Τρίτη 10 Μαρτίου 2015

«Ἄρσεν καί Θῆλυ»: Σημεῖο ἀντιλεγόμενο - Ἐ. Χ. Οἰκονομάκος

     Ἡ «πολιτική ὀρθότητα» τῆς παγκοσμιοποίησης ἐπιβάλλει νά θεωρεῖται ἁπλή ἰδιορρυθμία, στό χῶρο τῆς ἀτομικότητας, ὁτιδήποτε κάνει τούς ἀνθρώπους νά διαφέρουν τόν ἕνα ἀπό τόν ἄλλο. Στοιχεῖο ἥσσονος σημασίας γιά τό κοινωνικό τους status. Στούς στόχους τῆς νέας τάξης πραγμάτων βρίσκεται ἡ διαμόρφωση τοῦ «ἄφυλου» κόσμου, ὅπου τό φύλο θά διαγράφεται. Διακηρύσσεται μάλιστα, ὅτι ἡ θέσπιση τοῦ φύλου ὡς γνωρίσματος τοῦ ἀνθρώπου στή γῆ συνιστᾶ «φυλετική διάκριση». Tό «ἄρσεν καί θῆλυ ἐποίησεν αὐτούς (ὁ Θεός τούς ἀνθρώπους)» (Γεν. α΄ 27), θεωρεῖται ἀπό κύκλους ἀκτιβιστῶν ποικίλων ἀποχρώσεων ὡς κατασκεύασμα «ταξικό», πού κλέβει ἀπό τή γυναίκα εὐκαιρίες ἀνάδειξης καί τίς προσφέρει στόν ἄνδρα. Σέ οἰκονομικό φόρουμ τοῦ Νταβός τῶν τελευταίων ἐτῶν οἱ διαβόητες ἀκτιβίστριες Femen ἔκαναν τά γνωστά σόου τους προβάλλοντας τό σύνθημα «εἶμαι φτωχή, γιατί εἶμαι γυναίκα». Γνωστό, βέβαια, ὅτι ὑπάρχουν γυναῖκες πλούσιες, ὅπως καί ἄνδρες φτωχοί. Ἴσως καί οἱ ἴδιες οἱ ἀκτιβίστριες νά μήν εἶναι καί τόσο φτωχές· πολλά γάρ θρυλοῦνται γιά χρηματοδοτήσεις ὑπόγειες τέτοιων ἀκτιβισμῶν!... Ὅμως, τό σύνθημα, πού ἤθελαν νά περάσουν, ἦταν νά ξεσηκώσουν τίς γυναῖκες ἐνάντια σέ «παγιωμένες νοοτροπίες», πού τίς ἀδικοῦν ἁπλά καί μόνο… γιατί εἶναι γυναῖκες!

     Ἡ Ἐκκλησία, ἀντί τοῦ ἀνταγωνισμοῦ, προβάλλει ὡς πρότυπο τήν ἀλληλεξάρτηση τῶν φύλων στήν κοινή τους πορεία πρός ἕνα κοινό τέρμα. Θά δοῦμε ἕνα παράδειγμα στό βίο τῆς Ἁγίας Ὀλυμπιάδας, ἡ ὁποία σχετίστηκε πνευματικά μέ δύο κορυφαίους Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας: τόν Ἅγιο Γρηγόριο τό Θεολόγο καί τόν Ἅγιο Ἰωάννη τό Χρυσόστομο. Γόνος ἀρχοντικῆς εὐκατάστατης οἰκογένειας τοῦ Βυζαντίου, ἔμενε, ὀρφανή παιδούλα, στήν Κωνσταντινούπολη, στό σπίτι πού φιλοξενοῦσε τόν Ἅγ. Γρηγόριο, ὅταν θηριομαχοῦσε μέ τούς Ἀρειανούς. Συνδέθηκε πνευματικά μαζί του. Ὅταν ὁ Ἅγιος ἔφυγε στόν Πόντο, ἐξαιτίας τῆς μοχθηρίας τῶν συνεπισκόπων του, ἡ Ὀλυμπιάδα δεχόταν ἀπό μακριά τήν καθοδήγηση καί τήν εὐλογία του. Μεγάλωσε καί ἑτοιμαζόταν νά παντρευτεῖ. Γνωστοποίησε τό γεγονός στόν αὐτοεξόριστο Γέροντα, ὁ ὁποῖος συνέθεσε μέ ἀγάπη καί τῆς ἔστειλε ἕνα ἀπό τά ἔπη του, τό «Παραινετικόν πρός Ὀλυμπιάδα» (PG 38 1542). Τό ἔπος αὐτό δημοσιεύτηκε σέ πεζή νεοελληνική ἀπόδοση τῆς φιλολόγου Ἀθηνᾶς Καραμπέτσου τό Φθινόπωρο τοῦ 2000 στό περιοδικό «Ὀρθόδοξη Μαρτυρία» τῆς Κύπρου. Ἰδού κάποια σημεῖα του:
     «Κόρη μου, στούς γάμους σου ἐγώ ὁ πνευματικός σου πατέρας, ὁ Γρηγόριος, σοῦ κάνω δῶρο τοῦτο τό ποίημα… Ἄκου λοιπόν, Ὀλυμπιάδα μου: Ξέρω ὅτι θέλεις νά εἶσαι πραγματική χριστιανή. …Ἔβαλες μεγάλους στόχους στή ζωή σου… Πρῶτα-πρῶτα νά σέβεσαι καί ν’ ἀγαπᾶς τό Θεό καί μετά σύ νά σέβεσαι καί ν’ ἀγαπᾶς τόν ἄνδρα σου «ὡς τῷ Κυρίῳ», ὅπως λέει τό Εὐαγγέλιο. Ἀλλά πῶς μπορεῖ νά καταλάβει αὐτή τήν ἔννοια ἡ γυναίκα πού δέ γνώρισε τόν Κύριο, δέν Τόν σεβάστηκε, δέν Τόν ἀγάπησε; Μέ τό γάμο ἡ στοργή καί ἡ ἀγάπη σου νά εἶναι φλογερή καί ἀμείωτη γιά ἐκεῖνον πού σοῦ ’δωσε ὁ Θεός. Γιά ἐκεῖνον, πού ’γινε τό μάτι τῆς ζωῆς σου καί σοῦ εὐφραίνει τήν καρδιά… Ἐσύ νά ξέρεις ὅτι εἶσαι γυναίκα, ἔχεις μεγάλο προορισμό, ἀλλά διαφορετικό ἀπό τόν ἄνδρα, πού πρέπει νά εἶναι ἡ κεφαλή. Ἄσε τήν ἀνόητη ἰσότητα τῶν δύο φύλων καί προσπάθησε νά ζήσεις τά καθήκοντα τοῦ γάμου. Στήν ἐφαρμογή τους θά δεῖς πόση ἀντοχή χρειάζεται γιά ν’ ἀνταποκριθεῖς ὅπως πρέπει σ’ αὐτά τά καθήκοντα, ἀλλά καί πόση δύναμη κρύβεται στό ἀσθενές φύλο… Νά ἔχετε κοινά τά πάντα, καί τίς χαρές καί τίς λύπες… Νά συμβάλλεις ἐκφράζοντας τή γνώμη σου, ὁ ἄνδρας ὅμως ἄς ἀποφασίζει… Νά ξέρεις ὅτι ἡ παρουσία σου στό σπίτι σου εἶναι ἀναντικατάστατη, γι’ αὐτό πρέπει νά τό ἀγαπήσεις μ’ ὅλες τίς φροντίδες τοῦ νοικοκυριοῦ. Νά τό βλέπεις σάν βασίλειό σου, καί νά μή συχνοβγαίνεις ἀπό τό κατώφλι σου. Ἄφησε τίς ἔξω δουλειές γιά τόν ἄνδρα… Ἂν ἀπό μένα τό γέροντα πῆρες κάποιο λόγο πνευματικό, σοῦ συνιστῶ νά τόν φυλάξεις στά βάθη τῆς ψυχῆς σου. Ἔτσι, μέ ὅ,τι πῆρες ἀπό αὐτά πού ἄκουσες καί μέ τήν ἠθική σου ἀνωτερότητα, θά θεραπεύσεις τόν ἐξαίρετο σύζυγό σου καί περίφημο πολιτικό ἄνδρα ἀπό τήν ὑπερηφάνεια… Ἄν θέλεις πάλι νά σοῦ εὐχηθῶ καί τό καλύτερο, σοῦ εὔχομαι νά γίνεις ἀμπέλι πολύκαρπο, μέ τέκνα τέκνων, γιά νά δοξάζεται ἀπό περισσότερους ὁ Θεός, γιά τόν Ὁποῖον γεννιόμαστε καί πρός τόν Ὁποῖο πρέπει ἀπ’ αὐτή τή ζωή νά ὁδεύουμε».
