Ἀνήκουμε στήν ἐποχή μας -. π. Βασιλείου Μπακογιάννη

  

 Ἀνήκουμε στήν ἐποχή μας

ὑπό Ἀρχιμ. Βασιλείου Μπακογιάννη 

    «Ἄς κάνουμε τή Λειτουργία τοῦ Ἁγίου Ἰακώβου ἤ τοῦ Ἁγίου Μάρκου ἤ τῶν  Ἀποστολικῶν Διαταγῶν ἤ τοῦ  Ἁγίου  Γρηγορίου, ἄς κάνουμε ἐτοῦτο, ἄς κάνουμε ἐκεῖνο, γιατί ἔτσι γινόταν  στήν ἀρχαία Ἐκκλησία».  Καί ἐπειδή ἔτσι  γινόταν τότε,  θά  πρέπει νά τό κάνουμε καί σήμερα;  Καί γιά ποιό λόγο; Πρός τό θεαθῆναι; «Οὐκ ἔστιν θέατρον ἡ ἐκκλησία» (Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος (P.G. 49: 38).

    Ἄλλα ἦταν τότε τά δεδομένα, καί ἄλλα σήμερα. Τότε ἡ Θεία Εὐχαριστία ἄρχισε μέ τή δημόσια ἐξομολόγηση! (Διδαχή Ἁγίων Ἀποστόλων ΧΙV, ιδ΄).  Τότε οἱ  ἀκοινώνητοι ἔφευγαν ἀπό τό Μυστήριο, καί κλείδωναν τίς  πόρτες τοῦ Ναοῦ,  γιά νά μή  εἰσέλθει κανείς , οὔτε καί νά ἐξέλθει! Αὐτά  ὅπως καί ἄλλα,  ἦταν βασικά στοιχεῖα τῆς ἀρχαίας Λειτουργίας. τά ὁποῖα σήμερα δέν μποροῦν νά ἐφαρμοσθοῦν. Ἄς μήν, λοιπόν,  αὐταπατώμεθα, ὅτι τάχα  κάναμε Λειτουργία, ὅπως στήν ἀρχαία Ἐκκλησία!

Τό ἴδιο ἰσχύει γιά ὅ,τι ἄλλο κάνουμε  στήν Ἐκκλησία,  μέ τό σκεπτικό ὅτι ἔτσι γινόταν παλαιότερα.  Ἄλλωστε, ὁ  κάθε  «ὀργανισμός»  πορεύεται μέ τόν ἰσχύοντα «κανονισμό»  καί ὄχι ὅ,τι ἐπιλέγει ἀπό τόν μή ἰσχύοντα «κανονισμό».

    Ὁ  σοφός ἀρχιμ.  Ἰωήλ Γιαννακόπουλος ἔλεγε:  Τό βρέφος  στήν κοιλιά τῆς μάνας κυοφορεῖται καί ἐξελίσσεται ἐπί ἐννέα μῆνες,   ὥσπου  νά λάβει τήν τελική του μορφή.  Κάτι ἀνάλογο ἔγινε καί μέ τό τυπικό τῆς Ἐκκλησίας. Κυοφορεῖτο καί ἐξελισσόταν ἐντός τῆς Ἐκκλησίας, ὥσπου ἔλαβε  τήν τελική μορφή, τήν ὁποία παραλάβαμε.Ἄλλο, λοιπόν, τυπικό ἴσχυε στήν  προβυζαντινή ἐποχή, ἄλλο στή βυζαντινή,  ἄλλο στή μεταβυζαντινή, ἄλλο στήν ὕστερη μεταβυζαντινή  ἐποχή. Καί ἐμεῖς παραλάβαμε τό τυπικό τῆς ὕστερης μεταβυζαντινῆς ἐποχῆς. ( Βλ. «Ἅπαντα» Ἁγίου Συμεών Θεσσαλονίκης). Ἐκεῖ θά βροῦμε τίς κατάλληλες  ἀπαντήσεις στά ἐρωτήματα,  ἄν οἱ εὐχές πρέπει νά λέγονται ἐκφώνως ἤ πῶς καί πότε πρέπει νά κοινωνοῦμε,  καί ἄλλα σχετικά. 

     Καί  δέν εἶναι σωστό νά μεταπηδοῦμε  ἀπό τήν ἐποχή πού ἀνήκουμε,  στή βυζαντινή ἤ στή προβυζαντινή, ἤ στήν μεταποστολική ἤ στήν ἀποστολική ἐποχή,  καί νά ἐπιλέγουμε ἀπό κεῖ πράγματα καί νά τά προσαρμόζουμε  στήν ἐποχή μας. Εἶναι καταφρόνηση τῆς  πεῖρας τῆς Ἐκκλησίας μας, πού  διαμόρφωσε καί  μᾶς παρέδωσε τό  ἰσχύον τυπικό.

        Καί γιατί, τέλος πάντων   ἐπιλέγουμε πράγματα ἀπό τίς προηγούμενες ἐποχές τῆς Ἐκκλησίας πού ἁπλῶς ἐντυπωσιάζουν τό λαό, καί ὄχι πράγματα πού τονώνου τό φρόνημά του;! Π.χ., ἡ νηστεία τῆς Τετάρτης καί τῆς Παρασκευῆς στήν ἀρχαία ἐποχή (καί ὄχι μόνο) σήμαινε ξηροφαγία. Λοιπόν;  Γιατί δέν κάνουμε μιά προσπάθεια, νά νηστεύουμε καί μεῖς ὅπως νήστευαν στήν ἀρχαία Ἐκκλησία;  «Μᾶς ἀρέσουν οἱ  βουνοκορφές, ἀλλά ὄχι καί οἱ ἀνηφοριές...!». (Γκαῖτε)