ΚΟΣΜΑΣ ΑΣΛΑΝΙΔΗΣ-ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ Ιερομόναχος, ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΗ ΠΟΛΥΤΡΟΠΗΣ ΣΤΑΥΡΙΚΗΣ ΑΓΑΠΗΣ - ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΟΤΤΑΔΑΚΗΣ

ΚΟΣΜΑΣ ΑΣΛΑΝΙΔΗΣ-ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ

Ιερομόναχος

1942 – 1989

ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΗ ΠΟΛΥΤΡΟΠΗΣ ΣΤΑΥΡΙΚΗΣ ΑΓΑΠΗΣ*

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ  ΚΟΤΤΑΔΑΚΗΣ

        Ο Γιάννης, πρώτο από τα τέσσερα παιδιά Δημητρού και Δέσποινας Ασλανίδη, ευλαβών χριστιανών Ποντίων προσφύγων, γεννιέται στα Θεοδόσια, μικρό χωριό κοντά στο Κιλκίς στο φόρτε της Γερμανικής κατοχής της χώρας και της Βουλγαρικής μανίας στην περιοχή-1942. Πέντε χρόνια μετά η οικογένεια μετακινείται στη Σταυρούπολη Θεσσαλονίκης, όπου μένει σε νοικιασμένη παράγκα χωρισμένη στα δυο με καλαμωτή, σπίτι και εργαστήρι του σιδερά πατέρα, στον οποίο θα σταθεί πολύτιμος βοηθός, μαθητής ακόμα στο Δημοτικού. Πρώιμη γεύση αγώνα ζωής σε οριακή φτώχεια!

       Μετά το Δημοτικό, τη μέρα δουλειά σε ηλεκτρολογείο, το βράδυ μαθητής στην Τεχνική Σχολή «Ευκλείδης». Το 1960 στα δεκαοκτώ, ηλεκτρολόγος, πλην όχι άμοιρος ξυλουργικής, υδραυλικής και άλλων πρακτικών τεχνών. Συν μαθητής Μέσου Κατηχητικού Σχολείου και εξής-«στο ΄Φάρο’ της Αδελφότητος «Ζωή», ιερές καταβολές παππού ιερέα, δραστηριοποίηση στη «Χριστιανική Ένωση Εργαζομένης Νεολαίας» … Διορισμός στη ΔΕΗ, και παραίτηση μετά από δυο χρόνια. «Να μην κρατώ άδικα τη θέση, από την οποία μπορεί άλλος να φάει ψωμί, μια και ο δικός μου προορισμός είναι ανώτερος»!

     Τότε ήταν που ο Αναστάσιος Γιαννουλάτος, νυν Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας ιδρύοντας το «Πορευθέντες»-Κέντρο Ιεραποστολικών Σπουδών- ανακινούσε το θέμα της Εξωτερικής Ιεραποστολής, και ο π. Χρυσόστομος Παπασαραντόπουλος αιφνιδιάζε τους πάντες σχετικό άλμα στην Ουγκάντα της Αφρικής. Ο Γιάννης είχε αλληλογραφήσει μαζί του, είχε προσανατολιστεί κατά κει, πράγμα που φαίνεται πήρε μέσα του μορφή οριστική στη διάρκεια της στρατιωτικής θητείας του στο Πολεμικό Ναυτικό. «Πες στη μαμά, πατέρα, να μην ξεγελάει τα κορίτσια του κόσμου θέλοντας να με παντρέψει, διότι εγώ θα μείνω άγαμος, και θα ακολουθήσω την Εξωτερική Ιεραποστολή»!

*****   ***   *****

       Η θητεία στο Πολεμικό Ναυτικό τον έφερε στην Αθήνα, και στη μαχητική Ιεραποστολική Αδελφότητα «Σταυρός» του Αρχιμανδρίτη Αυγουστίνου Καντιώτη, που εκτιμώντας ζέση, παλμό αγωνιστικό, συν τεχνικές του Γιάννη γνώσεις, του, ανέθεσε την ευθύνη του μικρού τους Τυπογραφείου. Γρήγορος, αεικίνητος, στο έπακρο εργατικός αυτός ανταποκρίνεται  κρατώντας  παράλληλα μέσα του την προοπτική της Ιεραποστολής. Πράγμα που τον φέρνει εξ αρχής μαθητή σε Νυκτερινό Γυμνάσιο, από κει στη Ριζάρειο Ιερατική Σχολή «για τα … παπαδίστικα», στο «Πορευθέντες» για τα Ιεραποστολικά. Και, στο Φροντιστήριο Κατηχητών της «Αποστολικής Διακονίας», και, σε «δωδεκαετή διδασκαλία σε Κατηχητικά Σχολεία - Περιστέρι, Αιγάλεω, Ν. Σμύρνη, Ν. Ιωνία- και, στη «Σχολή Σαμαρειτών του Ερυθρού Σταυρού», «επί ένα έτος, και ΄έλαβον το σχετικόν  πτυχίον»! Εκεί που είχε να τον στείλει ο Θεός, όλα αυτά θα ήταν δεξί του χέρι!

       Στο μεταξύ-1967, Αρχιεπισκοπία Ιερώνυμου Κοτσώνη -ο π. Αυγουστίνος εκλέγεται Μητροπολίτης Φλωρίνης, κρατώντας το πυρφόρο μαχητικό του, κι ο Γιάννης δίνει το παρόν στο πλευρό του. Τα καλοκαίρια ανεβαίνει στη Φλώρινα με φοιτητές οικοδομικά συνεργεία και ρίχνεται στην οικοδόμηση οικίσκων για τις οικογένειες των Ρομά που κατήχησε και βάπτισε ο Δεσπότης. Εκπλήσσει όμως με την κατασκευή περίβλεπτων τσιμεντένιων Σταυρών σε βουνοκορφές ευρείας θέας. Αναφέρω ενδεικτικά εκείνον στο ύψωμα 1020, ύψους 32 μέτρων και πλάτους 14, που για να τον καλουπώσει «κρεμόταν με το ένα χέρι στον αέρα». «Ειργάσθην ιεραποστολικώς έως το 1974 εν τη Εκκλησία της Ελλάδος κτίζων διάφορα ευαγή ιδρύματα, Ναούς, Σταυρούς επί των ορέων-ως εργοδηγός εις τας Μητροπόλεις Φλωρίνης, Αττικής, Αθηνών, Παιανίας και Παροναξίας». Προσθέτω, εντελώς αφιλοκερδώς, πλην στέγης και φαγητού, ποτέ ως «πόσα-παίρνης», κατά την ωραία ατάκα του Μητροπολίτη.

******   ***  ******

       Παράλληλα. «Διατηρούσε πολύ στενό δεσμό με το Άγιον Όρος, και Αγιορείτας Γέροντας, τους οποίους επεσκέπτετο και συνεβουλεύετο. Ήταν εκ των πρώτων που εργάσθηκε χειρωνακτικά για την ανέγερση του νεόδμητου Ναού του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου στο Κελί των Σκουρταίων, όπου εκοιμήθη ο όσιος Νικόδημος», καταθέτει ο Ηγούμενος της Γρηγορίου μακαριστός Γεώργιος Καψάνης, ο συμφοιτητής μου με το άδυτο χαμόγελο. Και εδώ έκπληξη ευχάριστη άλλη. Αύγουστος 1975, αναστέλλει σπουδές στη Ριζάρειο, αντίστοιχες στο «Πορευθέντες», και πετάει στο Κολουέζι του Ζαϊρ-Κονγκό. Ανταποκρίνεται σε πρόσκληση του εργαζόμενου εκεί ιεραποστολικά Αρχιμανδρίτη Αμφιλόχιου Τσούκου, πνευματικού τέκνου του ήδη Οσίου Αμφιλόχιου Μακρή- δες ανάρτηση, Αναστάσιος 4.9.2018.

     Είναι τριάντα τριών χρονών, όσα τα χρόνια του Χριστού, λαϊκός ακόμα. Φτάνει σε χώρα της Αφρικής 2.344.855km2 και 32.158.000 κατοίκων, όπου λίγα χρόνια νωρίτερα άρχισαν να πέφτουν σταλαγματιές Ορθόδοξης χριστιανικής Αλήθειας, να αναγεννιούνται πνευματικά ψυχές στο όνομα του Χριστού.  Θέλει να δει εκ του σύνεγγυς, τι και πώς γίνεται με αυτό το θέμα, και,  για την ώρα κάνει πολύ καλά αυτό που έμαθε και ξέρει. «Συγκινητική ήταν η συνάντηση με τους Αφρικανούς αδελφούς … Είναι άνθρωποι ευγνώμονες που αγαπούν το Θεό και τους Ιεραποστόλους»-Επιστολή 11,8.1975. Και αμέσως δουλειά. «Το πρόγραμμά μου είναι το εξής. Ξυπνώ στις 6 το πρωί … 6.45΄το συνεργείο είναι στο αυτοκίνητο και ξεκινούμε για την εργασία … Εργαζόμαστε περίπου 10 ώρες εντατικώς. Το προσωπικό αποτελείται από 40 άτομα. Οι άνθρωποι αυτοί, παρά το ράθυμο του χαρακτήρος τους-λόγω κλίματος-εργάζονται με προθυμία για το κτίσιμο εκκλησιών … Έτσι το απόγευμα επιστρέφω κουρασμένος, διότι πρέπει να εκπαιδευτούν ο καθένας σε έναν τομέα-σιδεράς, καλουπατζής, χτίστης, σοβατζής … Οι εδώ αδελφοί παίρνουν λίγο δύσκολα τα τεχνικά, την άλλη μέρα ξεχνούν τι τους έδειχνα την προηγουμένη … Με αυτούς κατόρθωσα να τελειώσω τρεις εκκλησιές, και τώρα την τέταρτη…»-Επιστολή 6,3.76. Και μην το ξεχνάτε ποτέ, αμοιβή ούτε δραχμή, ούτε σεντς, ξένος κι απόξενος με τον … «πόσα-παίρνη» !

        «Προχθές τέλειωσε ο πέμπτος ναός-Επιστολή 23.5.1976, γραμμένη σε αναστάσιμη περίοδο αργά τα μεσάνυχτα-και σήμερα θεμελιώσαμε τον έκτο ,,, Πενήντα άτομα επί πέντε μέρες κόβουν δέντρα και χόρτα, ένα ως τρία μέτρα ύψος για να ανοίξουν δυο δρόμους να μεταφέρω τα υλικά, και μόλις βρω νερό, ελπίζω σε βάθος 10 μέτρα, τώρα είμαι στα 7, θα αρχίσει τις εργασίες το συνεργείο «Αστραπή», και μέσα σε λίγες μέρες θα τελειώσει με τη βοήθεια του Θεού κι ο έκτος ναός, Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου, τον οποίο χρηματοδοτούν τα Γιαννιτσά» ! Οι ορθόδοξοι χριστιανοί στην Ελλάδα είχαν κηρύξει πνευματική, υλική και  οικονομική σταυροφορία, η συμβολή τους στο υψηλό έργο κάθε άλλο παρά μικρή ήταν!

     Ο Γιάννης όμως δεν περιορίζεται μόνο στην οικοδομική εκκλησιών. «Όταν σκοτεινιάσει και δεν μπορούν να εργαστούν πια, ανάβουν μεγάλη φωτιά … κάθεται μαζί με τους εργάτες που κι αυτοί κοιμούνται σε παράγκα που τους έχει κάνει, και αρχίζει η κατήχηση στην πίστη μέχρι τις 11 ως 12 τη νύχτα, για να μπορούν να σηκωθούν πρωί-πρωί να ξαναρχίσουν …» Προσθέστε ότι δεν παραλείπουν να χτίσουν και κατοικία για τον παπά … Στη διάρκεια των 14 μηνών «ηργάσθην … και αποπεράτωσα  εννέα ναούς εις τα δυο ιεραποστολικά κλιμάκια της ορθοδόξου Εκκλησίας-Κολουέζι και  Κανάγκα- που δεσπόζουν γραφικοί … με κόκκινα και γαλάζια χρώματα … ανάμεσα στις ζούγκλες και στα κέντρα ειδωλολατρίας …» Έργο για το οποίο ευλογήθηκε και τιμήθηκε με το Σταυρό του Ευαγγελιστή Μάρκου από τον τότε Πατριάρχη και Πάπα Αλεξανδρείας Νικόλαο Β’.

******  ***  ******

       Επάνοδος στην Ελλάδα, ολοκλήρωση  σπουδών, ιερατικών στη Ριζάρειο-1976/77-Ιεραποστολικών στο «Πορευθέντες», ανάβαση στο Άγιο Όρος, όπου, το νεανικό όνειρο του Γιάννη Ασλανίδη να αφιερωθεί στην Εκκλησία και την Εξωτερική Ιεραποστολή παίρνει οστά και σάρκα. Εδώ ως από Τρωάδα, δεν τον περνάει, όπως τον Παύλο το Άγιο Πνεύμα σε Σαμοθράκη, Νεάπολη, Φιλίππους «ήτις εστί πρώτη της μερίδος της Μακεδονίας πόλις κολωνία»-Πραξ.16,11. Δια «Ερημίτη Γέροντα μοναχού», νυν Οσίου Παϊσίου, τον περνάει ο Θεός ως επί πτερύγων ανέμων στο Ζαϊρ-Κονγκό, για να σφραγίσει αγιωτικά και πολύτροπα δημιουργικά τη δεκατεσσάρων μηνών επιτόπια οικοδομική ναών, τώρα ως αλιέας ψυχών επιζητούντων «ον τρόπον επιποθεί η έλαφος επί τας πηγάς των υδάτων»-Ψαλ.41,2-του Ιησού Χριστού «ύδωρ το ζων»-Ιωαν.4,14.  

       Στο μεταξύ στην ψυχή του Ηγούμενου της Μονής Γρηγορίου Αρχιμανδρίτη Γεωργίου Καψάνη έχει επέλθει ριζική αλλαγή. Η επιφύλαξη, «δεν είναι συνηθισμένο αυτό-Εξωτερική Ιεραποστολή- στον Αγιορείτικο Μοναχισμό», έχει γίνει καπνός. «Άκουσα τις συστάσεις αγίων Γερόντων του Αγίου Όρους, εξηγεί, τους έκαμα υπακοή … Το Δεκέμβριο του 1977 ήρθε στη Μονή μας κατόπιν συστάσεως διακριτικών και σεβαστών γερόντων … να γίνει μοναχός … και, με την ευλογία και συμπαράσταση της Μονής να συνεχίσει το ιεραποστολικό έργο του. Μετά ετήσια περίπου δοκιμασία, κατά την οποία έδωσε δείγματα αυστηράς ασκήσεως και αγάπης  για τον μοναχικό αγώνα, εκάρη μικρόσχημος μοναχός-20.7.78-και έλαβε το όνομα Κοσμάς για να έχει τον Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό προστάτη και οδηγό της ζωής του».

     Στις 13.8.78 χειροτονείται Διάκονος, στις 19.8.78 Πρεσβύτερος από τον Επίσκοπο Ροδοστόλου Χρυσόστομο, «αμετανόητο εραστή της αγιορείτικης μοναστικής βιωτής και πολιτείας», πολύ δύσκολο σε χειροτονίες «κατά το αθρόον», ως μαρτυρεί το ακόλουθο γραπτό του. «Και όλα αυτά κάπως εν σπουδή και βία, καθ’ όσον ο ίδιος «ζέων τω πνεύματι»-Πραξ.18,25-και «πτεροφυής ως αετός»-Ησ.40,31-οι ιεραποστολικώς προγραμματίζοντες και δρώντες επείγοντο, και η προσφιλής του Κεντρώα Αφρική τον … ανέμενε». Οι βουλές και ενέργειες του Θεού είναι διαφορετικές από εκείνες των ανθρώπων, όσο απέχει ο ουρανός από τη γη ! Ο ιερομόναχος Κοσμάς Ασλανίδης-Γρηγοριάτης ήταν στην αγκαλιά του Θεού, και πήγαινε στην αποστολή του.

       Οκτώβριος 1978, είναι στο εν Κολουέζι του Ζαϊρ-Κονγκό Ιεραποστολικό Κέντρο. Έχει παραμείνει ένα μήνα «εν τελεία απραξία» στο έτερο της Κανάγκα, όπου ο π. Χαρίτων Πνευματικάκης, εργάζεται λίαν επιτυχώς ιεραποστολικά ήδη οκτώ χρόνια. Όμως οι σχεδιασμοί του νέου Μητροπολίτη Κεντρώας Αφρικής Τιμόθεου Κοντομέρκου, άνδρα με υψηλό αίσθημα ευθύνης, ορίζοντες ανοιχτούς, και εμβριθή γνώστη των ικανοτήτων του -«Είδα την αποφασιστικότητά του ... Διείδα την άδολη διάθεσή του να δοθεί όλος στην Εκκλησία, στην υπηρεσία του συνανθρώπου του»-τον έχουν για το Κολουέζι, επιλογή που αρχικά δεν τον εύρισκε σύμφωνο. Αλλά ! «Έλαβα πληροφορία από το Θεό, πως ευρίσκομαι εν απειθαρχία, καθότι «κοντράρισα» προς το θέλημα του Επισκόπου, ο οποίος εξέφραζε το θέλημα του Θεού, καθότι αρχιερεύς … και χαίρομαι τώρα που βρίσκομαι εκεί-στο Κολουέζι- που ήθελε ο Επίσκοπός μου». Άξιος εργάτης του Ευαγγελίου στο «πορευθέντες» του Χριστού, λίαν εμφανές από την πρώτη στιγμή, ξεκινούσε ως όφειλε την ευλογημένη αποστολή με πνεύμα ταπείνωσης, υπακοής και ενότητας.

