Σε πρόσφατο άρθρο για την επόμενη μέρα από τις καταστροφικές πυρκαγιές έγινε λόγος για το καθήκον όλων μας να βοηθήσουμε ουσιαστικά το φυσικό περιβάλλον φυτεύοντας ένα δένδρο. Στο παρόν άρθρο με το φακό της ιστορίας θα ανατρέξουμε στο πρόσφατο παρελθόν της πατρίδας μας για να δούμε τι ενέργειες έκανε, υπέρ των δασών, μία δυναμική γυναίκα, ερχόμενη στην Ελλάδα από τη Γερμανία. Η γυναίκα αυτή ήταν η πριγκίπισσα Σοφία.
Τον Οκτώβριο του 1889 ήρθε στην Ελλάδα, ως Πριγκίπισσα Διαδόχου, η Σοφία της Πρωσίας, θυγατέρα του Αυτοκράτορος Φρειδερίκου Γ΄ και αδελφή του υπερφίαλου και μοιραίου για την Ευρώπη Κάιζερ Γουλιέλμου Β΄ και εγγονής εκ μητρός της βασίλισσας της Αγγλίας Βικτωρίας. (βλ. Κων. Παπαρρηγόπουλου –Επίτομος Ιστορία του Ελληνικού Έθνους σ.860) Οι γάμοι της με τον Διάδοχο, τότε, Κωνσταντίνο ήταν οι πρώτοι βασιλικοί γάμοι που γίνονταν στην Ελλάδα, αφού ο Βασιλιάς Γεώργιος Α’ είχε νυμφευθεί την βασίλισσα Όλγα στη Αγία Πετρούπολη.
Την εποχή εκείνη ο ελληνικός λαός, έβλεπε στο πρόσωπο του Κωνσταντίνου να εκπληρώνονται τα ιδανικά του Γένους για πλήρη απολύτρωση από τον τουρκικό ζυγό, υπό τον οποίο στέναζαν ακόμα πανάρχαια ελληνικά εδάφη όπως η Ήπειρος, η Μακεδονία, η Θράκη κ.α. δέχθηκε με πολύ χαρά κι αγκάλιασε με αγάπη τη νέα πριγκίπισσα που έγινε σύζυγός του. Ωστόσο η χώρα μαστιζόταν ακόμα από σοβαρά προβλήματα τα οποία απαιτούσαν άμεσες λύσεις κι η Σοφία, μαθημένη σε χώρα ανεπτυγμένη κι έχοντας ζήσει σε πρωτεύουσα αυτοκρατορίας, δεν άργησε να τα διακρίνει.
Το Κοινωφελές έργο της
Σοφίας.
Το πρώτο που παρατήρησε ήταν η
πολύ υψηλή βρεφική θνησιμότητα (8 στα 10 βρέφη απεβίωναν) κι αμέσως κίνησε τις
διαδικασίες ώστε να βρεθεί ο χώρος - σε οικόπεδο της Μονής Πετράκη - και τα
χρήματα - από δωρεά του τσάρου Νικολάου Β΄, πρωτοεξαδέλφου του συζύγου της -
και να κτισθεί το νοσοκομείο: Παίδων "Αγία Σοφία" στο
οποίο τοποθετήθηκαν, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, κλίβανοι απολυμάνσεως και
δημιουργήθηκε Σχολή Μαιών ώστε να υπάρχουν εξειδικευμένες μαίες. Οι πρώτες
μαίες στάλθηκαν με βασιλική χορηγία να μαθητεύσουν στην Αγγλία κι όταν
επέστρεψαν άρχισαν να διδάσκουν τις επόμενες. Έτσι μειώθηκε κατά πολύ η παιδική
θνησιμότητα που μάστιζε το ήδη ταλαιπωρημένο έθνος.
