H ΛΟΓΙΚΗ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΚΑΙ Η ΛΟΓΙΚΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ - Ηλίας Γ.Σκόνδρας

H ΛΟΓΙΚΗ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΚΑΙ Η ΛΟΓΙΚΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

Ηλίας Γ. Σκόνδρας

Τι είναι λογική; Λογική είναι η σκέψη του ανθρώπου, ο προσωπικός τρόπος σκέψης του ανθρώπου. Όταν η σκέψη εκφράζεται με μαθηματική ακρίβεια, ονομάζεται τετράγωνη λογική. Όταν η σκέψη εκφράζεται χωρίς συναισθηματισμούς, ονομάζεται ψυχρή λογική. Όταν η σκέψη εκφράζεται με βάση την πραγματικότητα και κοινά αποδεκτές αλήθειες ονομάζεται κοινή λογική, κοινός νους.

Η έκφραση των σκέψεων ακολουθεί κάποιους κανόνες και ρίχνει φως στην αλήθεια. Όποιος μιλάει λογικά και έχει σώας τα φρένας είναι σώφρων, ορθοφρονών, ενώ ο εκτός λογικής, ο έξω φρενών είναι εξωφρενικός, είναι εκτός τόπου και χρόνου, είναι άλλος εξ άλλου, βυθισμένος στην αναλήθεια, το ψέμα, την πλάνη και τον παραλογισμό.

Υπάρχουν όμως και θέματα που η λογική του ανθρώπου δεν μπορεί να τα συλλάβει και να τα ερμηνεύσει, όπως είναι η έννοια του Θεού, η Λογική του Θεού, τα θαύματα, τα σχέδια του Θεού. Αυτά τα θέματα είναι απροσπέλαστα στη λογική αλλά δε λέγονται παράλογα. Λέγονται υπέρλογα και προσεγγίζονται με άλλα εφόδια.

Η λογική και η ικανότητα να χρησιμοποιεί τη λογική ο άνθρωπος είναι δώρα του Θεού. Ανήκουν στο κατ’ εικόνα, γιατί ο άνθρωπος δημιουργήθηκε από το Θεό ως όν λογικό, δημιουργικό, κυρίαρχο, ελεύθερο και υπεύθυνο.

Μεγάλο χάρισμα για τον άνθρωπο το λογικό, γιατί με αυτό κρίνει, συγκρίνει, εξάγει συμπεράσματα. Δημιουργεί επιστήμες με πειράματα, πορίσματα και αποδείξεις. Λαμβάνει συνείδηση του εαυτού του και από τα ορατά μπορεί να μεταβαίνει στα αόρατα. Τότε καταλαβαίνει τον Δημιουργό του, τη σοφία Του, τη δύναμή Του.

Ο άνθρωπος δεν είναι στατικό δημιούργημα αλλά, αξιοποιώντας τα χαρίσματα του κατ’ εικόνα, μπορεί να προοδεύσει επιστημονικά, κοινωνικά, πνευματικά και να μοιάσει με το Θεό και Δημιουργό Του. Επιτυγχάνει το καθ’ ομοίωσιν ή -με άλλο όρο- φθάνει στη θέωση, αρκεί να έχει και τα επιπλέον εντελώς απαραίτητα εφόδια.

Το πρόβλημα πού ευρίσκεται; Ότι η ανθρώπινη λογική κάνει πολλές φορές λάθη, ενώ η Λογική του Θεού  δεν κάνει ποτέ λάθος.

  Ένα σοβαρό λάθος που διαπράττεται είναι, όταν ο άνθρωπος πιστέψει ότι μόνο με τη λογική μπορεί να ζήσει, μόνο η λογική είναι η κύρια και ασφαλής πηγή γνώσεως, μόνο η λογική είναι η οδός που οδηγεί   στο καθ’ ομοίωσιν, ενώ χρειάζεται  οπωσδήποτε η πίστη εκ μέρους του ανθρώπου και η Χάρις εκ μέρους του Θεού, για να αποδώσει πνευματικό έργο η λογική μας.

Ο άνθρωπος, που βλέπει τη λογική του τέλεια και επαρκή ενώ είναι ατελής και ανεπαρκής, ονομάζεται ορθολογιστής και η στάση του αυτή ορθολογισμός. Αυτή η υπερβολική εμπιστοσύνη στη λογική, η αναγωγή της λογικής μας σε αυθεντία και σε απόλυτη αξία δεν είναι μια απλή αμαρτία. Είναι κατ’ ουσίαν απιστία και αθεΐα.