     Ως τις 4 Δεκεμβρίου 1978 έχει επισκεφθεί «ενορίες γύρω από το Κολουέζι με τις αδελφές, ενημερωθεί για τα προβλήματα, προγραμματίσει, και αποφασίσει να κινηθεί σε ορθόδοξη γραμμή, με σεβασμό στον εντόπιο πολιτισμό. «Ας μη βγάλουμε τον Αφρικανό από το χώρο του. Προτιμότερο είναι να μπούμε εμείς στο δικό του, και θα βρούμε νόμους και τρόπους προσαρμογής, όχι εις βάρος του δόγματος, αλλά έτσι που να αισθάνεται άνετα ο νεοφώτιστος ότι εγκλιματίζεται στο χώρο του επισκιαζόμενος από τη Χάρη του Αγίου Πνεύματος … Ο Αφρικανός έχει δικό του πολύ αξιόλογο πολιτισμό, δική του κοινωνικότητα. Πρέπει όμως ο ιεραπόστολος να κοπιάσει πολύ να τον ανακαλύψει, και να τον εκχριστιανίσει». Και αλλού. «Θέλει πολλή αγάπη και συμπαράσταση ο ιθαγενής για να σε εμπιστευθεί. Και για να πιστέψει στις αλήθειες που του προσφέρεις πρέπει να κοπιάσεις γι αυτόν πολύ, να του αφήσεις και τα κόκαλά σου, όπως έκανε ο π. Χρυσόστομος»-Παπασαραντόπουλος.

      Εργάζεται μεθοδικά, κοπιάζει δημιουργικά, προσεύχεται εντατικά. Δε βιάζεται να φέρει στην Ορθοδοξία κόσμο όπως-όπως. Ξέρει ότι έχει να κάνει με απλοϊκούς ιθαγενείς παραδομένους στην κυριαρχία των πνευμάτων, των τοπικών συνηθειών, και τον πιεστικό έλεγχο των μάγων. Προκρίνει στερεή κατηχητική θεμελίωση, και είναι προσεκτικός στις ομαδικές βαπτίσεις. Κρατάει ως οδηγό τη συμβουλή του Γέροντα Παϊσιου, «συνέχισε, ο αγώνας είναι μακρύς, αυτοί, οι άνθρωποι θα αργήσουν να δεχτούν το  Χριστιανισμό» ! Όντας εκεί, «τώρα βλέπω, γράφει, πόσο αληθινό είναι αυτό»-1983.

    Δέχεται, λοιπόν, όποιον επιθυμεί να προσέλθει να ακούσει, να δει ζωντανά από τη λατρεία,   προσφέρει σιγά-σιγά για αρκετό χρόνο «ύδωρ το ζων» του Χριστού κατά προτίμηση οικογενειακά. Οι Κατηχούμενοι εξετάζονται προσεκτικά, αν έμαθαν τα βασικά της πίστης-Αγία Τριάδα, ζωή και έργο του Χριστού, «Πιστεύω», «Πάτερ ημών» …-και βαπτίζονται αφού διαπιστωθεί εκ των πραγμάτων ότι έχουν αφήσει τα παλιά, Μετά τελείται το Μυστήριο του Γάμου, όπου συναντά πρόβλημα δύσκολο, καθώς πολλοί έχουν δυο γυναίκες, και παιδιά κι από τις δύο.

      Ας δούμε αυτά από δική του ημερολογιακή του καταγραφή της 14.11.1983. «Τα Σάββατα … Στο Κολουέζι … βαπτίσαμε κάπου 300 άτομα-καταλαβαίνει κανείς τι σημαίνει δε να βαπτίσεις 300 άτομα, όταν το μεγαλύτερο μέρος είναι παιδιά, και χρειάζεται να τα βουτάς στο Βαπτιστήριο ή στο ποτάμι, και κάναμε 40 γάμους … Αρχίζουμε στις 06.00 και φτάνουμε στο απόγευμα … Κάθε πρόγραμμα βαπτίσεως … θέλει να ξεχωρίσουμε ποιοι δεν έχουν προβλήματα … διάφορα, ως επί το πλείστον πολυγαμία, μαγεία κα. Εδώ χρειάζεται πολύς κόπος, αρκετή ψυχολογία, γνώσεις εξομολογητικής, και πάνω από όλα φώτιση του Θεού … Σε αυτό το σημείο γίνεται κατάσχεση των μαγικών οργάνων, που δεν έχουν καταγραφεί ως εκείνη τη στιγμή. Είναι μια οδυνηρή στιγμή για το μάγο, μα και ένας θρίαμβος … του Αγίου Πνεύματος, που πείθει τον ιθαγενή, ο οποίος γεννήθηκε και γέρασε σφιχταγκαλιασμένος με τα μάγια του, και πίστεψε πως δίχως αυτά, δε θα μπορούσε να μείνει στη ζωή ούτε μια στιγμή, γιατί ισχυρότερα πνεύματα θα τον κατέστρεφαν, αν δεν τον φύλαγαν αυτά, κέρατα, αίμα, ξόανα … Για να φτάσει κανείς στο σημείο να παραδώσει τα μάγια του σημαίνει, ότι πίστεψε στο Χριστό, και ότι ο Χριστός θα τον φυλάξει εφ’ εξής …»