Κατόπιν η Σοφία παρατήρησε
το "σεληνιακό" τοπίο του λεκανοπεδίου Αττικής το
οποίο οι Τούρκοι είχαν αποψιλώσει από κάθε βλάστηση κατά τη δεκαετία των
πολέμων της Επαναστάσεως (1821). Για να καταβάλλουν τον πληθυσμό – που ζούσε
κυρίως από τις ελιές και τα αμπέλια – και να καταστείλουν την Επανάσταση, είχαν
κάψει και κόψει όλα τα δέντρα. Έτσι, το μόνο μέρος που πρασίνιζε ήταν ο
Βασιλικός Κήπος, δημιούργημα μιας άλλης Βασιλίσσης, της Αμαλίας. Η πράσινη
πινελιά του όμως δεν ήταν αρκετή να δώσει χρώμα στο γκρίζο του τοπίου κι έτσι η
Σοφία επιδόθηκε με γερμανικό πείσμα και σχολαστικότητα στο φύτεμα δένδρων. Η
ίδια ως επίτιμη πρόεδρος της «Φιλοδασικής Εταιρείας», δραστηριοποιήθηκε
από τον Νοέμβριο του 1901 με την αναδάσωση του Λόφου του Φιλοπάππου. Τότε ήταν
που φυτεύθηκαν τα δέντρα και τα δάση που υπάρχουν μέχρι σήμερα στην Αθήνα και
πέριξ των Αθηνών. Με δική της πρωτοβουλία φυτεύθηκαν μάλιστα τόσες χιλιάδες
δένδρα που η Σοφία ονομάσθηκε "Βασίλισσα των Δασών"! Στόχος
της «Φιλοδασικής Εταιρείας» ήταν να ευαισθητοποιήσει το λαό για την αγάπη
και το σεβασμό προς τα δάση. Ο ιατρός Κωνσταντίνος Λούρος στο βιβλίο του
‘’Περασμένα Χρόνια’’ γράφει τα ακόλουθα:
«Μέσα σε λίγα χρόνια, η Αθήνα
μας – με τους μεγάλους συνοικισμούς της, τους ασφαλτοστρωμένους δρόμους και τις
λεωφόρους, πλαισιωμένες από πυκνές, δενδροστοιχίες , με καλλιτεχνικά
διασκευασμένες πλατείες, γεμάτες πλατύφυλλα δένδρα και άνθη , με το δροσόλουστο
Ζάππειο, τα πυκνά δασύλλια στους πρόποδας του Λυκαβητού, στους λόφους του
Φιλοπάππου και του Αρδητού- έλαβε όψι μεγαλουπόλεως πολιτισμένης. Ο φιλοδασικός
αγών της Πριγκιπίσσης Διαδόχου Σοφίας είχε μεγίστην απήχησι σ΄όλον τον
ελληνικόν λαό. Παντού, σ΄ὀλες τις πόλεις των επαρχιών, ιδρύθηκαν τοπικές
φιλοδασικές εταιρείες, ώστε ο τόπος πλημμύρισε από το πράσινο.»
Έτσι το περίφημο «αττικό πεύκο»
λύγισε ξανά τους κλώνους επάνω από τα ιερά μάρμαρα και τα κυπαρίσσια, σαν
λαμπάδες προσευχής προς το Υπερούσιο, πρασίνισαν ξανά το τοπίο. Η γη βλάστησε
και η πανίδα επέστρεψε χάρις στις άοκνες προσπάθειες της βασίλισσας Σοφίας.
Σήμερα η Αττική, μετά τους
πολυετείς συνεχείς εμπρησμούς έφτασε πάλι να θυμίζει "σεληνιακό"
τοπίο. Το έργο της «Βασίλισσας των Δασών» καταστράφηκε από την ανυπαρξία
επαρκών μέτρων δασοπροστασίας. Για ειρωνεία της μοίρας, στην τελευταία πυρκαγιά
των προηγούμενων ημερών στη Βαρυμπόμπη κάηκε και ο τάφος της "Βασίλισσας
των Δασών" στο Τατόι. Η Ιστορία έδειξε πως όταν υπάρχει άνθρωποι με
θέληση μπορεί να επιτευχθεί το ποθούμενο αποτέλεσμα. Το προσεχές Φθινόπωρο όλοι
θα δώσουμε «εξετάσεις» αν πραγματικά αγαπάμε το φυσικό περιβάλλον φυτεύοντας
ένα δένδρο ή θα παραμείνουμε αδιάφοροι, με ότι αυτό συνεπάγεται.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ:
1&2 : Μετάλλιο προς
τιμήν της «Βασίλισσας των Δασών» που φέρει την επιγραφή,
«Πριγκίπισσα Σοφία-Πρόεδρος και
Προστάτις Φιλοδασικής Ενώσεως.»
3. Η βασίλισσα Σοφία το 1913
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου