Αντιρρητικός λόγος στον σχηματισμό Τριπρόσωπης εικόνας του Θεού. - Σταύρος Ασλανίδης

 

Αντιρρητικός λόγος στον σχηματισμό Τριπρόσωπης εικόνας του Θεού.

 Σταύρος Ασλανίδης

Α΄ΜΕΡΟΣ:
 
Η Τριθεΐα
 
Δεν προσκυνώ με τριπρόσωπη μορφή τον Θεό, γιατί αυτό ταυτίζεται με Τριθεΐα.
 
Δεν προσκυνώ το πρόσωπο του Λόγου του Θεού, χωριστά ή σε διάκριση από τον Πατέρα και το Άγιο Πνεύμα.
Ομολογώ τρία εντελώς διαφορετικά Πρόσωπα στον Θεό και αυτό το γνωρίζω από τα όσα μας δίδαξε ο Κύριος, με έργο, με λόγο και με τη Δωρεά της Ενέργειας του Θεού (πρβλ. Εβρ. 1,1-3).
Οποιαδήποτε γνώση και εμπειρία έχουμε για τον Θεό, είναι απο την Διαθήκη που μας άφησε ο Χριστός (όπως η Αγία Γραφή). Κανένας άνθρωπος ή άγγελος δεν "γεύθηκε" το οτιδήποτε που είναι ατομικό ή διακριτικό χαρακτηριστικό των Προσώπων του Θεού (πρβλ. Ιω. 1,18).
Τα Πρόσωπα της Αγίας Τριάδας είναι Ομόδοξα (συνδοξάζονται), Ομότιμα (έχουν Μία Τιμή) και Συμπροσκυνούνται (έχουν μία Προσκύνηση).

Η Χριστομαχία
 
Στο Πρόσωπο του Χριστού Προσκυνώ Την Αδιαίρετη Τριάδα και τον Πλήρη Θεό όχι μέρος ή τμήμα του Θεού.
Η Σωτηρία είναι η Αιώνια θεοφάνεια και ο Σωτήρας είναι ο Χριστός.
 
Όταν μας Χαρίζεται το Δώρο (ο Χριστός) και αυτό έχει την Πληρότητα, με ποια δικαιολογία κάποιοι ψάχνουν σε σύμβολα να βρουν αντίδωρα;
 
Προσκυνείται Μόνο η εικόνα του Χριστού και με τη λατρευτική προσκύνηση Της Πάντοτε λατρεύεται ολόκληρη η Αγία Τριάδα (τα τρία χωριστά Πρόσωπα Της).
 
Η Αγία Γραφή και οι πατέρες μας διδάσκουν:
 
Α. Ο θεός είναι ένας και έχει τρεις διαφορετικές Υποστάσεις. Ωστόσο τα κτίσματα Αδυνατούν να τις διαχωρίσουν ή να μετέχουν στη λεγόμενη συμβολική διάκριση τους. Όταν επιχειρείται βιαίως η διαίρεση Τους, τότε προβάλλεται Τριθεΐα. Προσοχή αυτός ο περιορισμός δεν συμπεριλαμβάνει τον Χριστό, ο οποίος γνωρίζει τα Πάντα για τα Πρόσωπα του Θεού. Αυτός λοιπόν και μόνο Αυτός μας δίδαξε για τα τρία Πρόσωπα του Θεού, όχι όμως όσα ξέρει, αλλά όσα ήθελε να μάθουμε. Για να είμαι πιο ακριβείς δεν μας δίδαξε την Αλήθεια αλλά Αυτός είναι η πάσα Αλήθεια. Επιπλέον σημειώνουμε ότι το έργο και η διδασκαλία Του δεν στράφηκαν στο να καλύψουν την περιέργεια μας (άπαγε της βλασφημίας), αλλά σε όσα χρειάζονται για την Σωτηρία μας. 
 
«Ἄκουε, Ἰσραήλ· Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν Κύριος εἷς ἐστι». (Δευτ. 6,4).
 
«ἐγὼ καὶ ὁ πατὴρ ἕν ἐσμεν». Ιω. 10,30
 
«καθὼς σύ, πάτερ, ἐν ἐμοὶ κἀγὼ ἐν σοί» (Ιω. 17, 21).
 
«Εἷς Ἅγιος, εἷς Κύριος, Ἰησοῦς Χριστός, εἰς δόξαν Θεοῦ Πατρός. Ἀμήν». (Ευχή πριν την μετάληψη τῶν ἀχράντων Μυστηρίων).
 
«εἷς γὰρ Θεός, εἷς καὶ μεσίτης Θεοῦ καὶ ἀνθρώπων, ἄνθρωπος Χριστὸς Ἰησοῦς» (Α Τιμ. 2,5).
 
«καὶ ἐγὼ τὴν δόξαν ἣν δέδωκάς μοι δέδωκα αὐτοῖς, ἵνα ὦσιν ἓν καθὼς ἡμεῖς ἕν ἐσμεν», (Ιω. 17, 22).
 
«διὰ τοῦτο οὖν μᾶλλον ἐζήτουν αὐτὸν οἱ ᾿Ιουδαῖοι ἀποκτεῖναι, ὅτι οὐ μόνον ἔλυε τὸ σάββατον, ἀλλὰ καὶ πατέρα ἴδιον ἔλεγε τὸν Θεόν, ἴσον ἑαυτὸν ποιῶν τῷ Θεῷ». (Ιω. 5,18).
 
«ταῦτα δεῖ προσθεῖναι, ἃ παρὰ τῶν Πατέρων βεβαίᾳ διατυπώσει παρελάβομεν, ὥστε τῆς Τριάδος, τουτέστι τοῦ Πατρός, καὶ τοῦ Υἱοῦ, καὶ τοῦ ἁγίου Πνεύματος τὴν ἑνότητα, τὴν μηδεμίαν ἔχειν διαφορὰν γινωσκομένην, ἣν ταῖς ἡμετέραις διανοίαις ἐγκαθιερωθεῖσαν κατέχομεν·» Κανόνας τῆς ἐν Καρθαγένῃ Τοπικῆς Συνόδου, (419 μ.Χ.). Κανὼν B´
 
«Εἴδομεν τὸ φῶς τὸ ἀληθινόν, ἐλάβομεν Πνεῦμα ἐπουράνιον, εὕρομεν πίστιν ἀληθῆ, ἀδιαίρετον Τριάδα προσκυνοῦντες· αὕτη γὰρ ἡμᾶς ἔσωσεν». (Ψαλμωδία από τον Χορὸ στη θ. Λειτουργεία).
 
Μεγάλυνον ψυχή μου της Τρισυποστάτου και Αδιαιρέτου θεότητος το κράτος (ευχή του όρθρου).
 
«Προσκυνῶ Πατέρα, Υἱόν, καὶ Ἅγιον Πνεῦμα, Τριάδα ὁμοούσιον καὶ ἀχώριστον» (θ. Λειτουργεία).
 
Διάκονος : Ἀγαπήσωμεν ἀλλήλους, ἵνα ἐν ὁμονοίᾳ ὁμολογήσωμεν.
Χορὸς : Πατέρα, Υἱὸν καὶ Ἅγιον Πνεῦμα, Τριάδα ὁμοούσιον καὶ ἀχώριστον. (θ. Λειτουργεία).
 
