Ὁ οὐρανόκλητος ἰσαπόστολος - π. Γρηγόριος Μουσουρούλης

 Κυριακή τοῦ Τυφλοῦ

Λόγος εἰς τόν  Ἀπόστολον

Ὁ οὐρανόκλητος ἰσαπόστολος

« Οὐκ ἐγενόμην ἀπειθής τῇ οὐρανίῳ ὀπτασίᾳ» (Πράξ. κστ´19)

          Ἡ κλήση τοῦ Ἁγίου Κωνσταντίνου, τοῦ ὁποίου τή μνήμη ἑορτάζουμε σήμερα, μοιάζει πολύ μέ τήν κλήση τοῦ Ἀποστόλου Παύλου. Ὅπως ἐκεῖνος κλήθηκε στό ἀποστολικό ἀξίωμα καί εἰς «ἐπίγνωσιν τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ» κατ΄  εὐθεῖαν ἀπό τόν Ἀναστάντα Κύριο βαδίζοντας πρός τή  Δαμασκό, ἔτσι καί ὁ Μ. Κωνσταντῖνος ἐκλήθη κατ’ εὐθεῖαν ἀπό τόν οὐρανό, γιά νά γίνει τό δεξιό ὄργανο τῆς Προνοίας τοῦ Θεοῦ, πού θά ἔβγαζε τήν αἱμόφυρτη Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ ἀπό τίς κατακόμβες καί θά ἀπέδιδε δικαιοσύνη στούς χριστιανού,ς οἱ ὁποῖοι ἐπί τρεῖς αἰῶνες ἐβάφοντο στό αἷμα τοῦ μαρτυρίου. Ἄς δοῦμε λοιπόν μέ προσοχή κάποια στοιχεῖα τῆς ζωῆς καί τῆς δρά­σης τοῦ ἁγίου, πού μαρτυροῦν τό μεγαλεῖο τῆς προσωπικότητάς του πολύ διδακτικά καί γιά τή δική μας ζωή.

*****

«Οὐκ ἐγενόμην ἀπειθής τῇ οὐρανίῳ ὀπτασίᾳ»

          Μελετώντας τήν παγκόσμια, ἀλλά καί τήν ἐκκλησιαστική ἱστορία διαπιστώνουμε ὅτι ὁ Θεός καλεῖ μερικά πρόσωπα νά ὑπηρετήσουν τό θέλη­μά Του καί διά μέσου τῶν προσώπων αὐτῶν κατ­ευθύνει τήν ἱστορία τοῦ κόσμου πρός τόν τελικό σκοπό πού εἶναι ἡ σωτηρία τῶν ἀνθρώπων.

          Τό βλέπουμε αὐτό στίς σελίδες τῆς Ἁγίας Γραφῆς στά πρόσωπα τῶν προφητῶν καί ἄλλων ἀρχόντων, οἱ ὁποῖοι κλήθηκαν ἀπό τόν Θεόν καί ἐπιτέλεσαν σπουδαῖα ἔργα καί ἡ ζωή τους ἦταν ἀξιοθαύμαστη καί ἀξιομίμητη. Κλήθηκαν κάτω ἀπό περιστάσεις καί καταστάσεις δύσκολες ἀλλά ὑπάκουσαν μέ ὅλη τους τήν καρδιά στήν κλήση τοῦ Θεοῦ. Τέτοιες ἔκτακτες κλήσεις εἶναι ἐκείνη τοῦ προφήτη Μωϋσῆ στό ὄρος Χωρήβ, ὁ ὁποῖος κλήθηκε ἀπό βοσκός νά γίνει ἀρχηγός τοῦ ἐκλε­κτοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ καί νά τόν ὁδηγήσει ἀπό τή σκλαβιά τῆς Αἰγύπτου στή γῆ τῆς ἐπαγγελίας. Συγκινητική καί διδακτική εἶναι ἡ ἱστορία τῆς κλήσης τοῦ προφήτη καί βασιλιά Δαβίδ ἀλλά καί αὐτοῦ τοῦ γενάρχου τοῦ γένους τῶν Ἑβραίων τοῦ δικαίου Ἀβραάμ.

