Ο Άγιος που έκοψε το σεισμό στα δύο

 

Ο Άγιος που έκοψε το σεισμό στα δύο

26 Μαρτίου του 1993. Ώρα 2 και 10 το μεσημέρι. Στον Πύργο της Ηλείας. Ή καλύτερα στον Πύργο του Αγίου Χαραλάμπους, του Αγίου που αγαπάνε πολύ οι Πυργιώτες κι ας μην είναι από τα μέρη τους. Κι ας είναι από τη Μικρασία. 
Τον έφεραν σε εικόνα θαυματουργή οι πρώτοι κάτοικοι του Πύργου οι Βιλαέτηδες από την Ήπειρο και του ’χτισαν εκκλησιά στη θέση Κανούλια για να έρχονται και να προσκυνάνε και να παίρνουν την ευλογία του Μικρασιάτη Αγίου.  

Κι εκείνος «ανταπέδωσε» την αγάπη τους. Η πρώτη φορά ήταν το 1687 όταν οι Αγαρηνοί με αρχηγό τον τρομερό Αχμέτ Εφέντη, πολιόρκησαν τον Πύργο. Μετά από παρακλήσεις των κατοίκων στον Άγιο Χαράλαμπο, έπεσε ασθένεια λοιμική στον στρατό του Εφέντη και πολλοί από τους στρατιώτες του πέθαναν, με αποτέλεσμα να αποσυρθεί και να σωθεί η πόλη από την πολιορκία.

Στα χρόνια του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης για να περνά στη Ζάκυνθο, χρησιμοποιούσε τις παραλίες της περιοχής: τον Άγιο Αντρέα, τον Άγιο Ηλία, την Κυλλήνη. Ο Χρυσανθακόπουλος αναφέρει ότι κάθε φορά που ο Γέρος του Μοριά περνούσε από την περιοχή, έκανε οπωσδήποτε στάση στο εκκλησάκι του Αγίου Χαραλάμπους στον Πύργο και προσευχόταν εμπρός στη θαυματουργή εικόνα. Μια από αυτές τις φορές ήταν και το 1806, οπότε παρευρέθηκε στη λειτουργία και η οικογένεια Βιλαέτη.

Το 1821 οι Τούρκοι πολιόρκησαν τον Πύργο με σκοπό να προχωρήσουν προς την Τριπολιτσά και να καθαρίσουν την περιοχή από τα επαναστατικά στρατεύματα. Αφού έκαψαν ένα μέρος της πόλης, προσπάθησαν να προχωρήσουν προς τον κεντρικό δρόμο με τις άμαξες και τον οπλισμό τους. Όμως, στα περίχωρα του μικρού Ναού του Αγίου Χαραλάμπους τους περίμεναν λίγοι, αλλά αποφασισμένοι Έλληνες, οι οποίοι με τη βοήθεια του Αγίου τους έδιωξαν. Τώρα οι Τούρκοι έπρεπε να ψάξουν άλλα περάσματα για να φτάσουν στην Τριπολιτσά. Το μόνο πέρασμα που έχει μείνει ήταν το Πούσι. Καθυστέρησαν όμως πολύ να το βρουν και οι Έλληνες κατάφεραν και παρατάχτηκαν οργανωμένα. Αυτό ήταν το τελειωτικό χτύπημα στον εχθρό.

Το εκκλησάκι κάηκε δυο φορές, μια στα 1821 και μια στα 1825. Οι Πυργιώτες το ξανάχτισαν σύντομα και εξακολουθούσαν να τιμούν ιδιαίτερα τον Άγιο.

Μερικά χρόνια αργότερα, το 1860, έπεσε μεγάλη επιδημία πανούκλας στη Δ. Πελοπόννησο και τίποτα δεν σταματούσε το κακό. Έπεσαν οι Χριστιανοί στα γόνατα και τον παρακαλούσαν. Και τότε ... φάνηκε ολοζώντανος μπροστά τους να σπρώχνει ένα λευκό σα μπαμπάκι σύννεφο και να το διώχνει με το μπαστουνάκι του στη θάλασσα.

Πέρασαν τα χρόνια. Οι Πυργιώτες αγαπούσαν τον Άγιο με την ίδια αγάπη. Και εκείνος «ανταπέδωσε» για μια ακόμα φορά, όταν σταμάτησε «ξαφνικά» η επιδημία γρίπης το 1918, που είχε στείλει στον άλλο κόσμο χιλιάδες ανθρώπους. 
Και δεν σταμάτησε η αγάπη του και η προστασία του στην πόλη του Πύργου. Αρκετοί Πυργιώτες θυμούνται ως σήμερα τη μέρα που οι Ιταλοί αποφάσισαν να βομβαρδίσουν τον Πύργο. Ε, λοιπόν, όλως «τυχαίως» τη μέρα εκείνη ένα πυκνό σύννεφο ομίχλης κάλυψε την πόλη. Και μετά έφυγε. Οι Ιταλοί όρισαν νέα ώρα βομβαρδισμού. Και πάλι η ομίχλη κάλυψε στον Πύργο. Αυτό έγινε ξανά μέχρι που οι Ιταλοί ματαίωσαν τα σχέδιά τους. Λίγους μήνες αργότερα πριν μπουν οι Γερμανοί στον Πύργο, προηγήθηκε σφοδρός βομβαρδισμός. Ούτε ένας Πυργιώτης δεν έπαθε τίποτα. Πολλές βόμβες είχαν πέσει σε ακατοίκητα μέρη, ενώ άλλες δεν είχαν εκραγεί καθόλου (!)

