοὶ καὶ τέκνα, καὶ σᾶς παρακαλοῦμεν νὰ ἐνδυναμώνεσθε ἐν τῇ χάριτι τοῦ Θεοῦ διὰ νὰ βαδίζετε δι᾽ ὑπομονῆς τὸν προκείμενον ὑμῖν ἀγῶνα καὶ νὰ δίδετε τὴν ὀρθόδοξον μαρτυρίαν εἰς τὸν τόπον αὐτὸν εἰς τὸν ὁποῖον ἡ Πρόνοια τοῦ Θεοῦ σᾶς ἔταξε νὰ ζῆτε, μένοντες ἑνωμένοι καὶ ἐν ὑπακοῇ πρὸς τὸν Ποιμενάρχην σας, τὸν Ἱερώτατον καὶ λίαν ἀγαπητὸν ἀδελφὸν κύριον Γεννάδιον. Ἡ Μήτηρ ἡμῶν Ἐκκλησία καὶ ὁ Πατριάρχης σας σᾶς περιβάλλουν πάντοτε μὲ τὴν ἀγάπην καὶ τὴν στοργήν των καὶ σᾶς ἔχουν καθημερινῶς εἰς τὴν καρδίαν των καὶ εἰς τὰς προσευχάς των, ὥστε νὰ ὑγιαίνετε καὶ νὰ προάγεσθε εἰς πᾶν ἔργον ἀγαθὸν καὶ εὐάρεστον τῷ Θεῷ, τοῦ Ὁποίου ἡ χάρις καὶ τὸ ἄπειρον ἔλεος εἴη μετὰ πάντων ὑμῶν.

Κατακλείοντες τὸν λόγον μας, ἀσπαζόμεθα μὲ ἀγάπην πολλὴν καὶ πατρικὴν στοργὴν ἅπαν τὸ πλήρωμα τῆς θεοσώστου Μητροπόλεως Ἰταλίας καὶ Μελίτης, ἰδιαιτέρως δὲ τοὺς ἐνορίτας τῆς πολιτισμένης αὐτῆς πόλεως τῶν γραμμάτων καὶ τῶν τεχνῶν, τῆς πόλεως τῆς Φλωρεντίας, καὶ εὐχόμεθα ὁ Θεὸς τοῦ Δημητρίου νὰ σᾶς ἐνισχύῃ εἰς τὰ ἔργα σας καὶ νὰ σᾶς χαρίζῃ ὑγιείαν καὶ δύναμιν πολλὴν εἰς τὸν ἀγῶνα τῆς ζωῆς, πτυχὰς τοῦ ὁποίου ἀγῶνος ἀνεπτύξαμεν ἀνωτέρω, ἐπ᾿  εὐκαιρίᾳ τῆς σημερινῆς μνήμης τοῦ Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος Δημητρίου τοῦ Μυροβλύτου. Στήκετε, τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά, ἑδραῖοι καὶ σταθεροὶ εἰς τὰς ὀρθοδόξους παραδόσεις μας, διαλεγόμενοι μὲ τὸν πλησίον, ἔστω καὶ ἐὰν αὐτὸς διακατέχεται ὑπὸ διαφορετικῶν πρὸς ἐσᾶς πεποιθήσεων, γνωρίζοντες καλῶς ὅτι καὶ ὁ Κύριός μας διελέχθη πρὸς διαφωνοῦντας πρὸς Αὐτόν, σκοπῶν νὰ τοὺς φέρῃ εἰς τὴν ὁδὸν τὴν ἄγουσαν εἰς τὴν Βασιλείαν τῶν Οὐρανῶν.

Εἰς δὲ τὴν ὑμετέραν Ἱερότητα, προσφιλέστατε ἅγιε ὁμογάλακτε ἀδελφέ, Μητροπολῖτα Ἰταλίας καὶ Μελίτης κύριε Γεννάδιε, εὐχόμεθα δύναμιν πολλὴν εἰς τὴν ἄσκησιν τῶν ποιμαντορικῶν σας καθηκόντων, συγχαίροντες ὑμᾶς διὰ τὸ ἐπιτελούμενον λαμπρὸν καὶ θεάρεστον ἐκκλησιαστικόν ἔργον ἐν τῇ Ἰταλικῇ Χερσονήσῳ καὶ τῇ νήσῳ Μάλτᾳ.