Οικουμενικός Πατριάρχης: “Η Εκκλησία, μαζί με την υπεύθυνη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης, προτρέπει τους νέους και τις νέες να καλλιεργούν και την «πνευματική νοημοσύνη»”

Οικουμενικός Πατριάρχης: “Η Εκκλησία, μαζί με την υπεύθυνη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης, προτρέπει τους νέους και τις νέες να καλλιεργούν και την «πνευματική νοημοσύνη»”

Η Α.Θ. Παναγιότης ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος κήρυξε, την Παρασκευή, 20 Δεκεμβρίου 2024, στη Μαράσλειο Σχολή, την έναρξη των εργασιών του διημέρου 4ου Διεθνούς Συνεδρίου Eco-Ευ Ζην “Τεχνητή Νοημοσύνη, Τεχνοηθική και Νέοι”, το οποίο διοργανώνεται από το Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Φιλοσοφίας του Τμήματος Φιλοσοφίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και τελεί υπό την αιγίδα του Οικουμενικού Πατριαρχείου.

Στην ομιλία του ο Παναγιώτατος ανέφερε ότι το ζήτημα της τεχνητής νοημοσύνης απασχόλησε την τελευταία Σύναξη της Ιεραρχίας του Θρόνου, όπου παρουσιάστηκε μια πολύ ενδιαφέρουσα εισήγηση από τον Σεβ. Αρχιεπίσκοπο Αυστραλίας κ. Μακάριο, όσο και το πρόσφατο επιστημονικό Συνέδριο που διοργάνωσε η Συνοδική Επιτροπή επί της Βιοηθικής του Πατριαρχείου, αλλά και το μεγάλο Συνέδριο της Θεολογικής Σχολής Αθηνών. Όπως είπε ο Πατριάρχης, αυτό δείχνει ότι “η Ορθόδοξη Εκκλησία και η θεολογία της δεν είναι αδιάφορες για τον σύγχρονο κόσμο, για τον πολιτισμό και τις επιστημονικές εξελίξεις, για τα κοινωνικά δρώμενα και τις ιστορικές συνθήκες μέσα στις οποίες εκτυλίσσεται η ζωή των πιστών.” 

Ο Πατριάρχης, μεταξύ άλλων, επεσήμανε τα εξής:

“Η Ορθόδοξη παράδοση είναι μία ανεξάντλητη πηγή ζωτικών αρχών και αληθειών για τον άνθρωπο και τον κόσμο. Βεβαίως, στα υπέροχα θεολογικά κείμενα δεν υπάρχουν έτοιμες απαντήσεις για την αντιμετώπιση των συγχρόνων προβλημάτων. Πάντοτε απαιτείται μελέτη και σοβαρή θεολογική εργασία για να διατυπώσουμε επικαίρως την πρόταση ζωής και ελευθερίας και τις οικουμενικές αξίες της Ορθοδοξίας. Για τον λόγο αυτό, χαιρόμεθα για την ενασχόληση της θεολογίας με την «τεχνητή νοημοσύνη», επιβεβαιώνοντας τον χαρακτήρα της ως «διαλεγομένης θεολογίας» και προβάλλοντας την ιερότητα του ανθρωπίνου προσώπου και τη δέσμευση στον απόλυτο σεβασμό της. Η θεολογία θα εξακολουθήσει να μελετά τις πηγές και τα μνημεία της πίστεώς μας, θα εμπνέεται και θα τρέφεται από την Αλήθεια, η οποία για τους Χριστιανούς δεν είναι «ιδέα», αλλά «πρόσωπον», είναι ο σαρκωθείς Λόγος του Θεού, θεμέλιο και ορίζοντας της ελευθερίας μας στην εγκόσμια έκφραση και την αιώνια προοπτική της. Θα ομιλεί στραμμένη προς τον σύγχρονο άνθρωπο, εκφράζοντας επικαίρως το σωτηριώδες Ευαγγέλιο της εν Χριστώ σωτηρίας, πάντοτε με αναφορά προς τις κεντρικές αναζητήσεις της ανθρώπινης ύπαρξης, τα σημεία των καιρών και την αναστροφή του ανθρώπου μέσα στον πολιτισμό και τους πολιτισμούς του κόσμου μας.