Η Ελλάδα ελευθερώθηκε, ο Πύργος επέστρεψε στους ρυθμούς του, ανήμερα όμως του Αγίου κανείς δεν πήγαινε στη δουλειά του. Τα μαγαζιά κλειστά, τα σχολεία άδεια. Μέχρι που, στις 3 Φεβρουαρίου 1948 με Βασιλικό Διάταγμα ανακηρύχθηκε ο Άγιος πολιούχος της πόλης του Πύργου.

Ας ξαναγυρίσουμε όμως, στο πρόσφατο παρελθόν. 26 Μαρτίου του 1993. Ώρα 2 και 10 το μεσημέρι. Μερικά παιδάκια παίζουν αμέριμνα έξω από το εκκλησάκι του Αγίου, όταν ξαφνικά βλέπουν έναν ηλικιωμένο ιερέα με μακριά γενειάδα να κάνει με το χέρι του δύο κινήσεις σαν να κόβει κάτι στον αέρα. Δεν πρόλαβαν να αντιδράσουν, καθώς ένα βουητό ακούστηκε από τα έγκατα της γης και το έδαφος άρχισε να τρέμει. Σπίτια, δέντρα και αυτοκίνητα άρχισαν να χορεύουν στο ρυθμό των Ρίχτερ. Σε τρία λεπτά (!) έγινε και δεύτερος σεισμός. Ο πρώτος 5,5 R, ο δεύτερος 5,8 R. Σπάνιο φαινόμενο.  Αν η σεισμική ενέργεια είχε εκδηλωθεί σε έναν μόνον σεισμό[*], οι ζημιές και τα θύματα θα ήταν ανυπολόγιστα. Κάποιος είχε «κόψει» το σεισμό στα δύο! Ώρες μετά θυμήθηκαν τον ιερέα που είδαν τα αθώα μάτια των παιδιών. Δεν χρειάστηκε να ψάξουν πολύ για να βεβαιωθούν ποιος ήταν. Τον αναγνώρισε εξάλλου, ένα από τα παιδιά στο πρόσωπο της εικόνας του Αγίου.

Ανήμερα του Αγίου Χαραλάμπους σήμερα, θυμάμαι τη φαγωμάρα που ταλαιπώρησε την πατρίδα μας κατά τα πρώτα χρόνια της ανεξαρτησίας. Τότε που ο Μωριάς αποτελούσε το μεγαλύτερο μέρος του νεοσύστατου ελλαδικού κράτους. Τότε που πολλοί θεωρούσαν ότι μόνο Μωραΐτες είχαν δικαίωμα να καταλαμβάνουν δημόσιες θέσεις, θεωρώντας ότι εκείνοι κυρίως αγωνίστηκαν στον αγώνα της Εθνεγερσίας. Τότε που η Ήπειρος και η Μικρασία ήταν ακόμα κάτω από τον οθωμανικό ζυγό. Ο Μικρασιάτης Άγιος δείχνει και θα δείχνει το δρόμο του «εμείς». Ενώνει και μονιάζει με τον τρόπο που εκείνος ξέρει την Ήπειρο, τον Πύργο, τη Θεσσαλία (εκεί φυλάσσεται η Αγία κάρα του, σε μοναστήρι των Μετεώρων) και όλα τα  μέρη όπου τιμάται. Μας ενώνει όλους, κόντρα σε κάθε τοπικισμό και μας θυμίζει πως πάντες εἷς ἐσμέν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ. Λάμποντας από τη χαρά που μόνο Εκείνος δίνει.

Υπ.

 

[*] Η κλίμακα Ρίχτερ είναι λογαριθμική κλίμακα μέτρησης της ενέργειας που εκλύεται κατά τη διάρκεια ενός σεισμού. Η λογαριθμική κλίμακα δεν έχει καμία σχέση με την αριθμητική κλίμακα. Στην αριθμητική κλίμακα το 6 είναι διπλάσιο από το 3, τριπλάσιο από το 2 κοκ

Στη λογαριθμική κλίμακα δεν συμβαίνει το ίδιο. Ένας σεισμός που έχει μέγεθος 6R εκλύει 31,5 φορές μεγαλύτερη ενέργεια από έναν άλλο σεισμό που έχει μέγεθος 5R και περίπου 1000 (31,5Χ31,5) φορές μεγαλύτερη ενέργεια από έναν τρίτο σεισμό που έχει μέγεθος 4R.

Η κλίμακα Ρίχτερ δεν πρέπει να συγχέεται με την κλίμακα Μερκάλι που είναι η μέτρηση της έντασης με την οποία γίνεται αισθητός ο σεισμός. Έτσι, ένας σεισμός μεγέθους 4R μπορεί να είναι πολύ πιο καταστροφικός (άρα να έχει μεγαλύτερη ένταση στην κλίμακα Μερκάλι) από έναν άλλο που έχει μέγεθος 7R. Αυτό οφείλεται σε πολλούς λόγους, ένας από τους οποίους είναι το εστιακό βάθος (οι επιφανειακοί σεισμοί έχουν πάντα μεγαλύτερη ένταση σε σύγκριση με τους σεισμούς ίδιου μεγέθους, αλλά μεγαλύτερου εστιακού βάθους).

 

Για περισσότερες πληροφορίες βλ. William L. Ellsworth (1991), The Richter Scale (ML), USGS και

Άκης Τσελέντης (1997). Σύγχρονη Σεισμολογία, Αθήνα: Παπασωτηρίου, σσ. 495–503.