«Δέν ὑπάρχει Ἱ. Κανόνας!» Ὑπό ἀρχιμ. Βασιλείου Μπακογιάννη

 

«Δέν ὑπάρχει Ἱ. Κανόνας!»

Ὑπό ἀρχιμ. Βασιλείου Μπακογιάννη

           Ἕνα ἀπό τά σχόλια πού ἀναρτήθηκε μέ ἀφορμή τό ἄρθρο μας «Θ. Λειτουργία & Θ. Κοινωνία» (anastasiosk.blogspot.com) ἦταν: «Από ότι γνωρίζω δεν υπάρχει κάποιος κανόνας ο οποίος ορίζει την νηστεία προ της Θ. Κοινωνίας. Όσα βιβλία σχετικά έχω διαβάσει ούτε σε ένα δεν έχω δει. Όλα λένε ότι αυτό επαφίεται στην διακριτική ευελιξία του Πνευματικού». Αυτό μου είχε πει και ο Πνευματικός μου όταν τον ρώτησα». (26 Μαΐου 2021 - 11:15 π.μ.).

Θεολόγοι καί Ἱερεῖς, παντοῦ, στήν Ἑλλάδα,  Ρωσία,  Ρουμανία, Βουλγαρία, Σερβία, Ἀμερική,  κ.λ.π.,  προκειμένου νά στηρίξουν τή μοντέρνα ἄποψη, ὅτι δέν ἀπαιτεῖται νηστεία πρό τῆς Θ. Κοινωνίας, φέρουν ὡς  μοναδικό (!) ἐπιχείρημα «δέν ὑπάρχει  Ἱ. Κανόνας».

Οἱ  Κανόνες  θεσπίζονταν, ὅταν  προέκυπτε  κάποιο πρόβλημα, γιά νά λυθεῖ τό πρόβλημα.  Π.χ. ὑπῆρχαν χριστιανοί  πού νήστευαν μαζί μέ τους Ἰουδαίους. Θεσπίσθηκε Κανόνας πού ἀπαγόρευσε  μιά τέτοια νηστεία.^[1]  Ὑπῆρχαν  χριστιανοί  πού νήστευαν Κυριακή καί Σάββατο. Θεσπίσθηκε Κανόνας πού ἀπαγόρευσε καί αὐτή τή νηστεία^[2] κ.λ.π.

Καί στή μακρόχρονη ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας μας δέν προέκυψε πρόβλημα,  ἄν θά πρέπει νά νηστεύουν πρό τῆς Θ. Κοινωνίας, γιατί ἤδη (ἀπό τόν 4ον αἰ.), νήστευαν. Ἄν ἡ Ἐκκλησία ἦταν ἀντίθετη μέ αὐτή τή νηστεία,  κάποια Οἰκουμενική Σύνοδος, τουλάχιστον ἡ Πενθέκτη (691 μ.Χ.)  θά  θέσπιζε Κανόνα,  γιά νά τήν ἀκυρώσει. Ὅμως,  καμία Σύνοδος δέν  τήν ἀκύρωσε.  Πῶς, λοιπόν, ἀκυρώνουμε μιά παράδοση,  πού ἦταν ὑπό τήν ἔγκριση τῆς Ἐκκλησίας;

Ὑπάρχει Κανόνας γιά τό ἀπόρρητο τῆς ἐξομολογήσεως; Ὄχι! Ἰσχύει ἤ ὄχι τό ἀπόρρητο; Ἰσχύει! Μά δέν  ὑπάρχει  Κανόνας! Ὑπάρχει  παράδοση, πού κατά τόν Μ. Βασίλειο ἔχει ἰσχύ νόμου, δηλαδή Ἱ. Κανόνος.^[3]

Ὑπάρχει Κανόνας γιά τή νηστεία τοῦ Σταυροῦ (14 Σεπτεμβρίου); Ὄχι! Ὑπάρχει παράδοση.

Ὑπάρχει Κανόνας γιά τίς νηστεῖες τῶν Χριστουγέννων, Ἁγίων Ἀποστόλων καί τῆς Παναγίας; Ὄχι! Ὑπάρχει παράδοση.

Τό ἴδιο ἰσχύει καί γιά τή νηστεία πρό τῆς Θ. Κοινωνίας.  Ὑπάρχει παράδοση, πενθήμερης (!) καί  ἑπταήμερης  (!)  νηστείας πρό τῆς Θ.Κοινωνίας!^[4]

          «Ἡ πρό τῆς θείας κοινωνίας νηστεία τριῶν ἤ περισσοτέρων ἡμερῶν ἐπαφίεται εἰς τήν εὐλάβειαν τῶν πιστῶν», ἦταν ἡ ἀπόφαση τῆς Πανορθοδόξου Συνόδου τῆς Κρήτης (2016). Καί ἄν  ἡ εὐλάβεια τῶν πιστῶν  δέν φανεῖ  στό κορυφαῖο αὐτό  Μυστήριο, ποῦ θά φανεῖ;   «Μπορεῖς νά νηστέψεις ἀπό κρέας, γαλακτερά καί ψάρι;», εἶπα   (1989) σέ μιά γριούλα, πού ζήτησε νά κοινωνήσει. «Τί  λές παππούλη μου; Γιά  τό  Χριστό, ἀνάλαδη νά  μείνω γιά μιά  ὁλόκληρη  ἑβδομάδα!», ἦταν ἡ   ἀπάντησή της!

          Τό θέμα, λοιπόν,  δέν εἶναι, ἄν ὑπάρχει Κανόνας πρό τῆς Θ. Κοινωνίας, ἀλλά  ἄν ὑπάρχει  διάθεση  (φιλότιμο!) γιά τόν ἀγώνα τῆς νηστείας. Διαφορετικά, καί  Κανόνας νά ὑπῆρχε,  ἡ κοιλιά μας θά  εὕρισκε τρόπο, νά τόν  καταφρονήσει! «Ἡ  νηστεία δέν εἶναι ἀπό τή φύση της βαριά, ἀλλά ἐμεῖς εἴμαστε χαμηλά πνευματικά, γι’αὐτό μᾶς φαίνεται βαριά», λέει ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος. ^[5]  Καί ὁ λόγος του  αὐτός θά πρέπει  νά  μᾶς προβληματίσει...

---

[1] Ο΄ Ἁγίων Ἀποστόλων
[2] ΞΔ΄ Ἁγίων Ἀποστόλων
[3]  ΠΖ΄ Mεγάλου Βασιλείου
[4]Ἅγιος Συμεών ὁ Θεσ/νίκης. Ἅπαντα. Παράρτημα. Μέρος Δεύτερο. Κεφἀλαιο ΙΒ σελ. 479.
[5] Ὁμιλία Λ΄ εἰς τό κατά Ματθαῖον P.G. 57: 366