Ταγματάρχης Χρήστος Καραχάλιος, μία ευγενής μορφή του Πολέμου και της Εθνικής Αντιστάσεως

Δεκέμβριος 1943, το φρικτό τέλος ενός Ήρωα

Ταγματάρχης Χρήστος Καραχάλιος,  μία ευγενής μορφή του Πολέμου και της Εθνικής Αντιστάσεως

 
Φέτος συμπληρώνονται 80 χρόνια από την δολοφονία ενός σπουδαίου στρατιωτικού ηγήτορος, που άφησε το αποτύπωμά του στην πολεμική Ιστορία των ετών 1940-1943. Στα χρόνια του Έπους του 1940 και της Κατοχής, όταν ηγήθηκε ενόπλου αντιστασιακού σώματος. Πρόκειται για τον καταγόμενο από τον Κοσκινά Αρχαίας Ολυμπίας Χρήστο Καραχάλιο, που έφθασε στον βαθμό του Ταγματάρχου.
 
ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΤΟΥ ΧΡΟΝΙΑ ΚΑΙ Η ΕΙΣΟΔΟΣ ΣΤΟ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑ. Ο Καραχάλιος γεννήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 1902 στο χωριό Κοσκινάς Ηλείας, από γονείς αγρότες. Από νωρίς έδειξε φιλομάθεια και αγάπη στα εθνικά ιδεώδη, κάτι που μετά τις σπουδές στο Γυμνάσιο Αρρένων Πύργου τον έστειλε στην Νομική Σχολή Αθηνών. Οι σπουδές αυτές δεν τον ενθουσίασαν και έδωσε εξετάσεις, για να εισέλθει στην Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων. Είναι τα κρίσιμα χρόνια της Μικρασιατικής Εκστρατείας και των συνεπειών της. Ο ίδιος το 1925 αποφοιτά, ονομάζεται Ανθυπολοχαγός και τοποθετείται στο 15^ο Σύνταγμα Πεζικού Σερρών.
Οι γνώσεις που είχε του επέτρεψαν να διδάσκει στα έτη 1932-1936 ως καθηγητής στην ΣΣΕ. Εισήλθε για ένα διάστημα και στην Ανακτορική φρουρά των ευζώνων, ενώ το 1937 φοίτησε στην Σχολή Πολέμου (που ήδη προσαρμοζόταν στα νέφη της πολεμικής ταραχής που ερχόταν), όπου έλαβε επιτελικό δίπλωμα. Το 1938 προήχθη σε Ταγματάρχη και τοποθετήθηκε στο ΓΕΣ και στο Γραφείο Επιχειρήσεων του 3^ου Επιτελικού Γραφείου.
 
ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΕΠΟΥΣ ΤΟΥ 1940. Η κήρυξη του Πολέμου τον Οκτώβριο του 1940 τον βρίσκει στην θέση του Επιτελούς στο ΓΕΣ, από όπου απαιτεί να τοποθετηθεί σε μάχιμη υπηρεσία, στον Πόλεμο κατά των Ιταλών. Τελικά, η ανάγκη για έναν έμπειρο Διοικητή και οι απώλειες Αξιωματικών θα βοηθήσουν να γίνει αυτή η επιθυμία του. Στις 17 Δεκεμβρίου 1940, ο 38χρονος πλέον Ταγματάρχης θα βρεθεί ως Διοικητής του 3^ου Τάγματος στο 12^ο Σύνταγμα Πεζικού Πατρών, στο οποίο υπηρετούν εκατοντάδες συμπατριώτες του Ηλείοι και επιχειρεί στην περιοχή Χειμάρρας Βορείου Ηπείρου.
Συνεχίζονται οι νίκες κατά των Ιταλών, αλλά τον Απρίλιο του 1941 θα αναγκαστεί μαζί με τους στρατιώτες του να επιστρέψουν, με δάκρυα στα μάτια για την αδικία, με τα πόδια στην Πελοπόννησο. Έχει επέλθει η κατάρρευση του Μετώπου μετά την άτιμη Γερμανική επίθεση στην Ελλάδα.
 
ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ. Μετά την κατάρρευση του Μετώπου επανήλθε πικραμένος ως ιδιώτης στο χωριό του, καθώς δεν είχε καμία διάθεση να υπηρετήσει τις Κατοχικές Αρχές. Είχε κύρος και όλοι αναγνώριζαν τον πατριωτισμό του και για αυτό απευθύνθηκαν σε αυτόν, βλέποντάς τον ως αληθινό ηγήτορα, Ηλείοι που ήθελαν να αντισταθούν στους Κατακτητές. Το 1942 αρχίζει να κινείται οργάνωση αντίστασης σε πόλεις και χωριά της Ηλείας.
Το φθινόπωρο του 1942 ο Χρήστος Καραχάλιος έρχεται σε επαφή με Αξιωματικούς από Ηλεία, Αρκαδία, Μεσσηνία και Αχαΐα, αλλά και πολίτικούς από την Ηλεία, για να οργανωθεί μία Οργάνωση Εθνικής Αντιστάσεως. Το 1943 αναπτύσσεται μία μυστική οργάνωση Αντιστάσεως στην Ηλεία και την γειτονική Γορτυνία. Λέγεται Εθνική Ομάδα Αντιστάσεως (ΕΟΑ). Τον Αύγουστο του 1943 την ΕΟΑ Γορτυνίας (που διοικούσαν οι Αξιωματικοί Ι. Κοσιώρης και Ι. Μουτζούρης) αναλαμβάνει ως Διοικητής ο Χρήστος Καραχάλιος. Τον πλαισιώνουν Αξιωματικοί και Οπλίτες από όλη την Ηλεία. Την ίδια εποχή μία άλλη αντιστασιακή οργάνωση, το ΕΑΜ, με στρατιωτικό σκέλος τον ΕΛΑΣ, οργανωνόταν στην ίδια περιοχή, ενώ η οργάνωση του Χρήστου Καραχάλιου, που είχε έλθει σε επαφή και με τους Συμμάχους στην Μέση Ανατολή, πήρε το όνομα «Ελληνικός Στρατός» (Ε.Σ.).
 
Ο ΚΡΙΣΙΜΟΣ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΣ. Στα τέλη του 1943, με τους Ιταλούς να έχουν συνθηκολογήσει με τους Συμμάχους, το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ (που ελεγχόταν από την κομμουνιστικής ιδεολογίας ηγεσία του) επιδιώκει την μονοπώληση του Αγώνα κατά των Κατακτητών, με μέσο την εξόντωση των ομάδων που αυτό δεν έλεγχε. Και ανάμεσά τους η Ομάδα του Καραχάλιου. Συνοπτικά η πορεία εξόντωσης του Καραχάλιου είναι η παρακάτω περιγραφόμενη. 
Στις 5 Αυγούστου 1943 ο Χρήστος υπογράφει για λογαριασμό του Ε.Σ. ένα Σύμφωνο ανεφοδιασμού με όπλα και πυρομαχικά από τους Βρετανούς στην Νάσια Καλαβρύτων. Στις 13 Σεπτεμβρίου, κι ενώ έχει προηγηθεί διπλό χτύπημα του ΕΛΑΣ κατά του ΕΣ σε ορεινή Ολυμπία (περιοχή Καλλιθέας και Φιγαλείας), συγκροτείται ενιαίο συγκρότημα του ΕΣ με αρχηγό τον Ταγματάρχη Καραχάλιο και υπαρχηγό τον Ίλαρχο Βρεττάκο. Ο ΕΛΑΣ επεδίωκε την ένταξη του ΕΣ και του Καραχάλιου σε αυτόν. Επειδή ο Καραχάλιος δεν ήθελε να ενταχθεί στον ΕΛΑΣ (που αποτελούσε στόχο του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ), το τμήμα του δέχθηκε επίθεση στην Πετρίνα Μεγαλοπόλεως στις 22 Οκτωβρίου 1943. Ο Χρήστος Καραχάλιος τραυματίσθηκε σε αυτήν και άφησε την ηγεσία του τμήματός του, μένοντας για 20 ημέρες στο Σέκουλα Ολυμπίας για ανάρρωση.
 