       Και μια ακόμα ομαδική βάπτιση από δική του ημερολογιακή καταγραφή, της 6 Ιανουαρίου 1989, της μεγάλης γιορτής των Θεοφανείων, της άγνωστης εκείνη την ώρα, πλην σημαδιακής χρονιάς της ξαφνικής αρπαγής του Επάνω. «Η μεγάλη μέρα για τους Κατηχούμενους έφτασε. Είναι η μέρα που γεννώνται στο ευλογημένο Σώμα του Χριστού … Αρχίσαμε με Μεσονυκτικό στις 05.30 το πρωί. Τη Θεία Λειτουργία ακολούθησαν 350 βαπτίσεις και τελειώσαμε το βράδυ στις επτά με την τέλεση 24 γάμων. Αν και έμειναν νηστικοί-και προηγήθηκε ξεροφαγία-έφυγαν τραγουδώντας, και το τραγούδι τους ακουγόταν ακόμα και όταν το φορτηγό που τους μετέφερε στα σπίτια τους είχε απομακρυνθεί αρκετά»

      Μεγάλες ώρες, μεγάλες στιγμές, οι αγιότερες και για τον Ιεραπόστολο. Κύριος μόνο γνωρίζει πόσες φορές-και είναι πολλές- επαναλήφτηκαν αυτά τα σωτήρια γεγονότα στα δέκα χρόνια που η Αγάπη Του τον έστησε «άγγελο της λυχνίας Του» στα βάθη της Αφρικής. Και είναι πάνω από βέβαιο, όχι απλή ελπίδα, όπως γράφει, ότι, «η προσέλευση στην Εκκλησία τόσων ψυχών να αποβεί εις συγχώρηση των αμαρτιών μου». Πρόκειται για ένα από τα πιο δημιουργικά έργα, που μπορεί να ευλογηθεί να επιτελέσει ένας ορθόδοξος χριστιανός, ιδιαίτερα στη σημερινή όχι δυσδιάκριτη τραγωδία του μετά-χριστιανισμού, γράφε, από-χριστιανισμού, και πολυδαίδαλα επερχόμενου αθεϊσμού. Και είναι καλύτερο να σοβαρευτούμε όλοι, να αφήσουμε τις βυζαντινές γραφικότητες και τα πνευματικά «ηρεμιστικά», και να αντιμετωπίσουμε πολύ πιο προσεκτικά τα τελευταία!

******   ***   ******

       Το καθαρά πνευματικό ιεραποστολικό έργο του δεν τον απομακρύνει από το οικοδομικό, ενώ παράλληλα ένα πρόγραμμα αγροτικών καλλιεργειών, και κάποιων παραπλήσιων δραστηριοτήτων που αποτολμά εξασφαλίζουν στο Ιεραποστολικό Κέντρο του Κολουέζι υλική και οικονομική αυτάρκεια, συν  άνοιγμα σε δυναμικό και αξιόλογο κοινωνικό έργο. Επί πλέον μαρτυρούν στόχευση σε όντως ορθόδοξη  ουσία των πραγμάτων και συνακόλουθη πολιτιστική προοπτική. Πίσω από όλα αυτά ανιχνεύεται ευδιάκριτα ευλογημένη από το νυν Όσιο Πορφύριο προς αυτόν συμβουλή : «Προχώρησε, η ιεραποστολή πρέπει να ζει αξιοπρεπώς, όχι να ζητιανεύει».  

     Έτσι, κατ’  αρχήν από πλευράς οικοδομικής στους εννιά ναούς της πρώτης περιόδου-1976, λαϊκός-προστίθενται ακόμα δύο. Παράλληλα ακολουθεί σειρά όλη εξαιρετικών βασικών κτισμάτων-Κεντρικό για τις διοικητικές και άλλες υπηρεσίες, Μοναστικό κατάλυμα των Ιεραπόστολων, έτερο για τις μοναχές, ελληνίδες και ιθαγενείς, τις Καθηγήτριες, Δασκάλες κλπ. θαυμάσιο Δημοτικό Σχολείο «ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός», Οικοτροφείο μαθητών, έτερο μαθητριών, Βιβλιοθήκη, Αναγνωστήριο, Τραπεζαρία, Κέντρο Υγείας, Εργαστήριο Αγιογραφίας, έτερο Ιεροραπτικής-και άλλων δεύτερων πλην άκρως απαραίτητων-Ξυλουργείο, Μηχανουργείο, Παρασκευής τούβλων, Γκαράζ, Αποθήκες ιματισμού …

       Το πρόγραμμα αγροτικών καλλιεργειών και άλλων σχετικών αναπτύσσεται στο μεγάλο αγρόκτημα 3000 στρεμμάτων που παραχώρησε στο Ιεραποστολικό Κέντρο του Κολουέζι η τότε Κυβέρνηση του Κονγκό. «Έγινε μια προσπάθεια στον τομέα αυτό εκ μέρους μας, γράφει, να δημιουργήσουμε αυτοδύναμο  και κατά το δυνατόν αύταρκες κλιμάκιο, εξασφαλίζοντας από τη δική μας γη του Κολουέζι τα προς το ζην- τρόφιμα, κρέας, λαχανικά-τόσο για την συντήρησιν του Οικοτροφείου μας, όσο και για το εν γένει φιλανθρωπικό έργο-φυλακές, λεπρούς, πεινασμένους, ασθενείς. Ακολουθήσαμε το Παύλειο πρόσταγμα «εργαζόμενοι ταις ιδίαις χερσίν» … Αυτή η καινοτομία, μας στοίχισε μας αρκετή πολεμική … αντορθόδοξος, αντιιεραπόστολος, γουρουνάς …»