          Ἀδυνατοῦμε, ἀδελφοί μου, νά ἐξιχνιάσουμε τούς τρόπους μέ τούς ὁποίους καλεῖ ὁ Θεός τούς ἀνθρώπους νά τόν ὑπηρετήσουν.

          Ἄλλοτε τούς καλεῖ μέ πολύ ἁπλό τρόπο, ὅπως ἐκάλεσε  τούς Μαθητές του στή λίμνη τῆς Τιβεριάδος μέ τό «δεῦτε ὀπίσω μου καί ποιήσω ὑμᾶς ἁλιεῖς ἀνθρώπων» (Ματθ. δ´19). Καί ἄλλο­τε μέ γεγονότα καί σημεῖα θαυμαστά.

          Ποιός δέν συγκλονίζεται καί ἀπό τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖον ἐκάλεσεν ὁ Νικητής τοῦ θανάτου τόν «βλάσφημον καί διώκτην, τόν μέγαν Παῦ­λον»  στό ἀποστολικό ἀξίωμα;

          Ἀλλά καί στήν κλήση τοῦ σήμερα ἑορτα­ζομένου ἁγίου ἔχουμε γεγονός ἔκτακτο καί θαυ­μαστό. Τόν ἐκάλεσεν ὁ ἴδιος ὁ Θεός ἀπευθείας καί ὄχι μέσῳ ἀνθρώπων. Πρόκειται γιά τό θαυμα­στό ὅραμα κατά τό ὁποῖο φάνηκε στόν οὐρανό τό σημεῖο τοῦ Σταυροῦ μέ τήν ἐπιγραφή «τούτῳ νίκα». Μέρα μεσημέρι ἔλαμψε στόν οὐρανό τό σύμβολο τῆς νίκης ὁ Τίμιος Σταυρός. Τό θαῦμα, ὅπως λέγει ὁ ἱστορικός Εὐσέβιος, τό εἶδαν καί οἱ ἀξιωματικοί καί οἱ στρατιῶτες τοῦ Κωνσταντίνου. Ἄν δέν τό εἶχαν δεῖ,  δέν θά ἐδέχονταν τό λάβα­ρο μέ τόν Σταυρό πού κατασκεύασεν ὁ Κωνσταν­τῖνος καί ὐπό τή σκιά τοῦ ὁποίου τούς καλοῦσε νά ὁρμήσουν στή μάχη. Ἐκτός αὐτοῦ, ἄν δέν ἦσαν μάρτυρες τοῦ ὁράματος καί δέν εἶχαν συγκλονισθεῖ ἀπό τό θέαμα καί τόν ἴδιο θά τόν ἐξόντωναν. Ἐπειδή ἀκριβῶς ἔγιναν αὐτόπτες τοῦ θαύματος γι’ αὐτό καί δέχτηκαν νά ὁρμήσουν στή μάχη μέ τό λάβαρο τοῦ Σταυροῦ, τό πρῶτο χρι­στιανικό λάβαρο.

          Δέχτηκε λοιπόν τήν κλήση τοῦ Χριστοῦ ὁ γιός τοῦ Κωνσταντίου Χλωροῦ καί τῆς Ἑλένης, ἐπειθάρχησε στή θεία βουλή, τήν ἀποδέχτηκε καί ἔγινε τό ἐκλεκτό ὄργανο τοῦ Θεοῦ γιά τήν ἐξά­πλωση τοῦ Εὐαγγελίου.

          Ἀγωνίστηκε μετά τό ὅραμα νά ἀκολουθήσει τή χριστιανική πίστη μέ ἀφοσίωση καί νά προ­στατεύσει τήν μέχρι τότε διωκόμενη καί αἱμα­τωβαμένη Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ. Νά διαφυλάξει τήν καθαρότητα τῆς χριστιανικῆς διδασκαλίας ἀπό τίς πλάνες πού τότε τήν ἀπειλοῦσαν.

