Κυριακή Δ’ Νηστειών - π. Βασίλειος Θερμός

 

Κυριακή Δ’ Νηστειών

πρωτοπρεσβύτερος Βασίλειος Θερμός

Ψυχίατρος παιδιών και εφήβων

Καθηγητής Ανωτάτης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Αθήνας

 

Αδελφοί μου, όλοι μας γνωρίζουμε ότι ο Χριστός απαγόρευσε να ορκιζόμαστε. Και όμως, το σημερινό αποστολικό ανάγνωσμα μας είπε ότι ο Θεός ορκίστηκε! Και μάλιστα, προσθέτει στη συνέχεια ότι ο όρκος που έδωσε ο Θεός στον Αβραάμ γίνεται το αμετακίνητο στήριγμά μας!

Ο Αβραάμ είναι ο γενάρχης των Χριστιανών. Πνευματικοί απόγονοί του είναι όσοι εμπιστεύθηκαν τον Χριστό και θέλησαν να αποτελούν το Σώμα Του, την Εκκλησία. Έτσι, όλα όσα υποσχέθηκε ο Θεός στον Αβραάμ (δηλαδή, πλήθος απογόνων) ισχύουν για όλους μας με την βαθύτερη έννοια: ως πλήθος σωζομένων οι οποίοι μοιράζονται τον πλούτο της θεότητας.

Έτσι λοιπόν δεν ορκιζόμαστε πια επειδή ορκίστηκε για εμάς ο Ένας, για λογαριασμό μας. Και κατόπιν, καθώς ο Χριστός έγινε άνθρωπος, ενσωματωθήκαμε στον Θεό και, συνεπώς, μετέχουμε στην αλήθεια την οποία δηλώνει ο όρκος Του. Ποια είναι αυτή η αλήθεια;

Η ελπίδα.

Η σημερινή περικοπή, αδελφοί μου, είναι ένα μάθημα για την ελπίδα των Χριστιανών. Αν η πίστη μας απλώς αποδέχεται αόριστα τον Θεό σαν μια ανώτερη δύναμη, όπως κάποιοι νομίζουν, ελπίδα δεν υπάρχει. Ή μάλλον περιορίζεται στην ελπίδα με την κοσμική έννοια. Κάτι πολύ φτωχό, δηλαδή.

Όταν λέμε ότι ελπίζουμε, κατά τα ανθρώπινα δεδομένα, τι εννοούμε; Ας πούμε, βλέπω τον καιρό έτσι όπως εξελίχθηκε από το πρωί, διαβάζω και το δελτίο καιρού, και έτσι ελπίζω ότι δεν θα βρέξει σήμερα. Δηλαδή τι κάνω; Λαμβάνω υπ’ όψιν ορισμένα δεδομένα, εμπειρικά και επιστημονικά, και τείνω προς το πιθανότερο συμπέρασμα από τα δεδομένα αυτά. Η ελπίδα, με τα κοσμικά κριτήρια, περιέχει μια αξιολόγηση, μια συνεκτίμηση, και οπωσδήποτε δεν διαθέτει σιγουριά.

Αυτό είναι το καινούργιο που φέρνει η έννοια της πίστης και της ελπίδας στην Καινή Διαθήκη. Σού δημιουργεί την αίσθηση και την πεποίθηση πως ήδη αρχίζεις να τά ζης.

Ας πούμε, όταν λέω ότι πιστεύω στην Βασιλεία του Θεού, εννοώ ότι έχω σιγουριά ότι θα υπάρξει η Βασιλεία του Θεού. Πιστεύω ότι ο Θεός μάς αγαπάει σημαίνει πως έχω σιγουριά ότι ο Θεός μάς αγαπάει. Θα πεί κανείς ότι αυτή η πίστη έχει σκαλοπάτια πολλά, διαβαθμίσεις. Όντως, δεν είναι ‘ασπρο-ή-μαύρο’. Κάποιοι άνθρωποι διαθέτουν ισχυρότερη πίστη και ελπίδα, άλλη ασθενέστερη. Ή μεταβάλλεται η δύναμή της κατά τη διάρκεια της ζωής μας. Σε κάθε περίπτωση, όμως, διαφέρει από την κοσμική έννοιά της.

