Τα οκτώ ποιμαντικά βήματα των αγίων - π. Χριστοφόρου Χρόνη

Τα οκτώ ποιμαντικά βήματα των αγίων

 

Πρωτοπρεσβυτέρου Χριστοφόρου Χρόνη

Κληρικού Ι. Μ. Αιτωλίας κ΄ Ακαρνανίας 

(Δρ. Θεολογίας-Μ.Α Φιλοσοφίας)

Διδάσκοντος στο ΕΚΠΑ/Θεολογική Σχολή-Τμ. Θεολογίας

 
        Ο σπουδαίος νηπτικός και ασκητικός πατήρ της Εκκλησίας μας, ο αββάς Δωρόθεος, στο περίφημο σύγγραμμά του Έργα Ασκητικά, παρουσιάζει με καταπληκτική απλότητα-όχι απλοϊκότητα, τα οκτώ βήματα που ακολουθούσαν οι άγιοι, στην ποιμαντική τους διακονία απέναντι στον πλησίον.^[1] Σκοπός και στόχος της Ποιμαντικής διακονίας είναι το προσωπικό κάλεσμα του κάθε ανθρώπου, να ενταχθεί στη μοναδική και αληθινή ποίμνη του Αρχιποίμενος Χριστού.
       Αν θελήσουμε με ελάχιστα λόγια να οριοθετήσουμε την έννοια της Ποιμαντικής, αυτά τα λόγια θα τα πάρουμε από το στόμα του αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου: σκοπός της Ποιμαντικής είναι «…πτερῶσαι ψυχὴν, ἁρπάσαι κόσμου, καὶ δοῦναι Θεῷ…  εἰσοικίσαι τε τὸν Χριστὸν ἐν ταῖς καρδίαις διὰ τοῦ Πνεύματος…».^[2] Μέσα σε μία τόσο περιεκτική πρόταση ο άγιος Γρηγόριος τονίζει ότι η ποιμαντική στοχεύει στην αναγωγή του ανθρώπου προς τον Θεό, μέσω και των τριών προσώπων της Αγίας Τριάδος.
 
Τι έκαναν λοιπόν οι άγιοι;
 
1. Μισούσαν την αμαρτία και αγαπούσαν τον αμαρτωλό
2. Δεν κατέκριναν ποτέ
3. Δεν αποστρέφονταν κανέναν
4. Συνέπασχαν και συνέχαιραν (πόσο δύσκολα χαιρόμαστε με τη χαρά του πλησίον!!!)
5. Συμβούλευαν
6. Παρηγορούσαν
7. Θεράπευαν (ενίοτε)
8.Έπρατταν τα πάντα για τη σωτηρία του πλησίον (η αγάπη είναι εφευρετική)
 