 
Σε αντίθεση με τα ΑΤΟΜΙΚΑ πρόσωπα που θα προέκυπταν από την δυνατότητα ΔΙΑΚΡΙΣΗΣ των Προσώπων της Αγίας Τριάδας, το κάθε Πρόσωπο Του Θεού αναφέρεται μόνο Του ως ΟΛΟΚΛΗΡΟΣ και ΠΛΗΡΗΣ Θεός.
 
•                     Πατέρας καλείται και είναι όλος ο Θεός:
 
«ὁ Θεὸς καὶ πατὴρ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ οἶδεν» (Β Κορ. 11,31).
ή
•                     Υιός καλείται και είναι όλος ο Θεός:
 
«καὶ Θεὸς ἦν ὁ Λόγος». (Ιω. 1,1).
ή
•                     Άγιο Πνεύμα καλείται και είναι όλος ο Θεός:

«εἶπε δὲ Πέτρος· Ἀνανία, διατί ἐπλήρωσεν ὁ σατανᾶς τὴν καρδίαν σου, ψεύσασθαί σε τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον καὶ νοσφίσασθαι ἀπὸ τῆς τιμῆς τοῦ χωρίου;  ... οὐκ ἐψεύσω ἀνθρώποις, ἀλλὰ τῷ Θεῷ». Πραξ. 5,3- 4
 
«Οὐκ οἴδατε ὅτι ναὸς Θεοῦ ἐστε καὶ τὸ Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ οἰκεῖ ἐν ὑμῖν; εἴ τις τὸν ναὸν τοῦ Θεοῦ φθείρει, φθερεῖ τοῦτον ὁ Θεός· ὁ γὰρ ναὸς τοῦ Θεοῦ ἅγιός ἐστιν, οἵτινές ἐστε ὑμεῖς». (Α Κορ. 3,16-17
 
«ἢ οὐκ οἴδατε ὅτι τὸ σῶμα ὑμῶν ναὸς τοῦ ἐν ὑμῖν Ἁγίου Πνεύματός ἐστιν, οὗ ἔχετε ἀπὸ Θεοῦ, καὶ οὐκ ἐστὲ ἑαυτῶν; ἠγοράσθητε γὰρ τιμῆς· δοξάσατε δὴ τὸν Θεὸν ἐν τῷ σώματι ὑμῶν καὶ ἐν τῷ πνεύματι ὑμῶν, ἅτινά ἐστι τοῦ Θεοῦ». (Α Κορ. 6,19-20).
 
«ὅταν γὰρ ἐννοήσω μίαν τῶν ὑποστάσεων, τέλειον Θεὸν αὐτὴν οἶδα, τελείαν οὐσίαν. Ὅταν δὲ συνάψω καὶ συναριθμήσω τὰ τρία, ἕνα Θεὸν οἶδα τέλειον· οὐ σύνθετόν ἐστιν ἡ θεότης, ἀλλ᾿ ἐν τρισὶ τελείοις ἓν τέλειον ἀμερὲς καὶ ἀσύνθετον». (Ιω. Δαμασκηνού, Κεφ.12. Ἔτι περὶ τῶν αὐτῶν).
 
«Προσκυνοῦμεν Πατέρα, Υἱὸν καὶ Ἅγιον Πνεῦμα, Τριάδα ὁμοούσιον καὶ ἀχώριστον».
 
«Τόν Πατέρα καί Υἱόν καί τό Πνεῦμα πάντες τό ἅγιον ὁμοφρόνως οἱ πιστοί δοξολογεῖν ἀξίως εὐξώμεθα, μονάδα θεότητος ἐν τρισίν ὑπάρχουσαν ὑποστάσεσιν, ἀσύγχυτον μένουσαν, ἁπλῆν, ἀδιαίρετον καί ἀπρόσιτον· δι᾿ ἧς ἐκλυτρούμεθα τοῦ πυρός τῆς κολάσεως». Δοξαστικός ύμνος.
 
Β. Για να κατανοήσουμε πως προσεγγίζεται ο Τριαδικός Θεός πρέπει να λάβουμε υπόψη το Μυστήριο της Τριαδικής Μονάδας Του. Ο άγιος Γρηγόριος που έλαβε το επώνυμο της θεολογίας, μας διδάσκει σχετικά με όλα αυτά, ότι η Τριαδική Μονάδα του Θεού προσεγγίζεται με ιδιαιτερότητα, με φόβο Θεού και μοναδικότητα:  "Δέν προφθάνω νά σκεφθῶ τό ἕνα καί φωταγωγοῦμαι καί ἀπό τά τρία. Δέν προφθάνω νά διακρίνω τά τρία, καὶ ἀναφέρομαι εἰς τό ἕνα".
 
(α). Αυτό το Μυστήριο το συναντάμε στις διηγήσεις της Παλαιάς Διαθήκης, όπου συνυπάρχουν τα Τρία Πρόσωπα του Θεού, αλλά ΠΑΝΤΑ προσεγγίζεται ή μιλάει η Μονάδα Τους. Προσοχή, δεν μιλάει το ένα Πρόσωπο και τα άλλα δύο στέκονται βουβά (αυτή είναι σχολαστική βλαστημία)!
 
«καὶ εἶπεν ὁ Θεός· ποιήσωμεν ἄνθρωπον κατ᾿ εἰκόνα ἡμετέραν καὶ καθ᾿ ὁμοίωσιν, ... καὶ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν ἄνθρωπον, κατ᾿ εἰκόνα Θεοῦ ἐποίησεν αὐτόν». (Γεν. 1 ,26-27).
 
«Καὶ εἶπε Κύριος ὁ Θεός· οὐ καλὸν εἶναι τὸν ἄνθρωπον μόνον· ποιήσωμεν αὐτῷ βοηθὸν κατ᾿ αὐτόν». (Γεν. 2,18).
 
«καὶ εἶπεν ὁ Θεός· ἰδοὺ Ἀδὰμ γέγονεν ὡς εἷς ἐξ ἡμῶν». (Γεν. 3,22).
 
«Ὤφθη δὲ αὐτῷ ὁ Θεὸς πρὸς τῇ δρυΐ τῇ Μαμβρῇ, καθημένου αὐτοῦ ἐπὶ τῆς θύρας τῆς σκηνῆς αὐτοῦ μεσημβρίας. ἀναβλέψας δέ τοῖς ὀφθαλμοῖς αὐτοῦ εἶδε, καὶ ἰδοὺ τρεῖς ἄνδρες εἱστήκεισαν ἐπάνω αὐτοῦ· καὶ ἰδὼν προσέδραμεν εἰς συνάντησιν αὐτοῖς ἀπὸ τῆς θύρας τῆς σκηνῆς αὐτοῦ καὶ προσεκύνησεν ἐπὶ τὴν γῆν. καὶ εἶπε· κύριε, εἰ ἄρα εὗρον χάριν ἐναντίον σου, μὴ παρέλθῃς τὸν παῖδά σου· ληφθήτω δὴ ὕδωρ, καὶ νιψάτωσαν τοὺς πόδας ὑμῶν, καὶ καταψύξατε ὑπὸ τὸ δένδρον· καὶ λήψομαι ἄρτον, καὶ φάγεσθε, καὶ μετὰ τοῦτο παρελεύσεσθε εἰς τὴν ὁδὸν ὑμῶν, οὗ ἕνεκεν ἐξεκλίνατε πρὸς τὸν παῖδα ὑμῶν. καὶ εἶπαν· οὕτω ποίησον, καθὼς εἴρηκας». (Γεν. 18,1-5)
 
(β). Αυτό ακριβώς συναντάμε και στην διατύπωση των προσευχών μας και ειδικά στην Θεία Λειτουργία. ΠΑΝΤΑ αναφερόμαστε στα Τρία Πρόσωπα, αλλά χρησιμοποιείται ενικός αριθμός στην κίνηση προσέγγισης Τους, επειδή μιλάμε ΜΟΝΟ με την Μονάδα του Θεού.
 