     Ἡ Ἁγία παντρεύτηκε, ἀλλά πολύ νωρίς χήρεψε ἄτεκνη. Ὑπέστη μεγάλες πιέσεις νά ξαναπαντρευτεῖ ἀπό τόν ἴδιο τόν Αὐτοκράτορα, πού τῆς εἶχε ἕτοιμο γαμπρό. Εἶχε ὅμως πάρει τήν ἀπόφασή της: θά βοηθοῦσε «νά δοξάζεται ἀπό περισσότερους ὁ Θεός» μέ τήν ἔνταξή της στό ἔργο τῆς Ἐκκλησίας. Συνεργάτρια ἀρχικά τοῦ Πατριάρχη Νεκταρίου, ἀναδεικνύεται στή συνέχεια τό δεξί χέρι τοῦ διαδόχου του Ἰωάννη τοῦ Χρυσοστόμου στά ἔργα ἀγάπης καί ἱεραποστολῆς καί στούς ἀγῶνες του γιά τήν ἠθική ἀναβάθμιση τῆς κοινωνικῆς καί ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς, ἐπικεφαλῆς καί ἄλλων γυναικῶν. Στούς διωγμούς του ἀπό τό πολιτικό καί ἐκκλησιαστικό κατεστημένο, συμπάσχει. Διώκεται καί αὐτή καί ἐξορίζεται ὡς… ἐπικίνδυνη γιά τήν καθεστηκυία τάξη! Ἡ εὐαίσθητη καρδιά της ραγίζει. Θλίψη καί ἀθυμία τή βασανίζουν. Ὁ ἱερός Χρυσόστομος, κατά τήν μακρά καί ἐπώδυνη πορεία του πρός τήν ἐξορία, κατά τήν ὁποία καί παρέδωσε τό πνεῦμα, θά τῆς στείλει τίς μνημειώδεις 17 ἐπιστολές του «Πρός Ὀλυμπιάδα» (PG 52) στηρίζοντάς την καί ἐξιστορῶντας καί δικές του περιπέτειες.
     Τό ἰδεῶδες αὐτό, πού ἡ Ἐκκλησία προβάλλει, πόρρω ἀπέχει ἀπό τίς ἐπιταγές τῆς νέας τάξης. Οἱ ἐπίδοξοι ἀναμορφωτές τοῦ κόσμου τό ἀπορρίπτουν καί στίς δύο ἐκδοχές του, πού βλέπουμε στό βίο τῆς ἁγίας Ὀλυμπιάδας. Τίς θεωροῦν ἀνάξιες τῶν δυνατοτήτων τῆς γυναίκας. Τήν κατεβάζουν, λένε, στή στάθμη ὑποτακτικοῦ, γιά νά μήν ποῦμε, «φυτοῦ» καρπεροῦ! Γιά νά μειώσουν δέ τό μήνυμα τῆς Ἐκκλησίας, σχετικοποιοῦν τίς Γραφές ἐπινοῶντας ἀντιφάσεις στά βιβλικά κείμενα. Ἔτσι, στό ρητό τῆς Γενέσεως «ἄρσεν καί θῆλυ ἐποίησεν αὐτούς», ἀντιτάσσουν τό νεώτερο τοῦ Ἀπ. Παύλου «οὐκ ἔνι ἄρσεν καί θῆλυ» (Γαλ. γ΄ 28), γιά νά συμπεράνουν, σέ τελευταία ἀνάλυση, ὅτι ἡ διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας δέν εἶναι κάτι τό ἀπόλυτο. Ἐξελίσσεται καί αὐτό, μέσα ἀπό κοινωνικές ρήξεις. Βέβαια, σέ κάθε ἐποχή, ὑπάρχουν κάποιοι «Γίγαντες» («Μεγάλοι Μύστες»!), πού θά βάλουν τή σφραγίδα τους!