          Ἀξίζει νά ἀναφέρουμε κάποιες ἀπό τίς ὑπη­ρεσίες τοῦ πρώτου χριστιανοῦ αὐτοκράτορα, διό­τι οἱ ἐχθροί τῆς Ἐκκλησίας δέν ἔπαυσαν ἀπό τότε μέχρι σήμερα νά τόν συκοφαντοῦν.

          Ὁ Κωνσταντῖνος γεννήθηκε εἰδωλολάτρης. Ὅμως ἡ νέα θρησκεία εἶχε κάμει τή σημαντι­κότερη κατάκτηση στήν οἰκογενειακή του ἑστία. Εἶχε μετατρέψει τήν Ἑλένη, τήν πολυαγάπητη μητέρα του, σέ μιά οἰκοδέσποινα γεμάτη σύνεση αὐτοθυσία καί στοργή. Ἡ ὁποία ἔπαιξε σημαντι­κώτατο ρόλο στήν ἐξέλιξη τοῦ γιοῦ της. Ἔτσι ἐξηγεῖται τό πῶς εὐθύς ἐξ ἀρχῆς, συστηματικά ὅμως ἀπό τήν ὥρα τῆς ἐμφάνισης τοῦ σημείου  τοῦ Σταυροῦ στόν οὐρανό καί τῆς θαυμαστῆς κλήσης του στόν χριστιανισμό στράφηκε μέ αὐ­ξανόμενη συνέπεια στή διευκόλυνση τοῦ χριστι­ανισμοῦ. Καθιέρωσε πρῶτος αὐτός μέσα σ᾽ ἕνα κόσμο κατά τά τρία καί πλέον τέταρτα εἰδωλολα­τρικό, τήν Κυριακή ἀργία. Θεσμό τόν ὁποῖο ἐμεῖς ὕστερα ἀπό τό σεβασμό πού ἔδειξεν ἡ ἱστορία ἐπί δεκαεπτά καί πλέον αἰῶνες, ἐρχόμαστε νά καταρ­γήσουμε μέ πολύ φθηνές δικαιολογίες καί ἀσυγ­χώρητη ἀβελτηρία.Ἔκτισε ναούς τούς ὁποίους ἐκόσμησε μέ δημόσια ἔξοδα. Βοηθοῦσε ὅσους ἤθελαν νά βαπτισθοῦν. Διέταξε νά ἀποδοθοῦν στούς χριστιανούς ναοί καί κτήματα, τά ὁποῖα τούς εἶχαν ἀφαιρεθεῖ κατά τούς ἀλλεπάλληλους διωγμούς. Κατάργησε τή σταύρωση, πού ἦταν συνηθισμένη φρικαλέα ποινή τῶν δούλων, ἔτσι ὥστε  νά μή γίνεται τό χριστιανικό σύμβολο τῆς ζωῆς, σύμβολο θανάτου. Κατάργησε τίς μονο­μαχίες καί θηριομαχίες. Βελτίωσε τίς συνθῆκες ζωῆς τῶν πτωχῶν καί τῶν ἀπόρων. Θέσπισε αὐστηρά μέτρα γιά ἀπαγόρευση τῆς παλλακείας, γιά τήν ἀπαγωγή παιδιῶν καί παρθένων καί γιά τήν πατροκτονία. Ὅλα αὐτά ἦταν συνηθισμένος τρόπος ζωῆς στή διεφθαρμένη εἰδωλολατρική ρωμαϊκή κοινωνία. Αὐτός ἐθέσπισε τό θεσμό τῆς προσευχῆς στό στράτευμα.