«Ὅτι πρέπει σοι πᾶσα δόξα, τιμὴ καὶ προσκύνησις τῷ Πατρὶ καὶ τῷ Υἱῷ καὶ τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι, νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων». (Εὐχὴ Ἀντιφώνου Α´).
 
«καὶ σοὶ τὴν δόξαν καὶ εὐχαριστίαν καὶ προσκύνησιν ἀναπέμπομεν, τῷ Πατρὶ καὶ τῷ Υἱῷ καὶ τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι, νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων». (Ευχή του ιερέως στη θεία λειτουργία).
 
«Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα, τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων». (Ευχή στη θεία λειτουργία).
 
«Ὅτι σὸν τὸ κράτος καὶ σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα, τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων». (Εὐχὴ Ἀντιφώνου Β´)
 
«Ὅπως ὑπὸ τοῦ κράτους σου πάντοτε φυλαττόμενοι, σοὶ δόξαν ἀναπέμπωμεν, τῷ Πατρὶ καὶ τῷ Υἱῷ καὶ τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι, νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων». (Ευχή του ιερέως στη θεία λειτουργία).
 
«Ὅτι ἅγιος εἶ ὁ Θεὸς ἡμῶν καὶ σοὶ τὴν δόξαν ἀναπέμπομεν, τῷ Πατρὶ καὶ τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι, νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων». (Ευχή του ιερέως στη θεία λειτουργία).
 
«Ὅτι ἐλεήμων καὶ φιλάνθρωπος Θεὸς ὑπάρχεις, καὶ σοὶ τὴν δόξαν ἀναπέμπομεν, τῷ Πατρὶ καὶ τῷ Υἱῷ καὶ τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι, νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων». (Ευχή του ιερέως στη θεία λειτουργία).
 
«Ὅτι σὺ εἶ ὁ ἁγιασμὸς ἡμῶν καὶ σοὶ τὴν δόξαν ἀναπέμπομεν, τῷ Πατρὶ καὶ τῷ Υἱῷ καὶ τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι, νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων». (Ευχή του ιερέως στη θεία λειτουργία).
 
«Ἵνα καὶ αὐτοὶ σὺν ἡμῖν δοξάζωσι τὸ πάντιμον καὶ μεγαλοπρεπὲς ὄνομά σου, τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων». (Ευχή του ιερέως στη θεία λειτουργία).
 
«Ὅτι ἡγίασται καὶ δεδόξασται τὸ πάντιμον καὶ μεγαλοπρεπὲς ὄνομά σου, τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν». (Ευχή του ιερέως στη θεία λειτουργία).
 
«Καὶ δὸς ἡμῖν, ἐν ἑνὶ στόματι καὶ μιᾷ καρδίᾳ, δοξάζειν καὶ ἀνυμνεῖν τὸ πάντιμον καὶ μεγαλοπρεπὲς ὄνομά σου, τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων». (Ευχή του ιερέως στη θεία λειτουργία).
 
(γ). Ο Θεός δεν είναι μόνο Τριάδα ούτε απλή Μονάδα. Προσεγγίζουμε το Θεό μέσα από το Μυστήριο της Τριαδικής Μονάδας. Έτσι λοιπόν οι Άγιες Γραφές συχνά και πολυτρόπως αρνούνται την όραση της Τριαδικής Μονάδας, και όχι της Αριστοτελικός νοούμενης Ουσίας. Εντούτοις αυτό το κάνουν χωρίς να αναφέρονται αυτολεξεί στον Πατέρα και στον Υιό και στο Άγιο Πνεύμα. Το Απερίγραπτο του Θεού δεν μπορεί να αποδοθεί χωριστά στο κάθε Πρόσωπο, επειδή το ιδίωμα αυτό, όπως και όλα τα άλλα τα ιδιώματα του Θεού (Πρβλ. Ιω. Δαμασκηνού Κεφ. 14: Τὰ ἰδιώματα τῆς θείας φύσεως), αναφέρονται στην Αδιαίρετη Τριαδική Μονάδα του Θεού. Είναι ακριβώς τα ίδια και στα τρία Πρόσωπα. Η διαφοροποίηση στα Πρόσωπα γίνεται με τα υποστατικά ιδιώματα, τα οποία απαραίτητα αναφέρονται ιδιωτικά στο Αντίστοιχο Πρόσωπο του Θεού (Για παράδειγμα η Αρχή των υποστατικών Ιδιωμάτων αναφέρεται στον Πατέρα, το Γεννητό στον Υιό και το Εκπορευόμενο στο Άγιο Πνεύμα). Έτσι λοιπόν οι Αγίες Γραφές δεν αποδίδουν το Απερίγραπτο χωριστά στον Πατέρα, χωριστά στον Υιό και χωριστά στο Άγιο Πνεύμα και δεν υποπίπτουν έτσι στην επικατάρατη Τριθεΐα (στον Διαχωρισμό των Προσώπων) !!! Αν λάβουμε για παράδειγμα το Απερίγραπτο που είναι κοινό στα τρία Πρόσωπα του Θεού ιδίωμα. Τότε απλά θα ομολογήσουμε ως Απερίγραπτο το Θεό δηλαδή την Ενιαία και Αδιαίρετη Τριαδική Μονάδα. Αυτό συμβαίνει και στα παραδείγματα που ακολουθούν. Ονομάζεται Απερίγραπτος ο "Θεός" και άλλες φορές ο "Πατέρας". Ωστόσο και οι δύο όροι έχουν το νόημα της Τριαδικής Μονάδας (ως Πατέρας λαμβάνεται εδώ ο ΠΛΗΡΗΣ Θεός).
 
«Θεὸν οὐδεὶς ἑώρακε πώποτε» Ιω. 1,18
 
«Θεὸν οὐδεὶς πώποτε τεθέαται» Α΄ Ιω. 4,12
 
«καὶ ὁ πέμψας με πατήρ, αὐτὸς μεμαρτύρηκε περὶ ἐμοῦ. οὔτε φωνὴν αὐτοῦ ἀκηκόατε πώποτε οὔτε εἶδος αὐτοῦ ἑωράκατε» Ιω. 5:37
 
«οὐχ ὅτι τὸν πατέρα τις ἑώρακεν, εἰ μὴ ὁ ὢν παρὰ τοῦ Θεοῦ, οὗτος ἑώρακε τὸν πατέρα». Ιω. 6,46
 
«Ὅτι μὲν οὖν ἕτερόν ἐστιν οὐσία καὶ ἕτερον ὑπόστασις, πλειστάκις εἰρήκαμεν, καὶ ὅτι ἡ μὲν οὐσία τὸ κοινὸν καὶ περιεκτικὸν εἶδος τῶν ὁμοειδῶν ὑποστάσεων σημαίνει, οἷον Θεός, ἄνθρωπος, ἡ δὲ ὑπόστασις ἄτομον δηλοῖ, ἤτοι Πατέρα, Υἱόν, Πνεῦμα Ἅγιον, Πέτρον, Παῦλον. Ἰστέον τοίνυν, ὅτι τὸ μὲν τῆς θεότητος καὶ τῆς ἀνθρωπότητος ὄνομα τῶν οὐσιῶν, ἤτοι φύσεών ἐστι παραστατικόν, τὸ δὲ Θεὸς καὶ ἄνθρωπος καὶ ἐπὶ τῆς φύσεως τάττεται, ὥσπερ ὅταν λέγωμεν· Θεός ἐστιν ἀκατάληπτος οὐσία, καὶ ὅτι εἷς ἐστι Θεός· λαμβάνεται δὲ καὶ ἐπὶ τῶν ὑποστάσεων, ὡς τοῦ μερικωτέρου δεχομένου τὸ τοῦ καθολικωτέρου ὄνομα, ὡς ὅταν φησὶν ἡ Γραφή· «Διὰ τοῦτο ἔχρισέ σε ὁ Θεὸς ὁ Θεός σου» (ἰδοὺ γὰρ τὸν Πατέρα καὶ τὸν Υἱὸν ἐδήλωσε), καὶ ὡς ὅταν λέγῃ· «Ἄνθρωπός τις ἦν ἐν χώρᾳ τῇ Αὐσίτιδι» (τὸν γὰρ Ἰὼβ μόνον ἐδήλωσεν)» . Ιω. Δαμασκηνού, Κεφάλαιο 48. Περὶ τοῦ τρόπου τῆς ἀντιδόσεως
 
Γ. Το Άκτιστο και το κτιστό είναι κάτι Παντελώς διαφορετικό και αταίριαστο (δεν μπορούν με κανένα άμεσο ή συμβολικό τρόπο να έρθουν σε επαφή). Η οντότητα Θεός που ανήκει στο Άκτιστο είναι Παντελώς ξένη από τα κτίσματα. Η μόνη εξαίρεση και η μόνη οδός που φέρνει κοντά το κτιστό στο Άκτιστο είναι η ένωση των δύο στο Πρόσωπο του Χριστού. Αυτή η δυνατότητα προσέγγισης του Ακτίστου από τα κτίσματα είναι η Σωτηρία μας.
 
«ἐτέχθη ὑμῖν σήμερον σωτήρ, ὅς ἐστι Χριστὸς Κύριος, ἐν πόλει Δαυΐδ». (Λουκ. 2,9-11).
 
«προελθὼν δὲ Θεὸς μετὰ τῆς προσλήψεως, ἓν ἐκ δύο τῶν ἐναντίων, τὸ μὲν ἐθέωσε τὸ δὲ ἐθεώθη. Ὢ τῆς καινῆς μίξεως! Ὢ τῆς παραδόξου κράσεως! Ὁ ὢν γίνεται καὶ ὁ ἄκτιστος κτίζεται καὶ ὁ ἀχώρητος χωρεῖται, διὰ μέσης ψυχῆς νοερᾶς μεσιτευούσης θεότητι καὶ σαρκὸς παχύτητι». (Ἁγ. Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, «Λόγος ΛΗ΄»,  325BC).
 
«Σήμερον τῆς σωτηρίας ἡμῶν τὸ Κεφάλαιον, καὶ τοῦ ἀπ’ αἰῶνος Μυστηρίου ἡ φανέρωσις, ὁ Υἱὸς τοῦ Θεοῦ, Υἱὸς τῆς Παρθένου γίνεται, καὶ Γαβριὴλ τὴν χάριν εὐαγγελίζεται. Διὸ  σὺν αὐτῷ τῇ Θεοτόκῳ βοήσωμεν· Χαῖρε Κεχαριτωμένη, ὁ Κύριος μετὰ σοῦ». (Απολυτίκιο του Ευαγγελισμού).
 
«Ὁ μονογενὴς Υἱὸς καὶ Λόγος τοῦ Θεοῦ, ἀθάνατος ὑπάρχων καὶ καταδεξάμενος διὰ τὴν ἡμετέραν σωτηρίαν, σαρκωθῆναι ἐκ τῆς ἁγίας Θεοτόκου καὶ ἀειπαρθένου Μαρίας, ἀτρέπτως ἐνανθρωπήσας σταυρωθείς τε, Χριστὲ ὁ Θεός, θανάτῳ θάνατον πατήσας, εἷς ὢν τῆς ἁγίας Τριάδος, συνδοξαζόμενος τῷ Πατρὶ καὶ τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι, σῶσον ἡμᾶς».
 
«τὸν δι΄ἡμᾶς τοὺς ἀνθρώπους καὶ διὰ τὴν ἡμετέραν σωτηρίαν κατελθόντα ἐκ τῶν οὐρανῶν».
 
«ὅτι τὸν Υἱὸν Αὐτοῦ τὸν μονογενῆ ἀπέσταλκεν ὁ Θεὸς εἰς τὸν κόσμον ἵνα ζήσωμεν δι’ Αὐτοῦ, ὅτι Αὐτὸς ἠγάπησεν ἡμᾶς καὶ ἀπέστειλε τὸν Υἱὸν Αὐτοῦ ἱλασμὸν περὶ τῶν ἁμαρτιῶν ἡμῶν» (Α΄ Ἰω. 4, 9-10).
 
«ἑαυτὸν ἐκένωσε μορφὴν δούλου λαβών» (Φιλ.2,7).
 
Ο θεός όχι μόνο δεν έχει κάποια σχέση με σάρκα και αίμα (άρα δεν μπορεί να σχηματίζεται ή να συμβολίζεται με αυτά) αλλά και η προσπάθεια μας είναι να φύγουμε και εμείς από την υλική "σάρκα και αίμα". Δεν κατεβάζουμε τον θεό στην σαρκική κατάσταση που είμαστε για να τον συναντήσουμε (Κύριε ελέησον). Αντίθετα με αυτό, ο αγώνας μας είναι να προετοιμάσουμε και να αλλάξουμε τον εαυτό μας για να Τον συναντήσουμε εν πνεύματι.

Επιπλέον,  οι πατέρες αρνούνται όχι μόνο την λεγόμενη όραση των Ακατάληπτων Προσώπων του Θεού (αισθητά ή με σύμβολα), αλλά μας διδάσκουν ότι ακόμα και τα μέλλοντα αγαθά δεν μπορούν να περιγραφούν. Επιτέλους, γιατί κάποιοι δεν δέχονται ότι η εμπειρία της θέωσης είναι μοναδική και ότι δεν υπάρχει στην κτίση κάτι παρόμοιο για να μπορούμε να το μεταδώσουμε;
 

•                     Η Τριαδική Μονάδα είναι Απρόσιτη και Ακατάλυπτη:

 
«ἀλλὰ ταῦτα πάντα ποιήσουσιν ὑμῖν διὰ τὸ ὄνομά μου, ὅτι οὐκ οἴδασι τὸν πέμψαντά με». (Ιω. 15,20-21).
 
«τίνι ὡμοιώσατε Κύριον καὶ τίνι ὁμοιώματι ὡμοιώσατε αὐτόν;» (Ησ. 40,18).
 
«νῦν οὖν τίνι με ὡμοιώσατε καὶ ὑψωθήσομαι; εἶπεν ὁ ἅγιος» (Ησ. 40,25).
 
«τίνι με ὡμοιώσατε; ἴδετε, τεχνάσασθε, οἱ πλανώμενοι» (Ησαΐας 46, 5).
 