      Να προσπεράσουμε αυτές τις μικρότητες και υπονομευτικές δολιότητες από μέρους των εραστών της «ορθόδοξης» απραξίας, και να βγούμε στο «αντιστάθμισμα», την ευλογία που έλαβε από τη Μονή Γρηγορίου και την αμέριστη συμπαράσταση από την Αποστολική Διακονία. Να αγγίξουμε έτσι συνοπτικά, αλλά όσο γίνεται πιο περιεκτικά αυτά που επιχείρησε και πρόλαβε να κάνει, ‘Ότι, π.χ. καλλιέργησε δημητριακά, και ιδιαίτερα στάρι με μεγάλη επιτυχία-«πιο μεγάλη από όσο οι Βέλγοι παλιά», Καθηγητής Ηλίας Βουλγαράκης- μανιόκ, καλαμπόκι, οπωροκηπευτικά, ιδιαίτερα ντομάτες, πλείστα τροπικά οπωροφόρα, μπανάνες, παπάι, μάγκο … άλλα και πορτοκαλιές, λεμονιές … Σε άλλο τμήμα του αγροκτήματος διαμόρφωσε κατάλληλα το χώρο και επιδόθηκε στη ζωοτροφία. Απαριθμούμε ενδεικτικά, πάνω από 500 γουρούνια. 3000 κοτόπουλα, γύρω στα 500 κουνέλια, 250 γιδοπρόβατα … Εργαστήριο επεξεργασίας των προϊόντων τους, συν μικρό τεχνικό σχολείο σχετικής εκπαίδευσης των ιθαγενών στην ανταπόκριση σε όλες αυτές τις ανάγκες. Είναι που λέει παροιμία κινεζική : «Όταν σου ζητούν ψάρι, εσύ να τους δίνεις αγκίστρι», ήγουν, να ανοίγεις δρόμο και τρόπο άσκησης και εκμάθησης στην εργασιακή εξασφάλιση των βιοτικών αναγκών.

       Και ιδού όλες αυτές οι δραστηριότητες ιδωμένες από δικές του καταγραφές. «Από τα προϊόντα του ιεραποστολικού αγροκτήματος συντηρούνται τα μέλη της ιεραποστολής-δεν είναι αμειβόμενοι υπάλληλοι ούτε του κράτους, ούτε της Εκκλησίας, ούτε άλλου οργανισμού-και τα παιδιά των οικοτροφείων. Αμείβονται οι περίπου 120 ιθαγενείς που εργάζονται κατά καιρούς, οι οποίοι επί πλέον παίρνουν κρέας, ρούχα, φάρμακα … για τις οικογένειές τους. Αναπτύσσεται διακριτική φιλανθρωπία-καθημερινό φαγητό σε ποικιλώνυμους πένητες, εβδομαδιαίο παρασκευαζόμενο και μεταφερόμενο από πρόθυμες ιθαγενείς πόρτα-πόρτα σε ανθρώπους αποδεδειγμένης ανάγκης της γύρω περιοχής. Αφήνω το αν και πως καλύπτονται πλείστες όσες άλλες ανάγκες πολλών, περιλαμβανομένης της διανομής φαρμάκων, δωρεάν εξέτασης ή και στοιχειωδών θεραπειών από γιατρούς και νοσοκόμους που καταφθάνουν κατά περιόδους και εργάζονται εθελοντικώς».

   «Σήμερα πλέον μετά πεποιθήσεως μπορώ να πω –«Σκέψεις» του, σελ.35-ότι το να ασχολείται ο ιεραπόστολος μετά το πνευματικό του έργο με αγροτικές καλλιέργειες και κτηνοτροφία είναι και αγιογραφικό, και ορθόδοξο-κοινόβια Αιγύπτου-και ανθρωπιστικό … Χρειάζεται όμως προσοχή και μέτρο … Οι μικροί αυτοί κόποι καθιστούν αργότερα την ιεραποστολή οικονομικώς ανεξάρτητη και αυτάρκη … ικανή να συνεχίσει το έργο της και όταν συμβεί να διακοπούν οι νυν όχι μικρές εισφορές από την Ελλάδα και αλλαχού  …  Συγχρόνως επιλύονται και άλλα προβλήματα σχετικά με την προώθηση του έργου από τους ίδιους τους ιθαγενείς, η εκπαίδευσή τους σε σχετικές καλλιέργειες, η αξιοποίηση ενδογενών δυνάμεων, η καταπολέμηση της αφρικανικής ραθυμίας …». Ήγουν, ορθόδοξη ιεραποστολή σφαιρική, ουσιαστική, διδαχή και αγιασμός, συν εργασία, κόπος, ιδρώτας, αγάπη έμπρακτη και δημιουργική. Σταυρός Ιησού Χριστού αναστάσιμος, αληθινός, όχι υποκατάστατο σταυρού συν ψευδό άλλοθι σε βιοτικό … αραξοβόλι !

      Το τελευταίο δεν είναι πυροτέχνημα στον αέρα. Αν μπορούσα να παραθέσω τις παραγράφους 13-«Δελτίο κινήσεως αυτοκινήτων»-και 14-«Η Λειτουργία και οι Αγάπες»-* θα γινόταν λίαν ευδιάκριτο,  και μάλιστα από πράγματα εντελώς άσχετα θεολογικά, πλην «εκ των ων ουκ άνευ», τόσο αναγκαία και απαραίτητα, δηλαδή, τι Σταυρό ιεραποστολικό σήκωνε στους ώμους και σε τι  Γολγοθά ανηφόριζε Κοσμάς Ασλανίδης, ο Γρηγοριάτης Ιερομόναχος, ο ιεραπόστολος ψυχή της Ορθόδοξης Ιεραποστολής στην πόλη Κολουέζι του Κονγκό και την ευρύτερη περιοχή της

******   ***   ******

      Από δω και πέρα βηματισμός αργός, μετρημένος, και ευλάβεια υψηλής σιγής ! Είναι, θαρρώ, το μόνο που ταιριάζει και απαντάει μυστικά στην ανερμήνευτη πάντα Αγάπη της θείας βουλής, να πάρει Επάνω, για μας απροσδόκητα εντελώς, στο φόρτε του μεγάλου παλμού του, αυτό τον ακαταπόνητο αγωνιστή Του, παρά τρεις μήνες σαράντα εφτά χρονών μόλις !

