Βίος ανεόρταστος π. Θεοδόσιος Μαρτζούχος

 Βίος ανεόρταστος

π. Θεοδόσιος Μαρτζούχος

Εκείνος ο αρχαίος παππούς μας, ο Δημόκριτος (460-370 π.Χ.) ο γελασίνος (πάντοτε χαρούμενος), μας άφησε διδασκαλία, ανάμεσα στις άλλες, και το καταστάλαγμα της μακράς ζωής του, που διδάσκει ότι: «Βίος ἀνεόρταστος μακρά ὁδός ἀπανδόχευτος».

Δηλαδή ζωή χωρίς γιορτή είναι μια μακρά οδοιπορία χωρίς σταματημό, ξεκούραση και ανάπαυση. Δύσκολα θα βρεθεί άνθρωπος που δεν καταλαβαίνει και δεν συμφωνεί μ’ αυτή την παρατήρηση του σοφού παππού μας. Αλλά ακόμη κι αν κατά το παρελθόν υπήρχε πιθανότητα να υπάρξει κάποιος που διαφωνεί, σήμερα σχεδόν όσο ποτέ άλλοτε, στις συνθήκες εγκλεισμού και απαγορεύσεων που τώρα σχεδόν ένα χρόνο μας έχουν επιβληθεί, οι πάντες συμφωνούμε. Ήδη οι γιορτές του παρελθόντος Πάσχα δεν έγιναν, ούτε τα Χριστούγεννα που πέρασαν τα γιορτάσαμε, και απειλούμαστε τώρα να μη γιορτάσουμε ούτε το προσεχές Πάσχα!

Μέσα σ’ αυτή τη... «γενική σύρραξη» και η γιορτή του πολιούχου μας Αγίου Χαραλάμπους θα περάσει «δίχα πομπῆς καί παρατάξεως». Θα γιορταστεί όχι μόνο ήσυχα, αλλά και σχεδόν... αμέτοχα από πλευράς αριθμού παρόντων χριστιανών στις εκκλησίες μας. Έτσι κι αλλιώς η λατρεία του Θεού γίνεται αντιπροσωπευτικά και «ὀλίγοι ὑπέρ τῆς τῶν ἀδελφῶν σωτηρίας δέονται». Δεν έχει σημασία τώρα να ασχοληθούμε με διαμαρτυρίες και αντιρρήσεις για το γιατί ή το τυχόν αλλιώτικα της υποθέσεως που ζούμε όλοι. Σημασία έχει να αφουγκραστούμε τα σημεία των καιρών και να ενεργήσουμε σωφρόνως και αποδοτικά.

Η Λατρεία και οι γιορτές, πλην της Δημοκρίτειας επισήμανσης να έχουν θέση και ρόλο πανδοχείου στη ζωή, πράγμα χρήσιμο, επιλέον για τους χριστιανούς πρέπει να είναι αφορμή και έναυσμα να αφουγκραστούν και να εμβαθύνουν στο περιεχόμενο των προτεινομένων.

Τι μας προτείνει ο Άγιος Χαράλαμπός όπως και αν τον... γιορτάσουμε;