Ενώπιον των συγχρόνων εντυπωσιακών επιτευγμάτων της επιστήμης και της τεχνολογίας, εκφράζομε την πεποίθησή μας ότι αυτά οφείλουν και, με την ορθή και υπεύθυνη χρήση τους, μπορούν να συμβάλουν στην αληθινή πρόοδο, χωρίς να θίγονται βασικές ηθικές και πνευματικές αρχές και αξίες. Δεν θεωρούμε αναπόφευκτη τη σύγκρουση πίστης και επιστήμης. Μια τέτοια τοποθέτηση προκύπτει από λανθασμένη κατανόηση της ουσίας και της στοχοθεσίας των δύο αυτών μεγάλων πνευματικών δυνάμεων, συνεργών στη διακονία του ανθρώπου. Η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδόξου Εκκλησίας (Κρήτη 2016) τόνισε με έμφαση, ότι «διά την Ορθόδοξον Εκκλησίαν, η ικανότης προς επιστημονικήν έρευναν του κόσμου αποτελεί θεόσδοτον δώρον εις τον άνθρωπον» (Η αποστολή της Ορθοδόξου Εκκλησίας εις τον σύγχρονον κόσμον, ΣΤ’, § 11)”.

Σε άλλο σημείο της ομιλίας του τόνισε:

“Το συνέδριό σας – το συνέδριό μας, έχει ως θέμα και τους νέους, η ζωή των οποίων θα εκτυλίσσεται στο περιβάλλον που δημιουργείται με τη δυναμική εμφάνιση της τεχνητής νοημοσύνης στη ζωή μας. Προφανέστατα, η νέα γενεά ούτε τεχνοφοβική είναι ούτε μπορεί να αδιαφορήσει για τις νέες τεχνολογίες, αφού αυτές ανήκουν στο κέντρο της ζωής της. Η Εκκλησία, μαζί με την υπεύθυνη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης, προτρέπει τους νέους και τις νέες να καλλιεργούν και την «πνευματική νοημοσύνη», να ανακαλύψουν και να ενστερνισθούν τους ανεκτίμητους πνευματικούς και πολιτισμικούς θησαυρούς της Ορθόδοξης Παράδοσής μας, συμφώνως και προς την πρόσκληση της Συνόδου της Κρήτης προς αυτούς στο Μήνυμά της: «Η Ορθόδοξος Εκκλησία απευθύνεται στους νέους, οι οποίοι αναζητούν πληρότητα ζωής γεμάτη ελευθερία, δικαιοσύνη, δημιουργία αλλά και αγάπη. Τους καλεί να συνδεθούν συνειδητά με την Εκκλησία Εκείνου που είναι η Αλήθεια και η Ζωή. Να προσέλθουν προσφέροντας στο εκκλησιαστικό σώμα τη ζωτικότητα, τις ανησυχίες, τους προβληματισμούς και τις προσδοκίες τους. Οι νέοι δεν αποτελούν απλώς το μέλλον της Εκκλησίας αλλά το δυναμικό και δημιουργικό παρόν επί τοπικού και οικουμενικού επιπέδου» (§ 11). Η παιδική και η εφηβική ηλικία είναι η καταλληλότερη περίοδος στη ζωή του ανθρώπου για να ενσταλαχθεί στον νου και την καρδιά του ο σεβασμός για την ιερότητα και την ωραιότητα του ανθρωπίνου προσώπου και το ενδιαφέρον για την ακεραιότητα της κτίσης. 

Προσωπικώς ομολογούμε ότι συχνότατα οι νέοι και οι νέες μας διδάσκουν με τις ευαισθησίες τους, τις ιδέες και τα οράματά τους. Δείχνουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον από τους μεγάλους για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, για τη δικαιοσύνη, την ειρήνη και τον πολιτισμό της αλληλεγγύης. Με την έννοια αυτή, πολλοί νέοι της εποχής μας, αν και δεν συμμετέχουν άμεσα στη λειτουργική ζωή της Εκκλησίας, είναι φορείς, εκφραστές και εργάτες του κοινοτικού και κοινωνικού ήθους της.”

Προηγουμένως, χαιρετισμό απηύθυνε ο Ελλογιμ. Καθηγητής κ. Ευάγγελος Πρωτοπαπαδάκης, Διευθυντής του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Φιλοσοφίας ΕΚΠΑ, και του ΔΠΜΣ Ζώα: Ηθική, Δίκαιο, Ευζωία, ενώ, στο πλαίσιο της εναρκτήριας συνεδρίας ομιλία πραγματοποίησε και ο Εντιμολ. Άρχων Διδάσκαλος του Γένους κ. Κωνσταντίνος Δεληκωσταντής, Ομότιμος Καθηγητής ΕΚΠΑ.

Κατά την εναρκτήρια συνεδρία παρέστησαν o Σεβ. Μητροπολίτης Ίμβρου και Τενέδου κ. Κύριλλος, κληρικοί, η Ευγεν. Πρόξενος κυρία Αθανασία Ηλιάκη, εκ προσώπου του Γενικού Προξένου της Ελλάδος στην Πόλη, Πανεπιστημιακοί Καθηγητές και συμμετέχοντες στο Συνέδριο.