        Τα οχτώ ποιμαντικά βήματα αποτελούν αντιγραφή των βημάτων του Χριστού, ο οποίος είναι η αφετηρία, η μοναδική πηγή, αλλά και πρότυπο της Ποιμαντικής επιστήμης. Ο Χριστός είναι το απόλυτο και το μοναδικό παράδειγμα και ο κάθε πιστός είναι προσκεκλημένος να βαδίζει επάνω στα ίχνη του.^[3] Άλλωστε αυτοπροσδιορίζεται, ως ο καλός ποιμένας που θυσιάζει τον εαυτό του για χάρη του ποιμνίου του.^[4] Ο Χριστός ήρθε στον κόσμο για να υπηρετήσει, να διακονήσει το ποίμνιό του θυσιαζόμενος και όχι να διακονηθεί από αυτό.^[5] Η ποιμαντική του Χριστού ονομάζεται και διακονία του Χριστού. Ο Χριστός δεν είναι ο διάκονος με την έννοια του εκκλησιαστικού αξιωματούχου, αλλά ο διάκονος με την έννοια του υπηρέτη αυτών που Τον έχουν ανάγκη.^[6]
         Ευχής έργο θα είναι η αντιγραφή των βημάτων αυτών από μέρους μας. Δεν είναι εύκολο. Χρειάζεται αγώνας με τον εαυτό μας, τον κόσμο και τον αντίδικο διάβολο. Πολλές οι δυσκολίες. Ότι όμως μαθαίνουμε δύσκολα, το ξεχνάμε και δύσκολα. Αυτό δε σημαίνει ότι όλοι οι άνθρωποι θα γίνουν χριστιανοί. Δεν μπορούμε να φέρουμε όλους τους ανθρώπους στο Χριστό. Μπορούμε όμως να φέρουμε το Χριστό σε όλους τους ανθρώπους. Να κάνουμε τον αγώνα μας και να μην απογοητευόμαστε. Όταν ο μαθητής είναι έτοιμος τότε ο Θεός θα εμφανίσει το δάσκαλο. Να κάνουμε τον πνευματικό μας αγώνα και να μην απογοητευόμαστε. Ο Νώε έχτιζε την κιβωτό επί εκατόν είκοσι χρόνια, αντιμετωπίζοντας τον εμπαιγμό, τη χλεύη και την κοροϊδία των ανθρώπων. Μην επηρεαζόμαστε. Κάποια ημέρα, κάποιος θα σωθεί, επειδή δεν εγκαταλείψαμε τον ποιμαντικό μας αγώνα.
         Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στο πρώτο βήμα. Πολλοί μπερδευόμαστε. Ταυτίζουμε τον αμαρτωλό με την αμαρτία του. Ο κάθε συνειδητός χριστιανός γνωρίζει ότι οφείλει να μισεί την αμαρτία και όχι τον αμαρτωλό. Τίθεται το εύλογο ερώτημα: Πως μπορείς να μισείς την πράξη κάποιου και όχι τον ίδιο; Μήπως αυτό είναι ουτοπικό; Σε καμία περίπτωση. Όλοι το κάνουμε….στον εαυτό μας. Μισούμε την έπαρση μας, το θυμό μας, την απληστία μας, τη δειλία μας, όμως αγαπάμε τον εαυτό μας με μεγάλη ευκολία. Ας κάνουμε τον ίδιο με τον πλησίον. Άλλωστε δεν γνωρίζουμε που κρύβεται η αγιότητα. Γι’ αυτό να μην κρίνουμε κανέναν. Να βάζουμε πάντα καλό λογισμό και να λέμε αυτό που έλεγε, πάλι, ο αββάς Δωρόθεος: «Αλίμονο σ’ εμένα, σήμερα αυτός αμαρτάνει, αύριο εγώ».^[7]

---

[1] Αββάς Δωρόθεος, Έργα Ασκητικά, εκδ. Ετοιμασία, Καρέας 2000, σ. 98.
[2] Γρηγόριος ο Θεολόγος, Ἀπολογητικός τῆς εἰς τόν Πόντον φυγῆς, Λόγος Β΄, PG 35, 432.
[3] Α΄ Πέτρ. 2,21 «εἰς τοῦτο γὰρ ἐκλήθητε, ὅτι καὶ Χριστὸς ἔπαθεν ὑπὲρ ὑμῶν, ὑμῖν ὑπολιμπάνων ὑπογραμμὸν ἵνα ἐπακολουθήσητε τοῖς ἴχνεσιν αὐτοῦ».
[4] Ιωάν. 10,11 «ἐγώ εἰμι ὁ ποιμὴν ὁ καλός, ὁ ποιμὴν ὁ καλὸς τὴν ψυχὴν αὐτοῦ τίθησιν ὑπὲρ τῶν προβάτων».
[5] Μάρκ. 10,45 «καὶ γὰρ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἦλθε διακονηθῆναι, ἀλλὰ διακονῆσαι καὶ δοῦναι τὴν ψυχὴν αὐτοῦ λύτρον ἀντὶ πολλῶν».
[6] Joan N. Collins, Diakonia Studies-Critical Issues in Ministry, Oxford University Press, USA 2014, σ. 78.
[7] Αββάς Δωρόθεος, ό.π., σ. 194.