Ό,τι έχει υποσχεθεί ο Θεός στον άνθρωπο, ο πιστός, λόγω της πίστης του, τά βιώνει με στέρεα αίσθηση ήδη ως πραγματικότητα. Και εδώ είναι πολύ ενδιαφέρουσα η φράση που ο Απόστολος Παύλος μας λέει αλλού: Ἡ ἐλπίς οὐ καταισχύνει. Η ελπίδα στο Θεό δεν ντροπιάζει. Εάν εγώ διατυπώσω την πρόβλεψη «μάλλον δεν θα βρέξει», δηλαδή εάν χρησιμοποιήσω τα ανθρώπινα δεδομένα για να εκφράσω μιαν ελπίδα, και βγούμε μαζί έναν περίπατο στην εξοχή και αρχίσει μια νεροποντή, θα ντροπιαστώ απέναντί σας.

Ο Απόστολος Παύλος όμως τονίζει ότι δεν μάς ντροπιάζει η κατά Θεόν ελπίδα. Αυτό εισάγει ακριβώς την πεποίθηση, όχι με την έννοια  της άποψης, αλλά ως σιγουριά. Με τα μάτια της πίστης δεν έχω καμία αμφιβολία, και όχι μόνο δεν έχω διανοητική αμφιβολία αλλά ζω την ζωή μου με βάση αυτή την πεποίθηση. Αναπνέω την βεβαιότητα. Έχουμε περάσει πλέον σε μια κατάσταση, όπου ο άνθρωπος έχει εξοπλισθεί με άλλα αισθητήρια. Και πώς τα αποκτάμε αυτά; Με την προσευχή, με την μελέτη, με τα Μυστήρια.

Η Ενανθρώπηση του Χριστού, λοιπόν, συνοδεύεται από πίστη διαπροσωπική, όχι θεωρητική, δηλαδή μια ζωντανή σχέση με τον Χριστό, η οποία χαρακτηρίζεται από εμπιστοσύνη και αγάπη. Σύμφωνα με το σημερινό αποστολικό ανάγνωσμα, αδελφοί μου, αυτό το δίδυμο πίστη-ελπίδα μας προσφέρει δύο ευεργεσίες.

Από τη μια, σε αυτήν εδώ τη ζωή, μας εξοπλίζει με μια σιγουριά, που την ονομάζει «άγκυρα ασφαλή και βεβαία».

Από την άλλη, στα έσχατα, μας χαρίζει ως δώρο την είσοδό μας «έσω του καταπετάσματος», όπου μόνο ο Χριστός μπήκε. Για την ακρίβεια, ήταν πάντα εκεί, αφού το μέσα από το καταπέτασμα δεν είναι παρά η Βασιλεία Του.

Το σημερινό απόσπασμα από την προς Εβραίους επιστολή, όπως όλα της Μεγάλης Σαρακοστής, μας προετοιμάζει για την κοσμογονική Θεία Λειτουργία που ετέλεσε ο Ιησούς πάνω στον Σταυρό ως Μέγας Αρχιερέας. Το ιδιαίτερο το οποίο μας προσφέρει είναι η απάντηση στην πανανθρώπινη αγωνία την οποία προκαλεί η κατάσταση ανασφάλειας και αβεβαιότητας. Η ηρεμία μας και η σιγουριά μας πηγάζουν από το γεγονός ότι διαμορφώσαμε προσωπική σχέση με Εκείνον ο Οποίος ανέλαβε όλη την ανθρωπότητα επάνω Του.

Όπου πάει Αυτός, λοιπόν, ως πρωτότοκος αδελφός, εμείς Τον ακολουθούμε. Με άλλα λόγια, ο Χριστός είναι η ολοκλήρωση κάθε ανθρώπινης ζωής που έμεινε ημιτελής και αδικαίωτη. Ας το κάνουμε αυτό πραγματικότητα και για τη δική του ζωή ο καθένας.