Όπως κάθε ένας από εμάς έχει την ονομαστική του εορτή
έτσι και η Εκκλησία μας εορτάζει τρεις πολύ σημαντικούς Ιεράρχες. Τον Μέγα
Βασίλειο, το Γρηγόριο Θεολόγο και τον Ιωάννη το Χρυσόστομο. Ο καθένας έχει τη
δική του γιορτή, αλλά και τους τρεις μαζί τους γιορτάζουμε στις 30 Ιανουαρίου,
γιατί έχουν πολλά κοινά χαρακτηριστικά: Ζούσαν απλή ζωή χωρίς πολυτέλειες,
αφιέρωσαν τη ζωή τους στους φτωχούς και δυστυχισμένους συνανθρώπους τους, ήταν
και οι τρεις μορφωμένοι. Αγάπησαν τα γράμματα και τον πολιτισμό των αρχαίων
Ελλήνων.
Έγιναν μεγάλοι – πολύ μεγάλοι- δάσκαλοι. Ο απλός λαός τους αγαπούσε και τους εκτιμούσε για τη σοφία τους και την καλοσύνη τους. Η γιορτή των Τριών Ιεραρχών είναι γιορτή των δασκάλων και των μαθητών, των σχολείων και των γραμμάτων, των βιβλίων και της μάθησης. Η Εκκλησία τιμά τους Τρεις Ιεράρχες ως προστάτες της παιδείας και των γραμμάτων. Η σύνδεση της ελληνικής παιδείας με τη χριστιανική πίστη είναι η αιτία που αναδείχτηκαν σε προστάτες των γραμμάτων και των τεχνών, αλλά και ολόκληρης της πνευματικής ζωής του λαού μας, καθώς έδωσαν ορθό νόημα και υγιή κατεύθυνση στην ερμηνεία του αρχαίου κλασσικού κόσμου.
Ο Χριστιανισμός συναντήθηκε με τον Ελληνισμό
κυρίως τον 4ο αιώνα μ.Χ, όταν αυτά τα μεγάλα πνευματικά αναστήματα
του Χριστιανισμού μελέτησαν την αρχαία ελληνική παιδεία, σπουδάζοντας ελληνική
φιλοσοφία. Ο Μέγας Βασίλειος και ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος σπούδασαν στην
Αθήνα. Ο Μέγας Βασίλειος είχε τόση φιλομάθεια που σπούδασε ιατρική, ρητορική,
αστρονομία, γεωμετρία και θεολογία. Ο άγιος Γρηγόριος για την προσφορά του στην
ορθοδοξία ονομάστηκε «Θεολόγος» και είναι ο δεύτερος που παίρνει αυτόν τον «τίτλο» μετά τον ευαγγελιστή
Ιωάννη. Ιδιαίτερα αξιόλογο είναι και το ποιητικό του έργο και σήμερα είναι πολλοί
αυτοί που το μελετούν και το θαυμάζουν. Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος σπούδασε
ρητορεία κοντά στον εθνικό Λιβάνιο στην Αντιόχεια. Θεωρείται πως η γλώσσα του
«έσταζε μέλι» καθώς υπήρξε ο πιο χαρισματικός ρήτορας της εποχής του. Διετέλεσε
Πατριάρχης Κωνσταντι-νουπόλεως και αφιέρωσε τη ζωή του στην ανάπτυξη της
φιλανθρωπίας. Μάλιστα τα ημερήσια συσσίτια που οργάνωσε έτρεφαν 7.000 ανθρώπους.
Και οι τρεις τους,
όπως οι μέλισσες, προσέλαβαν ό,τι καλύτερο από τον Ελληνισμό και απάντησαν σε
όλα τα υπαρξιακά ερωτήματα που είχαν θέσει οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι. Τι κι
αν πέρασαν τόσα χρόνια από τότε που έζησαν, το παράδειγμά τους είναι πάντα νέο,
πάντα φωτεινό για να μας δείχνει το δρόμο. Επομένως είναι τιμή για την ελληνική
παιδεία που έχει ως πρότυπο τα πρόσωπα, το έργο και την διδασκαλία των Τριών
Ιεραρχών.
