41 χρόνια αρχιερατείας του Αρχιεπισκόπου Κύπρου κ.κ. Χρυσοστόμου Β΄

 Σαράντα και ένα έτη αρχιερατικής πορείας και προσφοράς συμπληρώνονται σήμερα Τρίτη 26 Φεβρουαρίου 2019 για τον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο Κύπρου κ.κ. Χρυσόστομο Β΄.

 Οι εκδηλώσεις προς τιμήν του σεπτού ποιμενάρχη της κατά Κύπρον Εκκλησίας έλαβαν χώρα το πρωί της Τρίτης 26 Φεβρουαρίου, με ιερατική σύναξη στο Μέγα Συνοδικό της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου, όπου παρέστησαν, πλην των κληρικών της αρχιεπισκοπικής περιφέρειας, τέσσερις εξ Ελλάδος αρχιερείς της ακριτικής περιοχής της Θράκης, ήτοι οι Σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες Ξάνθης και Περιθεωρίου κ. Παντελεήμων, Αλεξανδρουπόλεως κ. Άνθιμος, Διδυμοτείχου κ. Δαμασκηνός και Μαρωνείας και Κομοτηνής κ. Παντελεήμων, οι οποίοι βρίσκονται τις τελευταίες ώρες στο νησί μας.   

O Μακαριώτατος απηύθυνε λόγια πατρικής αγάπης προς όλους και εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του, δοξολογώντας τον Θεό για όσα προσφέρει σε όλους μας, άνευ του Οποίου, όπως δήλωσε, δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα. Και γι’ αυτόν τον λόγο, συνέχισε ο Μακαριώτατος, οφείλουμε οι κληρικοί να προσφέρουμε την αγάπη προς τον λαό μας, όσο επιφυλακτικά κι αν μας αντιμετωπίζουν ορισμένες φορές.

Κύριος ομιλητής της εορταστικής αυτής συνάξεως ήταν ο Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ. Μιχαήλ Τρίτος, ο οποίος ανέπτυξε στο πολυπληθές ακροατήριο το θέμα: «Ὁ ἱερεὺς ἐνώπιον τῶν προκλήσεων τῆς ἀπιστίας· αἴτια ἀθεΐας, θέματα κοσμολογίας, ἀνθρωπολογίας, σχέσεων θρησκείας καὶ ἐπιστήμης, χριστολογίας (ἱστορικότητα – θεότητα Ἰησοῦ Χριστοῦ), ἐσχατολογίας (ὕπαρξη ἄλλης ζωῆς). Ἡ μοναδικότητα τοῦ Χριστιανισμοῦ ἔναντι τῶν ἄλλων θρησκειῶν».

Μετά το πέρας της συνάξεως, παρετέθη δεξίωση για όλους τους συμμετέχοντες καθώς και σε όλο το προσωπικό. Επίσης, δόθηκαν σε όλους τους ιερείς ως ευλογία το προσφάτως εκδοθέν βιβλίο του επί χρόνων ικανών δεινού ιεροκήρυκος, φίλου και συμπαραστάτου του Μακαριωτάτου, Σεβ. Μητροπ. Κορωνείας κ. Παντελεήμονος υπό τον τίτλον «Ἐπί τήν λυχνίαν…» και το πόνημα του καθηγ. κ. Μιχαήλ Γ. Τρίτου υπό τον τίτλον «Εκπληρωμένες προφητείες Κοσμά του Αιτωλού».

Παρακάτω παραθέτουμε σύντομο ιστορικό της αρχιερατικής πορείας του Μακαριωτάτου:

Ήταν το 1978, όταν ο 37χρονος τότε ηγούμενος της  Μονής του Αγίου Νεοφύτου, καλούνταν να αναλάβει το πηδάλιο της πρώτης Μητροπόλεως της Κύπρου, αφού μετά τον πρόωρο θάνατο του αοιδίμου Αρχιεπισκόπου Μακαρίου του Γ΄, ο τότε Μητροπολίτης Πάφου κυρός Χρυσόστομος Α΄ τον διαδέχθηκε στον αρχιεπισκοπικό θρόνο. Στις 25 Φε­βρου­α­ρί­ου 1978, ο παφιακός λαός τον ε­ξέ­λε­ξε, δι­α βοής, νέ­ο Μη­τρο­πο­λί­τη Πά­φου.