«ὢ τῆς παχύτητος! ἵνα μηδέν πλέον ἡμῶν ἔχει τό θεῖον. Πῶς γάρ σεπτόν εἰ περιγραπτόν»; (Γρ. Θεολόγου PG 36, 33).
 
•                     Η Τριαδική Μονάδα είναι Άκτιστος:
 
«ἀλλ᾿ ἔρχεται ὥρα, καὶ νῦν ἐστιν, ὅτε οἱ ἀληθινοὶ προσκυνηταὶ προσκυνήσουσι τῷ πατρὶ ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ· καὶ γὰρ ὁ πατὴρ τοιούτους ζητεῖ τοὺς προσκυνοῦντας αὐτόν. πνεῦμα ὁ Θεός, καὶ τοὺς προσκυνοῦντας αὐτὸν ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ δεῖ προσκυνεῖν». (Ιω. 4,23-24).
 
«Πνεῦμα ὁ θεός, καί τούς προσκυνοῦντας αὐτόν ἐν πνεύματι καί ἀληθεία δεῖ προσκυνεῖν. (Ιω 4, 24), τουτέστιν ἀσωμάτως τόν ἀσώματον ἐννοοῦντας. Οὕτω γάρ καί ἀληθῶς ὄψονται τοῦτον πανταχοῦ ἐν τῶ πνεύματι καί τῆ ἀληθεία αὐτοῦ. ῾Ως μέν γάρ πνεῦμα ὑπάρχων ὁ θεός ἀσώματος ἐστι, τό δέ ἀσώματον οὐκ ἐν τόπω ἐστίν, οὐδέ τοπικοῖς ὁρίοις περιγράφεται» (Γρ. Παλαμά τομ. Ε΄ σελ. 70).
 
•                     Ο Αγώνας για την σωτηρία μας είναι να "νεκρώσουμε" την δύναμη, την βούληση και τις αισθήσεις της υλικής σάρκα μας και να ανέβουμε νοητικά, με καινούριο σώμα, στη Θεότητα. Αντίθετα δεν αγωνιούμε να φέρουμε όπως όπως το Τριαδικό Θεό στις κτιστές αισθήσεις μας, για να τον αισθανθούμε υλικά κοντά μας.
 
«σάρξ καὶ αἷμα βασιλείαν Θεοῦ κληρονομῆσαι οὐ δύνανται, οὐδὲ ἡ φθορὰ τὴν ἀφθαρσίαν κληρονομεῖ» (Α΄ Κορ. 15,50).
 
«Τεκνία φυλάξατε εαυτούς από των ειδώλων». (Α΄ Ιω. 5, 21).
 
•                     Ακόμα και τα μέλλοντα αγαθά είναι Απρόσιτα πόσο μάλλον ο Θεός.
 
«ὁ μόνος ἔχων ἀθανασίαν, φῶς οἰκῶν ἀπρόσιτον, ὃν εἶδεν οὐδεὶς ἀνθρώπων οὐδὲ ἰδεῖν δύναται· ᾧ τιμὴ καὶ κράτος αἰώνιον· ἀμήν» Α΄ Τιμ. 6,16
 
«Ἡ γραφὴ οὐκ ἐξηγήσατο ἡμῖν τί εἰσι τὰ πράγματα τοῦ μέλλοντος αἰῶνος· πῶς δὲ τὴν αἴσθησιν τῆς τρυφῆς αὐτῶν δεξόµεθα ἐντεῦθεν, δίχα τῆς φυσικῆς ἀλλοιώσεως καὶ τῆς ἐξόδου τοῦ κὀσμου τούτου, εὐκόλως ἐδίδαξεν ἡμᾶς. Εἰ καὶ ἐν ὀνόμασι ποθεινῶν πραγμάτων καὶ ἐνδόξων τῶν παρ᾽ ἡμῖν ἡδέων καὶ ἐντίμων, ἔθηκεν ἡμῖν πρὸς τὸ ἐρεθίσαι ἡμᾶς εἰς τὸν πόθον αὐτῶν, ἐν τῷ λέγειν ἃ ὀφθαλμὸς οὐκ εἶδε καὶ οὖς οὐκ ἤκουσε  καὶ τὰ ἐξῆς (Α Κορ. 2,9, Πρβλ. Ησ. 64,4)· ἀνήγγειλε δὲ ἡμῖν ἐν τούτῳ, ὅτι τὰ μέλλοντα ἀγαθὰ ἀκατάλημπτά εἰσι καὶ οὐκ ἔχουσιν ὁμοιότητα τινὸς τῶν ἐνταῦθα». Ισαάκ του Σύρου. σελ. 227, στοιχοι 46-54.
 
Δ. Τα Πάντα (μαζί και τα οράματα), δόθηκαν στο ανθρώπινο γένος με κάποιο λόγο του Κυρίου, ή με μία πράξη Του ή με την υπέρ φύση δύναμη Του. Όταν από τα κτίσματα επιχειρείται βιαίως να γίνει η αντικατάσταση ή η συμπλήρωση του Μοναδικού Προσώπου που μας Χάρισε τα Πάντα, τότε προβάλλεται Χριστομαχία.
Χριστομαχία λοιπόν είναι κάθε αμφισβήτηση της Μοναδικότητας Του Χριστού ως Μεσίτη μεταξύ Θεού και ανθρώπων. Αμφισβητείται έτσι η δυνατότητα Του να εκπληρώσει μόνος Του το πλήρη έργο της Αγίας Τριάδας. Αμφισβητείται ότι σε Αυτόν βρίσκουμε όλη την Θεότητα. Αμφισβητείται ότι δεν υπάρχει απολύτως τίποτε περισσότερο πέραν Αυτού και ότι όλα τα συναντάμε σε αυτόν (έχει την Πληρότητα του Τριαδικού Θεού). Γενικά λοιπόν αμφισβητείται, αν και δεν κατονομάζεται, το ΟΜΟΥΣΙΟ Του!!! Αμφισβητείται ότι είναι ΠΛΗΡΗΣ Θεός!!!
 
(α). Το σώμα και το αίμα Του Χριστού είναι το μόνο που έφερε την Ανάσταση μας, την Σωτηρία μας. Το Άμωμο στόμα Του μας είπε· «τοῦτό ἐστι τὸ σῶμά μου τὸ ὑπὲρ ὑμῶν διδόμενον· τοῦτο ποιεῖτε εἰς τὴν ἐμὴν ἀνάμνησιν. ὡσαύτως καὶ τὸ ποτήριον μετὰ τὸ δειπνῆσαι λέγων· τοῦτο τὸ ποτήριον ἡ καινὴ διαθήκη ἐν τῷ αἵματί μου, τὸ ὑπὲρ ὑμῶν ἐκχυνόμενον». (Λουκ. 22,19-20)        
 Ο Χριστός είναι ΠΛΗΡΗΣ Θεός και στο Πρόσωπο Του συναντάμε όλη την Αγία Τριάδα και δεν την αναζητούμε χωριστά ή δίπλα Του. Στο πρόσωπο του πραγματοποιείται ή καλύτερα συναντάμε την κρίση. Έτσι προσκυνούμε Αυτόν που κρίνει, και από Αυτόν ζητάμε την Σωτηρία. Μόνο ένας τρελός θα μπορούσε να προσκυνάει τρία χωριστά πρόσωπα, ή να ζητάει από τρία ξεχωριστά σύμβολα την σωτηρία του, όταν ξέρει ότι μόνο ο ένας, ο οποίος έχει την Πληρότητα, έχει όλη την Εξουσία και θα τον κρίνει. Έτσι λοιπόν Αυτόν που προσκυνούμε είναι Αυτός που θα μας κρίνει και Αυτός είναι ο Κύριος που έχει την Τριαδική Εξουσία και Πληρότητα.
 