ΕΝΑ ΠΡΟΔΟΤΙΚΟ ΕΓΚΛΗΜΑ. Όμως, ύστερα από προδοσία συνελήφθη από Πολιτοφύλακες του ΕΑΜ, οι οποίοι τον οδήγησαν σε «Λαϊκό Δικαστήριο». Η παρέμβαση του Άγγλου Ταγματάρχη Χάρρινγκτον, που απείλησε τον ΕΛΑΣ πως αποτελεί Έγκλημα Πολέμου οποιαδήποτε εκτέλεση του Καραχάλιου, τον έσωσε. Αλλά αυτό ήταν προσωρινό, διότι επιθυμία του ΕΑΜ ήταν η βιολογική εξόντωση ενός άξιου στελέχους σαν τον Καραχάλιο, που επέμενε να μην ενταχθεί στο ΕΑΜ-ΕΛΑΣ.
Τότε οι ηγέτες του ΕΛΑΣ, για να αποφύγουν τον Συμμαχικό έλεγχο (καθώς οι Σύμμαχοι άρχισαν πλέον να αντιλαμβάνονται τους κρυφούς και δόλιους στόχους του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ), έστειλαν τον Χρήστο Καραχάλιο σε άλλο μέρος, με φρουρά τριών ενόπλων Ελασιτών. Καθώς μετάφεραν τον τραυματία και αιχμάλωτό τους Χρήστο Καραχάλιο, λίγο έξω από το χωριό Νεοχώριο Ταϋγέτου οι τρεις φρουροί Ελασίτες τον σκότωσαν με φρικτό τρόπο στις 13 Δεκεμβρίου 1943.
 
Η ΜΕΤΑΘΑΝΑΤΙΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΩΣ ΕΛΑΧΙΣΤΗ ΑΠΟΔΟΣΗ ΧΡΕΟΥΣ. Την ίδια τακτική της εξοντώσεως των στρατιωτικών της Εθνικής Αντιστάσεως που δεν ήθελαν (και η Ιστορία τους δικαίωσε για αυτό, διότι πίσω από το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ κρυβόταν ο σταλινικός τρόμος. Όμοια εγκλήματα, όπως αυτό που έγινε κατά του Καραχάλιου, είχαν λάβει χώρα και σε άλλα μέρη της Πελοποννήσου και άλλων περιοχών της κατεχομένης Ελλάδος. Τα όσα ακολούθησαν από το 1944 και μετά, με την φυγή των Κατακτητών, αποκάλυψαν τα σκοτεινά σχέδια αυτών που με πρόσχημα την Εθνική Αντίσταση ήθελαν να υποτάξουν τον Ελληνικό Λαό.
Τον Μάιο του 1946 τα οστά του ήρωα μεταφέρθηκαν στην γενέτειρά του, τον Κοσκινά Αρχαίας Ολυμπίας, σε μία εκδήλωση που συγκίνησε και τους κατοίκους και τους παλιούς συμπολεμιστές του Καραχάλιου. Σήμερα ο ηρωικός Ταγματάρχης αναπαύεται σε έναν τάφο, κοντά σε συγχωριανούς και συγγενείς, στο Κοιμητήριο του Κοσκινά.
Η Ελληνική Πολιτεία, τιμώντας τους αγώνες και την θυσία του, έδωσε το όνομα του Ταγματάρχου Πεζικού Χρήστου Καραχάλιου στο Στρατόπεδο της ΣΕΤΤΗΛ στον Πύργο Ηλείας, όπου υπάρχει και μία προτομή του Αξιωματικού αυτού. Είναι μία μικρή αναγνώριση μιας ηρωικής παρουσίας…..
Γεώργιος Διον. Κουρκούτας
Φιλόλογος-Συγγραφέας