Στις 26 Φεβρουαρίου 1978 έγινε η εις Επίσκοπον χειροτονία του και το απόγευμα της ίδιας μέρας έ­γι­νε η ε­γκα­θί­δρυ­ση του νέ­ου Μη­τρο­πο­λί­τη στον Κα­θε­δρι­κό Να­ό Α­γί­ου Θε­ο­δώ­ρου Πά­φου.

Άν­θρω­πος των έρ­γων ό­πως είναι, α­φού με­λέ­τη­σε πρώ­τα και συ­νέ­λα­βε στο πρα­γμα­τι­κό μέ­γε­θός τους ό­λα τα προ­βλή­μα­τα που ανέκυψαν μετά την τουρκική εισβολή του 1974, α­νέ­λα­βε δράση. Πρώτη του κίνηση ήταν η οικονομική ανόρθωση μίας πάμφτωχης Μητρόπολης η οποία δεν διέθετε αξιόλογους οικονομικούς πόρους. Η από 32 ετών ανάληψη της ηγουμενίας στη Μονή του Αγίου Νεοφύτου, του έδωσε την ευκαιρία από μικρή ηλικία να θέσει εαυτόν σε διοικητικές θέσεις – κλειδιά, ώστε στη συνέχεια να μπορεί να αντιμετωπίζει με σθένος δυσκολότερα προβλήματα, όπως εκείνα που αντίκρυσε στη Μητρόπολη Πάφου.

Στελεχώνει το ήδη υπάρχον Γραφείο Θρησκευτικής Διαφώτισης, με μορ­φω­μέ­νους αν­θρώ­πους, θε­ο­λό­γους, κλη­ρικούς και λαϊ­κούς.

Ανακαινίζει εκ βάθρων το Μητροπολιτικό Μέγαρο, διευρύνοντάς το με ευρύχωρο Συνοδικό, νέα βιβλιοθήκη, νέα πτέρυγα όπου θα διέμεναν άγαμοι κληρικοί της Μητροπόλεως, και στέγασε σε παραπλήσιους χώρους το Βυζαντινό Μουσείο της Πάφου.

Ως προς την ανοικοδόμηση ιερών ναών, πολλοί θα ζήλευαν τον τότε Μητροπολίτη Πάφου Χρυσόστομο, ο οποίος μετέτρεψε κυριολεκτικά την επαρχία του σε ένα τεράστιο οικοδομικό εργοτάξιο, ώστε όλα τα χωριά να μπορούν να τελούν τις ιερές ακολουθίες τους σε συνθήκες που να μην απειλείται η προσωπική τους ασφάλεια.

Πρωτοβουλία και πάλι του Μητροπολίτη Πάφου Χρυσοστόμου ήταν και η σύσταση του Πολυδύναμου Νεανικού Κέντρου, του πρώτου στον εκκλησιαστικό χώρο της Κύπρου, στο οποίο προσφέρονται δωρεάν μαθήματα και υπηρεσίες προς τους νέους μας.

 Διαπίστωση του τότε Μητροπολίτη Πάφου Χρυσοστόμου, από το πρώτο έτος της αναλήψεως των καθηκόντων του στη Μητρόπολη Πάφου ήταν ότι εκείνο που έλειπε στην Εκκλησία της Κύπρου, για να μη μειονεκτεί σε τίποτα απέναντι στις άλλες Εκκλησίες, ήταν η πλήρης Σύνοδος. Γι’ αυτό και προχώρησε δημιουργώντας στα όρια της Μητρόπολης Πάφου τη Χωρεπισκοπή Αρσινόης και προβάλλοντας ως Χωρεπίσκοπο Αρσινόης τον κατοπινό διάδοχό του στη Μητρόπολη Πάφου, κ. Γεώργιο. 