«χωρὶς ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν» (Ιω. 15, 5)
 
«Καὶ ἐκ τοῦ πληρώματος αὐτοῦ ἡμεῖς πάντες ἐλάβομεν, καὶ χάριν ἀντὶ χάριτος·ὅτι ὁ νόμος διὰ Μωϋσέως ἐδόθη, ἡ χάρις καὶ ἡ ἀλήθεια διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ ἐγένετο». (Ιω. 1,16-17).
 
«οὐ γὰρ ἀπέστειλεν ὁ Θεὸς τὸν υἱὸν αὐτοῦ εἰς τὸν κόσμον ἵνα κρίνῃ τὸν κόσμον, ἀλλ᾿ ἵνα σωθῇ ὁ κόσμος δι᾿ αὐτοῦ». (Ιω. 3,17).
 
«καὶ προσελθὼν ὁ Ἰησοῦς ἐλάλησεν αὐτοῖς λέγων· ἐδόθη μοι πᾶσα ἐξουσία ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ γῆς». (Ματθ. 28,18)
 
«Τῆς παναγίας, ἀχράντου, ὑπερευλογημένης, ... καὶ πᾶσαν τὴν ζωὴν ἡμῶν Χριστῷ τῷ Θεῷ παραθώμεθα». (Ευχή Διακόνου).
 
(β). Τα Πάντα που γίνανε, μετέχουν στην ολοκλήρωση της δημιουργίας ή είναι ενταγμένα στο σωτηριολογικό έργο Του Χριστού, επειδή δεν υπάρχει έργο και λόγος στην Αγία Γραφή που είναι Αργός (χωρίς σωτηριολογικό κέρδος). Αυτός λοιπόν είναι το Πρόσωπο που έφερε και έφερε όλο το έργο της Σωτηρίας. Δεν ανάλαβε κάποιο μέρος και κάποιο άλλο το άφησε στον Τριαδικό Θεό, αλλά βάστηξε τα πάντα. Έτσι σε όλες τις φανερώσεις του Θεού είναι μόνο ο Χριστός.
 
«ὁ πατὴρ ἀγαπᾷ τὸν υἱὸν καὶ πάντα δέδωκεν ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ». (Ιω. 3,35). 
 
«ὁ πιστεύων εἰς τὸν υἱὸν ἔχει ζωὴν αἰώνιον· ὁ δὲ ἀπειθῶν τῷ υἱῷ οὐκ ὄψεται ζωήν, ἀλλ᾿ ἡ ὀργὴ τοῦ Θεοῦ μένει ἐπ᾿ αὐτόν». Ιω. 3,36
 
«ἀπεκρίθη Ἰησοῦς καὶ εἶπεν αὐτοῖς· τοῦτό ἐστι τὸ ἔργον τοῦ Θεοῦ, ἵνα πιστεύσητε εἰς ὃν ἀπέστειλεν ἐκεῖνος». (Ιω. 6,29).
 
«Τά σά εκ των σών σοί προσφέροντες κατά πάντα και διά πάντα» (προσφώνηση του ιερέως στη θεία λειτουργία).
 
«Σὺ γὰρ εἶ ὁ προσφέρων καὶ προσφερόμενος καὶ προσδεχόμενος καὶ διαδιδόμενος, Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν, καὶ σοὶ τὴν δόξαν ἀναπέμπομεν, σὺν τῷ ἀνάρχῳ σου Πατρὶ καὶ τῷ παναγίῳ καὶ ἀγαθῷ καὶ ζωοποιῷ σου Πνεύματι, νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν». (Ευχή του ιερέως στη θεία λειτουργία).

(γ). Το μόνο που είδαμε από το Θεό, είναι ο Χριστός. Χωρίς όμως, αυτή η Δωρεά να υστερεί σε τίποτα από την πληρότητα. Χωρίς η Δωρεά να μπορεί κατά το παραμικρό, να συμπληρωθεί από κάτι άλλο. Είδαμε τον Υιό και Αυτός είναι η εικόνα του Πατέρα. Αυτός πάλι φέρνει (φανερώνει) στον κόσμο το Άγιο Πνεύμα. Τίποτε περισσότερο από Αυτόν δεν υπάρχει, τίποτε επιπλέον δεν μας χρειάζεται, τίποτα διαφορετικό δεν μπορούμε να προσεγγίσουμε, τίποτε άλλο δεν μπορεί να έρθει σε επαφή με την φύση μας, τίποτε χωρίς την Μεσιτεία Του δεν μπορούμε να γευθούμε, ...
 
«Ἀνάστασιν Χριστοῦ θεασάμενοι, προσκυνήσωμεν ἅγιον, Κύριον, Ἰησοῦν τὸν μόνον ἀναμάρτητον. Τὸν Σταυρόν σου Χριστὲ προσκυνοῦμεν καὶ τὴν ἁγίαν σου Ἀνάστασιν ὑμνοῦμεν καὶ δοξάζομεν· σὺ γὰρ εἶ Θεὸς ἡμῶν, ἐκτὸς σοῦ ἄλλον οὐκ οἴδαμεν, τὸ ὄνομά σου ὀνομάζομεν... » (Αναστάσιμη ευχή).
 
«ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ γνώσεσθε ὑμεῖς ὅτι ἐγὼ ἐν τῷ πατρί μου καὶ ὑμεῖς ἐν ἐμοὶ κἀγὼ ἐν ὑμῖν. ὁ ἔχων τὰς ἐντολάς μου καὶ τηρῶν αὐτάς, ἐκεῖνός ἐστιν ὁ ἀγαπῶν με· ὁ δὲ ἀγαπῶν με ἀγαπηθήσεται ὑπὸ τοῦ πατρός μου, καὶ ἐγὼ ἀγαπήσω αὐτὸν καὶ ἐμφανίσω αὐτῷ ἐμαυτόν». (Ιω. 14,21).
 
«οὐδεὶς ἔρχεται πρὸς τὸν πατέρα εἰ μὴ δι᾿ ἐμοῦ. εἰ ἐγνώκειτέ με, καὶ τὸν πατέρα μου ἐγνώκειτε ἄν. καὶ ἀπ᾿ ἄρτι γινώσκετε αὐτὸν καὶ ἑωράκατε αὐτόν. Λέγει αὐτῷ Φίλιππος· Κύριε, δεῖξον ἡμῖν τὸν πατέρα καὶ ἀρκεῖ ἡμῖν. λέγει αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς· τοσοῦτον χρόνον μεθ᾿ ὑμῶν εἰμι, καὶ οὐκ ἔγνωκάς με, Φίλιππε; ὁ ἑωρακὼς ἐμὲ ἑώρακε τὸν πατέρα· καὶ πῶς σὺ λέγεις, δεῖξον ἡμῖν τὸν πατέρα; οὐ πιστεύεις ὅτι ἐγὼ ἐν τῷ πατρὶ καὶ ὁ πατὴρ ἐν ἐμοί ἐστι; τὰ ῥήματα ἃ ἐγὼ λαλῶ ὑμῖν, ἀπ᾿ ἐμαυτοῦ οὐ λαλῶ· ὁ δὲ πατὴρ ὁ ἐν ἐμοὶ μένων αὐτὸς ποιεῖ τὰ ἔργα. πιστεύετέ μοι ὅτι ἐγὼ ἐν τῷ πατρὶ καὶ ὁ πατὴρ ἐν ἐμοί· εἰ δὲ μή, διὰ τὰ ἔργα αὐτὰ πιστεύετέ μοι». (Ιω. 14, 7-11)            
 