Ασφαλώς,εάν δεχθούμε τη λογική του Θεού, που είναι ο Νόμος Του, ο Λόγος Του, η Σοφία Του, η Αλήθειά Του, το Θέλημά Του, τα Σχέδιά Του και τα Κριτήριά Του, τότε θα αποκτήσουμε νουν Χριστού, που είναι η πηγή και η οδός της σωτηρίας μας.

Η λογική σκέψη δεν μπορεί να μας βοηθήσει μπροστά στους μεγάλους κινδύνους και στις έκτακτες προκλήσεις, ενώ η πίστη μας λυτρώνει από το φόβο και την ανησυχία, γιατί συνοδεύεται με την ελπίδα. Η λογική σκέψη δεν μας παρηγορεί στα δυσάρεστα, στο θάνατο, στις δοκιμασίες, ενώ η πίστη μας βοηθεί και μας κραταιώνει. «ΠΑΝΤΑ ΔΥΝΑΤΑ ΤΩ ΠΙΣΤΕΥΟΝΤΙ». Η λογική σκέψη, όταν πρόκειται να επιχειρήσει κάποιο έργο, υπολογίζει τις δυσκολίες, ενώ η πίστη δεν γνωρίζει εμπόδια και αδιέξοδα. Η πίστη είναι άρρητος πλούτος και όποιος αντάλλαξε την πίστη με τη λογική σκέψη είναι σα να αντάλλαξε τον πολύτιμο μαργαρίτη με έναν οβολό.

Άλλο λάθος της ανθρώπινης λογικής, πολύ πιο σοβαρό, είναι όταν ο άνθρωπος πιστέψει ότι μπορεί με τη λογική του να καταλάβει απόλυτα τη σκέψη του Θεού ή επειδή δεν την καταλαβαίνει δεν ασχολείται με αυτήν. Ο ορθολογισμός ωθεί τον άνθρωπο στην εωσφορική πεποίθηση ότι μπορεί να γίνει παντογνώστης. Θα μπορούσε ποτέ να γίνει αυτό, να γνωρίσει κάποιος πλήρως τη σκέψη του Θεού;

Ο ορθολογισμός μπορεί επίσης να οδηγήσει τον άνθρωπο να απορρίψει το Θεό, επειδή αδυνατώντας να εξηγήσει τη λογική του Θεού,σκανδαλίζεται.

Λοιπόν… Δεν έχουμε άλλο δρόμο να βαδίσουμε. Η εμπιστοσύνη στην αγάπη του Θεού θα μας βοηθήσει να δεχθούμε και άλλα παράδοξα που συναντάμε στην Καινή Διαθήκη και στην ιστορία της Εκκλησίας μας.

Η Καινή Διαθήκη έχει λόγους παράδοξους για την ανθρώπινη λογική που κάνουν κάθε ορθολογιστή να παραξενεύεται. «ΠΑΣΑΝ ΧΑΡΑΝ ΗΓΗΣΑΣΘΕ, ΟΤΑΝ ΠΕΙΡΑΣΜΟΙΣ ΠΕΡΙΠΕΣΗΤΕ ΠΟΙΚΙΛΟΙΣ», γράφει  ο Αδελφόθεος Ιάκωβος. Η λογική σκέψη δεν κατανοεί το λόγο αυτό. Ο ορθολογιστής δεν παραδέχεται τέτοιο πράγμα. Χρειάζεται όμως εμπιστοσύνη στη Λογική του Θεού, για να φθάσει κάποιος στο σημείο να χαίρεται όταν δοκιμάζεται…

Η χαρά απορρέει από τη συνείδηση της λυτρώσεως, είναι καρπός του Αγίου Πνεύματος και πρόγευση της αγαλλίασης του ουρανού. Πηγή της είναι ο Κύριος. «Ο ΚΥΡΙΟΣ ΕΓΓΥΣ».

Και πόσα άλλα θέματα απαιτούν τη δύναμη της πίστεώς μας και όχι τη δύναμη της λογικής μας. -Πώς γίνεται η Παναγία μας να είναι ταυτόχρονα και Παρθένος και Μητέρα; Η πίστη κελεύει: Δια στόματος Αγίου. -Πώς πραγματοποιήθηκε το μέγιστο των θαυμάτων, η Ανάσταση; Η πίστη επιτάσσει: Δια της Παντοδυναμίας του Κυρίου. -Πώς τελούνται τα Μυστήρια; Η πίστη λέγει: Δια της Θείας Χάριτος. -Πώς οι έσχατοι έσονται πρώτοι; Η πίστη επισημαίνει: Δια της μετανοίας. -Πώς δοξάζονται οι ταπεινοί; Η πίστη αναγγέλλει: «ΤΑΠΕΙΝΟΙΣ ΔΕ, ΔΙΔΩΣΙ ΧΑΡΙΝ. ΕΠΙ ΤΙΝΑ ΕΠΙΒΛΕΨΩ; ΑΛΛ’ Η ΕΠΙ ΤΟΝ ΤΑΠΕΙΝΟΝ ΚΑΙ ΗΣΥΧΙΟΝ…».  

Ο δε Ιερός Χρυσόστομος υπογραμμίζει: «Έχω διδαχθεί ότι ο Κύριος εισήλθε κεκλεισμένων των θυρών προς τους μαθητάς. Πώς εισήλθε, δεν το έχω διδαχθεί. Αυτό που δεν παρέλαβα δεν τολμώ να το πω. Υμνώ τον Κύριο που εισήλθε, δεν περιεργάζομαι τον τρόπο της εισόδου. Θαυμάζω το θαύμα που έγινε, το πώς όμως έγινε δεν το εξετάζω. Διότι εγώ είμαι ακροατής θαυμάτων και όχι διαιτητής θείων ενεργειών».

Συμπεράσματα

1.   Η λογική είναι χάρισμα του Θεού και μαζί με την πίστη βοηθάει τον άνθρωπο να αποκτήσει αρετές και να φθάσει στη λύτρωση. Η λογική χωρίς την πίστη γίνεται ορθολογισμός, δηλαδή ένα είδος εγωισμού που δύσκολα θεραπεύεται και οδηγεί στην απώλεια.

2.   Είδαμε ότι υπάρχει απόσταση μεταξύ της ανθρώπινης λογικής και της λογικής του Θεού. Οι άνθρωποι δε θα μπορέσουμε ποτέ να αποκτήσουμε το αγαθό της θεογνωσίας; Υπάρχει δυνατότητα να γνωρίσουμε κάτι από τη λογική του Θεού και να φθάσουμε στη θεογνωσία και στη θεοκοινωνία.

Μπορούμε να καταλάβουμε κάτι από τον Θεό και τις βουλές Του, να κατανοήσουμε το θέλημά Του και τις ενέργειές Του στη ζωή μας, αν Εκείνος μας το αποκαλύψει, αν Εκείνος μας φωτίσει. Το γράφει ο σοφός και θεόπνευστος συγγραφέας: << Βουλήν σου τις έγνω, ει μή σύ έδωκας σοφίαν και έπεμψας το άγιον σου Πνεύμα από υψίστων; >>. Τις σκέψεις Σου και τη βουλή Σου ποιος θα μπορούσε να γνωρίσει, αν Εσύ δεν του έδινες Σοφία και δεν έστελνες το Άγιό Σου Πνεύμα από τις ύψιστες σφαίρες του ουρανού (Σ. Σολ. θ΄ 13-17);

Αυτή είναι η λύση στο δράμα του ανθρώπου, του μικρού, του αδύναμου και αμαρτωλού ανθρώπου, που προσπαθεί να κατανοήσει και να εξηγήσει τους τρόπους ενέργειας του απείρου, του παντοδύναμου και Τρισάγιου Θεού. Τον Θεό Τον προσεγγίζουμε δια του Θεού. Τη σκέψη Του την κατανοούμε με τον φωτισμό Του. Τις βουλές Του τις γνωρίζουμε δια της Χάριτος του Παναγίου Πνεύματος. Το ανθρώπινο πνεύμα δε μπορεί μόνο του να ανακαλύψει τον Θεό. Ο Θεός αποκαλύπτεται. Και αποκαλύπτεται σ’ αυτούς που παραδέχονται την αδυναμία τους και ταπεινά ζητούν το έλεος και τον φωτισμό Του. Και τότε όλα γίνονται καθαρά και διάφανα …

Επομένως, εάν δεχθούμε τη λογική του Θεού, θα αποκτήσουμε «ΝΟΥΝ ΧΡΙΣΤΟΥ», μέχρι καταντήσωμεν οι πάντες εις άνδρα τέλειον, εις μέτρον ηλικίας του πληρώματος του ΧΡΙΣΤΟΥ: Να γίνουμε ο καθένας ένας τέλειος άνθρωπος στο μέτρο της ωριμότητος και τελειότητος του Χριστού, δηλαδή να έχουμε πλήρεις τις δωρεές Του.

 Με αυτόν τον Θεό θέλω να επικοινωνώ κάθε ημέρα, με αυτόν τον Θεό θέλω να ζήσω και τώρα και αιωνίως!

Χριστιανική Εστία Πατρών, 17.02.2019