      Λέγεται ότι περίπου δυο ώρες πριν γίνει το τραγικό δυστύχημα, έμπορος φίλος της ιεραποστολής γνωστός ως Χάμπο, κινούμενος με το αυτοκίνητο στον ίδιο δρόμο-προς Λουμπουμπάσι-ένιωσε να βλέπει σε όραμα λευκό ιερέα να ανεβαίνει στον ουρανό ! Όλη την εβδομάδα πριν τις 27 Ιανουαρίου 1989 ο π. Κοσμάς ήταν σε αποστολή στο Λουμπουμπάσι, ενώ παράλληλα μελετούσε με ιερείς πνευματικά παιδιά του Ψαλμούς του Δαυίδ, εξηγώντας τους «με δάκρυα στα μάτια, ότι οφείλουμε να ζούμε «εν μετανοία». Συνάμα, το τελευταίο βράδυ-Πέμπτη 26.1.1989-στοχαζόταν πάνω στη ζωή των Πατέρων, ιδιαίτερα του Αγίου Ιωάννη του Χρυσόστομου, καθώς με την αύριο ήταν η γιορτή της Ανακομιδής των τιμίων λειψάνων του. «Μεστά λόγια, αλλά και δάκρυα πολλά», και «μη ρωτάτε τίποτα», διαβάζω κάπου, είπε στους ιερείς και αποσύρθηκε. Ίσως μυστική προσωπική ώρα, όπου κάτι σπουδαίο θα του είπε ο Θεός ! Αρκεί αυτό, ας προεκτείνει καθένας …

     «Την άλλη μέρα-27.1.1989-ήταν πολύ χαρούμενος, έκανε σαν παιδί, παρά την καθ’ οδό βλάβη του φορτηγού νωρίς το πρωί … Ξεκίνησαν κατά τις έξι το απόγευμα από Λουμπουμπάσι για Κολουέζι … Δεν ήταν η πρώτη φορά,  ο π. Κοσμάς ταξίδευε πάντα βράδυ για να κερδίζει χρόνο, αλλά και γιατί ο ήλιος του προξενούσε δυνατούς πονοκεφάλους. Στη διαδρομή δε συζητούσαν ιδιαίτερα. Η σκέψη του ήταν κοντά στον Άγιό του ισαπόστολο Κοσμά τον Αιτωλό, διότι με ενθουσιασμό και ζωντάνια συνόδευε την ομώνυμη ραψωδία του Σωκράτη Βερνάρδου  … Περίπου 60 χιλιόμετρα από το Λουμπουμπάσι, γύρω στις 8 το βράδυ, φοβερή σύγκρουση με ένα υπέρ φορτωμένο φορτηγό. Κανείς δεν ξέρει αν ο οδηγός ήταν πιωμένος, είναι όμως δεδομένο ότι είχε βγει στο αντίθετο ρεύμα του δρόμου. Το Λαντ-Ρόβερ του π. Κοσμά έγινε συντρίμμια, μέσα από τα οποία, τι θαύμα και τούτο, οι δυο συνεπιβάτες, ο Μωυσής και ο Πρόξενος είχαν σωθεί, αλλά το κορμί του αγίου άνδρα κείτονταν χωρίς πνοή, χωρίς ζωή, καταματωμένο, πλην στην αγκαλιά του Πλάστη των όλων και Θεού είχε πετάξει η ωραία ψυχή του ! Δάκρυ, άνθος ευλαβείας!

*******  ***  ******

    Διαβάζω κάπου. «Τις τελευταίες μέρες στο Λουμπουμπάσι, είχε πάντα το χέρι στην τσέπη, έδινε ελεημοσύνη στους φτωχούς, «για να με θυμάστε», τους έλεγε. Συμπαθητική μαρτυρία και κατάθεση, αλλά για ένα χριστιανό ωσάν αυτόν πολύ λίγη. Διό και προτιμώ για την ώρα αυτό. «Προχθές πήγαμε … πενήντα χιλιόμετρα στο δάσος, στους λεπρούς … δώρο ένα γουρούνι και αρκετά φάρμακα. Επισκεφτήκαμε και μερικούς κατάκοιτους και μια ετοιμοθάνατη … Γνωρίζουμε ότι δε θα φυτρώσουν νέα πόδια ή χέρια η μάτια ή μύτη η αυτιά … Το μικρόβιο σε μερικούς προχωράει όλο και πιο βαθιά … Μας είδαν σαν αγγέλους παρηγορίας»!

     Και τούτο. «Μια άλλη φορά … ηλιοβασίλεμα μέσα στο δάσος συναντήσαμε ένα φορτηγό γεμάτο γυναικόπαιδα σταματημένο δυο μέρες λόγω βλάβης. Ο π. Κοσμάς σταμάτησε να βοηθήσει. Του είπα να φύγουμε γιατί, νυχτώνει και δεν ξέρει κανείς  τι μπορεί να μας βρει μέσα στο δάσος … Πήρε τα εργαλεία του, χώθηκε κάτω από το αυτοκίνητο, βρήκε τη βλάβη, τη διόρθωσε … έφυγαν με χαρά και χειροκροτήματα … «Εμένα με έταξε ο Θεός ιεραπόστολο σε αυτή την περιοχή. Όπου και να πηγαίνω, θα βοηθώ, όποιον συναντώ και έχει την ανάγκη μου», είπε, έτσι απλά !

      Κι ακόμα ένα από πάμπολλα. «Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος-1985-Όρθρος και Λειτουργία σε ένα χωριό διακόσια χιλιόμετρα μακριά, δασικός χωματόδρομος, όχι εθνική οδός. Αργά το βράδυ επιστρέφοντας βρήκα στο δρόμο έναν ταλαίπωρο χριστιανό να κουβαλάει στη ράχη το πεντάχρονο παιδάκι του νεκρό για να το πάει στο χωριό του δέκα χιλιόμετρα μακριά … Βάλαμε με τον π. Γεράσιμο το παιδάκι σε κάσα και το πήγαμε στο χωριό. Έτσι λίγο κουρασμένος-προσέχουμε αυτό το «λίγο»- γύρισα στο κελί μου στο Κολουέζι, όπου με περίμενε ο π. Κύριλλος να μου αναφέρει τα προβλήματα που προέκυψαν όταν έλειπα. Πάνω σε αυτό το μοτίβο κινείται η ζωή μας εδώ στην καρδιά της Μαύρης Ηπείρου, εργαζόμενοι νύχτα και μέρα, παλεύοντας μετά χαράς και λύπης, ένεκεν της δόξας του Κυρίου μας και της φιλτάτης Ορθοδοξίας» !