Με την σοφία, τα χρόνια και τον τρόπο θανάτου του μας φωνάζει: Πρέπει να ‘χεις κάτι το οποίο να ‘ναι μεγαλύτερο από σένα και για το οποίο να αξίζει να πεθάνεις! Αν όλα όσα έχεις και είσαι περατώνονται στο μικρόκοσμο της βιολογικής ζωή σου, τότε δεν είσαι παρά μια εποχική πυγολαμπίδα, που τρέμει μην παρέλθει ο Μάϊος και ο Ιούνιος! Αυτός ο ηρωικός παππούς μας είχε ο ίδιος, και προτείνει και σε μας, τον Χριστό αρχηγό της ζωής μας, ο οποίος Χριστός έχει σκοπό να νικήσει και να επουλώσει το κακό παρόν στους ανθρώπους και στον κόσμο. Ο Χριστός κηρύττει και θεραπεύει. Κηρύττει νόημα, σκοπό και περιεχόμενο, για το μυαλό και την σκέψη μας, και θεραπεία από τα δεινά μας, τα χειρότερα των οποίων δεν είναι απαραιτήτως τα σωματικά. Για τη θεραπεία και των δύο (ψυχικών και σωματικών) απαραίτητη συνθήκη και στάση ζωής είναι η υπομονή. Όπως γράφει ο μεγάλος Ιταλός συγγραφέας Romano Guardini: « Η υπομονή είναι ο τρόπος του Θεού να ανταποκριθεί στην αδυναμία μας, και να μας δώσει τον χρόνο που πρέπει για να αλλάξουμε». Εκατόν επτά (107) χρόνια υπομονής του Αγίου Χαραλάμπους δημιουργούν ίλιγγο στη δική μας βιαστική συνείδηση την γοητευμένη από το... στιγμιαίο! Μας διδάσκει πώς να είμαστε αληθινοί με τον εαυτό μας. Μας λέει ότι ζωή αληθινή σημαίνει να ζεις εκεί όπου ζει ο Χριστός. «Σημαίνει την πλήρη αποδοχή του πραγματικού και απτού κινδύνου, που υπάρχει όταν αγωνίζεσαι να μείνεις πιστός στον Χριστό μέσα σ’ αυτόν τον κόσμο. Μια αποδοχή δηλαδή του ρίσκου και της θνητότητας. Το ρίσκο του διωγμού και του θανάτου και το ρίσκο να χάσουμε τις ασφάλειες και τις άμυνες, που φέρνουν στα μέτρα μας τον Θεό» (R. Williams: Στο πλάι ενός αθώου, σελ. 154).

Ο Άγιος Χαράλαμπός μας μαθαίνει ότι υπάρχει ο κόσμος (με όλη τη σημασία της λέξης) που έχει νόημα ως δημιούργημα του Θεού δημιουργού ο Οποίος θυσιαστικά αυτοπροσφέρεται, και υπάρχει και ο κόσμος, που αυτοπροσδιορίζεται σε αντιπαλότητα με τον Δημιουργό και πρέπει εμείς να αποφασίσουμε, σε ποιον από τους δύο σκοπεύουμε να ζήσουμε. 

Ο Άγιος Χαράλαμπός μας ρωτάει: Ποια είναι η θέση σου και πού ανήκεις;

Στην ίδια χρονική περίοδο με τον άγιο Χαράλαμπο υπήρξε μια ομάδα χριστιανών στην Καρχηδόνα (Σπεράτος, Νάρτζαλος, Δονάτα και μερικοί ακόμα) που η απάντησή τους στις ανακρίσεις των διωκτών ήταν μία και μόνη: Είμαστε χριστιανοί.

Αυτό μας λέει κάθε φορά στη γιορτή του ο πολιούχος μας. Να είμαστε χριστιανοί ή αν δεν είμαστε να γίνουμε! Τα σεβάσμια γηρατειά του είναι δώρο-σύνδεσμος των γενεών μεταδίδοντας την εμπειρία της ζωής της πίστεως και μεταλαμπαδεύοντας την πίστη, όπως γράφει και ο προφήτης Ιωήλ, ότι οι παππούδες πριν από τα εγγόνια τους θα ονειρευτούν και οι νέοι παίρνοντας δύναμη από τους παππούδες τους θα "προφητεύουν" στην γενία τους την πίστη.

Αυτή είναι η γιορτή του πολιούχου. Να παραλάβουμε από τα αιματοβαμμένα χέρια του την πίστη, να τράφουμε μ’ αυτήν και να την μεταδώσουμε και σ’ όσους αγαπάμε, όχι τόσο με λόγια όσο με την ποιότητα του τρόπου μας.

Έστω κι αν δεν μπορούμε να είμαστε σωματικά παρόντες στη γιορτή (πράγμα πολλές φορές άδειο από ψυχική συμμετοχή και περιεχόμενο ακόμα και στις "κανονικές συνθήκες") ας προσπαθήσουμε να είμαστε ουσιαστικά με τον τρόπο της προσευχής μας.

Ας τον ακούσουμε να μας υπενθυμίζει ότι η ανάληψη του σκοπού του κόστους της πίστεως, είναι ο μοναδικός τρόπος να αναλάβουμε την καθημερινή τέχνη της πίστεως.

Ας ξεκινήσουμε κάτι τέτοιο τώρα με αφορμή τη γιορτή του.