«τοῦτο γὰρ φρονείσθω ἐν ὑμῖν ὃ καὶ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ, ὃς ἐν μορφῇ Θεοῦ ὑπάρχων οὐχ ἁρπαγμὸν ἡγήσατο τὸ εἶναι ἴσα Θεῷ, ἀλλ᾿ ἑαυτὸν ἐκένωσε μορφὴν δούλου λαβών, ἐν ὁμοιώματι ἀνθρώπων γενόμενος, καὶ σχήματι εὑρεθεὶς ὡς ἄνθρωπος ἐταπείνωσεν ἑαυτὸν γενόμενος ὑπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δὲ σταυροῦ». Φιλιπ. 2,5 - 2,8.
 
«ἔλεγον οὖν αὐτῷ· ποῦ ἐστιν ὁ πατήρ σου; ἀπεκρίθη Ἰησοῦς· οὔτε ἐμὲ οἴδατε οὔτε τὸν πατέρα μου· εἰ ἐμὲ ᾔδειτε, καὶ τὸν πατέρα μου ᾔδειτε ἄν». (Ιω. 8,19).
 
«καὶ ὁ θεωρῶν ἐμὲ θεωρεῖ τὸν πέμψαντά με». (Ιω. 12, 45).
 
«ὅς ἐστιν εἰκὼν τοῦ Θεοῦ τοῦ ἀοράτου, πρωτότοκος πάσης κτίσεως». Κολ. 1,15
 
(δ). Ο Χριστός είναι ο Μεσίτης μεταξύ Θεού και κτισμάτων για τα πάντα. Ο άγγελος και ο λειτουργός ιερέας δεν είναι (γίνεται) Μεσίτης κατά φύση αλλά την παίρνει κατά Χάρη από τον Κύριο.
 
«Πολεμερῶς καὶ πολυτρόπως πάλαι ὁ Θεὸς λαλήσας τοῖς πατράσιν ἐν τοῖς προφήταις, ἐπ᾿ ἐσχάτου τῶν ἡμερῶν τούτων ἐλάλησεν ἡμῖν ἐν υἱῷ, ὃν ἔθηκε κληρονόμον πάντων, δι᾿ οὗ καὶ τοὺς αἰῶνας ἐποίησεν· ὃς ὢν ἀπαύγασμα τῆς δόξης καὶ χαρακτὴρ τῆς ὑποστάσεως αὐτοῦ, φέρων τε τὰ πάντα τῷ ῥήματι τῆς δυνάμεως αὐτοῦ, δι᾿ ἑαυτοῦ καθαρισμὸν ποιησάμενος τῶν ἁμαρτιῶν ἡμῶν ἐκάθισεν ἐν δεξιᾷ τῆς μεγαλωσύνης ἐν ὑψηλοῖς, (Εβρ. 1,1-3).
 
«εἷς γὰρ Θεός, εἷς καὶ μεσίτης Θεοῦ καὶ ἀνθρώπων, ἄνθρωπος Χριστὸς Ἰησοῦς» (Α Τιμ. 2,5).
 
«Μεσίτης ὁ Χριστός θεοῦ καί ἀνθρώπων γίνεται (πρβλ. Α΄ Τιμ. 2,5). Ανερεῖ τήν ἔχθραν. Βραβεύει τήν εἰρήνην. Ἑνοποιεῖ τά διεστῶτα. Ἔλαβε σάρκα, καί ἔδωκε πνεῦμα. Ἀνήνεγκε τήν ἡμετέραν φύσιν, καί κατήνεγκε τό πνεῦμα αὐτοῦ». Θεολήπτου φιλαδελφείας. Εκδ. Τέρτιος, σελ. 94 – 95.
 
«Μεσίτης Θεοῦ, καὶ ἀνθρώπων γέγονας, Χριστὲ ὁ Θεός, διὰ σοῦ γὰρ Δέσποτα, τὴν πρὸς τὸν ἀρχίφωτον Πατέρα σου, ἐκ νυκτὸς ἀγνωσίας, προσαγωγὴν ἐσχήκαμεν». (Ιω. Δαμασκ. εἱρμὸς ε΄ὠδῆς τοῦ ἀναστάσιμου κανόνα τοῦ β΄ ἤχου).
 
«ἵνα µάθῃς λαβεῖν μνήμην ἐν τῇ σῇ ψυχῇ τῆς µεγαλωσύνης τῆς τιμῆς τοῦ Θεοῦ, καὶ εὕρῃς τῇ σῇ ψυχῇ ζωὴν αἰώνιον ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν, τῷ γενομένῳ µεσίτῃ Θεοῦ καὶ ἀνθρώπων (Α΄Τιμ 2,5, Εβρ 9,15 12,24)», Ισαάκ του Σύρου. σελ. 259, στοίχοι 459-463.
 
«Καὶ ὁ Λόγος σὰρξ ἀτρέπτως ἐγένετο ἐκ Πνεύματος Ἁγίου καὶ Μαρίας τῆς Ἁγίας Ἀειπαρθένου καὶ Θεοτόκου, καὶ μεσίτης Θεοῦ καὶ ἀνθρώπων χρηματίζει ὁ μόνος φιλάνθρωπος». (Ιω. Δαμασκηνού, Κεφάλαιο 45. Περὶ τῆς θείας οἰκονομίας καὶ περὶ τῆς δι᾿ ἡμᾶς κηδεμονίας καὶ τῆς ἡμῶν σωτηρίας).
 
«Διὰ τῶν οἰκτιρμῶν τοῦ μονογενοῦς σου Υἱοῦ ... » προσφωνεί ο ιερέας.
 
(ε). Ο Χριστός είναι η μόνη οδός η οποία οδηγεί τα κτίσματα στο Πατέρα Του και στον Πατέρα μας. Επιπλέον αποκαλεί τους πιστούς πρόβατα και τα χαρακτηρίζει "δικὰ μου" και όχι "δικὰ μας".  
 
«οὕτω γὰρ ἠγάπησεν ὁ Θεὸς τὸν κόσμον, ὥστε τὸν υἱὸν αὐτοῦ τὸν μονογενῆ ἔδωκεν, ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτὸν μὴ ἀπόληται, ἀλλ᾿ ἔχῃ ζωὴν αἰώνιον. οὐ γὰρ ἀπέστειλεν ὁ Θεὸς τὸν υἱὸν αὐτοῦ εἰς τὸν κόσμον ἵνα κρίνῃ τὸν κόσμον, ἀλλ᾿ ἵνα σωθῇ ὁ κόσμος δι᾿ αὐτοῦ. ὁ πιστεύων εἰς αὐτὸν οὐ κρίνεται, ὁ δὲ μὴ πιστεύων ἤδη κέκριται, ὅτι μὴ πεπίστευκεν εἰς τὸ ὄνομα τοῦ μονογενοῦς υἱοῦ τοῦ Θεοῦ». (Ιω. 3,16-18).
 