******  ***   *****

       Αδιαχώρητο στην εξόδια Ακολουθία, αστείρευτο δάκρυ, πλησμονής χαράς για «την αρπαγή εις τα Άνω», περίσσειας για τον ξαφνικό χωρισμό λύπης. Ταφή στη σκιά της Πρωτοκκλησιάς του Μεγαλομάρτυρα Αγίου Γεωργίου !  Κοντά στους μαύρους του, που αγάπησε, μπήκε στην καλύβα τους, μοιράστηκε τα προβλήματά τους, τους πότισε «ύδωρ το ζων» της σωτήριας διδαχής του Κυρίου, προσήλθαν στο Βάπτισμα της Αναγέννησης στο Όνομα της Αγίας Τριάδος, στην κοινωνία του Σώματος και Αίματος του Χριστού, του Σταυρού και Ανάστασής Του, της Αλήθειας ότι αληθινή ζωή είναι Σταυρός θυσιαστικής αγάπης για τους άλλους που μένει «εις τους αιώνας των αιώνων» …

    «Αδάμαστος και ακούραστος … σφράγισες την ιεραποστολική προσπάθεια στη Διάκονο Μητρόπολη Κεντρώας Αφρικής με τη δύναμη και τη δραστηριότητα της ακάματης εργασίας σου. Διακόνησες με ευθύτητα, έντιμα, ειλικρινά. Έδωκες χωρίς να πάρεις … Θυμάμαι τις τόσες πορείες … τις όσες είχαμε συζητήσεις … τους προγραμματισμούς, τους οραματισμούς … ότι πολλές φορές αποκαρδιωνόσουν, όμως δεν απελπιζόσουν, μόνο αγωνιζόσουν ! Έκανες τη νύχτα μέρα … Κέρδισες την αγάπη, την τιμή το σεβασμό και το θαυμασμό δικών μας και ξένων. Θυμάμαι, αμοιβαία ήταν η υπόσχεσή μας κάποια μεσάνυχτα συνεργασίας στο απέριττο κελί σου να πεθάνουμε και οι δυο στο χώρο της διακονίας μας … Ο Θεός κατά τις ανεξιχνίαστες αυτού βουλές «σε προσέλαβε εις απόλαυσιν των αγαθών Του», και ανάπαυσιν από τον κόπον και τον κάματον. Σε δέχτηκε «υπέρ πάσαν ολοκάρπωσιν»-Μητροπολίτης Τιμόθεος Κοντομέρκος.

    Ακολούθησαν πολλές, από πολλές αξιόλογες εκκλησιαστικές γραφίδες και θεσμικές συστάσεις τιμητικές αναφορές στο πρόσωπό του, και ανάδειξης του όντως μεγάλου από πολυσήμαντα δημιουργικού ιεραποστολικού έργου του. Από τις έξω- εκκλησιαστικές καταγράφω τη Βράβευση του προσώπου και του έργου του από την Ακαδημία-Δεκέμβριος 1989-«Προτείνουμε την μετά θάνατον απονομή Βραβείου στον ιεραπόστολο Κοσμά Γρηγοριάτη, που αγάπησε και αφιέρωσε όλη του τη ζωή στο ιεραποστολικό έργο για τη διάδοση της Ορθοδοξίας στην Αφρική».

     Κλείνω στο όνομα και στη μνήμη του σημειώνοντας απλά ότι, από τις αρχές της δεκαετίας του 1960 ως σήμερα κοντά εξήντα χρόνια, στο χώρο της Ορθόδοξης Ιεραποστολής ευλόγησε ο Θεός και γίνεται σε Αφρική, Ασία και αλλαχού κάτι σαν θαύμα. Διό, δύο τινά προέχουν την ώρα αυτή, προσευχή δοξολογίας και ευχαριστίας στο Θεό για όσα σπουδαία ευλόγησε να συντελεστούν ως τώρα, και θερμής παράκλησης για ακόμα μεγαλύτερο άπλωμα και πιο πλούσια καρποφορία. Συν πιο μεγάλη ανάδειξη και προβολή αυτού του τεράστιας σημασίας και όντως Σταυρικού δρόμου. Ήγουν, πιο συστηματική, πιο εντατική ανάδειξη, προβολή και υπόμνηση του χρέους που περνάει η εντολή του Χριστού, «μαθητεύσατε πάντα τα έθνη», ιδιαίτερα στους ορθόδοξους χριστιανούς αυτού του συναρπαστικού αιώνα ! Συν ευχή, ελπίδα και προσδοκία ότι θα βρει και θα στείλει και άλλους, και ακόμα πιο δυναμικούς, και πιο δημιουργικούς «ωραίους πόδας των ευαγγελιζομένων την ειρήνην, των ευαγγελιζομένων τα αγαθά» Ιησού Χριστού στο σύγχρονο κόσμο !

Με «την αγάπην την πρώτην, ην ουκ αφήκα …»

Αθανάσιος Κοτταδάκης

·        Επιτομή γραμμένης με δάκρυ ευλαβείας σχετικής βιογραφικής δοκιμής -«Ιεραποστολικό Συναξάρι του 20^ου Αιώνα»- Α’ Αφρική, Χρυσόστομος Παπασαραντόπουλος, Κοσμάς Ασλανίδης-Γρηγοριάτης - εκδόσεις «Τήνος» 1992- που όμως, «Κύριος οίδε», γιατί έτυχε τόσο αρνητικής  υποδοχής από εκεί που δεν φανταζόταν κανένας.