Όταν ο Αρχιεπισκοπικός Θρόνος της Κύπρου κηρύχθηκε στις 17 Μαΐου 2006 σε χηρεία, ανέλαβε αμέσως ως Τοποτηρητής, σύμφωνα με το Καταστατικό, ο Μητροπολίτης Πάφου Χρυσόστομος. Μετά την διαδικασία των εκλογών, όπως προβλεπόταν από τον Καταστατικό Χάρτη της Εκκλησίας της Κύπρου, νέος Αρχιεπίσκοπος Νέας Ιουστινιανής και πάσης Κύπρου αναδεικνύεται ο από Πάφου Χρυσόστομος.

Και ευθύς αμέσως ξεκινά να υλοποιεί όσα είχε εξαγγείλει πριν τις εκλογές, τα οποία είχαν ως σκοπό μοναδικό την προαγωγή και θωράκιση της Εκκλησίας της Κύπρου. Δημιουργεί Σύνοδο Αυτοκεφάλου Εκκλησίας, τροποποιώντας τον μέχρι τότε ισχύοντα Καταστατικό Χάρτη της Εκκλησίας της Κύπρου, ιδρύει τον Ενιαίο Φορέα Μισθοδοσίας Εφημεριακού Κλήρου, ώστε όλοι οι ιερείς ανεξαιρέτως, των πόλεων και της υπαίθρου, να έχουν κάθε μήνα ένα απολύτως σεβαστό εισόδημα, ιδρύει τη Θεολογική Σχολή της Εκκλησίας της Κύπρου, ώστε να επιτευχθεί ένα υψηλό μορφωτικό επίπεδο και ήθος των κληρικών της Κύπρου. Επίσης, προβαίνει στην ίδρυση και λειτουργία σχολείων υπό την επίβλεψη της Εκκλησίας της Κύπρου,  στα οποία θα παρέχεται αγωγή με κέντρο τον άνθρωπο και όχι τις απλές απαιτήσεις της αγοράς για εργατικά χέρια κάποιων ειδικοτήτων, και θα ενισχύεται η θρησκευτική και εθνική αυτοσυνειδησία.

Θεωρεί ότι η Εκκλησία πρέπει να συμπαραστέκεται στις προσπάθειες τής εκάστοτε εκλελεγμένης Κυβέρνησης για δίκαιη λύση του προβλήματος της Κύπρου. Και συμβουλεύει, ελέγχει και επιτιμά αν χρειάζεται, όταν παρατηρείται απόκλιση από την πορεία αυτή.

Κατακλείοντας, δανείζομαι τα λόγια του επί μακρόν συνοδοιπόρου του στο δύσκολο έργο που είχε αναλάβει στην Μητρόπολη Πάφου και στην πηδαλουχία της Εκκλησίας της Κύπρου, του νυν Μητροπολίτη Πάφου κ. Γεωργίου, λόγια τα οποία βρίσκουν σύμφωνους όλους όσοι είχαν την ευλογία να συνεργαστούν ή να ζήσουν κοντά στον Αρχιεπίσκοπο Χρυσόστομο Β΄:

«Έκδηλα σ’ όλους είναι το απλούν και ανεπιτήδευτο του χαρακτήρα του, η προσήνειά του κι η βαθιά Ορθόδοξη πίστη του, που δεν του επιτρέπει ποτέ να εκμεταλλεύεται προς ίδιον όφελος την άγνοια ή τη λανθασμένη θρησκευτικότητα των απλουστέρων. Πασίδηλες κι η σεμνότητα, η τιμιότητα, η συγχωρητικότητα κι η ανεξικακία του. Γνώρισμά του είναι η εργατικότητα αλλά και η συστηματικότητα στη διεκπεραίωση εκείνου που αναλαμβάνει. Έχει και το χάρισμα να συλλαμβάνει τα μηνύματα των καιρών, να τα αποκωδικοποιεί και να τα υλοποιεί προς όφελος του ποιμνίου. «Απλούς τον τρόπον και πολυειδής την κυβέρνησιν», κατά τον Γρηγόριο τον Θεολόγο, μπόρεσε κάτω από δύσκολες συνθήκες και περιστάσεις την «υλώδη και απηγροικισμένην» γη που παρέλαβε, στις διάφορες θέσεις στις οποίες ανήλθε, να την κάμει να «εξανθήσει και υλοχαρήσει».

