Οι παστρικές - Γιώργος Κατραμόπουλος

"Οι δικές μας οι γυναίκες ήσαν προκομμένες και καθαρές. Τις είπαν παστρικές με διφορούμενη έννοια. Εμείς θα πάρουμε την καλή έννοια. Ήσαν πράγματι παστρικές και νοικοκυρές. Απόδειξη ότι στους συνοικισμούς, όπου η ζωή ήταν πρωτόγονη, όπου δεν υπήρχε αποχέτευση και τα βρωμόνερα κυκλοφορούσανε μέσα στους δρόμους, δεν εξεδηλώθη ποτέ καμία επιδημία, λόγω της καθαριότητας που κρατούσαν οι γυναίκες οι δικές μας εις τα σπίτια τους.

Η άλλη διφορούμενη έννοια του παστρικές ήταν καλοαντρούδες. Τραβούσαν τους άντρες τους Ελλαδίτες και θύμωναν οι κοπέλες, διότι έχαναν τις ευκαιρίες. Οι γυναίκες οι δικές μας ήσαν καλές μαγείρισσες, καλές νοικοκυρές. Απόδειξη ότι στους συνοικισμούς με τις πρωτόγονες εγκαταστάσεις, όπου έμεναν ολόκληρες οικογένειες σε μια παράγκα η οποία είχε ένα υποτυπώδες παραθυράκι, μόλις εξοικονομούσαν κανένα κομμάτι πανί, έφτιαχναν μια κουρτινούλα, και μόλις βρίσκανε κανένα κουτί από κονσέρβα και λίγο χώμα, κατόρθωναν και φύτευαν πότε ένα βασιλικό και πότε ένα γεράνι.

Κι όταν γύριζε ο άντρας κουρασμένος από το μεροκάματο, έβρισκε πάντοτε στο σπίτι έτοιμο να τον περιμένει κάτι καλομαγειρεμενο. Η δύναμη και το κουράγιο που έδωσαν οι γυναίκες της προσφυγιάς στους άντρες πρόσφυγες, είναι βεβαιωμένα. Χάρη εις την περιποίηση, χάρη εις το κουράγιο που έδιναν, κατορθώσαμε να σταθούμε στα πόδια μας".

"Πώς να σε ξεχάσω, Σμύρνη αγαπημένη", ο τίτλος, όπως και όλη η αφήγηση, βγήκε μέσα από ένα βαθύ αναστεναγμό. Στα 90 του χρόνια , γεννημένος εν Σμύρνη, ο Γιώργος Κατραμόπουλος του Θεοφάνους και της Αθανασίας, αποφασίζει να διηγηθεί όσα σφράγισε στη μνήμη του ανεξίτηλα η φωτιά της Καταστροφής. Στο τέλος του εικοστού αιώνα, στη στροφή του δικού του δρόμου, αποφασίζει, επειδή δε βλέπει πια τόσο καλά, να αφηγηθεί τα όσα είδε και όσα έμαθε τότε. Στη μοναξιά του σαλονιού του, στην Αθήνα του 1994, κάθεται δίπλα στο μαγνητόφωνο. Σκύβει, παίρνει μια βαθιά αναπνοή, κοιτάζει μέσα του, και γράφει, με την φωνή του, το ερωτικό γράμμα στη Σμύρνη, στην αγαπημένη, την αξέχαστη!"

20 Ιουνίου
Παγκόσμια ημέρα προσφύγων
100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή.