Μοναχού Ιούστου Μπρούσαλη «Η Πορεία του πνευματικού μας πατέρα Αρχιμανδρίτου π. Ηλία Μαστρογιαννόπουλου» Εκδόσεις «ΖΥΜΗ». - Αθανάσιος Κοτταδάκης

Μοναχού Ιούστου Μπρούσαλη

«Η  Πορεία του πνευματικού μας πατέρα

Αρχιμανδρίτου π. Ηλία Μαστρογιαννόπουλου» 

Εκδόσεις «ΖΥΜΗ».

 Αθανάσιος Κοτταδάκης

  Εκτενές αφιέρωμα-σελίδες 340-αγαπώσης καρδίας μοναχού Ιούστου Μπρούσαλη -μονάζει ευλαβώς πολλά χρόνια, Ι.Κάθισμα Αγ. Νικολάου, Μονή Κουτλουμουσίου, Άγιο Όρος-και ευρύτερα ενδιαφέρον. Για την αφανώς οσιακή βιωτή π. Ηλία Μ., καταμεσής Αθήνας-Αγίας Παρασκευής. Για την υπερεξαετή δημιουργική παρουσία του στην ηγεσία της «Ζωής» και τα κατ’ αυτήν ! Και ως πιστός ακόλουθος και συμπαραστάτης του πιο πολύ, για την μετά ταύτα, μέχρι το εκατοστό έτος, της εις τα άνω κλήσης του ! Αυτά και αλλιώς.  Από τον λίαν αγαπητό Πειραιώτη φίλο και αδελφό Ιωάννη Μπρούσαλη, στέλεχος ΧΕΕΝ, συνεργάτη Αλέξ. Βάμβα, μέλος της «Ζωής», Αγιορείτη στο ανωτέρω πανέμορφο Ι. Κάθισμα, ιδιαίτερα στο χιόνι κατάφορτο-φωτογραφία στο Γραφείο μου.

     Αφιέρωμα χωρισμένο σε δυο μέρη, όχι πολύ αυστηρά. Με το πρώτο να περιλαμβάνει, ως φαίνεται, επιλογής και υπαγόρευσης π. Ηλία ενδιαφέροντα σημεία της όλης του παρουσίας και ζωής. Και στο δεύτερο, να εκθέτει, ως μοναχός, πιστός ακόλουθος και συμπαραστάτης του, από τη δική του οπτική γωνία-πλευρά, το τι, και πώς και γιατί της ζωής του πνευματικού του πατέρα π. Ηλία Μ. από όταν τον πρωτοαντίκρισε στον Πειραιά μικρό ακόμα παιδί.

      Έτσι, αρχίζοντας να διαβάζει κανείς το εν πολλοίς απλό και ρέον γλωσσικά αφιέρωμα, μετά τον τρυφερό, όχι τυχαίο αποχαιρετισμό του γνωστού μουσουργού Σταμάτη Σπανουδάκη, την προσωπική του π. Ηλία προσευχή, και τη δόκιμη, στο όνομα της Εκκλησίας της Ελλάδος, δια γραφίδος και φωνής Μητροπολίτη Μάνης Χρυσοστόμου Γ΄, προπομπή εις τα άνω του κοιμηθέντος εν Κυρίω, περνάει στην αναδίφηση της ζωής του παιδιόθεν, μέχρι την οριακή, ως προτιμώ, κορύφωση αυτής, με την εκλογή και  ανάληψη της ευθύνης ηγεσίας της «Ζωής», συν τα αγαθά παρεπόμενα αυτής.

      Ενδεικτικά. «ΛΑ΄ Συνέλευσις Αδελφότητος … Αθήναι 16 Ιουλίου 1959 … Ο π. Γεώργιος Δημόπουλος υπέβαλε την παραίτησή του ως Προϊσταμένου … Οι δύο σεβαστοί πρεσβύται κ. κ. Δημήτριος Παναγιωτόπουλος, και Ιωάννης Κολιόπουλος εδήλωσαν ρητώς ότι πρέπει να αναδειχθή ο νέος Προϊστάμενος δια βοής και ομοφώνως  … και να αναδείξη δια βοής Προϊστάμενον της Αδελφότητος … τον επί αρετή, και συνέσει, μορφώσει, απλότητι και ταπεινοφροσύνη διακρινόμενον π. Ηλίαν Μαστρογιαννόπουλον …  Σύμπασα η Αδελφότης ανέκραξεν «Άξιος» …

     «Ο π. Ηλίας εν βαθεία συγκινήσει … είπε … Παρεκάλεσα τον Κύριον, εάν δεν είναι θέλημά Του, να φέρη εμπόδια δια την ανάδειξιν αυτήν. Επίσης παρεκάλεσα τους αδελφούς, οι οποίοι ανέφεραν το όνομά μου  εν σχέσει με το ζήτημα αυτό, να εύρουν άλλην λύσιν … Παρακαλώ δε όλους υμάς και σας ικετεύω να μην παύετε να προσεύχεσθε δια την αναξιότητά μου και τας πολλάς μου αδυναμίας, διότι έχω τεραστίαν ανάγκην βοηθείας. Νομίζω ότι αυτό το δεκαπενθήμερον πρέπει να είναι δεκαπενθήμερον προσευχής προς τον Κύριον δια να με ελεήση και να με οικτειρήση, να μας δώση ανυπόκριτον αγάπην, ώστε να συνδεθώμεν όλοι μεταξύ μας «μια ψυχή και καρδία», αδελφωμένοι και στηριγμένοι επί την πέτραν της πίστεως και με αρχηγόν τον Κύριον, ο οποιος εθυσιάσθη χάριν ημών. Επίσης να παρακαλέσωμεν το Άγιον Πνεύμα να μας καθαρίση τον ρύπον της ψυχής μας δια να υπηρετήσωμεν ταπεινώς το έργον αυτό εις το οποίον εκλήθημεν όλοι μας να εργασθώμεν δια την δόξαν του Κυρίου».

     Καλά και άγια πάντα ταύτα, αοίδημε πάτερ μου, και φέρνω στο νου πρόσωπα πολύ αγαπητά, και άλλα πολύ σεβαστά, παρόντα και ακούοντα αυτά, και ως εδώ. Η όλη υπόθεση, υπόθεση αποκλειστικά του Θεού ! Αλλά ήταν φανερό, αν σπεύσω να κρίνω από κάποια πιο κάτω, δεν ήταν αλλιώς, σε είχε ανεβάσει σε Σταυρό ! Αυτό γράφεται γιατί, ο εξ ίσου, αν μη και πιο πολύ σεβαστός, από τους δυο παρόντες σεβαστούς πρεσβύτες, ήταν απών ! Είχε, λέει, μετακομίσει αλλού από τριών μηνών !

     Κατά τα άλλα οι αναγνώστες θα συνεχίσουν και θα διαβάσουν-Μέρος 1^ο - τα πολλά και μεγάλα ανοίγματα, τους ωραίους νέους δημιουργικούς βηματισμούς, που παραθέτονται, όσα ωραία ευλόγησε ο Θεός να προκάμει να κάμει ο π. Ηλίας. Όσα, και όσο αρκετά καλά και  μπορεί και παρουσιάζει ο μοναχός Ιούστος ως τη σελίδα 170, παρότι ως εδώ περιλαμβάνονται πολλά από τα μετά, και τανάπαλιν, στο 2^ο Μέρος από του πρώτου πολλά-Εισηγήσεις π. Ηλία στα Θεολογικά Συνέδρια «Έφεσος». Ας είναι, και έτσι αρκούν, και λειτουργούν θετικά ώστε να συναχθούν όσα αξίζει να συναχθούν, χωρίς παλιές βαθιές πληγές να αναξυστούν.

******    *** ******

       Αφιέρωμα αγαπώσης καρδίας μοναχού Ιούστου Μπρούσαλη για π. Η.Μ. 2^ο Μέρος, σε δική του γραφή, εκδοχή. Είπαμε, με πολλές παλινδρομήσεις, πολλά μπρος πίσω καινά και παλαιά. Γέροντα-αιωνόβιου παρά πέντε-αγαθή μνήμη αγαθών, πλησμονή αγάπης για τον πνευματικό του πατέρα Αρχιμανδρίτη π. Η.Μ. ! Βλέπει και νεύει θετικά ο Θεός.

     Και ιδού. «Για πρώτη φορά είδα τον π. Ηλία το 1950, στην πρώτη επίσημη συνάντηση των Χριστιανικών Μαθητικών Ομάδων-Χ.Μ.Ο.-στον Πειραιά … μαζί με τον κ. Λεωνίδα Διαμαντόπουλο. Μου έκανε εντύπωση η αριστοκρατική εμφάνιση, η σεμνότης, αλλά και οι γαλήνιες μορφές τους» ! Άντε νάταν ο Γιάννης τότε πόσων χρονών. «Πέρασαν πέντε χρόνια και τον έβλεπα μόνο σε θεία Λειτουργία στο … Καρύτση 14, και ως Ιεροκήρυκα, και άρχισα να πιστεύω ότι … διαφέρει από πολλούς άλλους κληρικούς, διότι αυτά που κήρυττε έπειθε ότι τα πιστεύει, τα ζει … Ακόμη τον έβλεπα … στις Συνάξεις της Αδελφότητος «Ζωή»- λίγο αργότερα- και ποτέ δεν μίλησε, όπως μιλούσαν άλλα μέλη της συνάξεως, ήταν πάντα σοβαρός …

      Εφτά χρόνια μετά, 1957, και διαβάζω. «Ο π. Σπυρίδων Μπιλάλης … πολύ καλός ομιλητής και σοβαρός κληρικός εγνώριζε ότι … ο π. Σεραφείμ Παπακώστας έχει αφήσει Διαθήκη που πρότεινε τον π. Ηλία για Προϊστάμενο … Ο π. Πέτρος Χριστοδουλιάς έλεγε με πιο προσεκτικό τρόπο το ίδιο για τον π. Ηλία … Που τελικά έμαθε, αλλά επέμενε να αρνείται ότι κάνει για μια τέτοια ευθύνη, και έλεγε … «Πάτερ Πέτρε, βάλτε άλλον, εγώ είμαι φιλάσθενος, δεν κάνω γι αυτή τη θέση». Τότε ο π. Πέτρος του είπε. «Να γίνης Προϊστάμενος, έστω και για μια μέρα, και ας πεθάνης ! Πρέπει να εφαρμοσθή η διαθήκη» !

       «Ο Ακαδημαϊκός Παναγιώτης Μπρατσιώτης-αισθάνθηκε ιδιαίτερα ικανοποιημένος … όταν ο π. Η.Μ. εξελέγη … Ο Π. Τρεμπέλας είχε τρεις μήνες αποχωρήσει, όταν παραιτήθηκε το Συμβούλιο και ο π. Γ. Δημόπουλος …». Ακολουθούν σημειώσεις συν πλην πιο αρνητικές, και πάντως όχι συμπλέουσες με ό, τι ή όσα θα ανέμενε κανείς, από ανθρώπους τέτοιου χώρου, ανθρώπους υψηλής πνευματικότητας, και συνακόλουθης των πραγμάτων θέασης και θεώρησης ! Δεν προσθέτω λέξη, μπορεί να τα διαβάσει μόνος καθείς. Έτι δε, έχουν περάσει αρκετά χρόνια, και είναι αλλού, στην κρίση της Αγάπης του Θεού οι πρωταγωνιστές.

      Ο π. Ηλίας, λοιπόν, έχει αναλάβει και έχει διοικήσει έξι χρόνια και κάτι μήνες τη «Ζωή», με ό,τι και όσα στο πρώτο μέρος έχουν αναφερθεί. Και, κατά ταύτα, και δια ταύτα, 6 Ιανουαρίου 1966 υποβάλει παραίτηση. «Τα περισσότερα μέλη νοιώσαμε να κλονίζεται το έδαφος κάτω από τα πόδια μας, διότι δεν το περιμέναμε». Και πόσοι άλλοι μαζί. Ευτυχώς συν δυστυχώς ένα χρόνο μετά έρχεται η Δικτατορία και τα κατ’ αυτήν. Ο π. Ηλίας με κανένα τρόπο δε δέχεται να εκλεγεί Επίσκοπος-Μητροπολίτης, και από τα επακολουθήσαντα ευτυχώς ! Μόνο να αναλάβει Δ/ντης δέχεται, συνεπικουρούμενος από δυο εκλεκτούς και έμπειρους κληρικούς ως συνεργάτες στο Ιερατικό Φροντιστήριο της Τήνου.

       Για όλη την από δω και ως το τέλος-1^η Φεβρουαρίου 2020-μακρά περίοδο κοντά σαράντα ετών ο μοναχός συγγραφέας, πιστός ακόλουθος και συμπαραστάτης του, είναι παρών και αναλυτικός σε όσα καλά τε και αγαθά εργάστηκε ο π. Η.Μ. και στην Τήνο, και στην Πάτμο, και στην Καβάλα και όπου αλλού. Και τα πράγματα ως καταγράφονται τον αναδείχνουν κατά ένα τρόπο αρκετά ευδιάκριτο ως ένα άτυπο «Προϊστάμενο», και πνευματικό ηγέτη και οδηγό καρδιάς πλείστων προσώπων και άλλων τινών περί αυτόν ! Αναφέρεται συγκεκριμένη πνευματική συμβολή του με τη χάρη του Θεού σε πρόσωπα κορυφαία τε, και αφανή, και απροσδόκητα, και άλλα πολλά που δεν υποπτευόταν και δεν περίμενε κανείς. Έτι δε, καταγράφονται ειδικά μηνύματα, εισηγήσεις του σε κρίσιμα θέματα.

     Δε θέλω να κλείσω με τα γραφόμενα αρνητικά για το ταχύ και πώς αλλιώς να το πω των της κηδείας του. Προτιμώ να επισημάνω την απλή, αλλά σπουδαία αναφορά του συγγραφέα στην έκδοση από τη «Ζύμη» του μικρού αλλά σπουδαίου πονήματός του. «Η Δύση ανακαλύπτει την Ανατολή» ! Και πιο πολύ, και πέρα από τα Θεολογικά, του μεγάλου και επίσης σπουδαίου συλλεκτικού έργου του. «Η Αγωνία του Συγχρόνου Ανθρώπου». Και ταύτα ως δικαίωση, «του πολυπράγμονος», αγαθή έννοια, του κατά τα άλλα εγκαταβιούντος στο Άγιο Όρος-Κάθισμα Αγίου Νικολάου, Μ. Κουτλουμουσίου μοναχού Ιούστου Μπρούσαλη.

Αθανάσιος Κοτταδάκης