Οι τρεις Ιεράρχες αναδείχθηκαν και απαράμιλλοι παιδαγωγοί. Οι συμβουλές και οι παραινέσεις τους προς τους γονείς, τους νέους και τους δασκάλους παραμένουν επίκαιρες μέχρι και σήμερα. Ο ιερός Χρυσόστομος τόνιζε ότι η παιδαγωγική είναι ανώτερη από κάθε άλλη τέχνη, γιατί διαπλάθει ψυχές. Παρότρυνε τους παιδαγωγούς παράλληλα με τη μετάδοση των γνώσεων να δείχνουν αγάπη στους μαθητές τους και να σέβονται και να αναγνωρίζουν τις ιδιαιτερότητες του καθενός. Επιμένει στον χαρακτήρα του δασκάλου και τονίζει πάντοτε να επιβεβαιώνει όσα διδάσκει με το προσωπικό του παράδειγμα. Ο Μέγας Βασίλειος γίνεται ακόμα πιο πρακτικός στις παιδαγωγικές του παραινέσεις. Συνιστά τα σχολεία να κατασκευάζονται σε μέρη ήσυχα και οι δάσκαλοι να προσπαθούν να ελκύσουν την εμπιστοσύνη των μαθητών τους. Παρακινεί τους γονείς και παιδαγωγούς στη μόρφωση των παιδιών να λαμβάνουν υπόψη τους την κλίση που έχουν στις διάφορες τέχνες. Τέλος, και οι τρείς μεγάλοι Ιεράρχες, αν συνοψίσουμε τις παραινέσεις τους σε λίγες φράσεις, συμβουλεύουν τους νέους όλων των εποχών: «Προχωρείτε, παιδιά, προχωρείτε πάντοτε μπροστά και όλο ψηλά. Ποθήστε τη μόρφωση.
Δοθείτε με επιμονή και πνεύμα μαθητείας στις σπουδές σας.
Λαχταράτε να κάνετε κάτι μεγάλο και ηρωικό; Μάθετε να παραμερίζετε τον εαυτό
σας και να τον θέτετε στην υπηρεσία των άλλων. Οραματίζεσθε μια κοινωνία πιο
καλή; Δουλέψτε. Οπλισθείτε με δραστηριότητα κι επιμονή μέχρι τέλους.
Η 30η Ιανουαρίου δεν είναι μια απλή ημέρα αργίας. Το πρώτο εργαστήρι της Παιδείας είναι η οικογένεια. Να μην μας ενδιαφέρει μόνο αν θα βγάλουμε καλούς επιστήμονες ή ανθρώπους της γνώσης, αλλά αν τα παιδιά μας θα μπορέσουν να πάρουν την ευθύνη στα χέρια τους και να γράψουν την δική τους Ιστορία . Να ευχηθούμε οι τρείς φωστήρες της Τρισηλίου θεότητος να βοηθήσουν με το φως τους να βρει ο κόσμος τον δρόμο που έχασε.
* Το κείμενο αποτελεί ομιλία που εκφωνήθηκε την 30η
Ιανουαρίου, εορτή των Τριών Ιεραρχών, στον Ι. Ν. Αγίων Αποστόλων Πατρών κατά
τον εκκλησιασμό μαθητών/ -τριών και εκπαιδευτικών των Δημοτικών Σχολείων της
ενορίας.
*Η Αναστασία Κλώνη είναι πτυχιούχος Θεολογίας του Α.Π.Θ,
συγγραφέας της ποιητικής συλλογής «Στην αρχή του ταξιδιού» (εκδόσεις Πηγή,
2021) και ραδιοφωνική παραγωγός στον Άνοιξη 100,7 FM.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου