Ἡ γλῶσσα τῆς λατρείας - ὑπό Ἀρχιμ. Βασιλείου Μπακογιάννη

Ἡ γλῶσσα τῆς  λατρείας 

 

  ὑπό Ἀρχιμ. Βασιλείου Μπακογιάννη

              
 Ὁ Χριστός κήρυττε σέ γλῶσσα ἁπλῆ καί  μάλιστα  στά ἀραμαϊκά, πού  στήν  ἐποχή Του «εἶχαν ξεπέσει σέ γλῶσσα τῶν ἐπαρχιωτῶν καί τῶν φτωχῶν». ( Discover & Science, Φεβρουάριος 2006, σελ.91). Καί οἱ Εὐαγγελιστές τόν μιμήθηκαν.  Ἔγραψαν τά Εὐαγγέλια στήν τότε  «χονδρή» δημοτική. «Γλῶσσα τῶν βαρκάρηδων» ἔλεγε τή γλῶσσα τῶν Εὐαγγελίων ὁ πολέμιος τοῦ χριστιανισμοῦ Κέλσος (2ος μ.Χ. αἰ.). (Σάββα Ἀγουρίδου, Εἰσαγωγή εἰς τήν Καινήν Διαθήκην, ἐκδόσεις «Γρηγόρη» σελ. 26). Καί ἡ μετάφραση «τῶν ἑβδομήκοντα» (Π.Δ.) ἔγινε σέ γλῶσσα, πού προκαλοῦσε «ἀλλεργία» στούς διανοουμένους τῆς ἐποχῆς.

Ἡ δέ γλῶσσα πού εἰσήχθη στή λατρεία, ἦταν  ἐπίσης κατανοητή γιά τό λαό. Δηλαδή, ὀ λαός κατανοοῦσε  ὅ,τι ἄκουγε ἐν ὥρᾳ λατρείας.  Αὐτό ἴσχυε μέχρι περίπου τήν πτώση τῆς Κων/πόλεως (1453 μ.Χ.). Ὅμως, μέ τήν πάροδο τοῦ χρόνου, ἡ γλῶσσα πού μιλοῦσε ὁ λαός, ὑπέστη ποικίλες  ἀλλαγές, μέ ἀποτέλεσμα νά εἶναι ξένη μέ τήν ἀρχική  γλῶσσα τῆς λατρείας. Ὁπότε ἔχουμε στήν Ἐκκλησία τοῦτο τό πρωτοφανές: Ὁ λαός νά μήν κατανοεῖ πιά τά λεγόμενα στήν Ἐκκλησία!

Καί ἐνῶ στίς μέρες μας δέν ὑπάρχει σεβασμός στό τυπικό, ἄν, ὅμως, κάποιος   ἀλλάξει τή γλῶσσα τῆς λατρείας, τά ἀναγνώσματα καί τίς εὐχές (δέν λέμε γιά τούς ὕμνους  καί τίς ἐκφωνήσεις),  ὥστε τό ἐκκλησίασμα νά καταλαβαίνει τί ἀκούει, πολλοί θά ἀντιδράσουν.

 Ἄν, ὅμως, βρεθοῦν στήν  Ἀφρική, καί  ἀκούσουν   τά ἀναγνώσματα  στή  «σουαχίλι», δέν θά ἀντιδράσουν, ἐνῶ ἄν τ'ἀκούσουν  σέ γλῶσσα νεολληνική, θά ταραχθοῦν,  καί μπορεῖ νά φύγουν ἀπό τήν ἐκκλησία!  Ὅταν  οἱ ψάλτες τούς ξεκουφαίνουν, οὐδέν πρόβλημα, ὅταν οἱ ἐκτυφλωτικοί πολυέλεοι τούς κατακουράζουν, οὐδέν πρόβλημα, ὅταν τόσες καί τόσες παρατυπίες γίνονται ἐν ὥρᾳ Λειτουργίας, οὐδέν πρόβλημα, τό  πρόβλημα εἶναι νά μήν ἀρχίσει ὁ κόσμος καταλαβαίνει τά ἀναγνώσματα πού εἶναι λόγος Θεοῦ!  

Μήπως τελικά  ὁ λόγος εἶναι ψυχολογικός; Μήπως, δηλαδή,  ἐπειδή συνηθίσαμε  ἀπό παιδάκια,  νά τ'ἀκοῦμε σέ γλῶσσα, πού  ἔγινε  βίωμα, συνήθεια, δευτέρα φύση,  καί τώρα  μᾶς κακοφαίνεται  νά τήν ἀκοῦμε σέ γλῶσσα «ἀσύμφωνη» μέ τά βιώματά μας; Ἄν ἐξ ἀρχῆς τ΄ἀκούγαμε σέ γλῶσσα κατανοητή,  καί εἶχε  γίνει αὐτό  βίωμά μας, συνήθεια (δευτέρα φύση), πῶς θά ἀντιδρούσαμε, ἄν ἄλλαζαν  τή γλῶσσα, κάνοντάς της, ἀρχαϊζουσα, ἄρα μή κατανοητή;

Καί ἐπιτρέπεται ὡς Ποιμένες, νά ἔχουμε ὡς ὁδηγό  στό ἔργο τοῦ Χριστοῦ, τά προσωπικά μας βιώματα;  «Ὁ καλός ποιμένας  θυσιάζει τήν ψυχή του χάρη τοῦ ποιμνίου του» (Ίω.10:11), πόσο μᾶλλον τά βιώματά του....