«ἦλθε γὰρ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου σῶσαι τὸ ἀπολωλός». (Ματθ. 18,11).
 
«ἦλθε γὰρ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ζητῆσαι καὶ σῶσαι τὸ ἀπολωλός». (Λουκ. 19,10).
 
«Τὴν ἡμέραν πᾶσαν, τελείαν, ἁγίαν, εἰρηνικὴν καὶ ἀναμάρτητον αἰτησάμενοι, ἑαυτοὺς καὶ ἀλλήλους καὶ πᾶσαν τὴν ζωὴν ἡμῶν Χριστῷ τῷ Θεῷ παραθώμεθα». (Ευχή Διακόνου στη Θ. Λειτουργία).
 
«ἐγώ εἰμι ὁ ποιμὴν ὁ καλός, καὶ γινώσκω τὰ ἐμὰ καὶ γινώσκομαι ὑπὸ τῶν ἐμῶν, καθὼς γινώσκει με ὁ πατὴρ κἀγὼ γινώσκω τὸν πατέρα,» (Ιω. 10,14-15).
 
«λέγει αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς·᾿ ἐγώ εἰμι ἡ ὁδὸς καὶ ἡ ἀλήθεια καὶ ἡ ζωή· οὐδεὶς ἔρχεται πρὸς τὸν πατέρα εἰ μὴ δι᾿ ἐμοῦ». (Ιω. 14,6).
 
«τὰ πρόβατα τὰ ἐμὰ τῆς φωνῆς μου ἀκούει, κἀγὼ γινώσκω αὐτά, καὶ ἀκολουθοῦσί μοι, κἀγὼ ζωὴν αἰώνιον δίδωμι αὐτοῖς, καὶ οὐ μὴ ἀπόλωνται εἰς τὸν αἰῶνα, καὶ οὐχ ἁρπάσει τις αὐτὰ ἐκ τῆς χειρός μου. ὁ πατήρ μου, ὃς δέδωκέ μοι, μείζων πάντων ἐστί, καὶ οὐδεὶς δύναται ἁρπάζειν ἐκ τῆς χειρὸς τοῦ πατρός μου. ἐγὼ καὶ ὁ πατὴρ ἕν ἐσμεν». (Ιω. 10, 27-30).
 
«καὶ ἐγὼ τὴν δόξαν ἣν δέδωκάς μοι δέδωκα αὐτοῖς, ἵνα ὦσιν ἓν καθὼς ἡμεῖς ἕν ἐσμεν,» Ιω. 17, 22  
 
«ὁ πατὴρ ἀγαπᾷ τὸν υἱὸν καὶ πάντα δέδωκεν ἐν τῇ χειρὶ αὐτοῦ» (Ιω. 3,35. Πρβλ. Ματθ. 11,27).
 
«διδάσκοντες αὐτοὺς τηρεῖν πάντα ὅσα ἐνετειλάμην ὑμῖν· καὶ ἰδοὺ ἐγὼ μεθ᾿ ὑμῶν εἰμι πάσας τὰς ἡμέρας ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος. Ἀμήν». (Ματθ. 28,20).
 
(στ). Τα Πάντα γίνονται δια του Χριστού.
 
«Ἐν ἀρχῇ ἦν ὁ Λόγος, καὶ ὁ Λόγος ἦν πρὸς τὸν Θεόν, καὶ Θεὸς ἦν ὁ Λόγος. Οὗτος ἦν ἐν ἀρχῇ πρὸς τὸν Θεόν. πάντα δι᾿ αὐτοῦ ἐγένετο, καὶ χωρὶς αὐτοῦ ἐγένετο οὐδὲ ἓν ὃ γέγονεν. ἐν αὐτῷ ζωὴ ἦν, καὶ ἡ ζωὴ ἦν τὸ φῶς τῶν ἀνθρώπων». (Ιω. 1,1-4).
 
«Πάντα δι' Αυτού εγένετο και χωρίς Αυτού εγένετο ουδέ έν ό γέγονεν». (Ιωάν. Α΄ 2,3).
 
«δι’ οὖ τά πάντα ἐγένετο» (Σύμβολο της πίστεως)
 
«ὅτι τὸν Υἱὸν Αὐτοῦ τὸν μονογενῆ ἀπέσταλκεν ὁ Θεὸς εἰς τὸν κόσμον ἵνα ζήσωμεν δι’ Αὐτοῦ» (Α΄ Ἰω. 4, 9-10).
 
«ὅτι ἐν αὐτῷ ἐκτίσθη τὰ πάντα, τὰ ἐν τοῖς οὐρανοῖς καὶ τὰ ἐπὶ τῆς γῆς, τὰ ὁρατὰ καὶ τὰ ἀόρατα, εἴτε θρόνοι εἴτε κυριότητες εἴτε ἀρχαὶ εἴτε ἐξουσίαι· τὰ πάντα δι᾿ αὐτοῦ καὶ εἰς αὐτὸν ἔκτισται·» ( Κολ. 1,16)
 
«καὶ φωτίσαι πάντας τίς ἡ οἰκονομία τοῦ μυστηρίου τοῦ ἀποκεκρυμμένου ἀπὸ τῶν αἰώνων ἐν τῷ Θεῷ, τῷ τὰ πάντα κτίσαντι διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ», (Εφ. 3,9)
 
«ἔπρεπε γὰρ αὐτῷ, δι᾿ ὃν τὰ πάντα καὶ δι᾿ οὗ τὰ πάντα, πολλοὺς υἱοὺς εἰς δόξαν ἀγαγόντα, τὸν ἀρχηγὸν τῆς σωτηρίας αὐτῶν διὰ παθημάτων τελειῶσαι». (Εβρ. 2,10, πρβλ. Γρηγορίου Παλαμά τομ. ΣΤ΄. σελ. 140. Ομιλία ΙΑ΄ στοιχ. 226-227).
 
(ζ). Αγιασθήκαμε εφάπαξ και δια παντός από τον Κύριο.
 
«ἐν ᾧ θελήματι ἡγιασμένοι ἐσμὲν διὰ τῆς προσφορᾶς τοῦ σώματος τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ ἐφάπαξ. Καὶ πᾶς μὲν ἱερεὺς ἕστηκε καθ᾿ ἡμέραν λειτουργῶν καὶ τὰς αὐτὰς πολλάκις προσφέρων θυσίας, αἵτινες οὐδέποτε δύνανται περιελεῖν ἁμαρτίας· αὐτὸς δὲ μίαν ὑπὲρ ἁμαρτιῶν προσενέγκας θυσίαν εἰς τὸ διηνεκὲς ἐκάθισεν ἐν δεξιᾷ τοῦ Θεοῦ, τὸ λοιπὸν ἐκδεχόμενος ἕως τεθῶσιν οἱ ἐχθροὶ αὐτοῦ ὑποπόδιον τῶν ποδῶν αὐτοῦ. μιᾷ γὰρ προσφορᾷ τετελείωκεν εἰς τὸ διηνεκὲς τοὺς ἁγιαζομένους». (Εβρ. 10, 10-14).
 
«καὶ οὐδεὶς ἀναβέβηκεν εἰς τὸν οὐρανὸν εἰ μὴ ὁ ἐκ τοῦ οὐρανοῦ καταβάς, ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ὁ ὢν ἐν τῷ οὐρανῷ». (Ιω. 3, 13).
 

Σταύρος Ασλανίδης