          Τό 325 μ.Χ. μέ δική του πρωτοβουλία συγ­κάλεσε τήν ἁγία Α´Οἰκουμενική Σύνοδο ατή Νί­καια τῆς Μικρᾶς Ἀσίας ὅπου οἱ 318 θεοφόροι Πα­τέρες καταδίκασαν τόν αἱρεσιάρχη Ἄρειο καί συνέταξαν τά ἑπτά πρῶτα ἄρθρα τοῦ Συμβόλου τῆς Πίστεως.

          Ἔχει γραφεῖ καί εἶναι ἀληθινό ὅτι «Χωρίς τόν Κωνασταντῖνο- ἀνθρωπίνως βέβαια- ὁ ὁποῖος ἐθέσπισε τίς Οἰκουμενικές Συνόδους, ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ μπορεῖ νά διεσπᾶτο στό μωσαϊκό τῶν Διαμαρτυρομένων, καί δίχως ἑνότητα θά καταποντιζόταν στόν κατακλυσμό τοῦ Ἰσλάμ. Ὁ δέ κόσμος, δίχως τή Βυζαντινή Αὐτοκρατορία, τόν προμαχώνα τῆς ἐλευθερίας μπορεῖ νά εἶχε μετατρατπεῖ σέ ἀπειράριθμα Ἐμιρᾶτα, βουτηγμέ­να στό πάθος καί τήν ἀπάθεια. Καί ὅμως ὁ πολύ­κτυπημένος, λόγῳ τοῦ μεγαλείου του, Κωνσταν­τῖνος, ὄργανο τοῦ θείου σχεδίου, ἐσφράγισε μέ τά ἔργα του τήν Ἱστορία μέ ἀνεξίτηλη σωτηρίας σφραγίδα».

***

           Τό πιό σημαντικό ὅμως στή ζωή τοῦ Με­γάλου Κωνστνατίνου εἶναι τό χριστιανικό του τέλος. Ὁ Κωνσταντῖνος καθυστεροῦσε τή βάπτι­σή του ὄχι ἀπό ὑστρεοβουλία, ὅπως τῶν κατη­γοροῦν, ἀλλά διότι εἶχε τόν ἱερό πόθο νά βα­πτισθεῖ στόν Ἰορδάνη ποταμό, ὅπως ὁ Κύριος. Ἐνῶ δέ ἡ ἐκστρατεία του ἐναντίον τῶν Περσῶν περίμενε νά στεφθεῖ ἀπό ἐπιτυχία, ὁπότε ἐπι­στρέφοντας θά πραγματοποιοῦσε τήν ἅγια ἐπιθυ­μία του, ἀρρώστησε καί πέθανε στή Νικομήδεια στίς 21 Μαΐου τοῦ 327 μ.Χ.. Κηδεύτηκε ἀπό χορεία Ὀρθοδόξων Ἐπισκόπων, οἱ ὁποῖοι τόν συνόδευαν. Ὁ ἱστορικός Εὐσέβιος γράφει ὅτι ἀφοῦ ἐξομολογήθηκε ὁ Κωνσταντῖνος καί βαπτί­σθηκε ἀπό ὅλους τούς Ἐπισκόπους καί ἔλαβε τά ἄχραντα μυστήρια «ἠγάλλετο πνευματικῶς, ἀνε­καινίζετο καί ἐγέμιζε μέ θεῖον φῶς, χαίρων ψυχικῶς ἀπό ὑπερβολήν πίστεως καί κατά­πλησ­σόμενος ἀπό τήν φανέρωσιν τῆς θείας δυνάμεως. Ὁμολογοῦσε στούς ἀξιωματικούς καί ἡγέτες, πού τόν εἶχαν ἐπισκεφθεῖ, ὅτι τώρα ἀξιώθηκε τῆς ἀληθινῆς ζωῆς καί ὅτι μόνο αὐτός γνωρίζει ποίων ἀγαθῶν ἔχει ἀπολαύσει». Ἐπί πλέον δέ τόν χιτῶνα τοῦς ΩΒαπτίσματος δέν τόν ἀπέβαλε ἀπό τήν ὥρα τῆς βάπτισης ἕως τήν ὥρα τοῦ θανάτου του.