     Στόν ἄξονα αὐτό κινεῖται ὁ στρατευμένος θεωρητικός «ἀναμορφωτής», ὁμ. καθηγητής ΕΜΠ Θεοδόσης Τάσιος. Μέ ἄρθρο του στό ΒΗΜΑ (1/12/2001), μέ τίτλο, «Ἄραγε “οὐκ ἔνι ἄρσεν καί θῆλυ”;» ἐκθειάζει «ἐκεῖνον τόν Γίγαντα, τόν Παῦλον τόν ἐκ Ταρσοῦ» γιατί μέ αὐτό πού κήρυξε, «θά ἔσπαγε τήν ὕπατη ἀνηθικότητα τῆς Ἱστορίας, καί θά ἐπανανθρώπιζε τό γένος τῶν βροτῶν». Ἐπειδή ὅμως ὁ μέγας Ἀπόστολος εἶπε καί πράγματα γιά τή γυναίκα, πού δέν συνάδουν μέ τά ἀξιώματα τοῦ σχεδιαζόμενου «νέου κόσμου», θά πεῖ ὁ κ. Καθηγητής: «Παρά ταῦτα, φαίνεται ὅτι ἀκόμη κι ὁ Παῦλος ὑπέπεσε στό ἁμάρτημα μιᾶς “ρεάλπολιτίκ”. Ἤτανε τέτοια ἡ κρατοῦσα «ἰδεολογία» (ἀνάγνωθι συμφεροντολογία) τῆς ἀνδροκρατίας, ὥστε ὁ Παῦλος νά θεωρεῖ ὑποχρέωσή του νά τήν καθησυχάζη κάθε τόσο μέ κάμποσες μισογυνικές κραυγές». Γιά νά καταλήξει: «Προτιμῶ νά θαυμάζω τόν Παῦλο… ἀναβιώνοντας τίς ἀντιφάσεις στίς ὁποῖες τόν περιήγαγε ὁ πολλαπλός ρόλος του παρά νά τόν λατρεύω κεχηνώς,… ἀποδεχόμενος τά πάντα… Ὑποθέτω ὅτι ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν ἦταν ὑποχρεωμένος νά κηρύξη τήν ἐπαναστατική νέα διαθήκη, ἀλλά συγχρόνως νά ἀποφύγη τήν «ἐπανάσταση»… ἐάν διετάρασσε ἀμέσως τή ζωή τῶν κοινοτήτων στήν πρακτική τους καθημερινότητα… Εὐτυχῶς, ὅμως, ἡ νέα διαθήκη εἶχε ἀρχίσει νά ποτίζη τίς συνειδήσεις. Τό «οὐκ ἔνι ἄρσεν ἤ θῆλυ»,… (παραθέτει κάποια ἀκόμη ρητά «ὑπέρ» τῆς γυναίκας), ἐξανθρώπισαν σιγά-σιγά τίς χριστιανικές κοινότητες». Ξεχάστε λοιπόν τό ἀπόλυτο κῦρος τῶν Γραφῶν καί τήν θεοπνευστία τῶν συγγραφέων τους, τῶν «σκευῶν ἐκλογῆς», τούς ὁποίους ὁ Θεός φώτισε καί ἔστειλε νά ποῦν στούς ἀνθρώπους κάθε τόπου, ἐποχῆς ἤ πολιτισμοῦ τήν ἀλήθεια, πού Αὐτός θέλησε νά ἀποκαλύψει. Ὅλα στόν κόσμο εἶναι σχετικά!...
     Ἡ ἀναθεωρητική τάση, πού πρακτορεύει ὁ Θ. Τ., μᾶς ἀπασχολεῖ ἐδῶ, γιατί τήν ἀνιχνεύουμε στίς μέρες μας ἐπακμάζουσα σέ κύκλους ὀρθοδόξων θεολόγων, κυρίως πανεπιστημιακῶν, ἀκόμα καί κληρικῶν. Ποιά λοιπόν εἶναι ἡ ὀρθόδοξη θέση στό ἐπίμαχο θέμα; Ἐναρμονίζεται ἡ διατύπωση τῆς Γενέσεως μέ ἐκείνη τοῦ Ἀποστόλου καί πῶς; Πόσο βαθιά στήν ἀνθρώπινη φύση ἔχει θέσει ὁ Χριστιανισμός τή διάκριση τῶν φύλων, πού βλέπουμε στή γῆ; Κάποιες θρησκεῖες τούς προσδίδουν βάθος ὑπερβατικό. Στό πάνθεό τους ἔχουν θεότητες καί ἀρσενικές καί θηλυκές. Ἡ θρησκεία τοῦ Χριστοῦ διδάσκει ὅτι ἡ γήινη ζωή τοῦ ἀνθρώπου δέν εἶναι παρά ἕνα παροδικό ἐπεισόδιο μέσα στήν αἰωνιότητα τῆς ὕπαρξής του. Στήν ἀτέρμονη λοιπόν ζωή, τή μετά θάνατο, ὑπάρχουν φύλα; Ὁ Κύριος, σέ ἀντιπαράθεσή Του μέ τούς Σαδδουκαίους (Λουκ. κ΄ 27-37), ἔχει κάνει μιά συγκλονιστική ἀποκάλυψη: Ἡ λειτουργία τῶν φύλων, πού ἐκφράζεται μέσα ἀπό τή δυνατότητα ἀνδρόγυνων συζυγιῶν, εἶναι παροδική, ἀποκλειστικά γήινο γεγονός, καί δέν ἔχει αἰώνια διάσταση. Μετά τήν ἀνάσταση οἱ ἄνθρωποι, ἄνδρες καί γυναῖκες «ἰσάγγελοι εἰσί καί υἱοί εἰσι τοῦ Θεοῦ». Ο Θεός ἔχει θεσπίσει τή λειτουργία τῶν φύλων γι’ αὐτή τή ζωή. Μετά θάνατον χάνει τή δυναμική της.