….Τον παρακολούθησα για χρόνια να εργάζεται ταπεινά και αθόρυβα. Και να παράγει έργο αξιόλογο, σε όλους τους τομείς της Εκκλησιαστικής ζωής. Σοβαρός και απροσποίητα σεμνός, απλός, ανεξίκακος και προσηνής σε όλους, βαθύτατα πιστός, συγκεντρώνει στο πρόσωπό του ολοκληρωμένη την αρετή. Ζήσαμε μαζί και μέρες δύσκολες. Ουδέποτε, όμως, τον είδα να χάνει  το θάρρος του. Έβλεπε πάντα πέραν από τις δυσκολίες. Και προσέβλεπε με αισιοδοξία στο μέλλον. Αν υπήρχαν, και είμαι σίγουρος ότι υπήρξαν, αγωνίες, φόβοι και αδιέξοδα στη ζωή του, αυτά τα κρατούσε για τον εαυτό του. Στους έξω φαινόταν αισιόδοξος και ήθελε οι άλλοι, στις δυσκολίες τους, να αντλούν θάρρος από αυτόν… Με τον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου Χρυσόστομο τον Β΄ είχα για έντεκα χρόνια καθημερινή συνεργασία. Νομίζω πως το διάστημα αυτό ήταν πολύ μεγάλο για να μπορεί κάποιος να υποκριθεί, να αποκρύψει τον χαρακτήρα του. Κι είμαι σίγουρος ότι γνωρίζω πραγματικά τον Μακαριώτατο και μπορώ να μιλώ χωρίς τον κίνδυνο λάθους για το ακέραιο ήθος του, τον αδαμάντινο χαρακτήρα του.

Μελετώντας την Εκκλησιαστική Ιστορία βλέπουμε πως ο Θεός στέλλει σε κάθε εποχή τους κατάλληλους ανθρώπους για να στηρίξουν την Εκκλησία του. Όταν χρειάζονταν ρήτορες για να κηρύξουν το λόγο Του έστειλε τον Παύλο και τον Χρυσόστομο. Όταν χρειάζονταν μάρτυρες της πίστεως έστειλε τον Γεώργιο, τον Δημήτριο και τόσους άλλους. Όταν χρειάζονταν εθνικοί καθοδηγητές έστειλε τον Κοσμά τον Αιτωλό, τον Γρηγόριο τον Ε΄, τον Χρυσόστομο Σμύρνης. Και σήμερα, στους δύσκολους καιρούς που περνά η Εκκλησία της Κύπρου και με τα ιδιάζοντα προβλήματα της Κατοχής της πατρίδας μας, όταν χρειαζόταν άνθρωπος που να αντιταχθεί και να θέσει τέρμα στις οικονομικές ατασθαλίες και στα οικονομικά σκάνδαλα, άνθρωπος που να επαναφέρει τον πραγματικό ρόλο της Εκκλησίας ως προς το εθνικό θέμα και να εμψυχώσει τον λαό, άνθρωπος που να εμπεδώσει στο εσωτερικό μια σωστή θρησκευτικότητα και να επουλώσει τις πληγές από τις μακροχρόνιες αντιπαραθέσεις και να ειρηνεύσει την Εκκλησία, έστειλε τον Χρυσόστομο τον Β΄».

Αρχιμ. Τριφυλλίου Ονησιφόρου