Το "ωραίο" στην μουσική Τρόποι απεικόνισης τής αρμονίας της Σοφίας Καυκοπούλου

Το "ωραίο" στην μουσική

Τρόποι απεικόνισης τής αρμονίας

 της  Σοφίας Καυκοπούλου

Β’ ΜΕΡΟΣ

Παρ’ ότι τελικά στις εικαστικές τέχνες και την αρχιτεκτονική το ‘’ωραίο’’ φαίνεται να υπακούει σε μια αλληλουχία κανόνων, στη μουσική, το θέατρο ή τον χορό τα πράγματα είναι πιο σύνθετα. Ο δρόμος προς τον τελικό σκοπό που είναι βέβαια η κάθαρση, γνωρίζει μια πορεία κορυφούμενη συνεχώς, μέσω τής αρμονίας.

Η συμπαντική αρμονία, μεταφράζεται σε ισορροπία στη φύση και εν τέλει σε ψυχική ισορροπία τού ίδιου τού ανθρώπου, το κατ’ εξοχήν ζητούμενο στη μουσική. Η διατάραξη αυτής τής ισορροπίας είναι υπεύθυνη για την κατάρρευση. Η μουσική, αποτελούμενη από μελωδία και ρυθμό, στηρίζεται στην αλληλοπεριχώρηση μοτίβων και την ομαλή κατάληξή τους. Η αρμονία, που σαν έννοια σηματοδοτεί την ισορροπία, τη γαλήνη, είναι ουσιαστικά η μαθηματική λύση των συγχορδιών. Είναι αυτή που δίνει την αίσθηση πληρότητας στον ακροατή.

Τα εξωτερικά ερεθίσματα που φτάνουν στο αυτί και μεταβάλλονται σε σκέψεις και συναισθήματα, επηρεάζουν τον ψυχισμό σε τέτοιο βαθμό, ώστε η μουσική που ακούει ένας άνθρωπος να αποτελεί συχνά το κατ’ εξοχήν γνώρισμα τής προσωπικότητάς του, την ταυτότητα του.

Δε θα σταθούμε εδώ σε κανένα είδος ή υποείδος μουσικής, αλλά στο δομικό στοιχείο τής τέχνης των Μουσών, που είναι η αρμονία. Το ζητούμενο για τον άνθρωπο ήταν πάντοτε η μίμηση τής συμπαντικής αρμονίας, η επαναφορά του στον χαμένο παράδεισο. Μέσα από την Τέχνη, ο άνθρωπος αναζητά το «τέλειο», το ανέφικτο, το ονειρικό. Εάν η μουσική δε φρονεί προς τα υψηλά αλλά στοχεύει στη σύγχυση τού νου, κολοβώνει την σκέψη και υπονομεύει τα ‘’λεπτά’’ συναισθήματα, τότε αποτυγχάνει στον αρχικό σκοπό της. Δεν είναι πλέον μουσική, αλλά κάποια άλλη ακουστική μορφή ψευδοτέχνης.

Τα παραπάνω δε σημαίνουν ότι ο δημιουργός πρέπει να στέκεται προσκολλημένος σε παλαιές νόρμες  και σταθερά μοτίβα. Οι καινοτομίες, η χρήση μιας νέας φόρμας ή καινούργιων μουσικών οργάνων, οι συνδυασμοί ήχων μέχρι πρότινος ξένων μεταξύ τους, η χρήση τής τεχνολογίας ακόμη, είναι μερικά νεωτεριστικά στοιχεία που μπορούν να παράξουν κάτι νέο, αλλά όμορφο. Ο καλλιτέχνης μπορεί να ανακαλύψει ή να επινοήσει πληθώρα μοτίβων που η φαντασία του θα δημιουργήσει και η γνώση του θα απεικονίσει. Φαντασία δίχως τέλος…