****

«Οὐκ ἐγενόμην ἀπειθής τῇ οὐρανίῳ ὀπτασίᾳ»

          Ὁ Μέγας τῆς Ἱστορίας  καί Ἅγιος τῆς Ἐκ­κλησίας Κωνσταντῖνος, ἀδελφοί μου, εἶναι γραμ­μή ὁριοθετική. Εἶναι τό σύνορο ἀνάμεσα σέ δυό κόσμους. Στόν ἀρχαῖο ἐθνικό τόν εἰδωλολατρικό καί τό νέο τό χριστιανικό. 

Ὁ πρῶτος, ὁ εἰδωλολατρικός ἔδυε ἔπειτα ἀπό βασιλεία δεκάδων αἰώνων στή νύκτα τῆς ἀνθρω­πότητας. Ἡ χαραυγή τῆς νέας θεησκείας τοῦ Εὐ­αγγελίου φωταγωγοῦσε ἤδη τό στερέωμα τῆς οἰκουμένης.  Ὁ δεύτερος αὐτός κόσμος, τόν ὁ­ποῖο ἐφανέρωσε μέ τό καθαρό του φῶς ὁ χρι­στιανισμός, ἀνεδυόταν μέσα ἀπό τή θλίψη τῶν διωγμῶν τοῦ παλαιοῦ καθεστῶτος, οἱ ὁποῖοι ἔν­τυναν μέ τήν πορφύρα τοῦ αἵματος τή νέα πίστη. Καί ὁ Κων/νος πρῶτος τόλμησε νά σταθεῖ μέ σεβασμό ἔναντι τοῦ διωκομένου Θεοῦ καί νά θέσει τόν ἑαυτό του καί τήν ἐξουσία του κάτω ἀπό τήν προστασία Ἐκείνου.

          Ὁ Κωνσταντῖνος ὑπῆρξε Μέγας καί Ἅγιος ὄχι διότι ἐξέδωκε τό διάταγμα τῶν Μεδιολάνων, ἤ διότι δέν εἶχεν ἀδυναμίες, ἀλλά διότι πάνω ἀπό αὐτές, μετανοημένος, κατόρθωσε νά ὑπηρετήσει τό θεῖο Σχέδιο τοῦ ἐκχριστιανισμοῦ τῆς ἀνθρω­πότητας.... Ἔτσι κατετάγη στή χορεία τῶν ἐκλεκτῶν τῆς γῆς καί ἀναγνωρίστηκε Ἰσαπό­στολος, ὅπως ὁ Παῦλος, πού ἀνακηρύχτηκε «ὁ πρῶτος μετά τόν Ἕνα» ὄχι διότι ὑπῆρξε διώκτης τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ, ἀλλά παρ᾽ὅλον ὅτι ἦταν διώκτης στήν ἀρχή, μετέφερε τή δάδα τοῦ Εὐαγγελίου στά τρίστατα τῆς Οἰκουμένης.

          Ἄς παρακαλοῦμε τόν μεγάλο Ἅγιό μας καί τήν ἁγία Μητέρα του Ἑλένη νά πρεσβεύουν στόν Κύριο καί γιά μᾶς. Νά μᾶς δίνει χάρη νά ἀκοῦμε τίς κλήσεις πού μᾶς ἀπευθύνει στήν καθημερινή μας ζωή, νά συμμορφωνόμαστε πρός τό ἅγιο θέλημά του καί νά μᾶς χαρίσει τέλη εἰρηνικά καί καλήν ἀπολογία ἐπί τοῦ φοβεροῦ βήματός Του.

Ἀρχιμανδρίτης Γρηγόριος Μουσουρούλης

Ἐκφωνήθηκε στόν Ἱερό Καθεδρικό  Ἁγίου Ἰωάννου Λευκωσίας,  Κυριακή 21.05.2017