     Δέν ἀπομένει ἄραγε τίποτε στήν πέραν τοῦ τάφου ζωή ἀπό τίς γήινες ἐμπειρίες τοῦ φύλου, καί γενικά τά βιώματα ἀπό τίς σχέσεις τῶν ἀνθρώπων ἐδῶ στή γῆ; Μέ δεδομένο ὅτι οἱ ἄνθρωποι, ὅπως δέχεται ἡ Ἁγία Γραφή, μετά τόν θάνατό τους δέν διαλύονται μέσα σέ κάποιο συμπαντικό νιρβάνα, ἀλλά κρατοῦν ἀκέραιη τήν προσωπικότητά τους, πού πῆραν ἀπό τό Θεό κατά τή στιγμή τῆς σύλληψής τους, θά διατηροῦν μνῆμες ἐμπειριῶν τῶν μεταξύ τους σχέσεων. Αὐτό ἔδειξε ὁ Κύριος, στήν παραβολή τοῦ πλουσίου καί τοῦ Λαζάρου, ὅπου ἔφερε τόν πλούσιο μετά τόν θάνατό του καί τόν Ἀβραάμ νά ἀναγνωρίζονται, νά συζητοῦν ὡς διακριτά πρόσωπα καί νά θυμοῦνται πρόσωπα καί καταστάσεις τῆς γήινης ζωῆς (Λουκ. ιστ΄ 19-31). Θά πρέπει λοιπόν γήινες ἐμπειρίες ἀπό τίς σχέσεις μας μέ ἄλλα ἀνθρώπινα πλάσματα νά μᾶς ἀκολουθοῦν (εἴθε ὡς μνῆμες βίου κατά Θεόν καί ὄχι ἀνταρσίας), χωρίς ὅμως ἡ μνήμη τοῦ φύλου μας ἐδῶ στή γῆ, αὐτή καθαυτή, νά εἶναι καθοριστική γιά τήν ταυτότητα τοῦ προσώπου μας στήν ἄλλη ζωή. Στόν πυρήνα τους τά ἀνθρώπινα πρόσωπα πλάστηκαν, καί θά παραμείνουν, αἰώνια, ὡς «ἰσάγγελοι» καί «υἱοί τοῦ Θεοῦ». Πιστός στή γραμμή τῆς θείας ἀποκάλυψης τοῦ Κυρίου μας, θά πεῖ ὁ μέγας ἀπόστολός Του Παῦλος: «οὐκ ἔνι ἄρσεν καί θῆλυ» ἀλλά ὅλοι εἶναι ἕνα «ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ» (ἔ. ἀ.). Δέν θά ἀνατρέψει τή διήγηση τῆς Π. Διαθήκης γιά τή δημιουργία τοῦ ἀνθρώπου ὑπό δύο διακριτά φύλα, ἀλλά θά τήν συμπληρώσει. Θά ἀναδείξει ἰσότιμη, ἰσάξια καί φυλετικά ἀδιάφορη τήν ὑπαρξιακή ὀντότητα τῶν ἀνθρώπων, ἄσχετα τοῦ ρόλου πού κλήθηκαν νά βιώσουν στή γῆ.
     Αὐτή τήν ὑπαρξιακή ὅμως ἑνότητα τῶν φύλων ὁ φεμινισμός τῆς «νέας τάξης», καί ὄχι μόνο, τήν ἐκλαμβάνει καί τήν προωθεῖ κατά τήν ἀτζέντα του, πού θέλει τόν ἄνθρωπο νά παλεύει γιά τήν ἀνάδειξη καί καταξίωσή του στή γῆ, ὡς «ἄφυλος», ἤ μᾶλλον, «ἀορίστου» φύλου. Ὄχι «ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ»…


Ἐ. Χ. Οἰκονομάκος 
Πηγή: Ελεύθερη Πληροφόρηση 

Δεν υπάρχουν σχόλια: